Tổng quan nghiên cứu

Công tác xóa đói giảm nghèo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các cấp chính quyền và tổ chức xã hội tại Việt Nam, đặc biệt tại các vùng dân tộc thiểu số và miền núi như tỉnh Điện Biên. Theo số liệu thống kê giai đoạn 2016-2018, Hội Liên hiệp Phụ nữ (Hội LHPN) tỉnh Điện Biên đã hỗ trợ trên 10.000 hội viên vay vốn phát triển kinh tế với tổng số vốn trên 4,7 tỷ đồng, góp phần giúp 581 hộ nghèo do phụ nữ làm chủ thoát nghèo. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, hoạt động của Hội vẫn còn tồn tại một số hạn chế trong quản lý và điều hành các chương trình xóa đói giảm nghèo.

Luận văn tập trung nghiên cứu vai trò của Hội LHPN tỉnh Điện Biên trong công tác xóa đói giảm nghèo giai đoạn 2016-2018, nhằm làm rõ thực trạng triển khai các hoạt động, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn tỉnh Điện Biên, với số liệu sơ cấp thu thập năm 2019 và số liệu thứ cấp từ các báo cáo chính thức trong giai đoạn 2016-2018. Mục tiêu nghiên cứu nhằm cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Hội LHPN tỉnh phát huy vai trò trong phát triển kinh tế bền vững, góp phần giảm nghèo và nâng cao đời sống hội viên.

Việc nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh tỉnh Điện Biên vẫn còn tỷ lệ hộ nghèo cao, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số, đồng thời góp phần thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển kinh tế xã hội địa phương. Các chỉ số như số lượng hội viên tham gia, nguồn vốn hỗ trợ, tỷ lệ hộ thoát nghèo do phụ nữ làm chủ được sử dụng làm metrics đánh giá hiệu quả hoạt động của Hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết phát triển con người: Nhấn mạnh vai trò của con người, đặc biệt là phụ nữ, trong phát triển kinh tế xã hội và xóa đói giảm nghèo thông qua nâng cao năng lực, kiến thức và cơ hội tiếp cận nguồn lực.
  • Mô hình bình đẳng giới trong phát triển: Phân tích sự tác động của bình đẳng giới đến hiệu quả xóa đói giảm nghèo, trong đó phụ nữ được xem là nhân tố chủ chốt trong phát triển bền vững.
  • Khái niệm nghèo đói và xóa đói giảm nghèo: Dựa trên định nghĩa của Liên Hợp Quốc và ESCAP, nghèo đói được hiểu là tình trạng không thỏa mãn các nhu cầu cơ bản về ăn, mặc, ở, giáo dục, y tế, và thiếu cơ hội phát triển.

Các khái niệm chính bao gồm: nghèo tuyệt đối và nghèo tương đối, vai trò của tổ chức xã hội trong phát triển kinh tế, bình đẳng giới, và phát triển bền vững.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp kết hợp cả định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp từ các báo cáo thống kê của Hội LHPN tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016-2018; số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát, phỏng vấn sâu với cán bộ Hội và hội viên năm 2019.
  • Cỡ mẫu: Khoảng 300 hội viên và cán bộ Hội được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các vùng miền trong tỉnh.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá thực trạng, phân tích nhân tố ảnh hưởng bằng phương pháp hồi quy đa biến, kết hợp phân tích nội dung phỏng vấn để làm rõ các vấn đề chủ quan và khách quan.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp trong năm 2019, phân tích và tổng hợp kết quả trong năm 2020.

Phương pháp nghiên cứu được lựa chọn nhằm đảm bảo tính khách quan, toàn diện và khả năng áp dụng thực tiễn cao cho công tác xóa đói giảm nghèo tại địa phương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Vai trò tích cực trong công tác tuyên truyền: Hội LHPN tỉnh Điện Biên đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền chính sách xóa đói giảm nghèo, với trên 80% hội viên đánh giá công tác tuyên truyền hiệu quả, giúp nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi sản xuất kinh doanh.

  2. Hỗ trợ tài chính và vay vốn phát triển kinh tế: Tổng số vốn hỗ trợ trên 4,7 tỷ đồng cho hơn 10.000 hội viên vay, trong đó có 195 nhóm cổ phần tài chính tự quản với 4.875 thành viên, tổng số tiền trên 5,5 tỷ đồng cho hơn 2.000 thành viên vay vốn phát triển kinh tế gia đình. Tỷ lệ hộ nghèo do phụ nữ làm chủ thoát nghèo đạt 581 hộ trong giai đoạn 2017-2019.

  3. Tổ chức tập huấn và chuyển giao khoa học kỹ thuật: Hội đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cho hội viên, với hơn 70% hội viên tham gia đánh giá tích cực về hiệu quả chuyển giao kỹ thuật trong sản xuất, góp phần nâng cao năng suất và thu nhập.

  4. Hỗ trợ đào tạo nghề và kết nối việc làm: Các hoạt động đào tạo nghề và giới thiệu việc làm được triển khai rộng rãi, với trên 60% hội viên tham gia được đào tạo nghề phù hợp, giúp tăng thu nhập và ổn định cuộc sống.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy Hội LHPN tỉnh Điện Biên đã phát huy vai trò quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo, đặc biệt là trong việc huy động và quản lý nguồn vốn, tổ chức tập huấn kỹ thuật và hỗ trợ đào tạo nghề. Các số liệu về tỷ lệ hộ thoát nghèo và mức độ hài lòng của hội viên phản ánh hiệu quả tích cực của các hoạt động Hội triển khai.

Nguyên nhân thành công được lý giải bởi sự phối hợp chặt chẽ giữa Hội với các cơ quan chính quyền, sự đổi mới trong phương thức hoạt động và sự tham gia tích cực của hội viên. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại hạn chế như nguồn kinh phí hoạt động còn hạn chế, năng lực cán bộ Hội chưa đồng đều, và một số định kiến xã hội về vai trò của phụ nữ tại vùng dân tộc thiểu số.

So sánh với các nghiên cứu tại các tỉnh khác như Đắk Lắk và Phú Thọ, các hoạt động của Hội Điện Biên tương đồng về mặt hình thức nhưng cần tăng cường hơn nữa về chất lượng đào tạo và hỗ trợ vốn. Biểu đồ thể hiện tỷ lệ hộ nghèo thoát nghèo theo năm và bảng đánh giá mức độ hài lòng của hội viên sẽ minh họa rõ nét hơn về hiệu quả hoạt động.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Củng cố và hoàn thiện chương trình, kế hoạch hoạt động của Hội

    • Động từ hành động: Rà soát, cập nhật, hoàn thiện
    • Target metric: Tăng tỷ lệ hội viên tham gia các chương trình lên trên 90%
    • Timeline: Triển khai trong 1 năm tới
    • Chủ thể thực hiện: Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh phối hợp với các cấp Hội cơ sở

  2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền và vận động hội viên tích cực tham gia phong trào

    • Động từ hành động: Tổ chức, truyền thông, vận động
    • Target metric: Nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi sản xuất kinh doanh của 95% hội viên
    • Timeline: Liên tục trong các năm tới
    • Chủ thể thực hiện: Các chi, tổ Hội tại địa phương

  3. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn phục vụ công tác Hội

    • Động từ hành động: Tăng cường huy động, quản lý, giám sát
    • Target metric: Tăng nguồn vốn hỗ trợ lên ít nhất 20% so với giai đoạn trước
    • Timeline: 2 năm tới
    • Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý vốn Hội phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội và các tổ chức tín dụng

  4. Tăng cường công tác đào tạo nghề, hướng nghiệp và giới thiệu việc làm cho hội viên hộ nghèo

    • Động từ hành động: Tổ chức, phối hợp, đào tạo
    • Target metric: Đào tạo nghề cho ít nhất 70% hội viên nghèo và giới thiệu việc làm cho 60% trong số đó
    • Timeline: 3 năm tới
    • Chủ thể thực hiện: Hội LHPN tỉnh phối hợp với các trung tâm dạy nghề và doanh nghiệp địa phương

  5. Nâng cao chất lượng, trình độ và thái độ làm việc của đội ngũ cán bộ Hội

    • Động từ hành động: Đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá
    • Target metric: 100% cán bộ Hội được đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn hàng năm
    • Timeline: Hàng năm
    • Chủ thể thực hiện: Ban Thường vụ Hội phối hợp với các cơ sở đào tạo

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp

    • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng, các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xóa đói giảm nghèo, từ đó xây dựng kế hoạch phù hợp.
    • Use case: Lập kế hoạch hoạt động, đề xuất chính sách hỗ trợ hội viên.

  2. Các nhà hoạch định chính sách địa phương

    • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò của tổ chức xã hội trong phát triển kinh tế vùng dân tộc thiểu số, làm cơ sở xây dựng chính sách hỗ trợ hiệu quả.
    • Use case: Xây dựng chương trình phát triển kinh tế xã hội, chính sách hỗ trợ phụ nữ nghèo.

  3. Các tổ chức phi chính phủ và tổ chức quốc tế hoạt động trong lĩnh vực giảm nghèo

    • Lợi ích: Tham khảo mô hình hoạt động, đánh giá hiệu quả và các yếu tố ảnh hưởng để thiết kế dự án phù hợp.
    • Use case: Triển khai dự án hỗ trợ phát triển kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số.

  4. Hội viên và phụ nữ nghèo tại địa phương

    • Lợi ích: Nắm bắt các chính sách, chương trình hỗ trợ, nâng cao nhận thức và kỹ năng phát triển kinh tế.
    • Use case: Tham gia các hoạt động Hội, tiếp cận nguồn vốn và đào tạo nghề.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Điện Biên đã hỗ trợ hội viên như thế nào trong công tác xóa đói giảm nghèo?
    Hội đã hỗ trợ vay vốn trên 4,7 tỷ đồng cho hơn 10.000 hội viên, tổ chức tập huấn kỹ thuật, đào tạo nghề và giới thiệu việc làm, giúp 581 hộ nghèo do phụ nữ làm chủ thoát nghèo trong giai đoạn 2017-2019.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của Hội trong công tác xóa đói giảm nghèo?
    Bao gồm yếu tố khách quan như chính sách của Nhà nước, điều kiện kinh tế xã hội địa phương, nhận thức của người dân; và yếu tố chủ quan như năng lực cán bộ Hội, sự phối hợp giữa các cấp và điều kiện làm việc.

  3. Các giải pháp chính được đề xuất để nâng cao vai trò của Hội là gì?
    Củng cố chương trình hoạt động, đẩy mạnh tuyên truyền, huy động vốn hiệu quả, tăng cường đào tạo nghề và nâng cao năng lực cán bộ Hội.

  4. Vai trò của phụ nữ trong công tác xóa đói giảm nghèo tại Điện Biên được thể hiện như thế nào?
    Phụ nữ là lực lượng chủ chốt trong phát triển kinh tế gia đình, tham gia tích cực vào các phong trào sản xuất, vay vốn, học nghề và xây dựng nông thôn mới, góp phần giảm nghèo bền vững.

  5. Luận văn có thể giúp ích gì cho các tổ chức khác ngoài Hội LHPN?
    Cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các tổ chức chính trị xã hội, cơ quan quản lý và tổ chức phi chính phủ thiết kế và triển khai các chương trình hỗ trợ phụ nữ và giảm nghèo hiệu quả hơn.

Kết luận

  • Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Điện Biên đã phát huy vai trò quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ hàng nghìn hộ nghèo do phụ nữ làm chủ thoát nghèo bền vững.
  • Các hoạt động tuyên truyền, hỗ trợ vay vốn, tập huấn kỹ thuật và đào tạo nghề được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực sản xuất và thu nhập cho hội viên.
  • Một số hạn chế như nguồn vốn còn hạn chế, năng lực cán bộ chưa đồng đều và định kiến xã hội vẫn cần được khắc phục.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm củng cố chương trình hoạt động, tăng cường huy động vốn, nâng cao năng lực cán bộ và mở rộng đào tạo nghề.
  • Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn quan trọng cho các cấp Hội, cơ quan quản lý và tổ chức xã hội trong việc phát huy vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế và xóa đói giảm nghèo tại Điện Biên.

Call-to-action: Các cơ quan, tổ chức và cá nhân quan tâm có thể áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả công tác xóa đói giảm nghèo, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng nhằm phát huy tối đa vai trò của phụ nữ trong phát triển bền vững.