Tổng quan nghiên cứu

Ngành du lịch đóng góp khoảng 10,6% tổng số việc làm toàn cầu năm 2019, với hơn 18 triệu lượt khách quốc tế và 85 triệu lượt khách nội địa tại Việt Nam cùng tổng doanh thu đạt 755 nghìn tỷ đồng. Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) là trung tâm du lịch lớn nhất cả nước, đón 8,619 triệu lượt khách quốc tế và 32,77 triệu lượt khách nội địa, đóng góp 11% GDP thành phố. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng chuyển đổi số quốc gia, việc ứng dụng tiếp thị kỹ thuật số (TT KTS) trở thành yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp lữ hành tại TP.HCM thu hút khách du lịch hiệu quả hơn.

Nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng ứng dụng TT KTS trong các doanh nghiệp lữ hành tại TP.HCM giai đoạn 2017-2021, khảo sát ý kiến lãnh đạo, chuyên gia marketing và khách du lịch quốc tế, nội địa từ tháng 9/2022 đến tháng 1/2023. Mục tiêu chính là làm rõ vai trò, lợi ích của TT KTS, đánh giá thực trạng ứng dụng và đề xuất giải pháp thúc đẩy hiệu quả tiếp thị nhằm tăng lượng khách du lịch, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ doanh nghiệp lữ hành thích ứng với xu thế số hóa, góp phần phát triển du lịch TP.HCM và Việt Nam bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về tiếp thị kỹ thuật số, chuyển đổi số và hành vi khách du lịch trong môi trường số. Hai lý thuyết trọng tâm gồm:

  • Lý thuyết tiếp thị kỹ thuật số (Digital Marketing Theory): Nhấn mạnh việc sử dụng các công cụ kỹ thuật số như công cụ tìm kiếm, mạng xã hội, email marketing, tiếp thị nội dung để tiếp cận và tương tác với khách hàng mục tiêu. Các khái niệm chính bao gồm SEO, SEM, SMM, tiếp thị liên kết, influencer marketing và tiếp thị qua thiết bị di động.

  • Mô hình chuyển đổi số trong doanh nghiệp (Digital Transformation Model): Tập trung vào việc thay đổi mô hình kinh doanh, quy trình và văn hóa tổ chức để tận dụng công nghệ số, nâng cao hiệu quả kinh doanh và tạo lợi thế cạnh tranh. Các yếu tố then chốt gồm nguồn nhân lực, hạ tầng công nghệ, dữ liệu lớn (Big Data) và chiến lược số hóa.

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: khách du lịch nội địa và quốc tế, doanh nghiệp lữ hành, tiếp thị kỹ thuật số trực tuyến và ngoại tuyến, hành vi tiêu dùng trong môi trường số, và các kênh tiếp thị kỹ thuật số phổ biến.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính kết hợp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo ngành du lịch, thống kê khách du lịch, tài liệu pháp luật, các nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước về tiếp thị kỹ thuật số và chuyển đổi số trong du lịch giai đoạn 2017-2021.

  • Dữ liệu sơ cấp: Thu thập qua phỏng vấn sâu 20 chuyên gia, quản lý marketing và khách du lịch (10 khách nội địa, 10 khách quốc tế) tại TP.HCM; khảo sát phát phiếu với 100 khách du lịch đã từng mua tour tại các doanh nghiệp lữ hành; thảo luận nhóm với 10 chuyên gia marketing ngành lữ hành.

  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích nội dung phỏng vấn và khảo sát để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả ứng dụng TT KTS, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp. Các số liệu được trình bày qua bảng biểu, sơ đồ minh họa mối quan hệ giữa các yếu tố tiếp thị kỹ thuật số và hoạt động thu hút khách du lịch.

Cỡ mẫu khảo sát 100 khách du lịch được chọn ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm khách nội địa và quốc tế. Phương pháp phân tích định tính giúp làm rõ các mối quan hệ nội tại và điều kiện ứng dụng kỹ thuật số trong tiếp thị doanh nghiệp lữ hành tại TP.HCM.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng ứng dụng TT KTS tại doanh nghiệp lữ hành TP.HCM: Khoảng 70% doanh nghiệp đã áp dụng các công cụ tiếp thị kỹ thuật số như website, mạng xã hội, email marketing. Tuy nhiên, chỉ khoảng 45% doanh nghiệp đầu tư ngân sách hợp lý cho các kênh quảng cáo trực tuyến, còn lại chủ yếu sử dụng hình thức truyền thống hoặc quảng cáo trả phí không hiệu quả.

  2. Hành vi khách du lịch trên nền tảng số: 85% khách du lịch nội địa và 78% khách quốc tế sử dụng công cụ tìm kiếm và mạng xã hội để tìm hiểu thông tin trước khi quyết định mua tour. Tần suất sử dụng công cụ tìm kiếm của khách du lịch đạt trung bình 4-5 lần mỗi chuyến đi, trong khi mạng xã hội được sử dụng để tham khảo đánh giá và trải nghiệm.

  3. Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả TT KTS: Nguồn nhân lực am hiểu công nghệ số chiếm tỷ lệ thấp, chỉ khoảng 40% doanh nghiệp có đội ngũ marketing kỹ thuật số chuyên nghiệp. Ngoài ra, việc thiếu đồng bộ trong chiến lược chuyển đổi số và hạn chế về ngân sách cũng là rào cản lớn.

  4. Lợi ích khi ứng dụng TT KTS hiệu quả: Doanh nghiệp tăng được 30-40% lượng khách đặt tour trực tuyến, nâng cao nhận diện thương hiệu và giảm chi phí quảng cáo trung bình 20% so với hình thức truyền thống. Khách hàng cũng thể hiện sự hài lòng cao hơn với trải nghiệm tương tác trực tuyến.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy TT KTS đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân khách du lịch, phù hợp với xu hướng toàn cầu và đặc điểm thị trường TP.HCM. Việc khách du lịch chủ yếu tìm kiếm thông tin qua công cụ tìm kiếm và mạng xã hội phản ánh sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng, đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư bài bản vào các kênh kỹ thuật số.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, mức độ ứng dụng TT KTS tại TP.HCM còn thấp hơn so với các thành phố du lịch lớn khác, chủ yếu do hạn chế về nguồn nhân lực và chiến lược chuyển đổi số chưa đồng bộ. Việc sử dụng Big Data và các công cụ phân tích hành vi khách hàng còn hạn chế, dẫn đến hiệu quả tiếp thị chưa tối ưu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng từng công cụ kỹ thuật số, bảng so sánh ngân sách quảng cáo kỹ thuật số và truyền thống, cũng như sơ đồ mô tả hành trình khách hàng trên nền tảng số. Những hạn chế này nhấn mạnh nhu cầu đào tạo nhân lực, hoàn thiện chiến lược và tăng cường đầu tư công nghệ để nâng cao hiệu quả tiếp thị.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đào tạo và nâng cao năng lực nhân lực kỹ thuật số: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về tiếp thị kỹ thuật số cho đội ngũ marketing doanh nghiệp lữ hành trong vòng 12 tháng tới, nhằm nâng tỷ lệ nhân sự am hiểu công nghệ lên ít nhất 70%. Chủ thể thực hiện là các trường đại học, trung tâm đào tạo chuyên ngành du lịch và công nghệ.

  2. Xây dựng chiến lược chuyển đổi số đồng bộ: Doanh nghiệp cần xây dựng và triển khai kế hoạch chuyển đổi số toàn diện, bao gồm đầu tư hạ tầng công nghệ, tích hợp Big Data và phân tích hành vi khách hàng trong 18 tháng tới. Sở Du lịch TP.HCM phối hợp với các hiệp hội doanh nghiệp hỗ trợ hướng dẫn và giám sát thực hiện.

  3. Tăng cường đầu tư ngân sách cho tiếp thị kỹ thuật số: Khuyến khích doanh nghiệp phân bổ ít nhất 30% ngân sách quảng cáo cho các kênh kỹ thuật số như SEO, SEM, mạng xã hội và email marketing trong vòng 1-2 năm tới để nâng cao hiệu quả tiếp cận khách hàng mục tiêu.

  4. Phát triển nội dung tiếp thị sáng tạo và cá nhân hóa: Doanh nghiệp cần tập trung xây dựng nội dung tiếp thị hấp dẫn, sử dụng storytelling, video và influencer marketing để tăng tương tác và chuyển đổi khách hàng. Thời gian thực hiện liên tục, phối hợp với các chuyên gia nội dung và KOLs.

  5. Hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn chuyển đổi số: Các cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội ngành du lịch cần cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong quá trình ứng dụng TT KTS, giúp họ vượt qua rào cản về công nghệ và tài chính.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp lữ hành: Giúp hiểu rõ vai trò và lợi ích của TT KTS, từ đó xây dựng chiến lược tiếp thị phù hợp, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

  2. Chuyên viên marketing và nhân sự ngành du lịch: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về các công cụ, kênh tiếp thị kỹ thuật số, giúp nâng cao kỹ năng thực thi và tối ưu hóa hiệu quả chiến dịch.

  3. Nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý du lịch: Là cơ sở để xây dựng các chính sách hỗ trợ chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực và thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong ngành du lịch.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành du lịch, marketing: Cung cấp tài liệu tham khảo về thực trạng, xu hướng và giải pháp ứng dụng TT KTS trong doanh nghiệp lữ hành, phục vụ cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

  1. TT KTS có vai trò gì trong việc thu hút khách du lịch?
    TT KTS giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng mục tiêu nhanh chóng, tăng nhận diện thương hiệu và tương tác trực tuyến, từ đó nâng cao khả năng thu hút và giữ chân khách du lịch.

  2. Doanh nghiệp lữ hành nên ưu tiên kênh tiếp thị kỹ thuật số nào?
    Các kênh như công cụ tìm kiếm (SEO, SEM), mạng xã hội (Facebook, TikTok), email marketing và influencer marketing được đánh giá hiệu quả cao trong việc tiếp cận và tương tác với khách hàng.

  3. Những khó khăn phổ biến khi doanh nghiệp áp dụng TT KTS là gì?
    Thiếu nguồn nhân lực am hiểu công nghệ, hạn chế ngân sách đầu tư, thiếu chiến lược chuyển đổi số đồng bộ và chưa tận dụng hiệu quả dữ liệu khách hàng là những thách thức chính.

  4. Làm thế nào để doanh nghiệp nâng cao hiệu quả TT KTS?
    Đào tạo nhân lực, xây dựng chiến lược chuyển đổi số toàn diện, đầu tư ngân sách hợp lý và phát triển nội dung tiếp thị sáng tạo, cá nhân hóa là các giải pháp thiết thực.

  5. TT KTS ảnh hưởng thế nào đến hành vi khách du lịch?
    Khách du lịch ngày càng sử dụng công cụ tìm kiếm và mạng xã hội để tìm hiểu thông tin, tham khảo đánh giá và trải nghiệm, từ đó quyết định lựa chọn dịch vụ du lịch phù hợp.

Kết luận

  • TT KTS là công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp lữ hành tại TP.HCM nâng cao hiệu quả thu hút khách du lịch trong bối cảnh chuyển đổi số.
  • Thực trạng ứng dụng TT KTS còn hạn chế do thiếu nguồn nhân lực, chiến lược chưa đồng bộ và ngân sách đầu tư thấp.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp đào tạo, xây dựng chiến lược chuyển đổi số, tăng cường đầu tư và phát triển nội dung tiếp thị sáng tạo.
  • Kết quả nghiên cứu có thể làm cơ sở cho các nhà quản lý, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách hoàn thiện hoạt động tiếp thị kỹ thuật số ngành du lịch.
  • Các bước tiếp theo gồm triển khai đào tạo, xây dựng kế hoạch chuyển đổi số và giám sát hiệu quả ứng dụng TT KTS trong doanh nghiệp lữ hành TP.HCM.

Hành động ngay hôm nay để doanh nghiệp bạn không bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng số hóa ngành du lịch!