I. Mục tiêu của đề tài
Mục tiêu tổng quát của đề tài là so sánh cam Bố Hạ với giống cam Hàm Yên (Tuyên Quang) bằng chỉ thị phân tử, từ đó xây dựng cây phát sinh chủng loài cam Bố Hạ. Mục tiêu cụ thể bao gồm việc tách chiết DNA tổng số từ lá cam đủ điều kiện để thực hiện các phân tích sinh học phân tử. Việc ứng dụng chỉ thị phân tử DNA sẽ giúp phân tích mối quan hệ di truyền của cam Bố Hạ so với cam Hàm Yên. Cuối cùng, xây dựng cây phát sinh chủng loài từ các giống nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quý giá cho việc bảo tồn và phát triển giống cam này.
1.1. Ý nghĩa khoa học
Đề tài cung cấp thông tin khoa học về sự so sánh giữa cam Bố Hạ và cam Hàm Yên thông qua chỉ thị phân tử DNA. Điều này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về mối quan hệ di truyền giữa các giống cam mà còn tạo tiền đề cho các nghiên cứu bảo tồn và phát triển giống cam Bố Hạ, một giống cam đặc sản của Bắc Giang.
1.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở cho việc khai thác và phát triển nguồn gene cam Bố Hạ, góp phần nâng cao kinh tế và xã hội cho địa phương. Việc bảo tồn giống cam này không chỉ có giá trị kinh tế mà còn có ý nghĩa văn hóa trong việc gìn giữ các giống cây ăn quả truyền thống.
II. Tổng quan tài liệu
Tổng quan về cây cam, quýt cho thấy đây là một trong những loại cây ăn quả phổ biến trên thế giới và ở Việt Nam. Nguồn gốc của cam, quýt chủ yếu ở miền Nam châu Á, với nhiều giống cam khác nhau được phát triển ở các vùng địa lý khác nhau. Việc đánh giá đa dạng di truyền của các giống cam là rất quan trọng, giúp hiểu rõ hơn về sự phát triển và bảo tồn giống cây này. Các phương pháp như ISSR, SSR, RAPD, RFLP được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu đa dạng di truyền, trong đó ISSR và RAPD là những kỹ thuật phổ biến nhất.
2.1. Nguồn gốc và phân loại
Cam, quýt có nguồn gốc từ miền Nam châu Á, trải dài từ Ấn Độ qua Trung Quốc đến các quần đảo ở Đông Nam Á. Phân loại cam, quýt khá phức tạp do có nhiều giống và dạng lai. Hệ thống phân loại của Swingle và Tanaka được áp dụng phổ biến, giúp phân loại các giống cam, quýt theo đặc điểm hình thái và di truyền.
2.2. Giá trị của cây cam quýt
Cây cam, quýt không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà còn mang lại giá trị kinh tế lớn cho nông dân. Chúng chứa nhiều vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và có tác dụng tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, cam, quýt còn có giá trị trong công nghiệp mỹ phẩm và bảo vệ môi trường, nhờ vào khả năng cải thiện chất lượng không khí và giữ nước.
III. Đối tượng nội dung và phương pháp nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là cây cam Bố Hạ và các giống cam khác như cam Hàm Yên. Nội dung nghiên cứu bao gồm tách chiết DNA, phân tích mối quan hệ di truyền và xây dựng cây phát sinh chủng loài. Phương pháp nghiên cứu sử dụng các kỹ thuật sinh học phân tử như ISSR để đánh giá đa dạng di truyền. Việc áp dụng các phương pháp này sẽ giúp xác định được sự tương đồng di truyền giữa các giống cam, từ đó có cơ sở cho việc bảo tồn và phát triển giống cam Bố Hạ.
3.1. Phương pháp tách chiết DNA
Phương pháp tách chiết DNA được thực hiện theo quy trình chuẩn, đảm bảo thu được DNA có chất lượng tốt nhất cho các phân tích tiếp theo. Việc tách chiết thành công DNA là bước quan trọng để thực hiện các phân tích di truyền sau này.
3.2. Phương pháp phân tích di truyền
Phương pháp ISSR được sử dụng để phân tích mối quan hệ di truyền giữa cam Bố Hạ và các giống cam khác. Kết quả từ các phân tích này sẽ cung cấp thông tin quý giá về sự đa dạng di truyền và mối quan hệ giữa các giống cam, hỗ trợ cho công tác bảo tồn và phát triển giống cam Bố Hạ.
