Truyền Thuyết và Lễ Hội Dân Gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng

• Tác giả: Mai Kim Thanh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Hằng Phương
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam
• Đề tài: Truyền Thuyết và Lễ Hội Dân Gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
• 0.3. Đối tượng và mục tiêu nghiên cứu
• 0.4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Phạm vi nghiên cứu
• 0.6. Cấu trúc của luận văn
• 0.7. Đóng góp của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TẾ CỦA VIỆC TÌM HIỂU
• 1.1. Truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 1.2. Vài nét về điều kiện tự nhiên, xã hội và văn hóa ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 1.2.1. Điều kiện tự nhiên
• 1.2.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội
• 1.2.3. Điều kiện lịch sử - văn hóa
• 1.3. Một số vấn đề lí luận
• 1.4. Tổng quan về văn học dân gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 1.5. Khái quát về các thể loại văn học dân gian ở Hải Phòng
• 1.6. Vài nét về truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 2. CHƯƠNG 2: TRUYỀN THUYẾT Ở KIẾN THỤY, HẢI PHÒNG
• 2.1. Phân loại truyền thuyết ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 2.2. Truyền thuyết về nhân vật lịch sử
• 2.3. Truyền thuyết về những nhân vật sáng tạo văn hóa
• 2.4. Truyền thuyết về các địa danh
• 2.5. Nội dung truyền thuyết ở Kiến Thụy
• 2.5.1. Ca ngợi công lao của những người anh hùng có công khai phá, giữ gìn, mở mang vùng đất
• 2.5.2. Ca ngợi công lao của những người giúp dân sinh kế và sáng tạo văn hóa dân gian
• 2.5.3. Truyền thuyết về lịch sử các địa danh, các kiến trúc cổ
• 2.6. Nghệ thuật của các truyền thuyết ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 2.6.1. Nghệ thuật tạo dựng cốt truyện. Mô tip nghệ thuật
• 2.6.2. Nghệ thuật xây dựng nhân vật
• 2.6.3. Thời gian và không gian nghệ thuật
• 3. CHƯƠNG 3: LỄ HỘI DÂN GIAN VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA TRUYỀN THUYẾT VỚI LỄ HỘI Ở KIẾN THỤY, HẢI PHÒNG
• 3.1. Các lễ hội dân gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 3.1.1. Lễ hội dân gian về các anh hùng lịch sử. Lễ hội dân gian về các anh hùng sáng tạo văn hóa
• 3.1.2. Lễ hội dân gian của làng nghề, làng văn hóa
• 3.2. Mối quan hệ giữa truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng
• 3.2.1. Truyền thuyết là cơ sở phát sinh lễ hội
• 3.2.2. Mối quan hệ giữa truyền thuyết và lễ hội
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Khám Phá Kiến Thụy Hải Phòng Tổng Quan Truyền Thuyết Lễ Hội

Kiến Thụy, Hải Phòng, là vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, nơi lưu giữ nhiều di sản văn hóa quý báu của dân tộc. Bài viết này khám phá thế giới truyền thuyết Kiến Thụy và lễ hội dân gian đặc sắc, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa tinh thần của vùng đất này. Từ những câu chuyện kể về người anh hùng khai hoang đến những nghi lễ cầu may mắn, Kiến Thụy mang đậm dấu ấn của một nền văn hóa lâu đời. Việc nghiên cứu và bảo tồn những giá trị văn hóa phi vật thể này là vô cùng quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập và phát triển hiện nay. Các di tích lịch sử Kiến Thụy như đình, chùa, miếu mạo, gắn liền với tín ngưỡng dân gian, càng làm phong phú thêm bức tranh văn hóa của vùng.

1.1. Vị trí địa lý và ảnh hưởng đến văn hóa Kiến Thụy

Vị trí địa lý của Kiến Thụy, Hải Phòng, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển văn hóa Kiến Thụy. Nằm ở vùng đồng bằng ven biển, Kiến Thụy có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho nông nghiệp và giao thương, tạo nên một cộng đồng cư dân năng động và sáng tạo. Sự giao thoa văn hóa với các vùng miền khác cũng góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa của Kiến Thụy. Đặc biệt, lịch sử hình thành Kiến Thụy gắn liền với quá trình khai phá và bảo vệ đất nước, để lại nhiều dấu ấn trong các truyền thuyết và lễ hội truyền thống của địa phương. Địa lý, khí hậu và tài nguyên thiên nhiên ảnh hưởng đến các phong tục tập quán của người dân.

1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của Kiến Thụy

Lịch sử hình thành và phát triển của Kiến Thụy là một quá trình lâu dài và đầy biến động. Từ những làng chài ven biển đến một trung tâm kinh tế và văn hóa của Hải Phòng, Kiến Thụy đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử với những thăng trầm khác nhau. Các sự kiện lịch sử quan trọng đã in đậm dấu ấn trong các truyền thuyết và lễ hội dân gian, trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa phi vật thể Kiến Thụy. Quá trình hình thành đình làng Kiến Thụy và các công trình kiến trúc cổ khác phản ánh sự phát triển của cộng đồng và tín ngưỡng dân gian.

II. Giải Mã Vấn Đề Thách Thức Bảo Tồn Truyền Thuyết Lễ Hội Kiến Thụy

Việc bảo tồn truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy đang đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh hiện đại. Sự đô thị hóa, sự du nhập của văn hóa ngoại lai và sự thay đổi trong lối sống của người dân đang đe dọa những giá trị văn hóa truyền thống. Cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả để bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa này, đảm bảo rằng chúng sẽ tiếp tục được truyền lại cho các thế hệ tương lai. Quan trọng nhất là việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của văn hóa Kiến Thụy và khuyến khích sự tham gia của họ vào các hoạt động bảo tồn.

2.1. Sự mai một của các giá trị văn hóa truyền thống

Sự mai một của các giá trị văn hóa truyền thống là một vấn đề đáng lo ngại ở Kiến Thụy. Các lễ hội truyền thống đang dần mất đi tính nguyên bản, các nghề thủ công truyền thống Kiến Thụy đang bị mai một, và các truyền thuyết đang dần bị lãng quên. Nguyên nhân chính là do sự thay đổi trong lối sống của người dân, sự du nhập của văn hóa ngoại lai và sự thiếu quan tâm của các thế hệ trẻ đến văn hóa dân gian. Cần có những biện pháp cụ thể để khôi phục và bảo tồn những giá trị văn hóa này, đảm bảo rằng chúng sẽ không biến mất hoàn toàn.

2.2. Thiếu hụt nguồn lực và kinh phí cho bảo tồn văn hóa

Việc thiếu hụt nguồn lực và kinh phí là một trở ngại lớn trong công tác bảo tồn văn hóa Kiến Thụy. Các hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn và phát huy truyền thuyết và lễ hội dân gian đòi hỏi nguồn kinh phí lớn, nhưng nguồn lực hiện tại còn hạn chế. Cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn từ Nhà nước và sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân để đảm bảo rằng công tác bảo tồn văn hóa phi vật thể Kiến Thụy được thực hiện một cách hiệu quả.

III. Hướng Dẫn Chi Tiết Phương Pháp Bảo Tồn Truyền Thuyết Lễ Hội Kiến Thụy

Để bảo tồn và phát huy truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy, cần áp dụng những phương pháp tiếp cận đa dạng và hiệu quả. Việc sưu tầm, nghiên cứu, số hóa và truyền bá các giá trị văn hóa là rất quan trọng. Bên cạnh đó, cần khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động bảo tồn và tạo ra những sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn dựa trên truyền thuyết và lễ hội truyền thống. Sự kết hợp giữa bảo tồn và phát triển sẽ giúp văn hóa Kiến Thụy tiếp tục sống động và phát triển trong tương lai.

3.1. Sưu tầm nghiên cứu và số hóa các tư liệu văn hóa

Việc sưu tầm, nghiên cứu và số hóa các tư liệu văn hóa Kiến Thụy là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong công tác bảo tồn. Cần thu thập các truyền thuyết, ghi chép các nghi lễ, chụp ảnh và quay phim các hoạt động lễ hội. Sau đó, các tư liệu này cần được nghiên cứu, phân tích và số hóa để lưu trữ và bảo quản một cách an toàn và hiệu quả. Việc số hóa cũng giúp cho các tư liệu này dễ dàng tiếp cận và sử dụng cho các mục đích giáo dục, nghiên cứu và quảng bá văn hóa.

3.2. Phát triển du lịch văn hóa gắn liền với truyền thuyết và lễ hội

Phát triển du lịch văn hóa là một phương pháp hiệu quả để bảo tồn và phát huy truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy. Du lịch văn hóa không chỉ mang lại nguồn thu nhập cho địa phương mà còn giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của văn hóa. Cần xây dựng các tour du lịch khám phá di tích lịch sử Kiến Thụy, tham gia lễ hội dân gian và tìm hiểu về các nghề thủ công truyền thống. Điều này sẽ giúp du khách hiểu rõ hơn về văn hóa Kiến Thụy và góp phần vào công tác bảo tồn.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Nghiên Cứu Trường Hợp Lễ Hội Chọi Trâu Đồ Sơn và Liên Hệ

Nghiên cứu trường hợp Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn cho thấy rõ mối liên hệ mật thiết giữa truyền thuyết và lễ hội dân gian. Lễ hội chọi trâu không chỉ là một hoạt động vui chơi giải trí mà còn là một nghi lễ tôn giáo, thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần đã bảo vệ và phù hộ cho vùng đất Đồ Sơn. Các truyền thuyết về nguồn gốc của lễ hội chọi trâu cũng góp phần làm tăng thêm tính thiêng liêng và giá trị văn hóa của lễ hội. Việc bảo tồn và phát huy lễ hội chọi trâu cũng là một cách để bảo tồn và phát huy văn hóa Hải Phòng.

4.1. Phân tích truyền thuyết liên quan đến Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn

Các truyền thuyết liên quan đến Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn thường kể về nguồn gốc của lễ hội, vai trò của các vị thần và ý nghĩa của các nghi lễ. Phân tích các truyền thuyết này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tín ngưỡng dân gian của người dân Đồ Sơn và mối liên hệ giữa văn hóa và tôn giáo. Một số sự tích kể về việc người dân địa phương tìm thấy trâu nghé đánh nhau trên bãi biển, được coi là điềm báo của thần linh, từ đó hình thành lễ hội.

4.2. Bài học kinh nghiệm từ việc bảo tồn và phát huy Lễ hội chọi trâu

Việc bảo tồn và phát huy Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn đã mang lại nhiều bài học kinh nghiệm quý giá. Đó là sự cần thiết của việc kết hợp giữa bảo tồn và phát triển, sự tham gia của cộng đồng, sự tôn trọng các giá trị văn hóa truyền thống và sự sáng tạo trong việc quảng bá văn hóa. Các bài học này có thể được áp dụng vào công tác bảo tồn truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy.

V. Kết Luận Tương Lai Tươi Sáng Cho Truyền Thuyết Lễ Hội Kiến Thụy

Với những nỗ lực không ngừng, truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy sẽ tiếp tục được bảo tồn và phát huy, góp phần làm giàu thêm văn hóa Việt Nam. Cần có sự chung tay của toàn xã hội để bảo vệ những di sản văn hóa này, đảm bảo rằng chúng sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng và niềm tự hào cho các thế hệ tương lai. Tương lai của văn hóa Kiến Thụy nằm trong tay chúng ta.

5.1. Tầm quan trọng của việc giáo dục văn hóa cho thế hệ trẻ

Việc giáo dục văn hóa cho thế hệ trẻ là chìa khóa để bảo tồn truyền thuyết và lễ hội dân gian. Cần đưa các nội dung về văn hóa Kiến Thụy vào chương trình giáo dục, tổ chức các hoạt động ngoại khóa và khuyến khích sự tham gia của các em vào các hoạt động lễ hội. Điều này sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về văn hóa của quê hương và trở thành những người gìn giữ và phát huy văn hóa trong tương lai.

5.2. Kêu gọi sự chung tay của cộng đồng trong việc bảo tồn văn hóa

Việc bảo tồn văn hóa Kiến Thụy không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Cần kêu gọi sự chung tay của cộng đồng, từ các tổ chức, doanh nghiệp đến các cá nhân, để cùng nhau bảo vệ những di sản văn hóa quý báu của quê hương. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức về tầm quan trọng của văn hóa và tích cực tham gia vào các hoạt động bảo tồn.

Tổng quan nghiên cứu

Kiến Thụy, một huyện ven biển thuộc thành phố Hải Phòng, với diện tích khoảng 10.753 ha và dân số hơn 6.500 nhân khẩu tại một số xã tiêu biểu, là vùng đất giàu truyền thống văn hóa dân gian, đặc biệt là truyền thuyết và lễ hội dân gian. Huyện có gần 50 lễ hội lớn nhỏ được tổ chức định kỳ hàng năm, trong đó có 14 lễ hội mang sắc thái độc đáo, ít nơi có được như Lễ hội Vật cầu Kim Sơn, Lễ hội Chạy đá Kỳ Sơn, Lễ hội Minh Thề chùa Hòa Liễu, v.v. Truyền thuyết gắn liền với các lễ hội này không chỉ phản ánh lịch sử, văn hóa mà còn thể hiện đời sống tâm linh sâu sắc của người dân địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo cứu các truyền thuyết ở Kiến Thụy để làm rõ giá trị nội dung và nghệ thuật của thể loại văn học dân gian này; đồng thời tìm hiểu lễ hội dân gian và mối quan hệ giữa truyền thuyết với lễ hội nhằm khẳng định vai trò của chúng trong đời sống tâm linh và văn hóa cộng đồng. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các truyền thuyết và lễ hội dân gian tại huyện Kiến Thụy, Hải Phòng, trong bối cảnh lịch sử và văn hóa địa phương, với dữ liệu thu thập từ các tư liệu đã xuất bản, sưu tầm dân gian và khảo sát thực địa.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể của địa phương, góp phần làm sáng tỏ những giá trị tinh thần của một vùng đất giàu truyền thống, đồng thời hỗ trợ phát triển du lịch văn hóa và nâng cao nhận thức cộng đồng về di sản văn hóa dân gian.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về văn học dân gian và văn hóa học, đặc biệt tập trung vào thể loại truyền thuyết và lễ hội dân gian. Truyền thuyết được định nghĩa là thể loại tự sự dân gian phản ánh các sự kiện, nhân vật lịch sử hoặc di tích địa phương qua sự hư cấu nghệ thuật thần kỳ, có lõi là sự kiện lịch sử nhưng không phải là lịch sử chính xác mà là lịch sử được tái tạo qua cảm nhận và tình cảm của nhân dân. Lễ hội dân gian được xem là hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, bao gồm phần lễ (tín ngưỡng, thờ cúng) và phần hội (trò chơi dân gian, sinh hoạt tập thể), có vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh và văn hóa xã hội.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

• Truyền thuyết: câu chuyện dân gian có yếu tố lịch sử và thần kỳ, phản ánh đời sống văn hóa và tâm linh.
• Lễ hội dân gian: hoạt động văn hóa cộng đồng có quy mô, tổ chức theo trình tự, bao gồm phần lễ và phần hội.
• Mối quan hệ truyền thuyết - lễ hội: truyền thuyết là cơ sở phát sinh và làm phong phú cho lễ hội, trong khi lễ hội giúp bảo tồn và phát huy truyền thuyết.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp điền dã văn học dân gian để thu thập tư liệu trực tiếp từ người dân địa phương, kết hợp với phương pháp thống kê để xử lý số liệu về các lễ hội và truyền thuyết. Phân tích và tổng hợp được áp dụng nhằm làm rõ nội dung, nghệ thuật và mối quan hệ giữa truyền thuyết với lễ hội. Phương pháp so sánh đối chiếu được dùng để đối chiếu các truyền thuyết và lễ hội ở Kiến Thụy với các vùng miền khác nhằm làm nổi bật đặc trưng văn hóa địa phương. Ngoài ra, nghiên cứu còn áp dụng phương pháp liên ngành, kết hợp văn hóa học, xã hội học và sử học để hiểu sâu sắc hơn về hiện tượng văn hóa dân gian.

Cỡ mẫu khảo sát gồm các nhân chứng, người cao tuổi, các cán bộ văn hóa và người tham gia tổ chức lễ hội tại Kiến Thụy. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong khoảng 12 tháng, từ khảo sát thực địa, thu thập tư liệu đến phân tích và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đa dạng và phong phú của truyền thuyết ở Kiến Thụy
   Nghiên cứu ghi nhận khoảng 30 truyền thuyết tiêu biểu, phân loại thành truyền thuyết về nhân vật lịch sử, nhân vật sáng tạo văn hóa và truyền thuyết về địa danh. Ví dụ, truyền thuyết về Bà Chúa Mõ (Công chúa Trần Quỳnh Trân) gắn liền với lễ hội vật cầu đảo Đền Mõ; truyền thuyết về danh tướng Phạm Ngũ Lão liên quan đến lễ hội vật cầu Kim Sơn; truyền thuyết về Yết Kiêu và làng chài Nam Hải gắn với lễ hội đua thuyền rồng. Các truyền thuyết này phản ánh công lao khai phá, giữ gìn và phát triển vùng đất, đồng thời thể hiện sự sáng tạo văn hóa dân gian đặc sắc.

2. Lễ hội dân gian đa dạng với gần 50 lễ hội lớn nhỏ, trong đó 14 lễ hội mang sắc thái độc đáo
   Các lễ hội như Lễ hội Vật cầu Kim Sơn, Lễ hội Minh Thề chùa Hòa Liễu, Lễ hội Chèo bơi – đi kheo làng Quần Mục không chỉ có quy mô lớn mà còn có nội dung phong phú, kết hợp phần lễ trang nghiêm và phần hội sôi động với các trò chơi dân gian đặc sắc. Lễ hội Minh Thề có tính giáo dục đạo lý sâu sắc qua bài hịch minh thệ, thể hiện sự liêm chính và tín nghĩa trong cộng đồng.

3. Mối quan hệ hữu cơ giữa truyền thuyết và lễ hội
   Truyền thuyết là cơ sở phát sinh và làm phong phú cho các lễ hội dân gian ở Kiến Thụy. Lễ hội không chỉ là dịp để tưởng nhớ các nhân vật lịch sử, anh hùng mà còn là phương tiện bảo tồn và truyền tải truyền thuyết đến các thế hệ sau. Ví dụ, lễ hội đua thuyền rồng làng Nam Hải gắn với truyền thuyết về Yết Kiêu; lễ hội vật cầu Kim Sơn gắn với truyền thuyết về Phạm Ngũ Lão. Sự kết hợp này tạo nên sức sống bền bỉ cho văn hóa dân gian địa phương.

4. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, lịch sử và xã hội đến sự hình thành truyền thuyết và lễ hội
   Kiến Thụy với vị trí ven biển, khí hậu chịu ảnh hưởng gió mùa, thường xuyên đối mặt thiên tai và chiến tranh, đã hình thành nên các truyền thuyết và lễ hội mang đậm tính phòng thủ, cầu an, cầu mùa. Lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm cũng được phản ánh rõ nét trong các truyền thuyết và lễ hội, góp phần khơi dậy tinh thần yêu nước và đoàn kết cộng đồng.

Thảo luận kết quả

Các kết quả nghiên cứu cho thấy truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy không chỉ là những hiện tượng văn hóa đơn lẻ mà là hệ thống văn hóa gắn bó mật thiết, tương hỗ lẫn nhau. Truyền thuyết cung cấp nội dung, ý nghĩa và nhân vật cho lễ hội, trong khi lễ hội là phương tiện thực hành, bảo tồn và phát huy truyền thuyết. So sánh với các nghiên cứu về lễ hội và truyền thuyết ở các vùng miền khác, Kiến Thụy nổi bật với sự đa dạng truyền thuyết gắn liền với các nhân vật lịch sử và sáng tạo văn hóa, đồng thời có nhiều lễ hội mang sắc thái độc đáo, ít nơi có được.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân loại truyền thuyết theo chủ đề và bảng thống kê số lượng lễ hội theo loại hình, giúp minh họa rõ nét sự phong phú và đặc trưng văn hóa của Kiến Thụy. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị này có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hiện đại hóa và hội nhập, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác bảo tồn và truyền dạy truyền thuyết, lễ hội dân gian

   • Tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo cho cán bộ văn hóa và cộng đồng về giá trị truyền thuyết và lễ hội.
   • Thời gian: trong vòng 1-2 năm.
   • Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng phối hợp với các trường đại học.

2. Phát triển du lịch văn hóa dựa trên truyền thuyết và lễ hội dân gian

   • Xây dựng các tour du lịch trải nghiệm lễ hội đặc sắc, kết hợp giới thiệu truyền thuyết địa phương.
   • Thời gian: 3 năm.
   • Chủ thể thực hiện: Ban quản lý du lịch địa phương, doanh nghiệp lữ hành.

3. Xây dựng hệ thống tư liệu số hóa về truyền thuyết và lễ hội Kiến Thụy

   • Thu thập, số hóa tư liệu truyền thuyết, ghi âm, ghi hình lễ hội để lưu trữ và phục vụ nghiên cứu, giáo dục.
   • Thời gian: 2 năm.
   • Chủ thể thực hiện: Trung tâm Văn hóa - Thông tin huyện Kiến Thụy, các viện nghiên cứu.

4. Quản lý và tổ chức lễ hội theo hướng văn minh, tránh mê tín dị đoan

   • Ban hành quy chế tổ chức lễ hội, tăng cường giám sát, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng.
   • Thời gian: liên tục.
   • Chủ thể thực hiện: UBND huyện Kiến Thụy, các ban ngành liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian và văn học Việt Nam

   • Có thể sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để hiểu sâu về truyền thuyết và lễ hội dân gian vùng ven biển Bắc Bộ, đặc biệt là Kiến Thụy.

2. Cán bộ quản lý văn hóa và du lịch địa phương

   • Áp dụng các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân gian trong công tác quản lý và phát triển du lịch văn hóa.

3. Giáo viên và sinh viên ngành Ngôn ngữ và Văn hóa Việt Nam

   • Sử dụng luận văn làm tài liệu học tập, nghiên cứu về thể loại truyền thuyết và lễ hội dân gian, cũng như phương pháp nghiên cứu liên ngành.

4. Cộng đồng dân cư và các tổ chức văn hóa xã hội tại Kiến Thụy

   • Nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa truyền thống, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm bảo tồn di sản văn hóa địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Truyền thuyết dân gian là gì và có đặc điểm gì nổi bật?
   Truyền thuyết dân gian là thể loại truyện kể truyền miệng phản ánh các sự kiện, nhân vật lịch sử hoặc di tích địa phương qua sự hư cấu nghệ thuật thần kỳ. Đặc điểm nổi bật là có lõi sự kiện lịch sử nhưng được lý tưởng hóa, mang yếu tố thần thoại và phản ánh tâm linh, văn hóa cộng đồng.

2. Lễ hội dân gian có vai trò gì trong đời sống xã hội?
   Lễ hội dân gian là hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, vừa mang ý nghĩa tín ngưỡng, vừa là dịp giao lưu, giải trí, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, góp phần củng cố tinh thần đoàn kết và phát triển kinh tế địa phương.

3. Mối quan hệ giữa truyền thuyết và lễ hội dân gian như thế nào?
   Truyền thuyết là cơ sở nội dung, ý nghĩa cho lễ hội, trong khi lễ hội là phương tiện thực hành, bảo tồn và truyền tải truyền thuyết. Hai yếu tố này tương hỗ, tạo nên sức sống bền vững cho văn hóa dân gian.

4. Kiến Thụy có những lễ hội dân gian đặc sắc nào?
   Kiến Thụy có gần 50 lễ hội lớn nhỏ, trong đó 14 lễ hội mang sắc thái độc đáo như Lễ hội Vật cầu Kim Sơn, Lễ hội Minh Thề chùa Hòa Liễu, Lễ hội Chèo bơi – đi kheo làng Quần Mục, Lễ hội Đua thuyền rồng làng Nam Hải.

5. Làm thế nào để bảo tồn và phát huy giá trị truyền thuyết và lễ hội dân gian?
   Bảo tồn cần kết hợp nghiên cứu, giáo dục, số hóa tư liệu, tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống, đồng thời quản lý lễ hội theo hướng văn minh, tránh mê tín dị đoan, phát triển du lịch văn hóa gắn với truyền thuyết và lễ hội.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống nghiên cứu toàn diện về truyền thuyết và lễ hội dân gian ở Kiến Thụy, Hải Phòng, làm rõ giá trị nội dung, nghệ thuật và mối quan hệ hữu cơ giữa hai yếu tố này.
• Phát hiện truyền thuyết đa dạng, phong phú, gắn liền với lịch sử, văn hóa và đời sống tâm linh của cộng đồng địa phương.
• Lễ hội dân gian ở Kiến Thụy có quy mô và nội dung đặc sắc, góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa dân gian.
• Đề xuất các giải pháp bảo tồn, phát triển du lịch văn hóa và quản lý lễ hội nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương trong bối cảnh hiện đại.
• Khuyến nghị các bước tiếp theo gồm tổ chức đào tạo, số hóa tư liệu, phát triển du lịch và nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị văn hóa dân gian.

Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà nghiên cứu, cán bộ quản lý văn hóa, giáo viên, sinh viên và cộng đồng dân cư Kiến Thụy trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân gian truyền thống. Để tiếp tục phát triển, cần triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-3 năm tới, đồng thời tăng cường hợp tác liên ngành và quốc tế trong nghiên cứu văn hóa dân gian.