Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển, việc ra quyết định kinh doanh chính xác và kịp thời đóng vai trò then chốt đối với sự thành công của doanh nghiệp. Theo ước tính, các doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ khách sạn tại Đà Nẵng đón hàng triệu lượt khách mỗi năm, tạo ra nhu cầu cấp thiết về quản lý thông tin kế toán quản trị (KTQT) phục vụ cho việc ra quyết định. Công ty Cổ phần Đầu tư Nam Trí, với hoạt động kinh doanh đa dạng nhưng tập trung chủ yếu vào lĩnh vực khách sạn, đặc biệt là khách sạn Sanouva Đà Nẵng, đã nhận thấy sự cần thiết trong việc hoàn thiện tổ chức thông tin KTQT nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sức cạnh tranh trên thị trường.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng tổ chức thông tin KTQT phục vụ ra quyết định trong hoạt động kinh doanh khách sạn của Công ty Cổ phần Đầu tư Nam Trí, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm đảm bảo cung cấp thông tin chính xác, kịp thời và phù hợp với nhu cầu quản trị. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi hoạt động kinh doanh khách sạn tại Đà Nẵng, với dữ liệu thu thập chủ yếu trong năm 2016 và đầu năm 2017. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cải thiện các chỉ số quản lý như dự toán doanh thu, chi phí, công suất sử dụng phòng và hiệu quả ra quyết định, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp trong ngành dịch vụ lưu trú.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết kế toán quản trị và mô hình quy trình ra quyết định quản trị trong doanh nghiệp. Kế toán quản trị được định nghĩa là hệ thống cung cấp thông tin định lượng hỗ trợ nhà quản trị trong hoạch định, kiểm soát và ra quyết định tài chính. Các khái niệm trọng tâm bao gồm phân loại chi phí (chi phí sản phẩm, chi phí thời kỳ, chi phí khả biến, chi phí bất biến), nội dung kế toán quản trị (kế toán chi phí, phân tích chi phí - sản lượng - lợi nhuận, lập dự toán ngân sách), và vai trò của thông tin KTQT trong các chức năng quản lý.

Mô hình quy trình ra quyết định quản trị gồm sáu bước: nhận dạng yêu cầu ra quyết định, chẩn đoán và phân tích nguyên nhân, phát triển phương án, lựa chọn phương án tối ưu, thực hiện phương án và đánh giá, thu thập phản hồi. Mô hình này nhấn mạnh vai trò của thông tin kế toán quản trị trong từng bước nhằm đảm bảo quyết định được đưa ra dựa trên cơ sở dữ liệu chính xác và phù hợp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn sâu với các nhà quản trị cấp trung và cấp cao tại Công ty Cổ phần Đầu tư Nam Trí nhằm xác định nhu cầu thông tin KTQT phục vụ ra quyết định trong hoạt động kinh doanh khách sạn. Dữ liệu thứ cấp bao gồm các báo cáo dự toán doanh thu, chi phí, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, sổ chi tiết các khoản chi phí và doanh thu trong năm 2016 và tháng 01 năm 2016.

Cỡ mẫu nghiên cứu gồm 15 nhà quản trị và kế toán viên chủ chốt, được chọn theo phương pháp chọn mẫu phi xác suất nhằm đảm bảo tính đại diện cho các bộ phận liên quan đến quản lý thông tin KTQT. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp định tính kết hợp phân tích số liệu định lượng từ các báo cáo tài chính nội bộ, sử dụng các kỹ thuật so sánh, phân tích chênh lệch và đánh giá hiệu quả tổ chức thông tin KTQT. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 10/2016 đến tháng 04/2017.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng tổ chức thông tin dự toán: Công ty đã xây dựng hệ thống dự toán doanh thu và chi phí cho khách sạn Sanouva với các chỉ tiêu cụ thể như công suất sử dụng phòng đạt khoảng 75% trong năm 2016, giá phòng bình quân tăng 8% so với năm trước. Tuy nhiên, việc cập nhật và điều chỉnh dự toán còn chậm, chưa phản ánh kịp thời biến động thị trường.

  2. Thông tin thực hiện và báo cáo quản trị: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tháng 01/2016 cho thấy chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chiếm khoảng 35% giá bán dịch vụ, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung được kiểm soát tương đối tốt với sai số dưới 5% so với dự toán. Tuy nhiên, báo cáo chi phí quản lý doanh nghiệp chưa đầy đủ, thiếu các chỉ tiêu chi tiết phục vụ đánh giá hiệu quả bộ phận.

  3. Tổ chức thông tin phục vụ ra quyết định: Các quyết định về giá bán, loại bỏ hay tiếp tục kinh doanh một bộ phận, tự chế biến hay mua ngoài đều dựa trên thông tin KTQT nhưng mức độ sử dụng thông tin chưa đồng đều. Khoảng 60% các quyết định được hỗ trợ bởi báo cáo KTQT chi tiết, còn lại chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và trực giác quản lý.

  4. Nhận thức và nhu cầu thông tin của nhà quản trị: Phỏng vấn cho thấy 85% nhà quản trị đánh giá thông tin KTQT là cần thiết cho việc ra quyết định, nhưng chỉ 50% hài lòng với chất lượng và tính kịp thời của thông tin hiện có. Nhu cầu cải thiện hệ thống báo cáo quản trị, đặc biệt là báo cáo theo dõi nợ phải thu, nợ phải trả và báo cáo chi phí chi tiết được nhấn mạnh.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ việc tổ chức thông tin KTQT chưa được hệ thống hóa và đồng bộ, dẫn đến thông tin cung cấp cho nhà quản trị chưa đầy đủ và kịp thời. So sánh với các nghiên cứu trong ngành dịch vụ khách sạn tại các địa phương khác, mức độ ứng dụng KTQT tại Công ty Nam Trí còn thấp hơn khoảng 15-20%, ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định chính xác và nhanh chóng.

Việc tổ chức thông tin dự toán chưa linh hoạt khiến công ty khó thích ứng với biến động thị trường, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và nhu cầu khách hàng thay đổi nhanh. Báo cáo thực hiện chưa phản ánh đầy đủ các chi phí quản lý và chi phí bán hàng, làm giảm hiệu quả kiểm soát và đánh giá trách nhiệm các bộ phận. Mặt khác, sự phụ thuộc vào kinh nghiệm cá nhân trong ra quyết định làm tăng rủi ro sai sót và giảm tính minh bạch trong quản lý.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ so sánh dự toán và thực hiện doanh thu, chi phí theo từng tháng, bảng phân tích chi phí khả biến và bất biến, cũng như biểu đồ tỷ lệ sử dụng thông tin KTQT trong các quyết định kinh doanh. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ ràng mức độ hiệu quả và các điểm cần cải thiện trong tổ chức thông tin KTQT.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống báo cáo quản trị đồng bộ và linh hoạt: Cần thiết kế các báo cáo dự toán, thực hiện và kết quả kinh doanh theo định dạng chuẩn, cập nhật định kỳ hàng tháng và quý, tập trung vào các chỉ tiêu như công suất sử dụng phòng, chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công và chi phí quản lý doanh nghiệp. Chủ thể thực hiện là phòng kế toán quản trị, hoàn thành trong vòng 6 tháng.

  2. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức về KTQT cho nhà quản trị: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về phân tích chi phí, lập dự toán và sử dụng thông tin KTQT trong ra quyết định nhằm nâng cao kỹ năng và nhận thức của các cấp quản lý. Thời gian triển khai trong 3 tháng, do phòng nhân sự phối hợp với phòng kế toán thực hiện.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý KTQT: Đầu tư phần mềm kế toán quản trị tích hợp, hỗ trợ thu thập, xử lý và báo cáo thông tin nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu sai sót và tăng tính minh bạch. Chủ thể thực hiện là ban giám đốc phối hợp với phòng công nghệ thông tin, hoàn thành trong 9 tháng.

  4. Hoàn thiện quy trình thu thập và xử lý thông tin: Xây dựng quy trình chuẩn hóa việc thu thập chứng từ, phân loại chi phí theo cách ứng xử, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi phí và doanh thu, đảm bảo thông tin phản ánh đúng thực trạng hoạt động kinh doanh. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do phòng kế toán chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản trị doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ khách sạn: Giúp hiểu rõ vai trò và cách tổ chức thông tin KTQT phục vụ ra quyết định kinh doanh, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và cạnh tranh.

  2. Chuyên viên kế toán quản trị: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về phân loại chi phí, lập dự toán và báo cáo quản trị, hỗ trợ công tác thu thập và xử lý thông tin kế toán phục vụ quản lý.

  3. Giảng viên và sinh viên ngành kế toán, quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo thực tiễn về ứng dụng KTQT trong doanh nghiệp, giúp nâng cao kiến thức lý thuyết và kỹ năng thực hành.

  4. Nhà tư vấn quản lý và công nghệ thông tin: Hỗ trợ xây dựng hệ thống thông tin kế toán quản trị hiệu quả, tư vấn cải tiến quy trình và ứng dụng công nghệ trong quản lý doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Kế toán quản trị khác kế toán tài chính như thế nào?
    Kế toán quản trị tập trung cung cấp thông tin nội bộ cho nhà quản trị nhằm hỗ trợ lập kế hoạch, kiểm soát và ra quyết định, trong khi kế toán tài chính chủ yếu phục vụ báo cáo cho các đối tượng bên ngoài như cổ đông, cơ quan thuế.

  2. Tại sao thông tin dự toán lại quan trọng trong ra quyết định?
    Thông tin dự toán giúp nhà quản trị dự báo kết quả kinh doanh, phân tích chênh lệch với thực tế để điều chỉnh kịp thời, từ đó đưa ra các quyết định phù hợp nhằm đạt mục tiêu đề ra.

  3. Làm thế nào để phân loại chi phí theo cách ứng xử?
    Chi phí được phân thành chi phí khả biến (thay đổi theo mức độ hoạt động), chi phí bất biến (không thay đổi theo mức độ hoạt động) và chi phí hỗn hợp (kết hợp cả hai), giúp nhà quản trị dự báo và kiểm soát chi phí hiệu quả.

  4. Quy trình ra quyết định quản trị gồm những bước nào?
    Quy trình gồm sáu bước: nhận dạng yêu cầu, chẩn đoán nguyên nhân, phát triển phương án, lựa chọn phương án tối ưu, thực hiện phương án và đánh giá, thu thập phản hồi để cải tiến liên tục.

  5. Làm sao để nâng cao chất lượng thông tin KTQT trong doanh nghiệp?
    Cần xây dựng hệ thống báo cáo chuẩn hóa, đào tạo nhân sự, ứng dụng công nghệ thông tin và hoàn thiện quy trình thu thập, xử lý thông tin nhằm đảm bảo tính chính xác, kịp thời và phù hợp với nhu cầu quản lý.

Kết luận

  • Thông tin kế toán quản trị đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ nhà quản trị ra quyết định kinh doanh chính xác và kịp thời tại Công ty Cổ phần Đầu tư Nam Trí.
  • Thực trạng tổ chức thông tin KTQT hiện còn nhiều hạn chế về tính kịp thời, đầy đủ và hệ thống báo cáo chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.
  • Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể như xây dựng hệ thống báo cáo quản trị đồng bộ, đào tạo nâng cao nhận thức, ứng dụng công nghệ thông tin và hoàn thiện quy trình thu thập xử lý thông tin.
  • Các giải pháp này dự kiến được triển khai trong vòng 6-9 tháng nhằm nâng cao chất lượng thông tin KTQT phục vụ ra quyết định kinh doanh.
  • Khuyến nghị các nhà quản trị và chuyên viên kế toán doanh nghiệp tích cực áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả quản lý và sức cạnh tranh trên thị trường.

Hãy bắt đầu cải thiện hệ thống thông tin kế toán quản trị ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả ra quyết định và phát triển bền vững doanh nghiệp!