Tổng quan nghiên cứu

Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Theo số liệu thống kê, tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành du lịch Việt Nam giai đoạn 2015-2019 đạt khoảng 7%/năm, góp phần nâng cao thu nhập và tạo việc làm cho người dân địa phương. Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, với vị trí trung tâm vùng Tây Bắc và là vùng đất cội nguồn của dân tộc Việt Nam, sở hữu nhiều di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận như “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” và “Hát Xoan Phú Thọ”. Đây là nền tảng quan trọng để phát triển du lịch văn hóa, tâm linh và du lịch cộng đồng.

Tuy nhiên, thực thi chính sách phát triển du lịch tại Việt Trì trong giai đoạn 2015-2019 còn nhiều hạn chế, chưa khai thác hết tiềm năng sẵn có. Luận văn tập trung đánh giá thực trạng thực thi chính sách phát triển du lịch trên địa bàn thành phố Việt Trì, từ đó đề xuất các giải pháp tăng cường hiệu quả thực thi chính sách đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Việt Trì trong giai đoạn 2015-2019, với mục tiêu nâng cao hiệu quả phát triển du lịch, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo tồn di sản văn hóa và phát triển bền vững.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư trong việc phối hợp thực thi chính sách phát triển du lịch, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải thiện cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng và lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển du lịch bền vững. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết thực thi chính sách công: Nhấn mạnh quá trình chuyển đổi chính sách từ văn bản sang thực tiễn, bao gồm các giai đoạn xây dựng kế hoạch, phân công phối hợp, tuyên truyền, theo dõi và đánh giá kết quả thực thi.

  2. Lý thuyết phát triển du lịch bền vững: Đề cao sự cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời đảm bảo lợi ích xã hội cho cộng đồng địa phương.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: chính sách phát triển du lịch, thực thi chính sách, du lịch bền vững, nguồn lực thực thi chính sách, và các tiêu chí đánh giá hiệu quả thực thi chính sách phát triển du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu sau:

  • Phân tích, tổng hợp tài liệu và so sánh: Thu thập và phân tích các văn bản pháp luật, báo cáo, tài liệu khoa học liên quan đến chính sách phát triển du lịch và thực thi chính sách tại Việt Nam và địa phương.

  • Phương pháp thống kê mô tả: Sử dụng số liệu thống kê từ các báo cáo sơ kết, tổng kết công tác du lịch của UBND thành phố Việt Trì giai đoạn 2015-2019 để đánh giá thực trạng phát triển du lịch và hiệu quả thực thi chính sách.

  • Khảo sát thực địa và phỏng vấn chuyên gia: Thu thập ý kiến từ các cán bộ, công chức phụ trách công tác du lịch, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư nhằm đánh giá thực tế việc thực thi chính sách.

Cỡ mẫu khảo sát gồm khoảng 150 cán bộ, công chức và đại diện doanh nghiệp, được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2018 đến 2019, phù hợp với giai đoạn đánh giá thực trạng 2015-2019 và xây dựng giải pháp đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng khách du lịch và doanh thu du lịch: Lượng khách du lịch đến Việt Trì tăng trung bình 7,2%/năm trong giai đoạn 2015-2018, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 15%. Doanh thu từ du lịch tăng bình quân 8%/năm, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế địa phương với tốc độ tăng trưởng GDP đạt 13,6%/năm.

  2. Cơ sở hạ tầng và sản phẩm du lịch: Thành phố đã đầu tư nâng cấp hệ thống khách sạn, nhà hàng và các điểm du lịch như Khu di tích Đền Hùng, Công viên Văn Lang. Tuy nhiên, công suất sử dụng cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch chỉ đạt khoảng 55%, chưa khai thác hết tiềm năng. Các sản phẩm du lịch như “City tour Việt Trì” và tour du lịch Hà Nội - Phú Thọ còn hạn chế về đa dạng và chất lượng.

  3. Nguồn nhân lực du lịch: Chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, thiếu kỹ năng chuyên môn và ngoại ngữ. Khoảng 60% nhân lực du lịch chưa được đào tạo bài bản, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng.

  4. Thực thi chính sách và phối hợp các bên liên quan: Việc phân công, phối hợp giữa các cơ quan quản lý và doanh nghiệp còn thiếu đồng bộ, dẫn đến hiệu quả thực thi chính sách chưa cao. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách chưa thường xuyên và chưa đủ sâu rộng, làm giảm sự tham gia của cộng đồng dân cư.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do năng lực tổ chức, quản lý của các cơ quan nhà nước và đội ngũ cán bộ công chức chưa đồng đều, thiếu nguồn lực tài chính và nhân lực chất lượng cao. So với các địa phương như Nam Định và Quảng Bình, Việt Trì còn thiếu các chính sách ưu đãi đặc thù để thu hút đầu tư và phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng khách du lịch và doanh thu du lịch giai đoạn 2015-2019, bảng đánh giá công suất sử dụng cơ sở vật chất và biểu đồ phân bố nguồn nhân lực theo trình độ đào tạo. So sánh với các địa phương khác cho thấy Việt Trì cần đẩy mạnh đào tạo nhân lực và nâng cao hiệu quả phối hợp thực thi chính sách.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ thực trạng và những điểm nghẽn trong thực thi chính sách phát triển du lịch tại Việt Trì, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm khai thác tối đa tiềm năng du lịch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng và hoàn thiện quy hoạch phát triển du lịch đồng bộ, dài hạn: Thiết lập kế hoạch phát triển du lịch đến năm 2025 với trọng tâm là phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa, tâm linh và du lịch cộng đồng. Chủ thể thực hiện là UBND thành phố phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ. Thời gian hoàn thành trong vòng 1 năm.

  2. Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch: Huy động nguồn lực xã hội hóa để nâng cấp khách sạn, nhà hàng, các điểm du lịch trọng điểm; phát triển các tour, tuyến du lịch đa dạng, hấp dẫn. Doanh nghiệp và nhà đầu tư là chủ thể chính, phối hợp với chính quyền địa phương. Thời gian thực hiện từ 2020 đến 2025.

  3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên môn, kỹ năng phục vụ, ngoại ngữ cho cán bộ, nhân viên ngành du lịch; phổ cập kiến thức du lịch cho cộng đồng dân cư. Chủ thể là các cơ sở đào tạo, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với UBND thành phố. Thời gian triển khai liên tục từ 2020.

  4. Tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá và phối hợp thực thi chính sách: Đẩy mạnh truyền thông về các chính sách phát triển du lịch, nâng cao nhận thức cộng đồng và doanh nghiệp; thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư. Chủ thể là Ban Tuyên giáo Thành ủy, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các tổ chức chính trị - xã hội. Thời gian thực hiện liên tục, đánh giá định kỳ hàng năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Giúp xây dựng, điều chỉnh chính sách phát triển du lịch phù hợp với thực tiễn địa phương, nâng cao hiệu quả thực thi chính sách.

  2. Doanh nghiệp du lịch và nhà đầu tư: Cung cấp thông tin về tiềm năng, hạn chế và các giải pháp phát triển sản phẩm du lịch, từ đó định hướng đầu tư hiệu quả.

  3. Các tổ chức nghiên cứu và đào tạo: Là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu chuyên sâu về chính sách công và phát triển du lịch bền vững, đồng thời hỗ trợ xây dựng chương trình đào tạo nguồn nhân lực du lịch.

  4. Cộng đồng dân cư địa phương: Nâng cao nhận thức về vai trò của du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội, khuyến khích sự tham gia tích cực vào quá trình thực thi chính sách và bảo vệ tài nguyên du lịch.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phát triển du lịch lại quan trọng đối với thành phố Việt Trì?
    Du lịch góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, bảo tồn di sản văn hóa và nâng cao đời sống người dân. Việt Trì với nhiều di sản văn hóa đặc sắc có tiềm năng lớn để phát triển du lịch bền vững.

  2. Những khó khăn chính trong thực thi chính sách phát triển du lịch tại Việt Trì là gì?
    Bao gồm năng lực quản lý chưa đồng đều, nguồn nhân lực thiếu kỹ năng, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ và công tác phối hợp giữa các bên còn hạn chế.

  3. Làm thế nào để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch?
    Thông qua tổ chức các khóa đào tạo chuyên môn, kỹ năng phục vụ, ngoại ngữ và phổ cập kiến thức du lịch cho cộng đồng dân cư, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng.

  4. Các giải pháp nào giúp tăng cường hiệu quả thực thi chính sách phát triển du lịch?
    Xây dựng quy hoạch đồng bộ, tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh tuyên truyền và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng.

  5. Vai trò của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch là gì?
    Cộng đồng dân cư là chủ thể hưởng lợi trực tiếp từ du lịch, có vai trò quan trọng trong bảo vệ tài nguyên, tham gia giám sát và phát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng, góp phần đảm bảo phát triển du lịch bền vững.

Kết luận

  • Luận văn đã đánh giá toàn diện thực trạng thực thi chính sách phát triển du lịch trên địa bàn thành phố Việt Trì giai đoạn 2015-2019, chỉ ra những điểm mạnh và hạn chế cụ thể.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm nhằm tăng cường hiệu quả thực thi chính sách đến năm 2025, tập trung vào quy hoạch, đầu tư, nguồn nhân lực và phối hợp các bên liên quan.
  • Nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của chính sách công trong phát triển du lịch bền vững tại địa phương, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các quyết định quản lý.
  • Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức đào tạo trong lĩnh vực du lịch.
  • Khuyến nghị tiếp tục theo dõi, đánh giá định kỳ và điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn phát triển du lịch của thành phố Việt Trì trong tương lai.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan để phát huy tối đa tiềm năng du lịch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho thành phố Việt Trì.