Luận án tiến sĩ: Tác động của chính sách tiền tệ đến thị trường chứng khoán Việt Nam

• Tác giả: Đặng Thị Quỳnh Anh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Hạ Thị Thiều Dao
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kinh Tế Tài Chính, Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Chính Sách Tiền Tệ Đến Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sỹ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.6. NGUỒN DỮ LIỆU
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐẾN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
• 2.1. TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ TTCK
• 2.1.1. Chính sách tiền tệ
• 2.1.2. Thị trường chứng khoán
• 2.2. TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐẾN TTCK
• 2.2.1. Tác động của chính sách tiền tệ đến giá cổ phiếu
• 2.2.2. Tác động của chính sách tiền tệ đến thanh khoản TTCK
• 2.3. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐẾN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
• 2.3.1. Một số nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới
• 2.3.2. Một số nghiên cứu thực nghiệm ở Việt Nam
• 2.4. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Mô hình nghiên cứu đánh giá tác động của chính sách tiền tệ đến giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam
• 3.1.2. Mô hình nghiên cứu đánh giá tác động của chính sách tiền tệ đến thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam
• 3.2. BIẾN NGHIÊN CỨU
• 3.2.1. Biến số đại diện cho chính sách tiền tệ
• 3.2.2. Biến số đo lường giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán
• 3.2.3. Các biến số kinh tế vĩ mô
• 3.2.4. Các biến số đo lường thanh khoản thị trường cổ phiếu
• 3.2.5. Các biến ngoại sinh
• 3.3. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 3.4. NGUỒN DỮ LIỆU
• 3.5. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. DIỄN BIẾN ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2002-2016
• 4.1.1. Diễn biến điều hành chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam
• 4.1.2. Quá trình phát triển của TTCK Việt Nam giai đoạn 2002 - 2016
• 4.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐẾN GIÁ CỔ PHIẾU TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
• 4.2.1. Thống kê mô tả các biến số trong mô hình
• 4.2.2. Tính dừng và sai phân của dữ liệu
• 4.2.3. Độ trễ tối ưu và các kiểm định mô hình SVAR
• 4.2.4. Thảo luận kết quả nghiên cứu mô hình SVAR
• 4.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐẾN THANH KHOẢN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
• 4.3.1. Tổng quan về thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam
• 4.3.2. Thống kê mô tả các biến số trong mô hình VAR
• 4.3.3. Tính dừng, sai phân của dữ liệu và độ trễ của mô hình
• 4.3.4. Kết quả ước lượng về tác động của chính sách tiền tệ đến từng đặc tính thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam
• 4.4. Kết luận chương 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH
• 5.1. KẾT LUẬN TỪ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 5.1.1. Tác động của chính sách tiền tệ đến giá cổ phiếu trên TTCK Việt Nam
• 5.1.2. Tác động của chính sách tiền tệ đến thanh khoản TTCK Việt Nam
• 5.1.3. Cơ chế tác động của chính sách tiền tệ đối với giá cổ phiếu và thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam
• 5.2. KHUYẾN NGHỊ ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
• 5.2.1. Chuyển từ kiểm soát cung tiền sang kiểm soát lãi suất
• 5.2.2. Điều hành CSTT theo hướng ổn định giá cả, ổn định tài chính
• 5.2.3. Kết hợp với các cơ quan khác hỗ trợ cho sự phát triển của TTCK
• 5.3. KHUYẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NHÀ ĐẦU TƯ
• 5.4. HẠN CHẾ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO CỦA LUẬN ÁN
• 5.5. Kết luận chương 5
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH

I. Tác động của chính sách tiền tệ đến thị trường chứng khoán

Chính sách tiền tệ (chính sách tiền tệ) đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nền kinh tế và ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường chứng khoán (thị trường chứng khoán). Các quyết định của Ngân hàng Nhà nước về lãi suất và cung tiền có thể tạo ra những biến động lớn trong giá cổ phiếu và thanh khoản của thị trường. Theo nghiên cứu của Bernanke và Gertler (2000), sự thay đổi trong lãi suất ngắn hạn có thể tác động đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư, từ đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Việc điều hành chính sách tiền tệ không chỉ ảnh hưởng đến giá cổ phiếu mà còn đến các yếu tố kinh tế vĩ mô khác như lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Điều này cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ và thị trường chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình phát triển mạnh mẽ.

1.1 Tác động đến giá cổ phiếu

Giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các quyết định trong chính sách tiền tệ. Khi Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh lãi suất, điều này không chỉ ảnh hưởng đến chi phí vay mượn của doanh nghiệp mà còn tác động đến tâm lý của nhà đầu tư. Một nghiên cứu cho thấy rằng khi lãi suất giảm, giá cổ phiếu thường có xu hướng tăng do chi phí vốn giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp mở rộng sản xuất và tăng trưởng lợi nhuận. Ngược lại, khi lãi suất tăng, giá cổ phiếu có thể giảm do chi phí vay mượn tăng, làm giảm khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Điều này cho thấy rằng việc theo dõi và phân tích các yếu tố trong chính sách tiền tệ là rất quan trọng đối với các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

1.2 Tác động đến thanh khoản thị trường

Thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi chính sách tiền tệ. Khi chính sách tiền tệ được nới lỏng, lượng tiền trong nền kinh tế tăng lên, dẫn đến việc các nhà đầu tư có nhiều tiền hơn để đầu tư vào chứng khoán. Điều này làm tăng tính thanh khoản của thị trường, giúp các nhà đầu tư dễ dàng mua bán cổ phiếu hơn. Ngược lại, khi chính sách tiền tệ thắt chặt, lượng tiền trong nền kinh tế giảm, dẫn đến việc thanh khoản thị trường giảm. Các nhà đầu tư có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện giao dịch, từ đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa chính sách tiền tệ và thanh khoản thị trường là rất cần thiết để các nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.

II. Phân tích các yếu tố tác động

Các yếu tố vĩ mô như lạm phát, tỷ giá và cung tiền cũng có tác động lớn đến thị trường chứng khoán. Lạm phát cao có thể làm giảm sức mua của người tiêu dùng, từ đó ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của các công ty niêm yết. Tỷ giá cũng ảnh hưởng đến giá trị của các công ty xuất khẩu và nhập khẩu, từ đó tác động đến giá cổ phiếu. Cung tiền, được điều chỉnh bởi chính sách tiền tệ, có thể tạo ra những biến động lớn trong thị trường chứng khoán. Việc phân tích các yếu tố này giúp các nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan hơn về tình hình thị trường và đưa ra quyết định đầu tư chính xác.

2.1 Lạm phát

Lạm phát là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán. Khi lạm phát tăng, giá cả hàng hóa và dịch vụ cũng tăng, làm giảm sức mua của người tiêu dùng. Điều này có thể dẫn đến việc doanh thu và lợi nhuận của các công ty giảm, từ đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Các nhà đầu tư cần theo dõi chỉ số lạm phát để dự đoán xu hướng giá cổ phiếu trong tương lai.

2.2 Tỷ giá

Tỷ giá hối đoái có thể ảnh hưởng đến giá trị của các công ty xuất khẩu và nhập khẩu. Khi tỷ giá tăng, giá trị của đồng nội tệ giảm, làm cho hàng hóa xuất khẩu trở nên rẻ hơn trên thị trường quốc tế, từ đó có thể làm tăng doanh thu của các công ty xuất khẩu. Ngược lại, các công ty nhập khẩu sẽ phải trả nhiều hơn cho hàng hóa nhập khẩu, ảnh hưởng đến lợi nhuận của họ. Việc theo dõi tỷ giá là rất quan trọng để các nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.