Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường và sự phát triển của các đơn vị sự nghiệp công lập, công tác quản trị thành tích công chức, viên chức và người lao động ngày càng trở nên cấp thiết. Tại cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXHVN), với quy mô lao động khoảng 882 người tại Trung ương trong giai đoạn 2019-2021, công tác quản trị thành tích đóng vai trò quan trọng trong việc tạo động lực làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động và đảm bảo thực hiện sứ mệnh phục vụ nhân dân. Tuy nhiên, thực trạng quản trị thành tích tại BHXHVN còn tồn tại nhiều hạn chế như đánh giá mang tính hình thức, chưa có quy trình hoàn chỉnh, tiêu chuẩn đánh giá chưa cụ thể và thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng quản trị thành tích công chức, viên chức và người lao động tại cơ quan BHXHVN, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản trị thành tích, tạo động lực làm việc bền vững cho đội ngũ nhân sự. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại cơ quan BHXHVN ở Trung ương, trong giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2021, với nội dung nghiên cứu bao gồm các chức năng quản trị thành tích như hoạch định, tổ chức, triển khai, đánh giá và phản hồi thành tích.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác quản trị thành tích tại các đơn vị sự nghiệp Nhà nước, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Các chỉ số như tỷ lệ lao động có trình độ chuyên môn cao đạt gần 93%, tỷ lệ lao động nữ chiếm khoảng 39%, và sự ổn định về cơ cấu lao động cho thấy tiềm năng phát triển nguồn nhân lực tại BHXHVN. Qua đó, nghiên cứu hướng tới việc xây dựng hệ thống quản trị thành tích hiệu quả, phù hợp với đặc thù của cơ quan và yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị thành tích nổi bật, trong đó có mô hình quản trị thành tích của Michael Armstrong với ba giai đoạn chính: hoạch định thành tích, quản lý thực hiện và đánh giá thành tích. Armstrong nhấn mạnh vai trò của sự đồng thuận trong đánh giá và phản hồi liên tục nhằm cải thiện hiệu suất làm việc. Elaine Pulakos bổ sung quan điểm về quản trị thành tích như một hệ thống đánh giá và phát triển nhân viên liên tục, bao gồm hoạch định, phản hồi và đánh giá kết quả. Julia Huprich nhấn mạnh tính liên tục và tương tác trong quản trị thành tích, tạo sự đồng thuận giữa cá nhân và tổ chức.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm:

  • Quản trị thành tích: quá trình cải thiện kết quả làm việc của cá nhân và tổ chức thông qua hoạch định, đánh giá và phản hồi.
  • Công chức, viên chức và người lao động trong đơn vị sự nghiệp: nhóm đối tượng đặc thù trong khu vực công, chịu sự điều chỉnh của các văn bản pháp luật như Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.
  • Hoạch định thành tích: xác định mục tiêu, tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá thành tích.
  • Đánh giá thành tích: quá trình đo lường và phản hồi kết quả công việc dựa trên tiêu chuẩn đã thống nhất.
  • Ghi nhận thành tích: công nhận và khen thưởng thành tích nhằm tạo động lực cho người lao động.

Khung lý thuyết này được điều chỉnh phù hợp với đặc thù của cơ quan BHXHVN, nơi quản trị thành tích gắn liền với các phong trào thi đua, khen thưởng và chịu sự chi phối của các quy định pháp luật về lao động và bảo hiểm xã hội.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác.

  • Nguồn dữ liệu:

    • Dữ liệu sơ cấp: thu thập qua khảo sát bảng hỏi với 300 mẫu từ công chức, viên chức và người lao động tại cơ quan BHXHVN Trung ương vào tháng 7/2022. Mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có kiểm soát, đảm bảo độ tin cậy với sai số 5%.
    • Dữ liệu thứ cấp: tổng hợp từ các báo cáo, tài liệu pháp luật, nghiên cứu đã công bố, số liệu thống kê của BHXHVN giai đoạn 2019-2021.

  • Phương pháp phân tích:

    • Phân tích tài liệu: tổng hợp lý thuyết và các nghiên cứu liên quan để xây dựng khung phân tích.
    • Thống kê mô tả: sử dụng Excel để xử lý số liệu khảo sát, mô tả xu hướng và đặc điểm nhân sự.
    • Phương pháp so sánh: so sánh số liệu qua các năm để đánh giá biến động và xu hướng quản trị thành tích.
    • Phán đoán và suy luận: đưa ra nhận định về nguyên nhân, tác động và hiệu quả của công tác quản trị thành tích dựa trên dữ liệu thu thập.

Quy trình nghiên cứu gồm tổng quan lý thuyết, thu thập và xử lý dữ liệu, phân tích thực trạng, đánh giá kết quả và đề xuất giải pháp. Cỡ mẫu 300 đảm bảo độ tin cậy cao, phương pháp phân tích đa dạng giúp nghiên cứu có chiều sâu và thực tiễn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản trị thành tích còn mang tính hình thức:
    Khảo sát cho thấy khoảng 60% người lao động đánh giá công tác quản trị thành tích tại BHXHVN chưa được duy trì đều đặn và có tính hình thức cao. Việc đánh giá thành tích chủ yếu diễn ra vào cuối năm, chưa có quy trình đánh giá liên tục và phản hồi kịp thời.

  2. Tiêu chuẩn đánh giá chưa cụ thể và đồng bộ:
    Hơn 55% người tham gia khảo sát cho rằng các tiêu chuẩn đánh giá thành tích còn chung chung, áp dụng cho nhiều đối tượng khác nhau, dẫn đến việc đánh giá chưa chính xác và thiếu công bằng. Điều này làm giảm động lực làm việc và sự đồng thuận của người lao động.

  3. Cơ cấu nhân sự ổn định nhưng cần nâng cao chất lượng:
    Số lượng lao động tại cơ quan BHXHVN tăng nhẹ từ 865 người năm 2019 lên 882 người năm 2021, trong đó tỷ lệ lao động có trình độ từ cao đẳng trở lên đạt gần 93%. Tuy nhiên, sự thay đổi về trình độ học vấn còn chậm, với tỷ lệ lao động có trình độ trên đại học chỉ chiếm khoảng 6,24%.

  4. Thiếu sự phối hợp và kiểm tra trong quản trị thành tích:
    Công tác phân công, phối hợp giữa các phòng ban và tổ chức đoàn thể trong quản trị thành tích chưa hiệu quả, dẫn đến việc thực hiện các hoạt động thi đua, khen thưởng không đồng bộ. Khoảng 48% ý kiến cho rằng công tác kiểm tra, đôn đốc còn yếu, ảnh hưởng đến hiệu quả chung.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các hạn chế trên xuất phát từ đặc thù quản trị thành tích trong đơn vị sự nghiệp công lập, chịu sự chi phối của các quy định pháp luật và phong trào thi đua khen thưởng mang tính hình thức. Việc áp dụng tiêu chuẩn chung cho nhiều đối tượng làm giảm tính chính xác và công bằng trong đánh giá, gây ảnh hưởng đến động lực làm việc của công chức, viên chức và người lao động.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với nhận định rằng quản trị thành tích cần được thực hiện liên tục, có sự đồng thuận và phản hồi kịp thời để phát huy hiệu quả. Việc thiếu sự phối hợp và kiểm tra làm giảm tính minh bạch và hiệu lực của hệ thống quản trị thành tích.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đánh giá mức độ thực hiện các hoạt động quản trị thành tích qua các năm, bảng phân tích cơ cấu lao động theo trình độ và độ tuổi, cũng như biểu đồ tròn về tỷ lệ đồng thuận với các tiêu chuẩn đánh giá hiện hành. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế trong công tác quản trị thành tích tại BHXHVN.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện quy chế hướng dẫn quản trị thành tích
    Xây dựng và ban hành quy chế quản trị thành tích chi tiết, cụ thể, phù hợp với đặc thù của BHXHVN, đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do Ban Tổ chức cán bộ chủ trì phối hợp với các phòng ban liên quan.

  2. Xây dựng bộ tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá thành tích cụ thể
    Phát triển hệ thống tiêu chuẩn đánh giá thành tích theo từng vị trí công việc, đảm bảo tính khả thi và đo lường được. Tiêu chuẩn cần được cập nhật định kỳ hàng năm. Thời gian triển khai trong 9 tháng, do Phòng Quản lý nhân sự phối hợp với các đơn vị chuyên môn thực hiện.

  3. Đổi mới nội dung và hình thức đánh giá thành tích
    Áp dụng phương pháp đánh giá liên tục, kết hợp đánh giá định tính và định lượng, gắn kết với chính sách đãi ngộ nhằm tạo động lực cho người lao động. Thời gian áp dụng từ năm 2024, do Ban Lãnh đạo BHXHVN chỉ đạo thực hiện.

  4. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản trị thành tích và ứng dụng công nghệ thông tin
    Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu cho cán bộ làm công tác quản trị thành tích, đồng thời ứng dụng phần mềm quản lý thành tích hiện đại để theo dõi, đánh giá và phản hồi kịp thời. Kế hoạch thực hiện trong 12 tháng, do Trung tâm Công nghệ thông tin phối hợp với Phòng Tổ chức cán bộ triển khai.

  5. Tăng cường hoạt động kiểm tra, đánh giá lại thành tích
    Thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất nhằm đảm bảo việc thực hiện công tác quản trị thành tích đúng quy định, kịp thời phát hiện và xử lý các sai phạm. Thời gian thực hiện liên tục, do Vụ Thanh tra - Kiểm tra chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo các cơ quan đơn vị sự nghiệp công lập
    Giúp hiểu rõ về quản trị thành tích, từ đó xây dựng chính sách và quy trình phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự.

  2. Cán bộ làm công tác quản lý nhân sự và thi đua khen thưởng
    Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình, tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá thành tích, hỗ trợ công tác tổ chức và triển khai hiệu quả.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, quản lý công
    Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết và thực tiễn quản trị thành tích trong khu vực công, giúp phát triển nghiên cứu và ứng dụng thực tế.

  4. Các tổ chức công đoàn và đoàn thể trong cơ quan Nhà nước
    Hiểu rõ vai trò và tác động của quản trị thành tích đối với người lao động, từ đó phối hợp hiệu quả trong công tác động viên, bảo vệ quyền lợi.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản trị thành tích là gì và tại sao nó quan trọng trong cơ quan Nhà nước?
    Quản trị thành tích là quá trình hoạch định, đánh giá và cải thiện kết quả làm việc của cá nhân và tổ chức. Nó giúp tạo động lực, nâng cao hiệu quả công việc và đảm bảo thực hiện mục tiêu của cơ quan Nhà nước.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị thành tích tại BHXHVN?
    Bao gồm yếu tố pháp luật, chính sách của Đảng và Nhà nước, sự lãnh đạo của cấp ủy, nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, cũng như sự phối hợp giữa các phòng ban và tổ chức đoàn thể.

  3. Làm thế nào để xây dựng tiêu chuẩn đánh giá thành tích phù hợp?
    Tiêu chuẩn cần cụ thể, đo lường được, phù hợp với từng vị trí công việc và được đồng thuận bởi người lao động và nhà quản lý, đảm bảo tính công bằng và minh bạch.

  4. Phương pháp đánh giá thành tích nào được áp dụng hiệu quả tại BHXHVN?
    Kết hợp đánh giá định lượng và định tính, sử dụng thang đo Likert 5 bậc, đánh giá liên tục và phản hồi kịp thời giúp nâng cao tính chính xác và động lực làm việc.

  5. Làm sao để khắc phục tình trạng quản trị thành tích mang tính hình thức?
    Cần hoàn thiện quy trình quản trị thành tích, tăng cường đào tạo cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin, và thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát chặt chẽ nhằm đảm bảo tính thực chất và hiệu quả.

Kết luận

  • Quản trị thành tích tại cơ quan BHXHVN có vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo động lực cho công chức, viên chức và người lao động.
  • Thực trạng hiện nay còn nhiều hạn chế như đánh giá mang tính hình thức, tiêu chuẩn chưa cụ thể và thiếu sự phối hợp đồng bộ.
  • Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy chế, xây dựng tiêu chuẩn đánh giá, đổi mới phương pháp đánh giá, nâng cao năng lực cán bộ và tăng cường kiểm tra giám sát.
  • Các giải pháp được đề xuất có thể triển khai trong vòng 6-12 tháng, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị thành tích tại BHXHVN.
  • Kêu gọi các cấp lãnh đạo và cán bộ quản lý tại BHXHVN tích cực áp dụng các đề xuất nhằm xây dựng hệ thống quản trị thành tích hiệu quả, bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới.