Quản Lý Thu BHXH Bắt Buộc Tại BHXH Huyện Mê Linh – Thành Phố Hà Nội

BHXH là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội của các bên tham gia bảo hiểm xã hội, có sự bảo hộ của Nhà nước theo pháp luật, nhằm bảo đảm an toàn đời sống cho người lao động và gia đình họ, đồng thời góp phần bảo đảm an toàn xã hội. Vai trò của BHXH rất quan trọng trong việc đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo và ổn định kinh tế. BHXH còn là công cụ tái phân phối thu nhập, giúp giảm bất bình đẳng xã hội. Theo ILO "Bảo hiểm xã hội là sự bảo vệ của xã hội đối với các thành viên của mình thông qua một loạt các biện pháp công cộng...".

Quản lý thu BHXH bắt buộc là quá trình tổ chức, điều hành các hoạt động thu BHXH từ người lao động và người sử dụng lao động, đảm bảo nguồn quỹ BHXH được tập trung đầy đủ, kịp thời. Việc quản lý thu BHXH bắt buộc hiệu quả có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo khả năng chi trả các chế độ BHXH cho người lao động, duy trì sự ổn định và phát triển của hệ thống BHXH. Quản lý thu BHXH hiệu quả là bảo nguồn quỹ tài chính BHXH được tập trung thống nhất; tạo lập và thực hiện chính sách BHXH được diễn ra thuận lợi.

Tình trạng nợ đọng BHXH vẫn là một vấn đề nhức nhối tại huyện Mê Linh. Các nguyên nhân chủ yếu bao gồm: khó khăn tài chính của doanh nghiệp, ý thức chấp hành pháp luật của một số chủ sử dụng lao động còn hạn chế, và công tác thanh tra, kiểm tra chưa đủ mạnh. Bên cạnh đó, thủ tục phá sản, giải thể doanh nghiệp còn phức tạp cũng gây khó khăn trong việc thu hồi nợ đọng BHXH. Các doanh nghiệp chậm đóng thường phân theo khối, ngành, loại hình quản lý.

Việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gặp nhiều khó khăn do: số lượng lớn lao động làm việc trong khu vực phi chính thức, nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động về quyền lợi và nghĩa vụ tham gia BHXH còn hạn chế, và thủ tục tham gia BHXH còn phức tạp. Điều này dẫn đến độ bao phủ BHXH còn thấp so với tiềm năng.

Tình trạng gian lận, trục lợi BHXH diễn ra dưới nhiều hình thức, gây thất thoát quỹ BHXH và ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Các hình thức gian lận phổ biến bao gồm: khai man hồ sơ, làm giả giấy tờ, và thông đồng để hưởng các chế độ BHXH không đúng quy định. Hậu quả của gian lận, trục lợi BHXH không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn làm suy giảm lòng tin của người dân vào hệ thống BHXH.

Để tăng cường công tác thu, giảm nợ đọng BHXH, cần triển khai các biện pháp sau: tăng cường tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp tham gia BHXH đầy đủ, kịp thời; rà soát, phân loại nợ đọng BHXH và có biện pháp xử lý phù hợp; phối hợp với các cơ quan chức năng để cưỡng chế thu hồi nợ đọng BHXH; và đơn giản hóa thủ tục đóng BHXH để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Để mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, cần có các giải pháp và chính sách sau: tăng cường tuyên truyền, vận động người lao động và người sử dụng lao động tham gia BHXH; xây dựng các gói BHXH phù hợp với điều kiện kinh tế của người lao động; và tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tự do tham gia BHXH. Thực hiện tốt các chỉ tiêu BHXH thành phố giao và Hội đồng nhân dân huyện giao theo từ năm.

Để nâng cao hiệu quả thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm BHXH, cần tăng cường số lượng và chất lượng đội ngũ thanh tra viên; trang bị đầy đủ phương tiện, thiết bị cho công tác thanh tra, kiểm tra; và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH. Triển khai quyết liệt các quy định mới về BHXH, BHYT; nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu, thu nợ BHXH, BHTN, BHYT; đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời và chống thất thu, nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT.

Cần xây dựng cơ sở dữ liệu BHXH đầy đủ và chính xác, bao gồm thông tin về người lao động, người sử dụng lao động, quá trình tham gia BHXH, và các chế độ BHXH đã được hưởng. Cơ sở dữ liệu này cần được cập nhật thường xuyên và liên kết với các cơ sở dữ liệu khác để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.

Cần phát triển các ứng dụng trực tuyến hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động trong việc kê khai, nộp BHXH, tra cứu thông tin về quá trình tham gia BHXH, và thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến BHXH. Các ứng dụng này cần được thiết kế thân thiện, dễ sử dụng và bảo mật thông tin.

Cần ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu trong việc phát hiện các hành vi gian lận, trục lợi BHXH, dự báo tình hình thu nợ BHXH, và đánh giá hiệu quả của các chính sách BHXH. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro và đảm bảo tính bền vững của quỹ BHXH.

Tăng cường chỉ đạo, điều hành công tác quản lý BHXH trên địa bàn huyện. Bố trí đủ nguồn lực cho công tác quản lý BHXH. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc quản lý BHXH.

Tăng cường hỗ trợ chuyên môn, nghiệp vụ cho BHXH huyện Mê Linh. Phân bổ đủ chỉ tiêu thu BHXH cho BHXH huyện Mê Linh. Tạo điều kiện để BHXH huyện Mê Linh tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ.

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về BHXH. Đơn giản hóa thủ tục hành chính về BHXH. Tăng cường công tác truyền thông về BHXH.