Tổng quan nghiên cứu

Tài sản công (TSC) là nguồn lực nội sinh quan trọng của quốc gia, đóng vai trò thiết yếu trong phát triển kinh tế - xã hội. Tại Việt Nam, TSC ở các đơn vị sự nghiệp công lập chiếm tỷ trọng lớn, đặc biệt trong lĩnh vực y tế công lập như bệnh viện đa khoa. Tuy nhiên, việc quản lý TSC còn nhiều bất cập, dẫn đến lãng phí và vi phạm quy định. Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, với quy mô gần 1.500 giường bệnh và vốn đầu tư hơn 1.100 tỷ đồng, là trung tâm y tế trọng điểm khu vực Tây Nguyên, đã được đầu tư mạnh mẽ về cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế hiện đại. Nghiên cứu tập trung vào quản lý TSC tại bệnh viện này trong giai đoạn 2020-2022, nhằm làm rõ thực trạng, những hạn chế và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công, đặc biệt là máy móc, thiết bị y tế và phương tiện vận chuyển.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá chi tiết quá trình hình thành, sử dụng và kết thúc TSC tại bệnh viện, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý phù hợp đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các loại tài sản cố định hữu hình có giá trị lớn, phục vụ hoạt động chuyên môn và sự nghiệp y tế. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài sản công, giảm thiểu lãng phí, đồng thời hỗ trợ phát triển dịch vụ y tế chất lượng cao cho cộng đồng Tây Nguyên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý tài sản công, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý tài sản công: Tài sản công là tài sản thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước đại diện quản lý và sử dụng theo quy định pháp luật. Quản lý tài sản công phải tuân thủ nguyên tắc kế hoạch, minh bạch, hiệu quả và đúng mục đích.

  • Mô hình vòng đời tài sản: Quản lý tài sản công được thực hiện qua ba giai đoạn chính: hình thành, sử dụng và kết thúc tài sản. Mỗi giai đoạn có các quy trình và tiêu chuẩn quản lý riêng biệt nhằm đảm bảo hiệu quả và bền vững.

  • Khái niệm tài sản cố định và công cụ dụng cụ: Tài sản cố định hữu hình có thời gian sử dụng từ 1 năm trở lên và nguyên giá từ 10 triệu đồng trở lên; công cụ dụng cụ có nguyên giá dưới 10 triệu đồng. Việc phân loại này giúp xác định phương pháp quản lý và tính hao mòn phù hợp.

  • Nguyên tắc quản lý tài sản công: Bao gồm nguyên tắc kế hoạch, nguyên tắc sử dụng đúng mục đích, nguyên tắc kiểm tra, kiểm soát và nguyên tắc thống nhất về cơ chế, chính sách.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Luận văn sử dụng dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, quy chế quản lý tài sản, hồ sơ mua sắm, bảo trì, thanh lý tài sản của Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên giai đoạn 2020-2022. Ngoài ra, dữ liệu được bổ sung từ các văn bản pháp luật liên quan và các tài liệu nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực quản lý tài sản công.

  • Phương pháp thu thập thông tin: Thu thập qua nghiên cứu tài liệu, phân tích báo cáo, và khảo sát ý kiến cán bộ quản lý tài sản tại bệnh viện.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích chuỗi thời gian để đánh giá xu hướng biến động tài sản qua các năm; thống kê mô tả để tổng hợp số liệu về giá trị, số lượng tài sản; so sánh các chỉ tiêu quản lý tài sản giữa các năm và với các tiêu chuẩn quy định; tổng hợp và phân tích để rút ra kết luận và đề xuất giải pháp.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Tập trung phân tích toàn bộ tài sản cố định và máy móc thiết bị y tế có giá trị lớn tại bệnh viện trong giai đoạn nghiên cứu, đảm bảo tính đại diện và toàn diện.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ năm 2020 đến 2022, đề xuất giải pháp đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Quy mô và giá trị tài sản công tại bệnh viện: Tổng giá trị tài sản cố định tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên đạt khoảng 1.600 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư xây dựng chiếm phần lớn với các công trình như nhà hành chính, nhà điều trị nội trú, nhà kỹ thuật nghiệp vụ. Máy móc thiết bị y tế có giá trị nguyên giá từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng mỗi thiết bị, với nhiều loại hiện đại như máy phân tích sinh hóa tự động (2,38 tỷ đồng), máy siêu âm (1,38 tỷ đồng), máy xét nghiệm miễn dịch tự động (2,5 tỷ đồng).

  2. Hiệu quả sử dụng tài sản: Công suất sử dụng giường bệnh năm 2022 đạt 102,9%, vượt kế hoạch đề ra (>90%). Các chỉ tiêu xét nghiệm, siêu âm, điện tim, chụp X-quang đều đạt trên 100% kế hoạch, cho thấy hiệu quả khai thác thiết bị y tế. Tuy nhiên, một số thiết bị như máy CT64 lát cắt, máy nội soi và máy MRI thường xuyên gặp sự cố, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ.

  3. Quản lý bảo trì và sửa chữa: Việc bảo trì, sửa chữa tài sản chưa đồng bộ, một số thiết bị hỏng lâu chưa được xử lý kịp thời, dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng và tăng chi phí vận hành. Tỷ lệ hao mòn tài sản được tính theo quy định 10%/năm cho máy móc thiết bị, tuy nhiên việc theo dõi và báo cáo hiệu suất sử dụng còn hạn chế.

  4. Quản lý mua sắm và thanh lý tài sản: Việc mua sắm tài sản công được thực hiện theo quy định pháp luật, chủ yếu qua hình thức mua sắm tập trung. Tuy nhiên, hồ sơ thẩm định giá và lựa chọn nhà thầu còn thiếu minh bạch, chưa tham khảo đầy đủ giá thị trường. Công tác thanh lý tài sản còn chậm trễ, ảnh hưởng đến khả năng mua sắm mới và tái cấu trúc tài sản.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phản ánh thực trạng quản lý tài sản công tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên có nhiều điểm tích cực như quy mô tài sản lớn, hiệu quả sử dụng cao, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng. Tuy nhiên, tồn tại các hạn chế về bảo trì, sửa chữa và quản lý mua sắm, thanh lý tài sản gây ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế và chất lượng dịch vụ.

So sánh với các nghiên cứu tại các bệnh viện công lập khác cho thấy tình trạng tương tự về việc thiếu đồng bộ trong quản lý bảo trì và minh bạch trong mua sắm. Việc áp dụng các quy định pháp luật về quản lý tài sản công chưa thực sự nghiêm ngặt và đồng bộ, dẫn đến rủi ro thất thoát, lãng phí tài sản.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ sử dụng giường bệnh, số lượt xét nghiệm, siêu âm qua các năm; bảng tổng hợp giá trị tài sản cố định và máy móc thiết bị theo nguồn hình thành; biểu đồ cột so sánh chi phí bảo trì, sửa chữa và số lượng thiết bị hỏng trong giai đoạn nghiên cứu.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác bảo trì, sửa chữa định kỳ: Thiết lập hệ thống quản lý bảo trì tài sản chuyên nghiệp, áp dụng phần mềm quản lý tài sản để theo dõi tình trạng thiết bị, đảm bảo bảo trì đúng hạn, giảm thiểu hỏng hóc. Mục tiêu giảm tỷ lệ thiết bị hỏng trên 10% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo bệnh viện phối hợp phòng kỹ thuật.

  2. Minh bạch và nâng cao hiệu quả mua sắm tài sản công: Áp dụng quy trình đấu thầu chặt chẽ, tham khảo giá thị trường và nhà sản xuất, tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình mua sắm. Mục tiêu hoàn thiện hồ sơ thẩm định giá 100% theo quy định trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng tài chính kế toán, Ban quản lý dự án.

  3. Đẩy mạnh công tác thanh lý tài sản không sử dụng hiệu quả: Xây dựng kế hoạch thanh lý tài sản định kỳ, đảm bảo thủ tục pháp lý đầy đủ, tạo nguồn vốn tái đầu tư. Mục tiêu thanh lý ít nhất 15% tài sản không còn sử dụng trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo, phòng quản lý tài sản.

  4. Đào tạo nâng cao năng lực quản lý tài sản cho cán bộ: Tổ chức các khóa đào tạo về quản lý tài sản công, kỹ thuật bảo trì, sử dụng phần mềm quản lý tài sản. Mục tiêu 100% cán bộ quản lý tài sản được đào tạo trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc phối hợp với các cơ sở đào tạo.

  5. Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài sản: Triển khai hệ thống phần mềm quản lý tài sản công tích hợp, giúp theo dõi, báo cáo và phân tích dữ liệu tài sản theo thời gian thực. Mục tiêu hoàn thành triển khai trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo, phòng công nghệ thông tin.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các bệnh viện công lập: Giúp hiểu rõ thực trạng và giải pháp quản lý tài sản công, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, giảm lãng phí và tăng cường minh bạch trong quản lý.

  2. Cán bộ quản lý tài sản và phòng kỹ thuật bệnh viện: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình quản lý tài sản, bảo trì, sửa chữa và thanh lý tài sản công, hỗ trợ công tác chuyên môn và vận hành thiết bị y tế.

  3. Nhà nghiên cứu và giảng viên trong lĩnh vực quản lý kinh tế và y tế công: Tài liệu tham khảo quý giá về quản lý tài sản công trong bệnh viện, góp phần phát triển lý thuyết và thực tiễn quản lý tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về y tế và tài sản công: Hỗ trợ xây dựng chính sách, quy định và hướng dẫn quản lý tài sản công hiệu quả, phù hợp với thực tiễn tại các bệnh viện công lập, đặc biệt trong khu vực Tây Nguyên.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tài sản công tại bệnh viện có điểm gì khác biệt so với các đơn vị hành chính khác?
    Quản lý tài sản công tại bệnh viện tập trung vào các tài sản chuyên môn như máy móc thiết bị y tế có giá trị lớn và tính phức tạp cao. Bệnh viện còn được phép khai thác tài sản để tạo nguồn thu, khác với các cơ quan hành chính không được phép kinh doanh tài sản công.

  2. Tại sao việc bảo trì, sửa chữa tài sản công lại quan trọng?
    Bảo trì giúp duy trì công năng, kéo dài tuổi thọ tài sản, giảm thiểu hỏng hóc và chi phí sửa chữa lớn. Thiếu bảo trì dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng và có thể gây gián đoạn hoạt động chuyên môn.

  3. Phương pháp mua sắm tài sản công tại bệnh viện được thực hiện như thế nào?
    Mua sắm tài sản công thường theo hình thức mua sắm tập trung hoặc phân tán, tuân thủ quy định đấu thầu, thẩm định giá và kế hoạch mua sắm đã được phê duyệt nhằm đảm bảo minh bạch và hiệu quả.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công tại bệnh viện?
    Cần tăng cường đào tạo cán bộ quản lý, áp dụng công nghệ thông tin, xây dựng quy trình bảo trì, sửa chữa định kỳ, minh bạch trong mua sắm và thanh lý tài sản không sử dụng hiệu quả.

  5. Luận văn này có thể áp dụng cho các bệnh viện khác không?
    Mặc dù tập trung nghiên cứu tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, các kết quả và giải pháp có tính tổng quát, có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp để áp dụng tại các bệnh viện công lập khác trong nước.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ thực trạng quản lý tài sản công tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, với quy mô tài sản lớn và hiệu quả sử dụng cao nhưng còn tồn tại hạn chế trong bảo trì, mua sắm và thanh lý tài sản.
  • Đã phân tích các nguyên tắc, quy trình quản lý tài sản công phù hợp với đặc thù bệnh viện công lập, đồng thời so sánh với các nghiên cứu tương tự trong nước.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công, bao gồm tăng cường bảo trì, minh bạch mua sắm, đào tạo cán bộ và ứng dụng công nghệ thông tin.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài sản công tại khu vực Tây Nguyên.
  • Khuyến nghị các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các đơn vị sự nghiệp công lập khác.

Hành động ngay hôm nay để tối ưu hóa quản lý tài sản công tại bệnh viện, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững ngành y tế vùng Tây Nguyên.