I. Tổng Quan Nghiên Cứu Cơ Sở Quản Lý Chi Ngân Sách LS 55
Luận văn tập trung nghiên cứu và đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Sở LĐTBXH Lạng Sơn. Nghiên cứu được thực hiện qua 8 bước, áp dụng phương pháp thu thập dữ liệu, so sánh, phân tích, đánh giá. Các chỉ tiêu đánh giá được đưa ra, từ khâu lập dự toán, phân bổ đến thanh tra, kiểm tra ngân sách; xét cơ cấu tổ chức, biên chế. Phân tích thực trạng quản lý chi thường xuyên tại Sở LĐTBXH Lạng Sơn, nêu rõ các khía cạnh chính, qua từng khâu, liên hệ với Kho bạc Nhà nước, chỉ ra kết quả, hạn chế và nguyên nhân. Cuối cùng, đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại đơn vị.
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu quản lý chi ngân sách
Nghiên cứu trong và ngoài nước đều nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước. Các nghiên cứu nước ngoài tập trung vào xây dựng lý thuyết, khung pháp lý về quản lý ngân sách theo chương trình và kết quả đầu ra. IMF đã xây dựng “Bộ Quy tắc minh bạch tài khóa” với bốn trụ cột chính. Các nghiên cứu trong nước tập trung phân tích chính sách, mô tả thực trạng quản lý chi, ít nghiên cứu chuyên sâu về lý thuyết. Nguyễn Thị Lê Thu (2017) nhấn mạnh cần nghiên cứu khung logic và chuỗi kết quả khi áp dụng cơ chế quản lý ngân sách theo kết quả đầu ra.
1.2. Cơ sở lý luận về chi thường xuyên ngân sách nhà nước
Ngân sách nhà nước (NSNN) là toàn bộ các khoản thu và chi của Nhà nước, lập dự toán và thực hiện trong một năm. Quản lý chi thường xuyên là quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra, đánh giá việc sử dụng ngân sách nhà nước cho các hoạt động thường xuyên của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập. Vai trò của quản lý chi thường xuyên là đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, cung cấp dịch vụ công và thực hiện các chính sách xã hội. Nguyên tắc quản lý chi bao gồm: tuân thủ pháp luật, công khai minh bạch, tiết kiệm hiệu quả.
II. Cách Xác Định Quy Trình Phương Pháp Nghiên Cứu Chi NSNN 57
Quy trình nghiên cứu gồm 8 bước, từ xác định vấn đề đến đề xuất giải pháp. Phương pháp nghiên cứu chính bao gồm: thu thập dữ liệu (sơ cấp, thứ cấp), so sánh (chỉ tiêu giữa các năm), phân tích, đánh giá (chia nhỏ vấn đề để nghiên cứu chi tiết). Các chỉ tiêu đánh giá quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước bao gồm: cơ cấu tổ chức, số lượng biên chế; xét duyệt dự toán; phân bổ, giao dự toán; chấp hành dự toán; quyết toán ngân sách; thanh tra, kiểm tra; kiểm soát chi qua Kho bạc Nhà nước.
2.1. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu chi ngân sách
Dữ liệu được thu thập từ nguồn sơ cấp và thứ cấp, bao gồm báo cáo, tài liệu công bố từ 2020 đến 6 tháng đầu năm 2023: dự toán chi, quyết định phân bổ kinh phí, số liệu chi thường xuyên, báo cáo quyết toán, số chuyển nguồn, hủy nguồn giữa các năm. Phương pháp so sánh được sử dụng để phân tích sự thay đổi, tỷ lệ chênh lệch và lý do. Phương pháp phân tích, đánh giá giúp hiểu rõ bản chất vấn đề, từ tổng thể đến chi tiết, đánh giá mức độ ảnh hưởng, tác động của việc giao dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán, kiểm tra sử dụng ngân sách.
2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý ngân sách chi thường xuyên
Các chỉ tiêu đánh giá được sử dụng để đo lường hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước bao gồm: (1) Về cơ cấu tổ chức, số lượng biên chế: Đánh giá tính hợp lý của cơ cấu tổ chức và số lượng biên chế so với nhiệm vụ được giao. (2) Về việc xét duyệt dự toán: Đánh giá tính chính xác, đầy đủ và phù hợp của dự toán chi. (3) Về việc phân bổ và giao dự toán: Đánh giá tính kịp thời, hợp lý và minh bạch trong việc phân bổ và giao dự toán. (4) Về việc chấp hành dự toán: Đánh giá việc tuân thủ các quy định về chi tiêu. (5) Về việc quyết toán ngân sách: Đánh giá tính chính xác, đầy đủ và kịp thời của quyết toán ngân sách. (6) Về việc thanh tra, kiểm tra: Đánh giá hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra trong việc phát hiện và xử lý các sai phạm. (7) Về việc kiểm soát chi NSNN qua Kho bạc Nhà nước: Đánh giá hiệu quả kiểm soát chi của Kho bạc Nhà nước.
III. Thực Trạng Quản Lý Chi Ngân Sách Tại Sở LĐTBXH LS 58
Chương này tập trung vào thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Sở LĐTBXH Lạng Sơn. Nội dung bao gồm tổng quan về hoạt động, tình hình chi thường xuyên giai đoạn 2020-6/2023. Phân tích công tác lập dự toán, phân bổ, giao dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán, thanh tra, kiểm tra và kiểm soát chi qua Kho bạc Nhà nước. Đánh giá chung về kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lý chi thường xuyên tại đơn vị.
3.1. Tổng quan hoạt động và tình hình chi tại Sở LĐTBXH Lạng Sơn
Sở LĐTBXH Lạng Sơn là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh quản lý nhà nước về lao động, tiền lương, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động, NCC, bảo trợ xã hội, trẻ em, bình đẳng giới, phòng chống tệ nạn xã hội. Nguồn ngân sách của Sở chủ yếu từ UBND tỉnh cấp hàng năm. Hiệu quả chi còn thấp, chi đầu tư dàn trải, chi thường xuyên vượt dự toán. Tăng cường quản lý chi là vấn đề cần quan tâm.
3.2. Đánh giá công tác lập dự toán chi thường xuyên ngân sách
Công tác lập dự toán tại Sở LĐTBXH Lạng Sơn vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Việc lập dự toán đôi khi chưa sát với thực tế, dẫn đến tình trạng điều chỉnh dự toán trong quá trình thực hiện. Công tác phối hợp giữa các phòng ban trong quá trình lập dự toán chưa thực sự hiệu quả. Việc áp dụng các định mức, tiêu chuẩn chi tiêu còn chưa được thực hiện nghiêm túc. Công tác công khai dự toán còn hạn chế.
3.3. Kiểm soát chi ngân sách qua Kho bạc Nhà nước tỉnh
Kho bạc Nhà nước thực hiện kiểm soát chi ngân sách theo quy định của pháp luật. Quá trình kiểm soát đảm bảo các khoản chi đúng mục đích, đúng đối tượng và tuân thủ các quy định về tài chính. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng hồ sơ chứng từ chưa đầy đủ, thủ tục còn rườm rà, gây khó khăn cho việc giải ngân. Cần tăng cường phối hợp giữa Sở LĐTBXH Lạng Sơn và Kho bạc Nhà nước để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi.
IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Chi Ngân Sách Tại Lạng Sơn 52
Trong bối cảnh hiện nay, việc hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Sở LĐTBXH Lạng Sơn là vô cùng quan trọng. Các giải pháp được đề xuất tập trung vào nâng cao hiệu quả lập dự toán, tăng cường kiểm soát chi tiêu, hoàn thiện quy trình thanh quyết toán, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý tài chính. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành để triển khai các giải pháp một cách đồng bộ và hiệu quả.
4.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả lập dự toán chi thường xuyên
Để nâng cao hiệu quả lập dự toán cần thực hiện các giải pháp sau: (1) Lập dự toán phải sát với thực tế, dựa trên cơ sở nhiệm vụ được giao và khả năng thực hiện. (2) Tăng cường phối hợp giữa các phòng ban trong quá trình lập dự toán. (3) Áp dụng các định mức, tiêu chuẩn chi tiêu một cách nghiêm túc. (4) Thực hiện công khai dự toán theo quy định.
4.2. Tăng cường kiểm soát chi tiêu ngân sách tại Sở LĐTBXH
Để tăng cường kiểm soát chi tiêu, cần thực hiện các giải pháp sau: (1) Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ chặt chẽ, quy định rõ trách nhiệm của từng cá nhân, bộ phận. (2) Tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách. (3) Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về chi tiêu. (4) Đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
4.3. Hoàn thiện quy trình thanh quyết toán chi thường xuyên ngân sách
Để hoàn thiện quy trình thanh quyết toán, cần thực hiện các giải pháp sau: (1) Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về thanh quyết toán cho phù hợp với thực tế. (2) Đơn giản hóa thủ tục thanh quyết toán. (3) Tăng cường hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thanh quyết toán. (4) Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác thanh quyết toán.
V. Ứng Dụng CNTT Nâng Cao Năng Lực Quản Lý Chi NSNN 59
Việc ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ là yếu tố then chốt để hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước. Ứng dụng CNTT giúp tăng cường tính minh bạch, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả công việc. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ giúp họ có đủ kiến thức, kỹ năng để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
5.1. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi
Cần đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào tất cả các khâu của quá trình quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước, từ lập dự toán, phân bổ, giao dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán, thanh tra, kiểm tra. Xây dựng phần mềm quản lý ngân sách đồng bộ, kết nối với các hệ thống thông tin liên quan. Sử dụng chữ ký số để đảm bảo tính pháp lý của các giao dịch điện tử.
5.2. Đào tạo nguồn nhân lực tài chính công cho Sở Lạng Sơn
Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác quản lý tài chính. Cập nhật kiến thức về các quy định mới của pháp luật, các phương pháp quản lý tài chính hiện đại. Tạo điều kiện cho cán bộ tham gia các hội thảo, diễn đàn về tài chính công. Xây dựng đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao, phẩm chất đạo đức tốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
VI. Kết Luận và Tầm Quan Trọng Của Quản Lý Chi Ngân Sách 55
Luận văn đã nghiên cứu thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Sở LĐTBXH Lạng Sơn. Các giải pháp này có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của tỉnh. Hy vọng rằng, các giải pháp này sẽ được áp dụng vào thực tế, mang lại hiệu quả thiết thực.
6.1. Tóm tắt các giải pháp và khuyến nghị chính
Luận văn đề xuất các giải pháp chính sau: nâng cao hiệu quả lập dự toán, tăng cường kiểm soát chi tiêu, hoàn thiện quy trình thanh quyết toán, đẩy mạnh ứng dụng CNTT và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý tài chính. Khuyến nghị cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành để triển khai các giải pháp một cách đồng bộ và hiệu quả. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các giải pháp. Cần có cơ chế đánh giá hiệu quả việc thực hiện các giải pháp.
6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo trong quản lý chi NSNN
Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào: Nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước. Nghiên cứu về các mô hình quản lý chi tiên tiến trên thế giới. Nghiên cứu về tác động của quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lạng Sơn. Nghiên cứu về vai trò của kiểm toán nhà nước trong việc nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước.
