Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, thanh niên chiếm khoảng 36% lực lượng lao động cả nước, đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, thực trạng hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế còn nhiều hạn chế như nhận thức thấp, thiếu sự kết nối đồng bộ giữa các tổ chức và đội ngũ cán bộ thiếu kinh nghiệm. Luận văn thạc sĩ này tập trung nghiên cứu công tác hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế của Hội Liên hiệp Thanh niên (HLHTN) huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang trong giai đoạn 2017-2021, với mục tiêu đánh giá thực trạng, xác định các mặt làm được và hạn chế, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ.
Phạm vi nghiên cứu bao gồm 200 thanh niên đại diện cho các xã thuộc huyện Tịnh Biên, được khảo sát bằng phương pháp chọn mẫu thuận tiện và phân tầng, kết hợp phỏng vấn trực tiếp và phát bảng câu hỏi qua email. Nghiên cứu sử dụng số liệu thứ cấp trong 5 năm từ các báo cáo của Hội LHTN huyện Tịnh Biên và số liệu sơ cấp thu thập trực tiếp. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học để Hội LHTN huyện Tịnh Biên và các cơ quan liên quan xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:
- Lý thuyết phát triển kinh tế: Phát triển kinh tế không chỉ là tăng trưởng GDP mà còn bao gồm cải thiện chất lượng cuộc sống, phân phối thu nhập hợp lý và bảo vệ môi trường bền vững.
- Lý thuyết hỗ trợ phát triển thanh niên: Hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế là quá trình cung cấp chính sách, nguồn lực, đào tạo kỹ năng, môi trường pháp lý và hỗ trợ tiếp cận thị trường nhằm nâng cao năng lực lập thân, lập nghiệp.
- Khái niệm thanh niên theo Luật Thanh niên 2020: Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ 16 đến 30 tuổi, là lực lượng xung kích trong phát triển kinh tế - xã hội.
- Mô hình quản lý kinh tế địa phương: Tập trung vào vai trò của tổ chức Hội LHTN trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát và tổng kết đánh giá hoạt động hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế.
Các khái niệm chính bao gồm: phát triển kinh tế, hỗ trợ phát triển kinh tế, thanh niên, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, chính sách hỗ trợ thanh niên.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính kết hợp định lượng:
- Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp thu thập từ các báo cáo của Hội LHTN huyện Tịnh Biên giai đoạn 2017-2021; số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 200 thanh niên đại diện các xã trong huyện.
- Phương pháp chọn mẫu: Mẫu thuận tiện và phân tầng, đảm bảo đại diện cho các đơn vị hành chính gồm 3 thị trấn và 11 xã.
- Phương pháp thu thập dữ liệu: Phỏng vấn trực tiếp, phát bảng câu hỏi qua email cho các chi hội và chi đoàn thanh niên.
- Phương pháp phân tích: Tổng hợp, so sánh số liệu thứ cấp; thống kê mô tả số liệu khảo sát; phân tích nguyên nhân hạn chế và đề xuất giải pháp dựa trên phương pháp diễn dịch và quy nạp.
- Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2022; tổng hợp và phân tích dữ liệu trong tháng 6 năm 2022; hoàn thiện luận văn tháng 3 năm 2023.
Phương pháp chuyên gia cũng được áp dụng qua phỏng vấn 10 chuyên gia gồm cán bộ công tác tại các trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, cán bộ Đoàn thanh niên và thanh niên làm kinh tế hiệu quả nhằm bổ sung thông tin và đánh giá thực tiễn.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
- Nhận thức của thanh niên về phát triển kinh tế còn thấp: Khoảng 44% thanh niên khảo sát đánh giá nhận thức về phát triển kinh tế của bản thân chưa cao, ảnh hưởng đến quyết tâm lập thân, lập nghiệp.
- Sự quan tâm của chính quyền và đoàn thể chưa đồng bộ: Chỉ khoảng 50% thanh niên cho rằng các tổ chức Đảng, chính quyền và đoàn thể địa phương có sự quan tâm hiệu quả, thiếu sự kết nối đồng bộ giữa các tổ chức hỗ trợ.
- Đội ngũ cán bộ Hội thiếu nhân lực và kinh nghiệm: 52% thanh niên đánh giá năng lực và kinh nghiệm của cán bộ Hội LHTN huyện Tịnh Biên chưa đáp ứng yêu cầu hỗ trợ phát triển kinh tế.
- Hiệu quả hoạt động hỗ trợ còn hạn chế: Khoảng 40% thanh niên cho rằng các hoạt động hỗ trợ như đào tạo, tư vấn, tiếp cận vốn chưa thực sự hiệu quả và chưa đa dạng.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ của thanh niên về vai trò phát triển kinh tế trong lập thân, lập nghiệp, dẫn đến thiếu sự chủ động tham gia các hoạt động hỗ trợ. Sự quan tâm của chính quyền và đoàn thể chưa có giải pháp kết nối đồng bộ các tổ chức liên quan, làm giảm hiệu quả phối hợp và triển khai các chương trình hỗ trợ. Đội ngũ cán bộ Hội LHTN huyện Tịnh Biên còn thiếu kinh nghiệm và nhân lực chuyên môn, ảnh hưởng đến chất lượng tư vấn và hỗ trợ thanh niên.
So sánh với các nghiên cứu tại các tỉnh như Hà Tĩnh, Thái Bình, Bình Dương và Đồng Nai cho thấy, các địa phương này đã có những mô hình phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan, tổ chức đào tạo và doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên phát triển kinh tế. Việc áp dụng các bài học kinh nghiệm này có thể giúp Hội LHTN huyện Tịnh Biên nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ đánh giá nhận thức, sự quan tâm của chính quyền, năng lực cán bộ và hiệu quả hoạt động hỗ trợ, giúp minh họa rõ nét các mặt mạnh và hạn chế.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức thanh niên về phát triển kinh tế
- Thực hiện các chương trình tuyên truyền, hội thảo, tọa đàm định kỳ nhằm nâng cao ý thức và khát vọng lập thân, lập nghiệp.
- Mục tiêu: Tăng tỷ lệ thanh niên có nhận thức tích cực lên trên 70% trong 2 năm tới.
- Chủ thể thực hiện: Hội LHTN huyện phối hợp với các cơ quan truyền thông và trường học.
Đổi mới, tăng cường sự quan tâm và kết nối đồng bộ giữa chính quyền, đoàn thể và các tổ chức liên quan
- Xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành, tổ chức các diễn đàn kết nối nguồn lực hỗ trợ thanh niên.
- Mục tiêu: Thiết lập ít nhất 3 mô hình phối hợp hiệu quả trong vòng 1 năm.
- Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Hội LHTN, Đoàn thanh niên và các sở, ban ngành.
Nâng cao năng lực và kinh nghiệm đội ngũ cán bộ Hội LHTN
- Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng quản lý, tư vấn phát triển kinh tế cho cán bộ Hội.
- Mục tiêu: 100% cán bộ Hội được đào tạo trong vòng 18 tháng.
- Chủ thể thực hiện: Hội LHTN tỉnh phối hợp với các trung tâm đào tạo nghề và chuyên gia.
Đa dạng hóa các hoạt động hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
- Phát triển các câu lạc bộ, mô hình kinh tế thanh niên; hỗ trợ tiếp cận vốn, thị trường và công nghệ.
- Mục tiêu: Tăng số lượng mô hình kinh tế thanh niên lên 30% trong 3 năm.
- Chủ thể thực hiện: Hội LHTN huyện, Trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp tỉnh.
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả hoạt động hỗ trợ
- Thiết lập hệ thống đánh giá định kỳ, báo cáo kết quả và điều chỉnh kế hoạch phù hợp.
- Mục tiêu: 100% hoạt động được giám sát và đánh giá hàng năm.
- Chủ thể thực hiện: Hội LHTN huyện phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Cán bộ Hội Liên hiệp Thanh niên các cấp
- Lợi ích: Nắm bắt thực trạng, hạn chế và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế.
- Use case: Xây dựng kế hoạch hoạt động, đào tạo cán bộ và triển khai chương trình hỗ trợ.
Cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên và phát triển kinh tế địa phương
- Lợi ích: Tham khảo cơ sở khoa học để xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ thanh niên phù hợp với đặc thù địa phương.
- Use case: Thiết kế các đề án phát triển kinh tế thanh niên, phối hợp liên ngành.
Các tổ chức phi chính phủ, trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp
- Lợi ích: Hiểu rõ nhu cầu, khó khăn của thanh niên và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hỗ trợ.
- Use case: Phát triển các chương trình đào tạo, tư vấn và hỗ trợ vốn hiệu quả.
Các nhà nghiên cứu, sinh viên ngành quản lý kinh tế, phát triển cộng đồng
- Lợi ích: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, kết quả và đề xuất giải pháp thực tiễn trong lĩnh vực hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế.
- Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn, bài báo khoa học liên quan.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao cần tập trung hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế?
Thanh niên chiếm tỷ lệ lớn trong lực lượng lao động và là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển bền vững. Hỗ trợ giúp họ nâng cao năng lực, tạo việc làm và đóng góp tích cực cho kinh tế địa phương.Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
Luận văn sử dụng phương pháp định tính kết hợp định lượng, thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp qua khảo sát 200 thanh niên, phân tích thống kê mô tả và phỏng vấn chuyên gia để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.Những hạn chế chính trong công tác hỗ trợ thanh niên hiện nay là gì?
Bao gồm nhận thức của thanh niên còn thấp, sự quan tâm và kết nối giữa các tổ chức chưa đồng bộ, đội ngũ cán bộ thiếu kinh nghiệm và hoạt động hỗ trợ chưa đa dạng, hiệu quả chưa cao.Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả hỗ trợ?
Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức, đổi mới sự phối hợp giữa các tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ, đa dạng hóa hoạt động hỗ trợ và tăng cường kiểm tra, giám sát.Luận văn có thể áp dụng cho các địa phương khác không?
Có thể áp dụng với điều chỉnh phù hợp đặc thù từng địa phương, đặc biệt là các huyện, tỉnh có cơ cấu thanh niên đông và đang phát triển kinh tế nông thôn kết hợp công nghiệp.
Kết luận
- Luận văn đã đánh giá thực trạng công tác hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế của Hội LHTN huyện Tịnh Biên, chỉ ra các hạn chế về nhận thức thanh niên, sự phối hợp tổ chức và năng lực cán bộ.
- Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng với cỡ mẫu 200 thanh niên, thu thập số liệu sơ cấp và thứ cấp trong giai đoạn 2017-2021.
- Đề xuất các giải pháp thiết thực như nâng cao nhận thức, tăng cường phối hợp liên ngành, đào tạo cán bộ, đa dạng hóa hoạt động và giám sát hiệu quả.
- Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn, hỗ trợ xây dựng chính sách phát triển kinh tế thanh niên tại huyện Tịnh Biên và các địa phương tương tự.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các vùng khác nhằm nâng cao hiệu quả hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế toàn diện.
Quý độc giả và các cơ quan liên quan được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững cho thanh niên, góp phần xây dựng quê hương giàu mạnh.