Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức về sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là sự bùng phát các dịch bệnh truyền nhiễm, nhu cầu tiêm phòng vaccine ngày càng tăng cao. Tại Việt Nam, với sự gia tăng thu nhập và nhận thức về bảo vệ sức khỏe, nhu cầu sử dụng vaccine dịch vụ, đặc biệt cho trẻ em, đã trở thành một xu hướng tất yếu. Công ty cổ phần Vacxin Việt Nam (VNVC), thành lập từ tháng 6 năm 2017, đã nhanh chóng phát triển hệ thống cung ứng vaccine nhằm đáp ứng nhu cầu này. Tuy nhiên, hệ thống cung ứng vaccine của VNVC vẫn còn tồn tại nhiều bất cập như nguồn cung không ổn định, hiện tượng khan hiếm vaccine, tỷ lệ khách hàng phải chờ đợi cao và thời gian chờ tiêm chủng kéo dài.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng phát triển hệ thống cung ứng vaccine của VNVC trong giai đoạn 2017-2020, từ đó đề xuất các giải pháp phát triển hệ thống cung ứng vaccine hiệu quả đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các nội dung chính như phát triển hệ thống tạo nguồn vaccine, mạng lưới phân phối, hoạt động logistics, hệ thống thông tin khách hàng và quy trình cung ứng vaccine tại VNVC. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ tiêm chủng, đảm bảo nguồn cung vaccine ổn định, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tăng cường vị thế cạnh tranh của VNVC trên thị trường vaccine dịch vụ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chuỗi cung ứng, quản trị logistics và quản trị mạng lưới phân phối để xây dựng khung lý thuyết phát triển hệ thống cung ứng vaccine. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết quản trị chuỗi cung ứng (Supply Chain Management - SCM): Nhấn mạnh sự phối hợp giữa các bên trong chuỗi cung ứng từ nhà sản xuất, nhà cung cấp đến khách hàng cuối cùng nhằm tối ưu hóa chi phí, nâng cao chất lượng dịch vụ và đảm bảo nguồn cung ổn định.

  2. Lý thuyết quản trị logistics: Tập trung vào các hoạt động vận chuyển, bảo quản, lưu kho và phân phối sản phẩm vaccine trong điều kiện bảo quản lạnh nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng vaccine đến tay người tiêu dùng.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: vaccine và đặc điểm sản phẩm vaccine, hệ thống cung ứng vaccine (bao gồm hệ thống tạo nguồn, mạng lưới phân phối, quy trình cung ứng, logistics và quản trị thông tin), các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển hệ thống cung ứng vaccine (nhân tố khách quan như pháp luật, kinh tế, hệ thống y tế; nhân tố chủ quan như chiến lược doanh nghiệp, nguồn nhân lực, tài chính, marketing).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo kinh doanh, tài liệu pháp luật, giáo trình và các công trình nghiên cứu liên quan đến phát triển hệ thống cung ứng vaccine. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát 200 khách hàng sử dụng dịch vụ vaccine của VNVC tại nhiều địa phương, với 181 phiếu khảo sát hợp lệ, nhằm đánh giá mức độ hài lòng về các thành phần của hệ thống cung ứng vaccine.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng để khảo sát những khách hàng sẵn sàng tham gia. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm Excel với các kỹ thuật thống kê mô tả, so sánh, phân tích và tổng hợp nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển hệ thống cung ứng vaccine. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2017-2020, với các đề xuất giải pháp hướng đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng số lượng vaccine cung ứng: Tổng số liều vaccine cung ứng của VNVC tăng mạnh từ 14.426 liều năm 2017 lên khoảng 3.840 liều năm 2019 và ước tính đạt 6 triệu liều vào cuối năm 2020, cho thấy sự phát triển nhanh chóng của hệ thống cung ứng.

  2. Mở rộng mạng lưới phân phối: VNVC đã phát triển từ 2 trung tâm tiêm chủng năm 2017 lên 14 trung tâm vào năm 2019, trải dài khắp các vùng miền, đáp ứng nhu cầu tiêm chủng ngày càng cao của người dân.

  3. Đa dạng hóa nhà cung ứng vaccine: Số lượng nhà cung ứng vaccine tăng lên 13 nhà cung cấp vào năm 2020, giúp ổn định nguồn cung và giảm thiểu rủi ro khan hiếm vaccine.

  4. Chất lượng dịch vụ và logistics: Hệ thống bảo quản vaccine theo dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP, có thiết bị theo dõi nhiệt độ tự động và đội ngũ nhân viên y tế giám sát vận chuyển. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy tỷ lệ khách hàng phải chờ đợi vẫn còn cao, thời gian chờ tiêm chủng kéo dài, phản ánh hạn chế trong hoạt động logistics và quản lý thông tin.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên bao gồm năng lực sản xuất vaccine trong nước còn hạn chế, cạnh tranh gay gắt trên thị trường vaccine dịch vụ, cùng với việc phát triển mạng lưới tiêm chủng và hệ thống logistics của VNVC chưa đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng nhu cầu. So với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với xu hướng chung của các doanh nghiệp cung ứng vaccine tại các nước đang phát triển, nơi mà việc đảm bảo nguồn cung vaccine ổn định và chất lượng dịch vụ vẫn là thách thức lớn.

Việc mở rộng mạng lưới phân phối và đa dạng hóa nhà cung ứng đã góp phần nâng cao khả năng cung ứng vaccine, tuy nhiên, để giảm thiểu thời gian chờ và nâng cao trải nghiệm khách hàng, VNVC cần cải thiện quy trình cung ứng và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hệ thống. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số lượng vaccine cung ứng, bảng phân bố mạng lưới trung tâm tiêm chủng và biểu đồ mức độ hài lòng của khách hàng theo các tiêu chí dịch vụ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Mở rộng mạng lưới phân phối và điểm tiêm chủng: Tăng số lượng trung tâm và điểm tiêm chủng tại các tỉnh, đặc biệt vùng sâu, vùng xa, nhằm nâng cao độ phủ vaccine và giảm tải cho các trung tâm hiện tại. Mục tiêu đạt 30 trung tâm vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo VNVC phối hợp với các cơ quan y tế địa phương.

  2. Đa dạng hóa và chủ động nguồn vaccine: Áp dụng đấu thầu cạnh tranh để lựa chọn ít nhất 2 nhà cung ứng cho mỗi loại vaccine, đặc biệt với các vaccine thường xuyên khan hiếm, nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định và giá cả hợp lý. Thời gian thực hiện: 2021-2023.

  3. Tăng cường hoạt động logistics: Lựa chọn phương thức vận tải và tuyến đường tối ưu, hợp tác với các nhà vận chuyển uy tín, giám sát chặt chẽ quá trình vận chuyển và bảo quản vaccine theo quy định của Bộ Y tế. Đào tạo nhân viên logistics chuyên sâu, áp dụng công nghệ theo dõi nhiệt độ tự động. Thời gian triển khai: 2021-2024.

  4. Hoàn thiện quản trị thông tin: Ứng dụng công nghệ 4.0 trong quản lý thông tin khách hàng, thị trường và kênh phân phối, phát triển phần mềm quản lý đặt lịch tiêm chủng trực tuyến, nâng cao hiệu quả giao tiếp và chăm sóc khách hàng. Chủ thể thực hiện: Phòng công nghệ thông tin VNVC, thời gian 2021-2023.

  5. Phát triển nguồn nhân lực chuyên môn: Tuyển dụng và đào tạo đội ngũ nhân viên y tế, kỹ thuật viên tiêm chủng, nhân viên logistics và marketing chuyên nghiệp. Tăng cường đào tạo kỹ năng giao tiếp, tư vấn và kỹ thuật tiêm không đau cho trẻ em. Thời gian thực hiện liên tục từ 2021.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý VNVC: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp phát triển hệ thống cung ứng vaccine, từ đó hoạch định chiến lược kinh doanh và phát triển mạng lưới phân phối hiệu quả.

  2. Các doanh nghiệp cung ứng vaccine và dịch vụ y tế: Tham khảo mô hình phát triển hệ thống cung ứng vaccine, áp dụng các giải pháp quản trị chuỗi cung ứng và logistics phù hợp với đặc thù ngành.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về y tế và dược phẩm: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển hệ thống cung ứng vaccine, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong tiêm chủng mở rộng.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế, quản lý thương mại và y tế công cộng: Nghiên cứu tham khảo về phương pháp phân tích thực trạng, đánh giá chất lượng dịch vụ và đề xuất giải pháp phát triển hệ thống cung ứng trong lĩnh vực vaccine.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao hệ thống cung ứng vaccine của VNVC lại quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng?
    Hệ thống cung ứng vaccine đảm bảo nguồn cung vaccine ổn định, chất lượng và dịch vụ tiêm chủng an toàn, từ đó giúp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm hiệu quả, giảm tỷ lệ mắc và tử vong, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.

  2. Những khó khăn chính trong phát triển hệ thống cung ứng vaccine của VNVC là gì?
    Khó khăn gồm nguồn cung vaccine chưa đa dạng và ổn định, mạng lưới phân phối chưa phủ rộng đủ, hoạt động logistics chưa hiệu quả, thời gian chờ tiêm chủng còn dài và quản lý thông tin chưa ứng dụng công nghệ hiện đại.

  3. Làm thế nào để VNVC có thể đa dạng hóa nguồn vaccine?
    VNVC cần áp dụng đấu thầu cạnh tranh, lựa chọn ít nhất 2 nhà cung ứng cho mỗi loại vaccine, xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài với nhà cung cấp, đồng thời theo dõi và dự báo nhu cầu thị trường chính xác để chủ động đặt hàng.

  4. Vai trò của công nghệ thông tin trong quản lý hệ thống cung ứng vaccine là gì?
    Công nghệ thông tin giúp quản lý dữ liệu khách hàng, đặt lịch tiêm chủng trực tuyến, theo dõi tồn kho vaccine, giám sát vận chuyển và bảo quản vaccine, từ đó nâng cao hiệu quả vận hành và trải nghiệm khách hàng.

  5. Các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tiêm chủng tại VNVC là gì?
    Nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng nhân viên, mở rộng mạng lưới trung tâm tiêm chủng, rút ngắn thời gian chờ đợi, cải thiện quy trình cung ứng và tăng cường hoạt động marketing để thu hút khách hàng.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển hệ thống cung ứng vaccine, xây dựng các chỉ tiêu đánh giá và phân tích các nhân tố ảnh hưởng.
  • Phân tích thực trạng phát triển hệ thống cung ứng vaccine của VNVC giai đoạn 2017-2020 cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng vaccine cung ứng, mạng lưới phân phối và đa dạng nhà cung ứng.
  • Đồng thời, luận văn chỉ ra những hạn chế như phát triển mạng lưới tiêm chủng chậm, chất lượng hoạt động logistics chưa cao, nguồn vaccine chưa đa dạng và quản lý thông tin còn yếu.
  • Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp phát triển hệ thống cung ứng vaccine toàn diện, bao gồm mở rộng mạng lưới, đa dạng hóa nguồn cung, tăng cường logistics, ứng dụng công nghệ thông tin và phát triển nguồn nhân lực.
  • Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2021-2025 nhằm nâng cao hiệu quả cung ứng vaccine, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững VNVC.

Hành động ngay hôm nay để góp phần xây dựng hệ thống cung ứng vaccine hiện đại, hiệu quả và bền vững cho tương lai!