Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động kinh doanh dịch vụ cảng biển đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế biển và logistics tại Việt Nam, đặc biệt tại các thành phố cảng như Hải Phòng. Với vị trí địa lý thuận lợi nằm trên tuyến đường biển quốc tế, Việt Nam sở hữu bờ biển dài và nhiều cảng nước sâu, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển dịch vụ cảng biển. Hải Phòng, với hệ thống cảng biển quy mô lớn, đã trở thành trung tâm dịch vụ cảng biển quốc gia và khu vực Đông Nam Á, thu hút nhiều tàu lớn từ khắp thế giới.

Luận văn tập trung nghiên cứu phát triển hoạt động kinh doanh dịch vụ cảng biển tại Công ty TNHH Cảng Hải An trong giai đoạn 2017-2021, với mục tiêu đánh giá thực trạng và đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh. Phạm vi nghiên cứu bao gồm hai mảng chính: khai thác bến bãi và khai thác cầu tàu, tại địa bàn Hải Phòng.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cảng biển, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và quốc gia. Các chỉ số như sản lượng khai thác tăng từ 558.708 TEU năm 2017 lên 890.841 TEU năm 2021, lợi nhuận sau thuế tăng từ 132.561 triệu đồng lên 445.513 triệu đồng, phản ánh sự phát triển tích cực của công ty trong bối cảnh cạnh tranh và biến động thị trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình về dịch vụ cảng biển và phát triển kinh doanh dịch vụ cảng biển. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết về dịch vụ cảng biển: Định nghĩa cảng biển là khu vực bao gồm vùng đất và vùng nước được xây dựng kết cấu hạ tầng phù hợp để phục vụ tàu thuyền, bốc dỡ hàng hóa, đón trả hành khách và các dịch vụ liên quan. Dịch vụ cảng biển được phân loại theo đối tượng phục vụ (tàu, hàng hóa, dịch vụ tổng hợp), tính chất dịch vụ (trực tiếp, trung gian) và phạm vi hoạt động (tại cảng hoặc ngoài cảng).

  2. Mô hình đánh giá phát triển kinh doanh dịch vụ cảng biển: Bao gồm các chỉ tiêu đánh giá về quy mô (khối lượng hàng hóa thông qua cảng, năng suất trang thiết bị), hiệu quả (tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, trên vốn đầu tư), và các yếu tố ảnh hưởng như vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, cơ chế chính sách.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng gồm: TEU (đơn vị tương đương container 20 feet), năng suất trang thiết bị xếp dỡ, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, vốn đầu tư cảng, năng suất lao động bình quân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích thống kê mô tả và phân tích số liệu định lượng dựa trên dữ liệu thu thập từ Công ty TNHH Cảng Hải An trong giai đoạn 2017-2021. Cỡ mẫu bao gồm toàn bộ số liệu hoạt động kinh doanh, sản lượng khai thác, doanh thu, lợi nhuận, nhân sự và trang thiết bị của công ty trong 5 năm.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp toàn bộ (census) do nghiên cứu tập trung vào một doanh nghiệp cụ thể. Phân tích số liệu được thực hiện qua bảng thống kê, biểu đồ thể hiện sự biến động và xu hướng phát triển của các chỉ tiêu kinh tế và kỹ thuật.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2017 đến 2021, với việc thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu theo từng năm để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Sản lượng khai thác tăng trưởng ổn định: Tổng sản lượng khai thác của Cảng Hải An tăng từ 558.708 TEU năm 2017 lên 890.841 TEU năm 2021, tương đương mức tăng 59,5%. Trong đó, sản lượng khai thác bãi tăng từ 381.987 TEU lên 416.779 TEU, sản lượng khai thác tàu tăng từ 176.721 TEU lên 474.062 TEU.

  2. Năng suất trang thiết bị cải thiện rõ rệt: Năng suất xếp dỡ tại cầu tàu tăng từ 1.178 TEU/mét dài bến năm 2017 lên 3.160 TEU/mét dài bến năm 2021, đạt mức tăng hơn 168%. Năng suất xếp dỡ tại bãi cũng tăng từ 2.546 TEU/ha lên 2.778 TEU/ha trong cùng kỳ.

  3. Doanh thu và lợi nhuận tăng vượt bậc: Doanh thu của công ty tăng từ 1.118 tỷ đồng năm 2017 lên 2.005 tỷ đồng năm 2021, tăng 79,3%. Lợi nhuận sau thuế tăng từ 133 tỷ đồng lên 446 tỷ đồng, tương đương tăng 235%. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu duy trì ở mức trên 11% trong các năm gần đây.

  4. Nguồn nhân lực phát triển về chất lượng và số lượng: Số lượng nhân sự tăng từ 338 người năm 2017 lên 497 người năm 2021. Tỷ lệ lao động có trình độ đại học trở lên chiếm trên 50%, tăng từ 181 người lên 259 người. Thu nhập bình quân cũng tăng từ 7,48 triệu đồng/người/tháng lên 9,13 triệu đồng/người/tháng.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng sản lượng khai thác và năng suất trang thiết bị phản ánh hiệu quả đầu tư vào cơ sở hạ tầng và trang thiết bị hiện đại của công ty. Việc nâng cấp cầu cảng, mở rộng bãi container và áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý đã góp phần nâng cao năng lực khai thác và chất lượng dịch vụ.

Doanh thu và lợi nhuận tăng mạnh cho thấy công ty đã tận dụng tốt các cơ hội thị trường, đồng thời kiểm soát chi phí hiệu quả. Tuy nhiên, năm 2018 là năm có sự sụt giảm sản lượng và doanh thu do cạnh tranh gay gắt và sự chuyển dịch của các hãng tàu lớn sang cảng khác.

Nguồn nhân lực được cải thiện về trình độ và số lượng tạo nền tảng cho việc áp dụng công nghệ mới và nâng cao chất lượng dịch vụ. Tuy nhiên, công ty vẫn đối mặt với thách thức về thu hút và giữ chân lao động có tay nghề cao do mức thu nhập chưa tương xứng với thị trường.

So sánh với các nghiên cứu trong khu vực, kết quả của Cảng Hải An tương đối tích cực, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 gây ảnh hưởng lớn đến ngành vận tải biển toàn cầu. Việc duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh trong giai đoạn này thể hiện sự linh hoạt và chiến lược phù hợp của công ty.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ sản lượng khai thác theo năm, biểu đồ năng suất trang thiết bị, biểu đồ doanh thu và lợi nhuận, cũng như bảng phân tích nhân sự theo trình độ và thu nhập để minh họa rõ nét xu hướng phát triển.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng và trang thiết bị
    Đẩy mạnh đầu tư mở rộng diện tích bãi container, nâng cấp cầu cảng để tiếp nhận tàu trọng tải lớn hơn, đồng thời áp dụng công nghệ tự động hóa trong xếp dỡ nhằm tăng năng suất và giảm chi phí. Mục tiêu nâng năng suất xếp dỡ cầu tàu lên 3.500 TEU/mét dài bến vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty phối hợp với các nhà đầu tư.

  2. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
    Xây dựng chính sách thu hút và giữ chân lao động có tay nghề cao, tăng cường đào tạo chuyên môn và kỹ năng công nghệ thông tin cho nhân viên. Mục tiêu tăng tỷ lệ lao động có trình độ đại học trở lên lên 60% vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và ban quản lý công ty.

  3. Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng
    Cải tiến quy trình phục vụ, tăng cường ứng dụng công nghệ số trong giao dịch và quản lý khách hàng, rút ngắn thời gian giải phóng tàu và hàng hóa. Mục tiêu giảm thời gian lưu tàu trung bình xuống dưới 24 giờ. Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh và phòng khai thác.

  4. Tăng cường hợp tác và mở rộng thị trường
    Mở rộng hợp tác với các hãng tàu quốc tế, phát triển tuyến vận tải container nội Á và quốc tế, đa dạng hóa dịch vụ logistics. Mục tiêu tăng sản lượng khai thác trung chuyển lên 30% vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc và phòng kinh doanh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý doanh nghiệp cảng biển
    Luận văn cung cấp cơ sở phân tích thực trạng và giải pháp phát triển kinh doanh dịch vụ cảng biển, giúp các nhà quản lý hoạch định chiến lược nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực logistics và vận tải biển
    Tài liệu cung cấp dữ liệu thực tiễn và khung lý thuyết về dịch vụ cảng biển, hỗ trợ nghiên cứu chuyên sâu và phát triển mô hình kinh doanh.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về giao thông vận tải và kinh tế biển
    Thông tin về các chỉ tiêu đánh giá và yếu tố ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ cảng biển giúp xây dựng chính sách phù hợp, thúc đẩy phát triển ngành.

  4. Nhà đầu tư và doanh nghiệp logistics
    Luận văn cung cấp cái nhìn tổng quan về tiềm năng và thách thức của hoạt động kinh doanh dịch vụ cảng biển tại Hải Phòng, hỗ trợ quyết định đầu tư và hợp tác kinh doanh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hoạt động kinh doanh dịch vụ cảng biển gồm những dịch vụ chính nào?
    Bao gồm dịch vụ liên quan đến tàu (đại lý tàu, lai dắt, sửa chữa), dịch vụ liên quan đến hàng hóa (bốc dỡ, kho bãi, kiểm đếm), và dịch vụ tổng hợp như đại lý hàng hải, môi giới hàng hải.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến phát triển dịch vụ cảng biển?
    Vị trí địa lý thuận lợi, cơ sở hạ tầng hiện đại, nguồn nhân lực chất lượng và cơ chế chính sách hỗ trợ là những yếu tố then chốt quyết định sự phát triển.

  3. Cảng Hải An đã đạt được những thành tựu gì trong giai đoạn 2017-2021?
    Sản lượng khai thác tăng gần 60%, năng suất trang thiết bị cải thiện đáng kể, doanh thu và lợi nhuận tăng gấp đôi, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

  4. Làm thế nào để nâng cao năng suất trang thiết bị xếp dỡ tại cảng?
    Đầu tư thiết bị hiện đại, áp dụng công nghệ tự động hóa, đào tạo nhân viên vận hành chuyên nghiệp và tối ưu hóa quy trình khai thác.

  5. Tại sao việc phát triển nguồn nhân lực lại quan trọng đối với cảng biển?
    Nguồn nhân lực chất lượng cao giúp áp dụng công nghệ mới, nâng cao hiệu quả khai thác, cải thiện dịch vụ khách hàng và tăng khả năng cạnh tranh của cảng.

Kết luận

  • Cảng Hải An đã có sự phát triển vượt bậc trong giai đoạn 2017-2021 với sản lượng khai thác và lợi nhuận tăng trưởng mạnh mẽ.
  • Năng suất trang thiết bị và chất lượng nguồn nhân lực được cải thiện, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.
  • Các yếu tố vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng, nhân lực và chính sách đóng vai trò quyết định trong thành công của công ty.
  • Đề xuất các biện pháp nâng cao năng lực khai thác, phát triển nhân lực và mở rộng thị trường nhằm duy trì đà tăng trưởng đến năm 2025.
  • Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và nhà đầu tư trong lĩnh vực dịch vụ cảng biển, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế biển tại Hải Phòng và Việt Nam.

Tiếp theo, các bên liên quan nên triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp với bối cảnh thị trường và công nghệ mới. Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong ngành dịch vụ cảng biển.