Phân Tích Các Nhân Tố Tác Động Đến Thu Nhập Của Hộ Sản Xuất Sản Phẩm Chỉ Dẫn Địa Lý Tại Quảng Ninh

Việc phát triển các sản phẩm mang CDĐL mang lại nhiều lợi ích đáng kể, không chỉ về mặt kinh tế cho các hộ sản xuất và ngân sách địa phương mà còn giúp duy trì và phát huy các giá trị truyền thống đặc sắc của nhiều vùng miền. Việt Nam coi đây là hướng đi đúng đắn cần được chú trọng đầu tư nhằm đảm bảo tính hiệu quả và bền vững trong sản xuất nông nghiệp. Đến nay, với gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ (SHTT), Việt Nam luôn xác định CDĐL là một giải pháp quan trọng trong xây dựng thương hiệu chả mực cho sản phẩm nhằm nâng cao giá trị kinh tế và hiệu quả sản xuất, từ đó, giúp cải thiện thu nhập cho hộ sản xuất kinh doanh.

Sau hơn 8 năm kể từ khi được công nhận CDĐL, tuy thương hiệu Chả Mực Hạ Long ngày càng được khẳng định và vươn xa, tỉ lệ số lượng cơ sở và hộ tham gia sản xuất Chả Mực Hạ Long trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh tăng lên là không đáng kể; mức cải thiện thu nhập của các hộ sản xuất chả mực này là chưa nhiều và không đồng đều. Có thể thấy, thu nhập của các hộ sản xuất chả mực chưa cao do giá bán của sản phẩm chưa thực sự vượt trội, trong khi chi phí khá tốn kém. Trên thực tế, hoạt động sản xuất Chả Mực Hạ Long chưa phát huy được hết các tiềm năng sẵn có của địa phương cũng như chưa thực sự giúp cải thiện sinh kế cho các hộ sản xuất kinh doanh dưới tác động của nhiều nhân tố khách quan và chủ quan.

Tình trạng hàng giả, hàng nhái còn lan tràn đã làm phát sinh một số vấn đề và thách thức khá lớn trong công tác quản lý nhằm bảo hộ và phát triển thương hiệu đối với nhóm sản phẩm mang CDĐL, trong đó có Chả mực Hạ Long. Cụ thể, vẫn còn một bộ phận hộ sản xuất và người tiêu dùng chưa thực sự ý thức được những hậu quả nếu sử dụng sai hoặc không bảo tồn CDĐL cũng như những tác động tiêu cực mà hành vi này có thể gây ra đối với thu nhập của hộ nói riêng, tình hình kinh tế – văn hóa – xã hội của địa phương nói chung.

Nhằm nâng cao hơn nữa thu nhập cho các hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL nói chung, hộ sản xuất Chả mực Hạ Long nói riêng, việc nghiên cứu các nhân tố chính tác động đến thu nhập của các hộ sản xuất chả mực này trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh là việc làm cần thiết. Ngoài ra, chưa có nghiên cứu chuyên sâu nào về các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL tại Quảng Ninh được thực hiện. Vì vậy, nghiên cứu sinh quyết định lựa chọn đề tài: “Phân tích các nhân tố tác động đến thu nhập của hộ sản xuất sản phẩm mang Chỉ dẫn địa lý trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh – nghiên cứu trường hợp hộ sản xuất Chả mực Hạ Long” làm nội dung nghiên cứu trong Luận án của mình.

Luận án hướng đến thực hiện các mục tiêu cụ thể như sau: Hệ thống và phát triển các vấn đề lý luận và thực tiễn về CDĐL, sản phẩm mang CDĐL và các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL. Đánh giá thực trạng sản xuất và phân tích các yếu tố tác động đến thu nhập của hộ sản xuất Chả mực Hạ Long. Đề xuất định hướng và giải pháp thúc đẩy sản xuất nhằm nâng cao thu nhập cho các hộ sản xuất Chả mực Hạ Long trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Đối tượng nghiên cứu chính của luận án là những nhân tố có tác động đến thu nhập của hộ sản xuất Chả mực Hạ Long trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu, phân tích và đánh giá ảnh hưởng của một số nhân tố chính đến thu nhập của các hộ sản xuất Chả mực Hạ Long – đại diện tiêu biểu cho nhóm hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp giúp nâng cao thu nhập cho các hộ sản xuất chả mực này. Về không gian: Nghiên cứu được thực hiện chủ yếu tại thành phố Hạ Long, huyện Vân Đồn và thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Về thời gian: Đề tài được thực hiện dựa trên việc thu thập và nghiên cứu thông tin liên quan trong giai đoạn 2013 – 2019.

Sau hơn 8 năm kể từ khi được công nhận CDĐL, tuy thương hiệu sản phẩm ngày càng được khẳng định và vươn xa, tỉ lệ số lượng cơ sở và hộ tham gia sản xuất Chả mực Hạ Long trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh tăng lên là không đáng kể; mức cải thiện thu nhập của các hộ sản xuất này là chưa nhiều và không đồng đều. Có thể thấy, thu nhập của các hộ sản xuất chưa cao do giá bán của sản phẩm chưa thực sự vượt trội, trong khi chi phí khá tốn kém.

Trên thực tế, hoạt động sản xuất Chả mực Hạ Long chưa phát huy được hết các tiềm năng sẵn có của địa phương cũng như chưa thực sự giúp cải thiện sinh kế cho các hộ sản xuất kinh doanh dưới tác động của nhiều nhân tố khách quan và chủ quan. Bên cạnh đó, tình trạng hàng giả, hàng nhái còn lan tràn đã làm phát sinh một số vấn đề và thách thức khá lớn trong công tác quản lý nhằm bảo hộ và phát triển thương hiệu đối với nhóm sản phẩm mang CDĐL, trong đó có Chả mực Hạ Long.

Nhằm nâng cao hơn nữa thu nhập cho các hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL nói chung, hộ sản xuất Chả mực Hạ Long nói riêng, việc nghiên cứu các nhân tố chính tác động đến thu nhập của các hộ sản xuất chả mực này trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh là việc làm cần thiết.

Ngoài ra, chưa có nghiên cứu chuyên sâu nào về các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL tại Quảng Ninh được thực hiện. Vì vậy, nghiên cứu sinh quyết định lựa chọn đề tài: “Phân tích các nhân tố tác động đến thu nhập của hộ sản xuất sản phẩm mang Chỉ dẫn địa lý trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh – nghiên cứu trường hợp hộ sản xuất Chả mực Hạ Long” làm nội dung nghiên cứu trong Luận án của mình.

Luận án đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về CDĐL, thu nhập của hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL và các nhân tố chính ảnh hưởng đến thu nhập của các hộ sản xuất này; qua đó, cung cấp bài học kinh nghiệm về nâng cao thu nhập cho hộ sản xuất sản phẩm mang CDĐL.

Kết quả nghiên cứu của luận án là cơ sở khoa học giúp cho những nhà hoạch định chính sách có góc nhìn toàn diện và chi tiết, từ đó có thể thiết lập và tiến hành có hiệu quả hơn các chương trình, chính sách liên quan đến phát triển sản xuất sản phẩm mang CDĐL nhằm góp phần cải thiện thu nhập cho các hộ sản xuất chả mực này cũng như ổn định tình hình kinh tế – xã hội của địa phương.