Phân Tích Ảnh Hưởng Của Dự Án Đầu Tư Xây Dựng Nâng Cấp Đô Thị Thành Phố Rạch Giá Đến Sinh Kế Của Các Hộ

Dự án được triển khai tại 6 thành phố đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có Rạch Giá, với vốn tài trợ từ Ngân hàng Thế giới và vốn đối ứng từ Việt Nam. Mục tiêu là cải thiện điều kiện sống người nghèo thông qua nâng cấp giao thông, điện chiếu sáng, nước sạch, thoát nước, và cải thiện môi trường. Tuy nhiên, việc thu hồi đất và tái định cư đặt ra thách thức lớn về sinh kế bển vững cho người dân. Theo thống kê, đã có khoảng 2.143 hộ bị ảnh hưởng, gây ra xáo trộn lớn trong cuộc sống của họ.

Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích các yếu tố tác động đến sự thay đổi sinh kế của các hộ dân trong vùng dự án. Đặc biệt, đánh giá ảnh hưởng đến thu nhập, việc làm, và các nguồn lực sinh kế khác như vốn con người, vốn tự nhiên, vốn vật chất, vốn tài chính, và vốn xã hội. Nghiên cứu cũng nhằm mục đích gợi ý các chính sách và giải pháp nhằm cải thiện sinh kế bển vững cho người dân trong thời gian tới, đảm bảo rằng họ không bị tụt hậu do dự án.

Việc thu hồi đất để phục vụ dự án có thể khiến người dân mất đi nguồn thu nhập chính từ nông nghiệp hoặc kinh doanh tại nhà. Điều này đặc biệt đúng với những hộ gia đình có thu nhập thấp và không có nhiều lựa chọn thay thế. Theo tài liệu, một số hộ dân chưa tìm thấy cơ hội để tăng thu nhập và ổn định cuộc sống mới sau khi bị thu hồi đất. Sự thiếu hụt cơ hội việc làm và nguồn lực tài chính có thể đẩy họ vào tình trạng khó khăn.

Quá trình tái định cư có thể làm gián đoạn mạng lưới xã hội và các mối quan hệ kinh doanh của người dân. Việc chuyển đến một khu vực mới có thể khiến họ mất đi các mối quan hệ thân thiết, các kênh thông tin, và các cơ hội kinh doanh. Điều này đặc biệt khó khăn đối với những người lớn tuổi hoặc những người không có nhiều kinh nghiệm trong việc thích nghi với môi trường mới. Việc xây dựng lại vốn xã hội là một thách thức lớn đối với những người tái định cư.

Dự án có thể tạo ra cơ hội việc làm mới trong lĩnh vực xây dựng và dịch vụ, nhưng không phải ai cũng có thể tận dụng được những cơ hội này. Một số người có thể thiếu kỹ năng hoặc kinh nghiệm cần thiết, hoặc không có khả năng tiếp cận thông tin về các cơ hội việc làm. Do đó, cần có các chương trình đào tạo nghề và hỗ trợ tìm kiếm việc làm để giúp người dân tận dụng được những cơ hội này.

Chính sách đền bù giải phóng mặt bằng cần đảm bảo rằng người dân nhận được một khoản bồi thường thỏa đáng, đủ để họ mua một chỗ ở mới và duy trì mức sống tương đương. Theo báo cáo, có nhiều khiếu nại về chính sách bồi thường, cho thấy rằng chính sách hiện tại chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Cần xem xét lại các quy định và thủ tục đền bù để đảm bảo tính công bằng và minh bạch, giảm thiểu rủi ro dự án.

Hỗ trợ tái định cư cần bao gồm việc cung cấp chỗ ở mới, các dịch vụ công cộng, và các chương trình hỗ trợ tài chính. Điều quan trọng là tạo ra một môi trường sống mới, nơi người dân có thể duy trì mạng lưới xã hội và tiếp tục các hoạt động kinh doanh. Cần chú trọng đến việc xây dựng văn hóa địa phương và đảm bảo rằng người dân cảm thấy gắn bó với cộng đồng mới.

Đào tạo nghề và tạo việc làm là yếu tố then chốt để đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân. Cần cung cấp các khóa đào tạo phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động, đồng thời tạo điều kiện để người dân tiếp cận các cơ hội việc làm mới. Cần khuyến khích các doanh nghiệp địa phương tạo ra việc làm cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án, tái cấu trúc kinh tế.

Phân tích dữ liệu thu nhập hộ gia đình cho thấy rằng thu nhập của một số hộ gia đình đã tăng lên sau khi dự án được triển khai, nhờ vào các cơ hội việc làm mới. Tuy nhiên, thu nhập của nhiều hộ gia đình khác đã giảm xuống, do mất đất sản xuất và gián đoạn hoạt động kinh doanh. Sự phân hóa thu nhập có xu hướng gia tăng, cho thấy rằng dự án không mang lại lợi ích đồng đều cho tất cả mọi người. Cần có các biện pháp để giảm thiểu sự bất bình đẳng này, cải thiện thu nhập hộ gia đình.

Nghiên cứu cũng đánh giá sự thay đổi về vốn con người của người dân, bao gồm trình độ học vấn, kỹ năng, và sức khỏe. Kết quả cho thấy rằng trình độ học vấn và kỹ năng của người dân còn hạn chế, gây khó khăn cho việc tìm kiếm việc làm mới. Sức khỏe của một số người cũng bị ảnh hưởng, do căng thẳng và lo lắng về tương lai. Cần có các chương trình đào tạo và chăm sóc sức khỏe để nâng cao chất lượng cuộc sống.

Phân tích về vốn xã hội cho thấy rằng dự án đã làm suy yếu mạng lưới xã hội và các mối quan hệ cộng đồng. Việc tái định cư khiến người dân mất đi các mối quan hệ thân thiết và các kênh thông tin quan trọng. Cần có các hoạt động cộng đồng để xây dựng lại vốn xã hội và tạo ra một môi trường sống hòa nhập, tăng cường lợi ích xã hội.

Chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cần được thiết kế để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và giúp người dân có được kỹ năng cần thiết để tìm kiếm việc làm mới. Cần có các chương trình đào tạo ngắn hạn và dài hạn, phù hợp với trình độ và kinh nghiệm của người dân. Cần tạo điều kiện để người dân tiếp cận các thông tin về các khóa đào tạo và các cơ hội việc làm.