Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Sự Thành Công Của Hệ Thống Thông Tin Kế Toán Trong Doanh Nghiệp Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Phước Bảo Ân
• Người hướng dẫn: PGS. Võ Văn Nhị
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Những Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Thành Công Của Hệ Thống Thông Tin Kế Toán Trong Doanh Nghiệp Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Nghiên cứu về HTTTKT và sự thành công của hệ thống thông tin
• 1.2. HTTTKT trong doanh nghiệp
• 1.3. Sự thành công của HTTT
• 1.4. Nghiên cứu về sự thành công của HTTTKT tại Việt Nam
• 1.5. Khoảng trống nghiên cứu
• 1.6. Thiếu các nghiên cứu kiểm định các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công của hệ thống thông tin
• 1.7. Thiếu các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến HTTTKT thành công
• 1.8. Thiếu các nghiên cứu về sự thành công của tổ chức HTTTKT tác động đến sự thành công của vận hành HTTTKT
• 1.9. Thiếu các nghiên cứu về sự thành công của HTTTKT trong các doanh nghiệp Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Sự thành công của HTTT và nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công của HTTT
• 2.2. Sự thành công của HTTT
• 2.3. Định nghĩa sự thành công của HTTT
• 2.4. Mô hình HTTT thành công
• 2.5. Mô hình đo lường HTTT thành công
• 2.6. Nhân tố ảnh hưởng đến HTTT thành công
• 2.7. Phân loại các thành phần tác động đến sự thành công của HTTT
• 2.8. Biến độc lập tác động đến HTTT thành công
• 2.9. Các nhân tố tác động đến các thành phần của HTTT thành công
• 2.10. Mô hình chấp nhận công nghệ và HTTT thành công
• 2.11. Tổng quan về mô hình TAM
• 2.12. Sự phát triển và các giới hạn của TAM
• 2.13. TAM và HTTT thành công
• 2.14. Hệ thống thông tin kế toán và các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công của HTTTKT trong doanh nghiệp
• 2.15. Hệ thống thông tin kế toán
• 2.16. Các thành phần của HTTTKT
• 2.17. Sự thành công của HTTTKT trong doanh nghiệp
• 2.18. Nhân tố ảnh hưởng đến HTTT KT thành công
• 2.19. Nhận thức về HTTT KT và hành vi của người sử dụng HTTT KT
• 2.20. Tính chất người dùng, Tính chất dự án và Sự hỗ trợ của nhà quản lý
• 2.21. Tổng hợp lý thuyết nền và các mô hình lý thuyết
• 2.22. Mô hình DeLone và McLean
• 2.23. Lý thuyết chấp nhận và sử dụng công nghệ
• 2.24. Tổng hợp các mô hình lý thuyết khác có liên quan đến nghiên cứu của Luận án
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2. Tổng quan về chương trình nghiên cứu
• 3.3. Quy trình nghiên cứu
• 3.4. Nghiên cứu định tính
• 3.5. Quy trình và phương pháp nghiên cứu
• 3.6. Thiết kế mô hình lý thuyết
• 3.7. Thang đo các khái niệm nghiên cứu
• 3.8. Nghiên cứu định lượng
• 3.9. Quy trình nghiên cứu
• 3.10. Dữ liệu và phương pháp thu thập dữ liệu
• 3.11. Đánh giá mô hình đo lường
• 3.12. Đánh giá mô hình đường dẫn
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
• 4.1. Kết quả nghiên cứu sơ bộ đánh giá thang đo
• 4.2. Mô hình cấu trúc và mô hình đo lường
• 4.3. Kết quả thống kê mô tả
• 4.4. Kết quả phân tích đánh giá độ tin cậy của thang đo
• 4.5. Kết quả phân tích đánh giá giá trị thang đo
• 4.6. Kết luận về kết quả nghiên cứu sơ bộ
• 4.7. Kết quả chương trình nghiên cứu chính thức
• 4.8. Mẫu nghiên cứu
• 4.9. Thủ tục nghiên cứu
• 4.10. Kết quả phân tích đánh giá mô hình đo lường chính thức
• 4.11. Mô hình đo lường chính thức
• 4.12. Kết quả phân tích đánh giá thang đo
• 4.13. Kết quả kiểm định lệch do phương pháp
• 4.14. Độ phù hợp của mô hình với dữ liệu
• 4.15. Kết quả đánh giá mô hình đường dẫn
• 4.16. Kết quả đánh giá vấn đề đa cộng tuyến trong mô hình cấu trúc
• 4.17. Kết quả đánh giá sự phù hợp và ý nghĩa thống kê của các mối quan hệ
• 4.18. Kết quả đánh giá mức độ hệ số xác định R2
• 4.19. Đánh giá mức độ tác động của quy mô hệ số f2
• 4.20. Kết quả đánh giá khả năng tiên đoán của hệ số Q2
• 4.21. Kết quả đánh giá mức độ tác động của quy mô- hệ số q2
• 4.22. Tổng hợp kết quả phân tích dữ liệu
• 4.23. Bàn luận về kết quả và đóng góp của nghiên cứu
• 4.24. Bàn luận về kết quả mô hình đo lường
• 4.25. Bàn luận về kết quả từ mô hình lý thuyết
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý
• 5.1. Hàm ý lý thuyết và hàm ý quản trị
• 5.2. Hàm ý quản trị
• 5.3. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.4. Hạn chế của nghiên cứu
• 5.5. Hướng nghiên cứu tiếp theo
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Về Hệ Thống Thông Tin Kế Toán

Hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) đóng vai trò then chốt trong doanh nghiệp Việt Nam, cung cấp thông tin tài chính quan trọng cho việc ra quyết định. Bài viết này đi sâu vào các yếu tố ảnh hưởng đến thành công HTTTKT trong bối cảnh kinh tế Việt Nam. Việc triển khai và ứng dụng HTTTKT hiệu quả giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, quản lý rủi ro và tuân thủ các quy định pháp luật. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc đạt được hiệu quả HTTTKT mong muốn, đòi hỏi sự nghiên cứu và phân tích sâu sắc về các yếu tố tác động.

1.1. Vai trò của HTTTKT trong quản trị doanh nghiệp

HTTTKT không chỉ là công cụ ghi chép và báo cáo tài chính mà còn là hệ thống cung cấp thông tin quan trọng cho việc quản trị doanh nghiệp. Thông tin từ HTTTKT giúp nhà quản lý đưa ra các quyết định liên quan đến đầu tư, sản xuất, kinh doanh và quản lý rủi ro. Theo Nguyễn Phước Bảo Ân, HTTTKT thành công giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động. Việc triển khai HTTTKT cần được xem xét một cách chiến lược để đảm bảo phù hợp với mục tiêu và quy mô của doanh nghiệp.

1.2. Thách thức trong triển khai HTTTKT tại Việt Nam

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong quá trình triển khai HTTTKT do nhiều yếu tố khác nhau. Thiếu nguồn lực tài chính, nhân lực có trình độ chuyên môn, hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ và sự thay đổi trong quy trình kế toán là những thách thức phổ biến. Việc không đánh giá đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến thành công HTTTKT trước khi triển khai có thể dẫn đến thất bại và lãng phí nguồn lực. Cần có các giải pháp tổng thể để giải quyết các thách thức này.

II. Yếu Tố Công Nghệ Ảnh Hưởng Đến Thành Công HTTTKT

Sự phát triển của công nghệ thông tin trong kế toán đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả của HTTTKT. Các yếu tố như phần mềm kế toán, hạ tầng công nghệ thông tin, bảo mật HTTTKT và khả năng tích hợp với các hệ thống khác trong doanh nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến tính phù hợp HTTTKT. Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ đám mây kế toán và các giải pháp tiên tiến để tận dụng tối đa lợi ích từ HTTTKT.

2.1. Lựa chọn phần mềm kế toán phù hợp với doanh nghiệp

Việc lựa chọn phần mềm kế toán phù hợp là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công HTTTKT. Phần mềm cần đáp ứng các yêu cầu về tính năng, khả năng tùy biến, tích hợp và chi phí HTTTKT. Doanh nghiệp cần đánh giá kỹ lưỡng các nhà cung cấp phần mềm, tham khảo ý kiến của các chuyên gia và thử nghiệm phần mềm trước khi quyết định mua. Phần mềm kế toán cần có khả năng hỗ trợ tự động hóa kế toán để giảm thiểu sai sót và tăng năng suất.

2.2. Vai trò của hạ tầng công nghệ thông tin trong HTTTKT

Hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả của HTTTKT. Hạ tầng CNTT bao gồm phần cứng, phần mềm, mạng và các dịch vụ liên quan. Doanh nghiệp cần đầu tư vào hạ tầng CNTT hiện đại, có khả năng mở rộng và bảo mật HTTTKT để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của dữ liệu kế toán. Việc sử dụng công nghệ đám mây kế toán cũng giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu tư vào hạ tầng CNTT.

2.3. Bảo mật dữ liệu kế toán trong môi trường số

Trong môi trường số, việc bảo mật HTTTKT trở nên vô cùng quan trọng. Dữ liệu kế toán là tài sản quý giá của doanh nghiệp và cần được bảo vệ khỏi các rủi ro về an ninh mạng, virus và tấn công từ bên ngoài. Doanh nghiệp cần triển khai các biện pháp bảo mật như mã hóa dữ liệu, kiểm soát truy cập, sao lưu dự phòng và đào tạo nhân viên về an ninh mạng. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định về tuân thủ HTTTKT cũng giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng bảo mật.

III. Nguồn Nhân Lực Kế Toán Bí Quyết Thành Công HTTTKT

Nguồn nhân lực kế toán đóng vai trò quyết định trong việc vận hành và khai thác hiệu quả HTTTKT. Kỹ năng sử dụng HTTTKT, trình độ chuyên môn và khả năng thích ứng với chuyển đổi số kế toán là những yếu tố quan trọng. Doanh nghiệp cần đầu tư vào đào tạo HTTTKT và phát triển kỹ năng sử dụng HTTTKT cho nhân viên kế toán để đảm bảo hiệu quả HTTTKT và giảm thiểu rủi ro HTTTKT.

3.1. Đào tạo và nâng cao kỹ năng sử dụng HTTTKT

Đào tạo HTTTKT là yếu tố then chốt để đảm bảo nhân viên kế toán có đủ kỹ năng sử dụng HTTTKT một cách hiệu quả. Chương trình đào tạo cần bao gồm kiến thức về phần mềm kế toán, quy trình kế toán, an ninh mạng và các kỹ năng mềm cần thiết. Doanh nghiệp nên tổ chức các khóa đào tạo định kỳ, mời chuyên gia tư vấn và khuyến khích nhân viên tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn.

3.2. Vai trò của người dùng trong sự thành công của HTTTKT

Người dùng là yếu tố trung tâm của HTTTKT và đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thành công HTTTKT. Sự chấp nhận và sử dụng hệ thống của người dùng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả HTTTKT. Doanh nghiệp cần tạo điều kiện để người dùng tham gia vào quá trình thiết kế, triển khai và đánh giá hệ thống. Phản hồi từ người dùng giúp doanh nghiệp cải tiến hệ thống và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của họ.

3.3. Kỹ năng mềm cần thiết cho kế toán trong kỷ nguyên số

Trong kỷ nguyên số, nhân viên kế toán không chỉ cần có kiến thức chuyên môn mà còn cần phát triển các kỹ năng mềm như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, giao tiếp và làm việc nhóm. Chuyển đổi số kế toán đòi hỏi nhân viên kế toán phải có khả năng thích ứng nhanh chóng với các công nghệ mới, phân tích dữ liệu kế toán và đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu. Việc phát triển các kỹ năng mềm giúp nhân viên kế toán nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp vào sự thành công của doanh nghiệp.

IV. Quản Trị HTTTKT Chìa Khóa Thành Công Bền Vững

Quản trị HTTTKT hiệu quả là yếu tố quan trọng để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, an toàn và đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp. Các yếu tố như kiểm soát HTTTKT, tuân thủ các chuẩn mực kế toán và luật kế toán, và quản lý rủi ro HTTTKT cần được xem xét một cách nghiêm túc. Doanh nghiệp cần xây dựng một hệ thống quản trị HTTTKT toàn diện, có sự tham gia của tất cả các bên liên quan để đảm bảo thành công HTTTKT trong dài hạn.

4.1. Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ HTTTKT

Hệ thống kiểm soát HTTTKT nội bộ giúp doanh nghiệp đảm bảo tính chính xác, tin cậy và an toàn của thông tin tài chính. Hệ thống kiểm soát cần bao gồm các biện pháp phòng ngừa, phát hiện và sửa chữa sai sót. Doanh nghiệp cần thiết lập các quy trình kiểm soát, phân công trách nhiệm và đào tạo nhân viên về kiểm soát nội bộ. Việc đánh giá định kỳ hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ cũng giúp doanh nghiệp cải tiến và hoàn thiện hệ thống.

4.2. Tuân thủ chuẩn mực và luật kế toán trong HTTTKT

Việc tuân thủ các chuẩn mực kế toán và luật kế toán là yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp. HTTTKT cần được thiết kế và vận hành sao cho đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Doanh nghiệp cần cập nhật thường xuyên các thay đổi trong chính sách kế toán và đào tạo nhân viên về các quy định mới. Việc không tuân thủ các quy định pháp luật có thể dẫn đến các hình phạt và ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.

4.3. Quản lý rủi ro liên quan đến HTTTKT

Rủi ro HTTTKT có thể ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp và cần được quản lý một cách hiệu quả. Các rủi ro có thể bao gồm rủi ro về an ninh mạng, rủi ro về dữ liệu, rủi ro về tuân thủ và rủi ro về hoạt động. Doanh nghiệp cần xác định, đánh giá và xây dựng các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro. Việc mua bảo hiểm rủi ro cũng có thể giúp doanh nghiệp giảm thiểu thiệt hại khi rủi ro xảy ra.

V. Ứng Dụng Thực Tế và Đánh Giá Hiệu Quả HTTTKT

Việc ứng dụng HTTTKT trong thực tế cần được đánh giá một cách khách quan và toàn diện để đảm bảo tính hiệu quả HTTTKT. Các tiêu chí đánh giá có thể bao gồm lợi ích HTTTKT, chi phí HTTTKT, mức độ hài lòng của người dùng và tác động đến báo cáo tài chính. Doanh nghiệp cần sử dụng các phương pháp đánh giá phù hợp và thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của kết quả đánh giá.

5.1. Phương pháp đánh giá hiệu quả HTTTKT trong doanh nghiệp

Có nhiều phương pháp đánh giá hiệu quả HTTTKT mà doanh nghiệp có thể sử dụng. Các phương pháp định lượng có thể bao gồm phân tích báo cáo tài chính, tính toán các chỉ số tài chính và so sánh với các doanh nghiệp khác trong ngành. Các phương pháp định tính có thể bao gồm khảo sát, phỏng vấn và đánh giá chất lượng thông tin. Doanh nghiệp nên sử dụng kết hợp các phương pháp khác nhau để có được cái nhìn toàn diện về hiệu quả của hệ thống.

5.2. Đo lường lợi ích và chi phí của HTTTKT

Việc đo lường lợi ích HTTTKT và chi phí HTTTKT giúp doanh nghiệp đánh giá được tính hiệu quả của việc đầu tư vào hệ thống. Lợi ích có thể bao gồm tăng năng suất, giảm chi phí, cải thiện chất lượng thông tin và nâng cao khả năng ra quyết định. Chi phí có thể bao gồm chi phí mua phần mềm, chi phí đào tạo, chi phí bảo trì và chi phí vận hành. Doanh nghiệp cần sử dụng các phương pháp tính toán phù hợp và theo dõi chi phí và lợi ích theo thời gian.

5.3. Tác động của HTTTKT đến báo cáo tài chính và quản trị

HTTTKT có tác động trực tiếp đến báo cáo tài chính và quản trị doanh nghiệp. Hệ thống giúp doanh nghiệp lập báo cáo tài chính nhanh chóng, chính xác và tuân thủ các quy định pháp luật. Thông tin từ hệ thống cũng giúp nhà quản lý đưa ra các quyết định kinh doanh sáng suốt và hiệu quả. Việc phân tích HTTTKT cũng giúp doanh nghiệp phát hiện các vấn đề và cải thiện hiệu quả hoạt động.

VI. Tương Lai và Phát Triển HTTTKT Trong Doanh Nghiệp

Xu hướng phát triển HTTTKT trong tương lai sẽ tập trung vào tích hợp HTTTKT với các công nghệ mới như AI trong kế toán, Blockchain trong kế toán và Big Data trong kế toán. Tự động hóa kế toán, kế toán điện tử và chuyển đổi số kế toán sẽ trở thành xu hướng chủ đạo. Doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt các xu hướng này để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

6.1. Xu hướng tích hợp AI và Big Data trong HTTTKT

Việc tích hợp HTTTKT với AI trong kế toán và Big Data trong kế toán mang lại nhiều tiềm năng to lớn. AI có thể giúp tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, phân tích dữ liệu và phát hiện các gian lận. Big Data có thể cung cấp thông tin chi tiết về khách hàng, thị trường và đối thủ cạnh tranh. Doanh nghiệp cần đầu tư vào các giải pháp AI và Big Data để tận dụng tối đa lợi ích từ các công nghệ này.

6.2. Vai trò của Blockchain trong đảm bảo tính minh bạch

Blockchain trong kế toán có thể giúp đảm bảo tính minh bạch, an toàn và tin cậy của thông tin tài chính. Công nghệ Blockchain cho phép ghi lại các giao dịch một cách bất biến và không thể sửa đổi. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro gian lận và tăng cường niềm tin của các bên liên quan. Doanh nghiệp cần tìm hiểu và ứng dụng công nghệ Blockchain để nâng cao hiệu quả và tính minh bạch của HTTTKT.

6.3. Chuyển đổi số kế toán và tự động hóa quy trình

Chuyển đổi số kế toán và tự động hóa kế toán là xu hướng tất yếu trong kỷ nguyên số. Doanh nghiệp cần số hóa các quy trình kế toán, tích hợp các hệ thống thông tin và sử dụng các công nghệ mới để tự động hóa các tác vụ. Điều này giúp giảm thiểu sai sót, tăng năng suất và nâng cao khả năng ra quyết định. Việc sử dụng kế toán điện tử cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường.