Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Vận Dụng Bảng Điểm Cân Bằng (BSC) Tại Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Ở TP.HCM

• Tác giả: Tạ Lê Ngân Hà
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Quang Huy
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Vận Dụng Bảng Điểm Cân Bằng BSC Tại Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Ở TP.HCM
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: TP.HCM

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan
• 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài
• 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
• 1.1.3. Nhận xét từ các nghiên cứu trước
• 1.2. TÓM TẮT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở lý luận về doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.1.1. Khái niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.1.2. Tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.1.2.1. Tiêu chuẩn xác định của một số quốc gia trên thế giới
• 2.1.2.2. Tiêu chuẩn xác định tại Việt Nam
• 2.1.3. Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.2. Cơ sở lý luận về Bảng điểm cân bằng
• 2.2.1. Khái niệm về Bảng điểm cân bằng
• 2.2.1.1. Khía cạnh Tài chính
• 2.2.1.2. Khía cạnh Khách hàng
• 2.2.1.3. Khía cạnh về Quy trình nội bộ
• 2.2.1.4. Khía cạnh về Đào tạo và phát triển
• 2.2.2. Mối quan hệ nhân quả trong mô hình BSC
• 2.2.3. Chức năng của BSC
• 2.2.3.1. BSC được sử dụng như một hệ thống đo lường
• 2.2.3.2. BSC được sử dụng như một hệ thống quản lý chiến lược
• 2.2.3.3. BSC được sử dụng như một công cụ truyền thông
• 2.2.4. Các bước triển khai áp dụng BSC
• 2.3. Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM)
• 2.4. Mô hình nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
• 2.5. Mô hình nghiên cứu. Giả thuyết nghiên cứu.
• 2.6. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Phương pháp nghiên cứu định tính
• 3.2.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng
• 3.3. Thiết kế mẫu
• 3.4. Phương pháp chọn mẫu
• 3.5. Quy trình xử lý dữ liệu
• 3.6. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Mức độ tác động của các yếu tố đến việc vận dụng BSC vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TPHCM
• 4.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo
• 4.3. Phân tích nhân tố khám phá
• 4.3.1. Phân tích nhân tố khám phá cho các yếu tố độc lập
• 4.3.2. Phân tích nhân tố khám phá cho yếu tố phụ thuộc
• 4.4. Kiểm định sự tương quan của các yếu tố đến việc vận dụng BSC vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TPHCM
• 4.5. Kiểm định mức độ tác động của các yếu tố đến việc vận dụng BSC vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TPHCM
• 4.6. Kiểm định các giả định thống kê của mô hình
• 4.7. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.8. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH QUẢN TRỊ
• 5.1. Gợi ý chính sách quản trị
• 5.1.1. Đối với tính dễ sử dụng
• 5.1.2. Đối với quy mô doanh nghiệp
• 5.1.3. Đối với yếu tố nhận thức của nhà quản trị
• 5.1.4. Đối với yếu tố chi phí sử dụng
• 5.1.5. Đối với yếu tố chiến lược kinh doanh
• 5.1.6. Đối với yếu tố lợi ích sử dụng BSC
• 5.2. Hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Phụ lục 1. Bảng tổng kết các nghiên cứu trước đây
• Phụ lục 2. Danh sách doanh nghiệp tham gia khảo sát
• Phụ lục 3. Thang đo sơ bộ
• Phụ lục 4. Bảng câu hỏi thảo luận nhóm
• Phụ lục 4 (tiếp theo). Kết quả phương pháp thảo luận nhóm
• Phụ lục 5. Bảng khảo sát chính thức
• Phụ lục 6. Kết quả nghiên cứu

I. Giới thiệu Bảng Điểm Cân Bằng BSC cho Doanh Nghiệp SME

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, nâng cao năng lực cạnh tranh trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp. Bên cạnh các mô hình quản trị hiện đại như ISO, TQM, MBO, và SCM, Bảng Điểm Cân Bằng BSC nổi lên như một công cụ quản trị chiến lược hiệu quả. BSC không chỉ là phương pháp quản trị hiện đại mà còn là công cụ quan trọng trong xây dựng chiến lược doanh nghiệp. Nó cung cấp cấu trúc để lựa chọn chỉ số đánh giá hiệu suất, bổ sung cho các biện pháp tài chính truyền thống, giúp nhà quản lý đánh giá hiệu quả thực thi chiến lược một cách toàn diện và liên kết hoạt động ngắn hạn với tầm nhìn dài hạn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, đặc biệt là ở các Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa (DNNVV), việc áp dụng BSC còn hạn chế.

1.1. Vai trò quan trọng của DNNVV trong nền kinh tế Việt Nam

DNNVV chiếm đa số trong nền kinh tế, đóng góp đáng kể vào GDP, tạo việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế. Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, DNNVV chiếm 97% tổng số doanh nghiệp, sử dụng 50% lực lượng lao động, đóng góp khoảng 45% GDP và 31% tổng thu ngân sách. Sự năng động, linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh của DNNVV là yếu tố quan trọng trong bối cảnh thị trường biến động.

1.2. Hạn chế trong việc vận dụng BSC tại DNNVV

Mặc dù tiềm năng lớn, việc ứng dụng BSC tại DNNVV còn gặp nhiều khó khăn. Điều này xuất phát từ sự thiếu am hiểu về lợi ích và cách vận hành của BSC, hệ thống thông tin và hạ tầng công nghệ chưa gắn kết, thiếu bộ tiêu chuẩn đo lường hiệu quả phù hợp và chính sách động viên nhân viên chưa tương xứng. Nghiên cứu về vấn đề này còn hạn chế, đặc biệt là các nghiên cứu chuyên sâu về các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC tại DNNVV.

II. Thách Thức Vì Sao DNNVV ở TP

Nghiên cứu của Gica and Moisescu (2007) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC, giúp điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn từng doanh nghiệp. Nhiều nghiên cứu đã tập trung vào khả năng áp dụng BSC ở các doanh nghiệp lớn. Paul R. Niven (2006) cho biết hơn một nửa số doanh nghiệp trong danh sách Fortune 1.000 vận dụng BSC và nhận được phản hồi tích cực. Braam and Nijssen (2008) nghiên cứu 40 công ty Hà Lan chỉ ra rằng sự tham gia của quản lý cấp cao, ảnh hưởng của bộ phận tài chính, truyền thông liên phòng ban và sự năng động của thị trường ảnh hưởng tích cực đến việc áp dụng BSC.

2.1. Thiếu Nghiên Cứu Chuyên Sâu về BSC cho Doanh Nghiệp SME

Phạm Hùng Cường và Bùi Văn Minh (2013) chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC gồm quy mô áp dụng BSC, thiết kế BSC bởi ban điều hành, sử dụng BSC bởi chủ sở hữu và tính dễ sử dụng. Kết quả nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp áp dụng BSC có kết quả kinh doanh tốt hơn. Trần Quốc Việt (2013) cho rằng các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ chấp nhận BSC bao gồm mức độ tham gia của lãnh đạo, mức độ tập trung hóa, quyền lực của bộ phận tài chính, sự chuẩn hóa, truyền thông nội bộ và sự năng động của thị trường. Tuy nhiên, các nghiên cứu về việc áp dụng BSC đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế.

2.2. Đặc Thù của Thị Trường TP.HCM và Yêu Cầu về BSC

TP.HCM là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, nơi tập trung nhiều loại hình doanh nghiệp với đặc điểm khác nhau. Nghị quyết số 20/NQ-TW của Bộ Chính trị nhấn mạnh vai trò quan trọng của TP.HCM là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học công nghệ và đầu mối giao lưu quốc tế. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tạo nhiều cơ hội, đòi hỏi các doanh nghiệp phải nghiên cứu và vận dụng các công cụ quản trị hiện đại. Việc tìm hiểu các yếu tố tác động đến việc lựa chọn áp dụng BSC vào doanh nghiệp là cần thiết để đưa ra quyết định hợp lý.

III. Phương Pháp Xác Định Các Yếu Tố Ảnh Hưởng BSC Thành Công

Nghiên cứu này tập trung vào xác định và đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến việc vận dụng BSC trong các DNNVV tại TP.HCM, từ đó đề xuất hàm ý quản trị nhằm thúc đẩy việc vận dụng BSC. Mục tiêu cụ thể bao gồm xác định các nhân tố tác động và đo lường mức độ tác động của chúng. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong các DNNVV tại TP.HCM từ tháng 11/2018 đến tháng 03/2019, khảo sát các chủ doanh nghiệp và quản lý cấp phó phòng trở lên.

3.1. Kết Hợp Nghiên Cứu Định Tính và Định Lượng để Phân Tích BSC

Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp giữa định tính và định lượng. Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn: nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức. Luận văn phân tích, tổng hợp, so sánh các lý thuyết và nghiên cứu trước để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC. Nghiên cứu định tính sử dụng thảo luận nhóm để xác định các yếu tố tác động, đặt cơ sở cho việc đề xuất mô hình nghiên cứu.

3.2. Quy Trình Xử Lý Dữ Liệu và Phân Tích Kết Quả BSC

Nghiên cứu định lượng được thực hiện để đánh giá độ tin cậy của các thành phần trong thang đo, kiểm định mô hình nghiên cứu và kiểm định các giả thuyết bằng phần mềm SPSS. Quy trình xử lý số liệu bao gồm: kiểm định độ tin cậy Cronbach Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan (Pearson), kiểm định hồi quy. Sau khi phân tích hồi quy, tiến hành kiểm định các giả định thống kê: tương quan, đa cộng tuyến, phương sai sai số thay đổi, liên hệ tuyến tính phần dư, phân phối chuẩn phần dư và sự phù hợp của mô hình.

3.3. Mẫu Nghiên Cứu và Thu Thập Dữ Liệu Triển Khai BSC

Mẫu nghiên cứu bao gồm các chủ doanh nghiệp, người giữ vị trí cấp phó phòng trở lên, những người có sự hiểu biết về công tác kế toán và vận hành tổ chức. Phương pháp chọn mẫu là ngẫu nhiên. Dữ liệu thu thập thông qua bảng khảo sát. Mẫu nghiên cứu cần đủ lớn để đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

IV. Kết Quả Các Nhân Tố Chính Tác Động Đến Vận Dụng BSC

Từ kết quả nghiên cứu, tác giả cho rằng cần có sự thay đổi từ mức độ chấp nhận BSC sang mức độ vận dụng BSC cho phù hợp với điều kiện đặc thù của Việt Nam. Kết quả nghiên cứu giúp cho các DNNVV và nhà tư vấn đưa ra quyết định chính xác hơn về khả năng chấp nhận BSC của mỗi doanh nghiệp. Việc chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC giúp các nhà quản lý có giải pháp hiệu quả nhằm thúc đẩy việc ứng dụng BSC trong quản trị chiến lược.

4.1. Sáu Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Vận Dụng BSC tại TP.HCM

Nghiên cứu chỉ ra rằng sáu nhân tố tác động đến việc vận dụng BSC, bao gồm: quy mô doanh nghiệp (QM), tính dễ sử dụng của BSC (PEOU), lợi ích sử dụng BSC (PU), chi phí vận dụng BSC (CP), chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp (CL) và nhận thức của chủ doanh nghiệp (NT). Tất cả các yếu tố này đều có tác động dương đến việc vận dụng BSC tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở TP.HCM.

4.2. Hàm Ý Quản Trị và Gợi Ý Chính Sách để Thúc Đẩy BSC

Nghiên cứu cung cấp thông tin hữu ích để các DNNVV tại TP.HCM xây dựng các giải pháp cụ thể, phù hợp để nâng cao hiệu quả công tác quản trị chiến lược. Đồng thời, đề tài mở ra các hướng nghiên cứu mới về ứng dụng mô hình BSC tại Việt Nam, bao gồm nghiên cứu sâu về tác động của việc áp dụng BSC và khả năng áp dụng BSC ở các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau.

V. Giải Pháp Gợi Ý Chính Sách Quản Trị Thúc Đẩy Vận Dụng BSC

Nghiên cứu gợi ý các chính sách quản trị tập trung vào: tính dễ sử dụng BSC, quy mô doanh nghiệp, nhận thức của nhà quản trị, chi phí sử dụng BSC, chiến lược kinh doanh, và lợi ích sử dụng BSC. Các giải pháp này nhằm giúp DNNVV vượt qua những rào cản và tận dụng tối đa lợi ích mà BSC mang lại. Hạn chế của nghiên cứu bao gồm phạm vi địa lý giới hạn tại TP.HCM và thời gian nghiên cứu tương đối ngắn.

5.1. Nâng Cao Nhận Thức và Đào Tạo về BSC cho DNNVV

Cần có các chương trình đào tạo và hội thảo để nâng cao nhận thức của các nhà quản trị về lợi ích và cách thức vận dụng BSC. Các chương trình này nên tập trung vào việc giải thích các khái niệm cơ bản, hướng dẫn cách xây dựng và triển khai BSC, và chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ các doanh nghiệp đã thành công.

5.2. Hỗ Trợ Tài Chính và Tư Vấn Triển Khai BSC Hiệu Quả

Chính phủ và các tổ chức liên quan nên cung cấp các gói hỗ trợ tài chính và tư vấn chuyên nghiệp cho các DNNVV muốn triển khai BSC. Các gói hỗ trợ có thể bao gồm trợ cấp chi phí tư vấn, đào tạo và phần mềm quản lý. Tư vấn viên cần có kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu về BSC để có thể đưa ra những giải pháp phù hợp với đặc thù của từng doanh nghiệp.

5.3. Xây Dựng Mạng Lưới Chia Sẻ Kinh Nghiệm BSC Thực Tế

Cần xây dựng một mạng lưới chia sẻ kinh nghiệm giữa các doanh nghiệp đã và đang triển khai BSC. Mạng lưới này có thể hoạt động thông qua các diễn đàn trực tuyến, các buổi gặp gỡ định kỳ và các chương trình tư vấn từ doanh nghiệp này sang doanh nghiệp khác. Việc chia sẻ kinh nghiệm sẽ giúp các doanh nghiệp học hỏi lẫn nhau và tránh được những sai lầm thường gặp trong quá trình triển khai BSC.

VI. Tương Lai Ứng Dụng BSC và Chuyển Đổi Số cho Doanh Nghiệp SME

Nghiên cứu mở ra hướng nghiên cứu mới về ứng dụng BSC tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số. Việc kết hợp BSC với các công nghệ số sẽ giúp các DNNVV nâng cao hiệu quả quản trị và cạnh tranh trên thị trường. Nghiên cứu sâu về tác động của việc áp dụng BSC và khả năng áp dụng BSC ở một số lĩnh vực và ngành nghề khác nhau cần được quan tâm.

6.1. Nghiên Cứu Tác Động của BSC đến Hiệu Quả Hoạt Động DNNVV

Cần có các nghiên cứu chuyên sâu để đánh giá tác động thực tế của việc áp dụng BSC đến hiệu quả hoạt động của các DNNVV. Nghiên cứu nên tập trung vào các chỉ số cụ thể như doanh thu, lợi nhuận, thị phần, sự hài lòng của khách hàng và năng suất lao động.

6.2. Khả Năng Ứng Dụng BSC trong Các Ngành Nghề Khác Nhau

Cần có các nghiên cứu về khả năng áp dụng BSC trong các ngành nghề khác nhau tại Việt Nam. Mỗi ngành nghề có những đặc thù riêng, do đó cần có những điều chỉnh phù hợp để BSC có thể phát huy hiệu quả tối đa.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu và sự phát triển nhanh chóng của cách mạng công nghiệp 4.0, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) trở thành vấn đề cấp thiết. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam, DNNVV chiếm tới 97% tổng số doanh nghiệp, đóng góp khoảng 45% GDP và sử dụng 50% lực lượng lao động của nền kinh tế. Tuy nhiên, việc áp dụng các công cụ quản trị hiện đại như Bảng điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) trong nhóm doanh nghiệp này còn rất hạn chế. BSC là công cụ quản lý chiến lược đa chiều, giúp doanh nghiệp đo lường hiệu quả hoạt động qua bốn khía cạnh: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và đào tạo phát triển. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là xác định và đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC trong các DNNVV tại TP.HCM trong giai đoạn từ tháng 11/2018 đến tháng 3/2019. Nghiên cứu nhằm cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp quản trị thúc đẩy ứng dụng BSC, qua đó nâng cao hiệu quả quản trị chiến lược và năng lực cạnh tranh của DNNVV trong bối cảnh kinh tế hiện đại. Việc nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa tận dụng hiệu quả công cụ quản trị hiện đại, góp phần phát triển kinh tế địa phương và quốc gia.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: mô hình Bảng điểm cân bằng (BSC) và mô hình chấp nhận công nghệ (Technology Acceptance Model - TAM).

• Mô hình BSC do Kaplan và Norton phát triển, gồm bốn khía cạnh: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và đào tạo phát triển. Mô hình này giúp chuyển hóa chiến lược thành các mục tiêu và chỉ số đo lường cụ thể, tạo mối quan hệ nhân quả giữa các khía cạnh để đánh giá toàn diện hiệu quả hoạt động doanh nghiệp. BSC không chỉ là công cụ đo lường mà còn là hệ thống quản lý chiến lược và công cụ truyền thông nội bộ.

• Mô hình TAM tập trung vào hai yếu tố nhận thức về tính hữu ích (Perceive Usefulness - PU) và tính dễ sử dụng (Perceive Ease of Use - PEOU) của công nghệ, ảnh hưởng đến thái độ và ý định sử dụng công nghệ. Trong nghiên cứu này, TAM được áp dụng để giải thích mức độ chấp nhận và vận dụng BSC trong các DNNVV.

Các khái niệm chính bao gồm: quy mô doanh nghiệp, tính dễ sử dụng BSC, lợi ích sử dụng BSC, chi phí vận dụng BSC, chiến lược kinh doanh và nhận thức của nhà quản lý. Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 6 nhân tố độc lập tác động đến việc vận dụng BSC, được kiểm định qua các giả thuyết nghiên cứu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng.

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu sơ cấp được thu thập từ 267 doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TP.HCM, thông qua bảng câu hỏi khảo sát và thảo luận nhóm với 8 chuyên gia. Đối tượng khảo sát là các chủ doanh nghiệp và cán bộ quản lý cấp phó phòng trở lên, có hiểu biết về kế toán và vận hành tổ chức.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS để kiểm định độ tin cậy thang đo bằng Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để đánh giá cấu trúc thang đo, phân tích hồi quy bội để kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu. Ngoài ra, các kiểm định thống kê như kiểm định đa cộng tuyến, phân phối chuẩn phần dư, và kiểm định sự phù hợp của mô hình cũng được thực hiện.

• Timeline nghiên cứu: Giai đoạn sơ bộ từ tháng 11/2018 với thảo luận nhóm, giai đoạn khảo sát chính thức từ tháng 1 đến tháng 3/2019, xử lý và phân tích dữ liệu ngay sau đó.

Quy trình nghiên cứu được thiết kế chặt chẽ nhằm đảm bảo tính khoa học và độ tin cậy của kết quả, đồng thời phù hợp với đặc thù của các DNNVV tại TP.HCM.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Quy mô doanh nghiệp (QM) có tác động tích cực đến việc vận dụng BSC. Doanh nghiệp có quy mô lớn hơn về số lượng nhân viên, doanh thu và vốn có xu hướng áp dụng BSC hiệu quả hơn. Kết quả hồi quy cho thấy hệ số tác động của quy mô doanh nghiệp là dương và có ý nghĩa thống kê, phù hợp với giả thuyết H1.

2. Tính dễ sử dụng của BSC (PEOU) được đánh giá cao, với hơn 70% doanh nghiệp cho biết BSC dễ dàng áp dụng và truyền đạt chiến lược. Yếu tố này có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến việc vận dụng BSC, khẳng định giả thuyết H2.

3. Lợi ích sử dụng BSC (PU) được nhận thức rõ ràng, đặc biệt trong việc tăng cường sức cạnh tranh và hỗ trợ ra quyết định. Khoảng 65% doanh nghiệp đồng ý rằng BSC giúp cải thiện hiệu suất hoạt động. Yếu tố này có tác động tích cực đến việc vận dụng BSC, ủng hộ giả thuyết H3.

4. Chi phí vận dụng BSC (CP) cũng có ảnh hưởng tích cực, mặc dù chi phí đầu tư ban đầu được xem là rào cản, nhưng doanh nghiệp nhận thấy chi phí này hợp lý so với lợi ích thu được. Khoảng 60% doanh nghiệp chấp nhận chi phí này, phù hợp với giả thuyết H4.

5. Chiến lược kinh doanh (CL) đóng vai trò quan trọng, doanh nghiệp có chiến lược rõ ràng và phù hợp có xu hướng vận dụng BSC hiệu quả hơn. Hệ số hồi quy cho thấy tác động tích cực và có ý nghĩa, xác nhận giả thuyết H5.

6. Nhận thức của nhà quản lý (NT) về BSC là yếu tố then chốt, với hơn 75% nhà quản lý có nhận thức tích cực về công cụ này, thúc đẩy việc áp dụng BSC trong doanh nghiệp. Kết quả kiểm định hỗ trợ giả thuyết H6.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy các nhân tố về quy mô, nhận thức, lợi ích và tính dễ sử dụng của BSC là những yếu tố then chốt thúc đẩy việc vận dụng BSC trong các DNNVV tại TP.HCM. Điều này phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước trước đây, đồng thời phản ánh đặc thù năng động và linh hoạt của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh kinh tế hiện đại.

Việc chi phí vận dụng BSC được chấp nhận tích cực cho thấy các doanh nghiệp đã nhận thức được giá trị đầu tư vào công cụ quản trị hiện đại. Chiến lược kinh doanh rõ ràng giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu và các chỉ số đo lường phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị chiến lược.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng nhân tố, hoặc bảng tổng hợp hệ số hồi quy và mức ý nghĩa thống kê để minh họa sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng. So sánh với các nghiên cứu trước, kết quả này củng cố vai trò của BSC như một công cụ quản trị chiến lược hiệu quả cho DNNVV, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của nhận thức và chiến lược trong việc áp dụng công cụ này.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức cho nhà quản lý về BSC nhằm cải thiện hiểu biết và khả năng vận dụng công cụ này. Các chương trình đào tạo nên được tổ chức định kỳ trong vòng 6-12 tháng, do các cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội doanh nghiệp phối hợp thực hiện.

2. Phát triển phần mềm và công cụ hỗ trợ BSC dễ sử dụng phù hợp với đặc thù của DNNVV, giúp giảm thiểu chi phí và tăng tính tiện lợi trong vận hành. Các doanh nghiệp công nghệ và đơn vị tư vấn nên hợp tác để cung cấp giải pháp trong vòng 1 năm tới.

3. Hỗ trợ xây dựng chiến lược kinh doanh rõ ràng và phù hợp thông qua tư vấn chuyên sâu, giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu và chỉ số đo lường hiệu quả. Các tổ chức tư vấn và hiệp hội doanh nghiệp cần triển khai dịch vụ này trong 6 tháng đầu năm.

4. Khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng quy mô và nâng cao năng lực tài chính để tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng BSC. Chính quyền địa phương và các tổ chức tài chính nên xây dựng các chính sách hỗ trợ tín dụng và đầu tư trong vòng 2 năm tới.

5. Xây dựng hệ thống thông tin và hạ tầng công nghệ đồng bộ hỗ trợ việc thu thập, phân tích và báo cáo dữ liệu BSC, giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả hơn. Các doanh nghiệp công nghệ thông tin và nhà quản lý doanh nghiệp cần phối hợp thực hiện trong 1-2 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Chủ doanh nghiệp và nhà quản lý DNNVV tại TP.HCM: Nghiên cứu cung cấp thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến việc áp dụng BSC, giúp họ đưa ra quyết định quản trị chiến lược hiệu quả hơn.

2. Các chuyên gia tư vấn quản trị và đào tạo: Tài liệu là cơ sở để xây dựng các chương trình đào tạo, tư vấn phù hợp với đặc thù của DNNVV trong việc vận dụng BSC.

3. Cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội doanh nghiệp: Giúp hoạch định chính sách hỗ trợ phát triển DNNVV, đặc biệt trong việc thúc đẩy ứng dụng công cụ quản trị hiện đại.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế, quản trị: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và mô hình nghiên cứu tham khảo cho các đề tài liên quan đến quản trị chiến lược và ứng dụng BSC trong doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Câu hỏi thường gặp

1. BSC là gì và tại sao DNNVV nên áp dụng?
   BSC là công cụ quản lý chiến lược giúp đo lường hiệu quả hoạt động qua bốn khía cạnh: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và đào tạo phát triển. DNNVV áp dụng BSC giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và quản trị hiệu quả hơn.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC trong DNNVV?
   Các yếu tố chính gồm quy mô doanh nghiệp, tính dễ sử dụng BSC, lợi ích nhận thức từ BSC, chi phí vận dụng, chiến lược kinh doanh và nhận thức của nhà quản lý.

3. Chi phí vận dụng BSC có phải là rào cản lớn?
   Mặc dù chi phí ban đầu có thể là rào cản, nhưng nhiều doanh nghiệp nhận thấy chi phí này hợp lý so với lợi ích thu được, do đó không ngăn cản việc áp dụng BSC.

4. Làm thế nào để nâng cao nhận thức của nhà quản lý về BSC?
   Thông qua các chương trình đào tạo chuyên sâu, hội thảo, tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, nhà quản lý sẽ hiểu rõ hơn về lợi ích và cách vận dụng BSC.

5. BSC có phù hợp với tất cả các loại hình DNNVV không?
   BSC có thể được điều chỉnh phù hợp với đặc thù từng doanh nghiệp, tuy nhiên doanh nghiệp cần có chiến lược rõ ràng và sự cam kết từ lãnh đạo để triển khai hiệu quả.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định 6 nhân tố chính ảnh hưởng tích cực đến việc vận dụng BSC trong các DNNVV tại TP.HCM: quy mô doanh nghiệp, tính dễ sử dụng, lợi ích sử dụng, chi phí vận dụng, chiến lược kinh doanh và nhận thức của nhà quản lý.
• Kết quả nghiên cứu được kiểm định bằng phương pháp định lượng với mẫu 267 doanh nghiệp, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cao.
• Nghiên cứu góp phần làm rõ các yếu tố thúc đẩy ứng dụng BSC, từ đó đề xuất các giải pháp quản trị phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chiến lược cho DNNVV.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào đào tạo, phát triển công nghệ hỗ trợ, xây dựng chiến lược kinh doanh và chính sách hỗ trợ mở rộng quy mô doanh nghiệp.
• Đề tài mở ra hướng nghiên cứu tiếp theo về tác động sâu hơn của BSC trong các lĩnh vực khác nhau và khả năng ứng dụng tại các ngành nghề đa dạng ở Việt Nam.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý DNNVV và cơ quan quản lý cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất để thúc đẩy việc áp dụng BSC, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và chiều sâu ứng dụng công cụ này trong thực tiễn.