Tổng quan nghiên cứu

Thị trường thuốc bảo vệ thực vật tại tỉnh Đồng Nai đang chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt với hơn 142 doanh nghiệp kinh doanh phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, cùng với 1614 hoạt chất được phép sử dụng trong nông nghiệp theo Thông tư số 21/2013 của Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn. Sự đa dạng sản phẩm với nhiều tên gọi và công dụng tương tự đã tạo ra áp lực cạnh tranh lớn, đòi hỏi các doanh nghiệp phải hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn mua của người nông dân để xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố tác động đến quyết định chọn mua thương hiệu thuốc bảo vệ thực vật của nông dân tại Đồng Nai, từ đó đề xuất các giải pháp quản trị phù hợp giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Nghiên cứu khảo sát thực tế 215 hộ nông dân trên địa bàn tỉnh, sử dụng phần mềm SPSS 19.0 để phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy bội nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố như chất lượng sản phẩm, quảng cáo, khuyến mãi, thương hiệu, cảm nhận giá và nhóm tham khảo.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào tỉnh Đồng Nai, một vùng trồng nhiều loại cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao và nhu cầu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật lớn, với dữ liệu thu thập từ tháng 2 đến tháng 8 năm 2022. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp nắm bắt nhu cầu thị trường, từ đó phát triển các chiến lược marketing và sản phẩm phù hợp, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành thuốc bảo vệ thực vật tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết hành vi tiêu dùng của Philip Kotler, mô hình ra quyết định mua hàng của Engel – Blackwell – Miniard, và các khái niệm về thương hiệu, giá cả cảm nhận, quảng cáo, khuyến mãi, nhóm tham khảo. Thuốc bảo vệ thực vật được định nghĩa là chế phẩm dùng để phòng trừ dịch hại cây trồng, gồm các hoạt chất hóa học và phụ gia tạo thành sản phẩm thành phẩm với nhiều dạng như bả, hạt, bột, nhũ dầu.

Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 6 nhân tố độc lập ảnh hưởng đến quyết định chọn mua thuốc bảo vệ thực vật: chất lượng sản phẩm, quảng cáo, khuyến mãi, cảm nhận giá, thương hiệu và nhóm tham khảo. Các giả thuyết được xây dựng dựa trên cơ sở lý thuyết và kết quả nghiên cứu trước đó, ví dụ như giả thuyết H1: chất lượng sản phẩm ảnh hưởng tích cực đến quyết định chọn mua; H2: quảng cáo có tác động đồng biến; H3: khuyến mãi thúc đẩy quyết định mua; H4: cảm nhận giá ảnh hưởng tích cực; H5: thương hiệu là yếu tố quan trọng; H6: nhóm tham khảo tác động đến quyết định mua.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính sử dụng thảo luận nhóm và phỏng vấn sâu với 15 chuyên gia, bác sĩ cây trồng và nông dân có kinh nghiệm để hiệu chỉnh thang đo và xác định các yếu tố nghiên cứu. Giai đoạn định lượng khảo sát 300 hộ nông dân tại Đồng Nai bằng bảng câu hỏi gồm 36 biến quan sát, đánh giá theo thang Likert 5 mức độ.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng để thu thập dữ liệu từ tháng 2 đến tháng 8 năm 2022. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 19.0, kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s alpha (>0,6), phân tích nhân tố khám phá (EFA) với chỉ số KMO > 0,5 và phân tích hồi quy bội để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến quyết định chọn mua. Mô hình hồi quy được kiểm định độ phù hợp bằng kiểm định F, hệ số R2 hiệu chỉnh và kiểm tra đa cộng tuyến qua hệ số VIF (<10).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chất lượng sản phẩm là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định chọn mua thuốc bảo vệ thực vật với hệ số hồi quy bội β = 0,35, mức ý nghĩa Sig < 0,01. Khoảng 85% nông dân đánh giá chất lượng sản phẩm là yếu tố quyết định khi lựa chọn thương hiệu.

  2. Thương hiệu cũng đóng vai trò quan trọng, với β = 0,28 và Sig < 0,01, cho thấy nông dân ưu tiên các thương hiệu có uy tín, lâu năm và có liên kết với các tập đoàn lớn. Khoảng 78% người được khảo sát tin tưởng và chọn mua sản phẩm từ các thương hiệu nổi tiếng.

  3. Quảng cáo có tác động tích cực đến quyết định mua với β = 0,22, Sig < 0,05. Quảng cáo trên truyền hình, đài phát thanh và các chương trình tọa đàm giúp nông dân tiếp cận thông tin sản phẩm, tăng sự tin tưởng.

  4. Khuyến mãi có ảnh hưởng đồng biến với β = 0,18, Sig < 0,05, tuy nhiên tác động này có sự phân hóa do một số nông dân nghi ngờ chất lượng sản phẩm đi kèm khuyến mãi. Khoảng 60% nông dân cho biết chương trình khuyến mãi ảnh hưởng đến quyết định mua.

  5. Cảm nhận giá có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn với β = 0,15, Sig < 0,05. Nông dân sẵn sàng chi trả giá cao nếu sản phẩm đảm bảo chất lượng và hiệu quả.

  6. Nhóm tham khảo cũng ảnh hưởng đáng kể với β = 0,20, Sig < 0,05. Nông dân thường tham khảo ý kiến từ bạn bè, cán bộ kỹ thuật và đại lý trước khi quyết định mua.

Phân tích sự khác biệt cho thấy chỉ có nhóm nông dân theo diện tích đất canh tác khác nhau có sự khác biệt đáng kể trong quyết định chọn mua thương hiệu (Sig < 0,05), trong khi các nhóm theo thu nhập và mức đầu tư cho thuốc không có sự khác biệt rõ rệt.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các công trình trước đây về hành vi tiêu dùng, khẳng định vai trò quan trọng của chất lượng sản phẩm và thương hiệu trong quyết định mua hàng. Việc quảng cáo và khuyến mãi cũng góp phần nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành vi tiêu dùng, tuy nhiên cần lưu ý đến tâm lý nghi ngờ của một số nông dân về chương trình khuyến mãi.

Nhóm tham khảo đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông tin và tạo niềm tin cho người tiêu dùng, nhất là trong bối cảnh sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật có tính kỹ thuật cao và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cây trồng. Sự khác biệt theo diện tích canh tác phản ánh nhu cầu và khả năng chi trả khác nhau giữa các nhóm nông dân, từ đó doanh nghiệp cần có chiến lược phân khúc thị trường phù hợp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố (hệ số β) và bảng phân tích ANOVA cho sự khác biệt giữa các nhóm nông dân theo diện tích canh tác.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng sản phẩm: Doanh nghiệp cần tập trung nghiên cứu, cải tiến công thức thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo hiệu quả và an toàn cho cây trồng. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Bộ phận R&D và sản xuất.

  2. Xây dựng và củng cố thương hiệu: Tăng cường quảng bá hình ảnh thương hiệu qua các kênh truyền thông, hợp tác với các tổ chức uy tín để tạo niềm tin cho người nông dân. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Phòng Marketing và Quan hệ công chúng.

  3. Tăng cường hoạt động quảng cáo hiệu quả: Đẩy mạnh quảng cáo trên truyền hình, đài phát thanh và các chương trình tọa đàm chuyên ngành, cung cấp thông tin chính xác, minh bạch về sản phẩm. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Phòng Marketing.

  4. Thiết kế chương trình khuyến mãi phù hợp: Xây dựng các chương trình khuyến mãi minh bạch, có giá trị thực tế, tránh gây nghi ngờ về chất lượng sản phẩm. Thời gian: theo mùa vụ sản xuất. Chủ thể: Phòng Kinh doanh.

  5. Phát triển mạng lưới nhóm tham khảo: Tăng cường đào tạo cán bộ kỹ thuật, đại lý và tổ chức các hội thảo, tọa đàm để hỗ trợ nông dân trong việc lựa chọn sản phẩm. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Phòng Dịch vụ khách hàng và Kỹ thuật.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật: Nghiên cứu giúp hiểu rõ hành vi tiêu dùng và các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua hàng, từ đó xây dựng chiến lược marketing và phát triển sản phẩm phù hợp.

  2. Các nhà quản lý ngành nông nghiệp và chính sách: Tham khảo để xây dựng các chính sách hỗ trợ phát triển thị trường thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho sản xuất nông nghiệp.

  3. Các tổ chức nghiên cứu và đào tạo: Sử dụng làm tài liệu tham khảo trong giảng dạy, nghiên cứu về hành vi tiêu dùng, marketing nông nghiệp và phát triển sản phẩm.

  4. Nông dân và các tổ chức hợp tác xã nông nghiệp: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn sản phẩm, từ đó có quyết định mua hàng thông minh, phù hợp với nhu cầu và điều kiện sản xuất.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định chọn mua thuốc bảo vệ thực vật của nông dân?
    Chất lượng sản phẩm được xác định là yếu tố quan trọng nhất, chiếm khoảng 85% sự quan tâm của nông dân, vì hiệu quả và an toàn cho cây trồng là ưu tiên hàng đầu.

  2. Quảng cáo có vai trò như thế nào trong quyết định mua hàng?
    Quảng cáo giúp cung cấp thông tin đáng tin cậy và tăng nhận thức về sản phẩm, từ đó thúc đẩy hành vi mua hàng, đặc biệt qua các kênh truyền hình và tọa đàm chuyên ngành.

  3. Tại sao nhóm tham khảo lại quan trọng đối với nông dân?
    Nông dân thường dựa vào ý kiến của bạn bè, cán bộ kỹ thuật và đại lý để đánh giá sản phẩm, giúp giảm rủi ro và tăng sự tin tưởng khi lựa chọn thuốc bảo vệ thực vật.

  4. Khuyến mãi có tác động tích cực hay tiêu cực đến quyết định mua?
    Khuyến mãi có tác động tích cực nhưng cũng có thể gây nghi ngờ về chất lượng sản phẩm nếu không minh bạch, do đó cần thiết kế chương trình khuyến mãi hợp lý và rõ ràng.

  5. Có sự khác biệt nào trong quyết định mua giữa các nhóm nông dân không?
    Có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm nông dân theo diện tích đất canh tác, phản ánh nhu cầu và khả năng chi trả khác nhau, trong khi các nhóm theo thu nhập và mức đầu tư không có sự khác biệt rõ ràng.

Kết luận

  • Xác định 6 nhân tố chính ảnh hưởng đến quyết định chọn mua thuốc bảo vệ thực vật của nông dân Đồng Nai: chất lượng sản phẩm, quảng cáo, khuyến mãi, cảm nhận giá, thương hiệu và nhóm tham khảo.
  • Chất lượng sản phẩm và thương hiệu là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, đóng vai trò quyết định trong hành vi mua hàng.
  • Quảng cáo và khuyến mãi góp phần nâng cao nhận thức và thúc đẩy quyết định mua, nhưng cần được quản lý để tránh tác động tiêu cực.
  • Nhóm tham khảo là kênh thông tin quan trọng giúp nông dân giảm thiểu rủi ro khi lựa chọn sản phẩm.
  • Đề xuất các giải pháp quản trị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, đồng thời khuyến nghị các bên liên quan áp dụng kết quả nghiên cứu để phát triển thị trường bền vững.

Tiếp theo, các doanh nghiệp và nhà quản lý nên triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 6-12 tháng, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để hoàn thiện hơn các chiến lược phát triển sản phẩm và thị trường. Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả kinh doanh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người nông dân tại Đồng Nai.