Nghiên cứu sinh kế và phát triển nông nghiệp tại xã Xuân Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1. Mở đầu. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu của đề tài

1.2.1. Mục tiêu chung

1.2.2. Mục tiêu cụ thể

1.3. Ý nghĩa của luận văn

1.3.1. Ý nghĩa lý luận và khoa học

1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn

1.4. Tổng quan tài liệu

1.4.1. Hộ gia đình, nông hộ và thu nhập của nông hộ

1.4.1.1. Khái niệm sinh kế

1.4.1.2. Sự bền vững và khung sinh kế bền vững

1.4.2. Cơ sở thực tiễn

1.4.2.1. Giới thiệu về dự án 4FGF

1.4.2.2. Tình hình nghiên cứu về sinh kế

1.4.2.2.1. Các quan điểm về sinh kế

1.4.2.2.2. Một số nghiên cứu về sinh kế

2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu

2.2. Câu hỏi và giả thiết nghiên cứu

2.2.1. Câu hỏi nghiên cứu

2.3. Nội dung nghiên cứu

2.3.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên kinh tế, xã hội của xã Xuân Trạch (huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình)

2.3.2. Phân tích thực trạng hoạt động sinh kế nông nghiệp của người dân địa phương

2.3.3. Nghiên cứu cơ cấu thu nhập sinh kế từ các hoạt động sinh kế của người dân địa phương

2.3.4. Phân tích thời gian giành cho các hoạt động sinh kế của người dân địa phương

2.3.5. Đề xuất các giải pháp phát triển sinh kế, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp cho cộng đồng địa phương

2.4. Phương pháp nghiên cứu

2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu

2.4.1.1. Thu thập số liệu thứ cấp

2.4.1.2. Thu thập số liệu sơ cấp

2.4.2. Phương pháp xử lý phân tích số liệu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã Xuân Trạch

3.1.1. Điều kiện tự nhiên

3.1.2. Điều kiện kinh tế, xã hội

3.2. Thực trạng hoạt động sinh kế của người dân tại địa bàn nghiên cứu

3.2.1. Một số thông tin chung về nông hộ tại địa bàn nghiên cứu

3.2.2. Diện tích các loại đất: đất canh tác, rừng và đất rừng

3.2.3. Các cây trồng chính của nông hộ tại địa bàn nghiên cứu

3.2.4. Các vật nuôi chính của nông hộ tại địa bàn nghiên cứu

3.3. Cơ cấu thu nhập từ các hoạt động sinh kế của người dân địa phương

3.3.1. Thu nhập về nông nghiệp và phi nông nghiệp

3.3.2. Cơ cấu thu nhập từ trồng trọt và chăn nuôi

3.4. Thời gian giành cho các hoạt động sinh kế của người dân địa phương

3.4.1. Thời gian giành toàn bộ thời gian cho nông nghiệp của người dân địa phương

3.4.2. Thời gian giành một phần thời gian cho nông nghiệp của người dân địa phương

3.4.3. Thời gian giành toàn bộ thời gian cho phi nông nghiệp của người dân địa phương

3.4.4. Thời gian giành một phần thời gian cho phi nông nghiệp của người dân địa phương

3.5. Đề xuất giải pháp sinh kế bền vững nhằm nâng cao đời sống người dân địa phương

3.5.1. Giải pháp chung

3.5.2. Giải pháp cụ thể để phát triển sinh kế đối với xã Xuân Trạch

Tài liệu tham khảo

I. Nghiên cứu sinh kế

Nghiên cứu sinh kế tại xã Xuân Trạch tập trung vào việc đánh giá các hoạt động kinh tế chính của người dân, bao gồm trồng trọt và chăn nuôi. Các hoạt động này được phân tích dựa trên cơ cấu thu nhập và thời gian dành cho từng hoạt động. Kinh tế nông thôn tại đây chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với các cây trồng chính như sắn, ngô, lạc, hồ tiêu và cao su. Chăn nuôi bao gồm bò, lợn, gà và các gia cầm khác. Đánh giá sinh kế cho thấy sự phụ thuộc lớn vào nông nghiệp, với thu nhập từ trồng trọt chiếm tỷ trọng cao trong tổng thu nhập hộ gia đình.

1.1. Mô hình sinh kế

Mô hình sinh kế tại Xuân Trạch được xây dựng dựa trên khung sinh kế bền vững, bao gồm các nguồn lực tự nhiên, con người, tài chính, vật chất và xã hội. Các hộ gia đình chủ yếu sử dụng đất canh tác và rừng để phát triển nông nghiệp. Chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp đang được khuyến khích để tăng hiệu quả kinh tế và giảm thiểu rủi ro. Hỗ trợ nông dân từ các chương trình phát triển nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sinh kế.

1.2. Thực trạng sinh kế

Thực trạng sinh kế tại Xuân Trạch phản ánh nhiều khó khăn, bao gồm diện tích đất canh tác hạn chế, thiếu nước tưới và trình độ kỹ thuật thấp. Kinh nghiệm phát triển nông nghiệp cho thấy sự cần thiết của các can thiệp từ bên ngoài để thúc đẩy sản xuất. Chiến lược phát triển nông nghiệp cần tập trung vào việc nâng cao năng suất cây trồng và vật nuôi, đồng thời đa dạng hóa nguồn thu nhập.

II. Phát triển nông nghiệp

Phát triển nông nghiệp tại Xuân Trạch được xem là yếu tố then chốt để cải thiện đời sống người dân. Các chương trình phát triển nông nghiệp tập trung vào việc hỗ trợ kỹ thuật, vốn và thị trường tiêu thụ. Nông nghiệp hữu cơ đang được khuyến khích để tăng giá trị sản phẩm và bảo vệ môi trường. Đầu tư nông nghiệp từ các dự án như 4FGF đã góp phần thay đổi tập quán canh tác và nâng cao năng suất.

2.1. Chính sách nông nghiệp

Chính sách nông nghiệp tại Xuân Trạch tập trung vào việc xóa đói giảm nghèo thông qua các chương trình hỗ trợ trực tiếp cho nông dân. Chương trình phát triển nông nghiệp như 4FGF đã mang lại nhiều kết quả tích cực, bao gồm cải thiện kỹ thuật canh tác và tăng thu nhập. Bền vững trong nông nghiệp là mục tiêu hàng đầu, với việc khuyến khích sử dụng tài nguyên hiệu quả và bảo vệ môi trường.

2.2. Tăng trưởng kinh tế nông thôn

Tăng trưởng kinh tế nông thôn tại Xuân Trạch phụ thuộc vào việc phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp và đa dạng hóa nguồn thu nhập. Phát triển bền vững được coi là chiến lược dài hạn để đảm bảo sự ổn định kinh tế và xã hội. Kinh tế nông thôn cần được hỗ trợ thông qua các chính sách đầu tư và đào tạo nguồn nhân lực.

III. Xã Xuân Trạch Bố Trạch Quảng Bình

Xã Xuân Trạch là một địa bàn nghèo thuộc huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, với điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn. Thực trạng nông nghiệp tại đây phản ánh sự phụ thuộc lớn vào trồng trọt và chăn nuôi, với diện tích đất canh tác hạn chế và thiếu nước tưới. Chính sách nông nghiệp và các dự án hỗ trợ đang được triển khai để cải thiện đời sống người dân.

3.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế

Điều kiện tự nhiên tại Xuân Trạch bao gồm đất đai màu mỡ nhưng diện tích canh tác hạn chế. Kinh tế nông thôn chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với các hoạt động trồng trọt và chăn nuôi chiếm tỷ trọng lớn. Đầu tư nông nghiệp từ các dự án như 4FGF đã góp phần cải thiện năng suất và thu nhập.

3.2. Giải pháp phát triển

Giải pháp phát triển tại Xuân Trạch tập trung vào việc đa dạng hóa nguồn thu nhập và nâng cao năng suất nông nghiệp. Hỗ trợ nông dân từ các chương trình phát triển nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Phát triển bền vững là mục tiêu dài hạn để đảm bảo sự ổn định và phát triển của địa phương.

Luận văn thạc sĩ về sinh kế và phát triển sản xuất nông nghiệp tại xã Xuân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình