I. Tách chiết saponin
Nghiên cứu tập trung vào quy trình tách chiết saponin từ cây đinh lăng, một loại thảo dược quý được mệnh danh là 'nhân sâm của người nghèo'. Quy trình này bao gồm việc khảo sát các bộ phận khác nhau của cây để xác định bộ phận có hàm lượng saponin cao nhất. Lá đinh lăng được chọn làm nguyên liệu chính do chứa hàm lượng saponin cao. Phương pháp sấy chân không ở nhiệt độ 55°C trong 8 giờ được xác định là tối ưu để bảo toàn hàm lượng saponin và giá trị cảm quan. Quy trình tách chiết sử dụng dung môi ethanol 40%, tỷ lệ nguyên liệu/dung môi 1/12, và thời gian chiết 4 giờ ở 70°C bằng phương pháp khuấy trộn. Kết quả thu được dịch chiết với hàm lượng saponin đạt 1631 mg/L (3,27%).
1.1. Phương pháp sấy
Phương pháp sấy chân không ở 55°C trong 8 giờ được xác định là tối ưu để bảo toàn hàm lượng saponin và giá trị cảm quan của lá đinh lăng. Đây là bước quan trọng trong quy trình tách chiết để đảm bảo chất lượng nguyên liệu trước khi tiến hành chiết xuất.
1.2. Điều kiện tách chiết
Điều kiện tách chiết tối ưu bao gồm sử dụng dung môi ethanol 40%, tỷ lệ nguyên liệu/dung môi 1/12, và thời gian chiết 4 giờ ở 70°C bằng phương pháp khuấy trộn. Các yếu tố này đảm bảo hiệu quả cao trong việc thu nhận saponin từ lá đinh lăng.
II. Ứng dụng saponin trong sản xuất đồ uống
Nghiên cứu đề xuất ứng dụng saponin từ đinh lăng trong sản xuất đồ uống, tạo ra các sản phẩm có lợi cho sức khỏe. Các sản phẩm đồ uống được phát triển bao gồm nước uống đinh lăng không đường, có đường và bổ sung đường kiêng. Tỷ lệ 8 ml dịch cô đặc trong 100 ml thành phẩm được xác định là tối ưu cho nước uống không đường. Đối với nước uống có đường, tỷ lệ 5% đường saccharose và 0,03% acid citric được ưa chuộng nhất. Sản phẩm bổ sung đường kiêng sử dụng 15% isomalt. Các sản phẩm được đồng hóa ở áp suất 2000 psi và thanh trùng ở nhiệt độ 90-100°C trong 10 phút, đảm bảo chất lượng cảm quan và an toàn vệ sinh.
2.1. Công thức phối chế
Công thức phối chế cho nước uống đinh lăng không đường sử dụng 8 ml dịch cô đặc trong 100 ml thành phẩm. Đối với nước uống có đường, tỷ lệ 5% đường saccharose và 0,03% acid citric được ưa chuộng nhất. Sản phẩm bổ sung đường kiêng sử dụng 15% isomalt.
2.2. Quy trình sản xuất
Các sản phẩm đồ uống được đồng hóa ở áp suất 2000 psi và thanh trùng ở nhiệt độ 90-100°C trong 10 phút. Quy trình này đảm bảo chất lượng cảm quan và an toàn vệ sinh cho sản phẩm cuối cùng.
III. Giá trị và ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu mang lại giá trị khoa học và thực tiễn cao. Về mặt khoa học, nghiên cứu xác định được thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của đinh lăng, đồng thời xây dựng được quy trình tách chiết saponin hiệu quả. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu tạo ra các sản phẩm đồ uống từ thảo dược giàu saponin, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về thực phẩm chức năng và đồ uống có lợi cho sức khỏe. Các sản phẩm này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.
3.1. Giá trị khoa học
Nghiên cứu xác định được thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của đinh lăng, đồng thời xây dựng được quy trình tách chiết saponin hiệu quả. Đây là cơ sở quan trọng cho các nghiên cứu tiếp theo về ứng dụng của saponin trong công nghệ thực phẩm và y học.
3.2. Ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu tạo ra các sản phẩm đồ uống từ thảo dược giàu saponin, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về thực phẩm chức năng và đồ uống có lợi cho sức khỏe. Các sản phẩm này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.
