NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC MẶT TẠI KHU CÔNG NGHIỆP KHAI QUANG, THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, TỈNH VĨNH PHÚC

• Tác giả: Trần Tuấn Vũ
• Người hướng dẫn: Ts. Ngô Trà Mai
• Trường học: Trường Đại học Thủy Lợi
• Chuyên ngành: Khoa Học Môi Trường
• Đề tài: Nghiên cứu đánh giá hiện trạng và đề xuất một số giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước mặt tại khu công nghiệp Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU – KCN KHAI QUANG, THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, VĨNH PHÚC
• 1.1. Tổng quan về tình hình phát triển các KCN tại Vĩnh Phúc
• 1.2. Tình hình phát triển các KCN tại Vĩnh Phúc
• 1.3. Các tác động của sự phát triển các KCN trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đến kinh tế - xã hội
• 1.3.1. Tác động tích cực
• 2. CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG NƯỚC MẶT TẠI KCN KHAI QUANG
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG NƯỚC KHU CÔNG NGHIỆP KHAI QUANG
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Ô Nhiễm Nước Mặt KCN Khai Quang 55 ký tự

Nghiên cứu về ô nhiễm nước mặt khu công nghiệp Khai Quang là vô cùng cấp thiết. KCN Khai Quang, với vị trí chiến lược gần Hà Nội, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Vĩnh Phúc. Tuy nhiên, quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng đã gây ra nhiều vấn đề về môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước. Nước thải chưa được xử lý triệt để từ các doanh nghiệp trong KCN là một trong những nguyên nhân chính. Hiện tượng tôm cá chết tại Hồ điều hòa, mùi hôi khó chịu, và kết quả phân tích cho thấy các chỉ số vượt quá QCVN 08-MT:2015/BTNMT, đã gây bức xúc cho người dân. Luận văn này sẽ đi sâu vào đánh giá ô nhiễm nước mặt và đề xuất giải pháp ô nhiễm nước mặt hiệu quả. Theo luận văn, năm 2016 lưu lượng xử lý cần thiết của nhà máy xử lý nước thải KCN Khai Quang là 6044m3/ngđ, lớn hơn công suất xử lý là 5800m3/ngđ. Nghiên cứu này sẽ góp phần bảo vệ chất lượng nước mặt KCN Khai Quang.

1.1. Tính Cấp Thiết Của Nghiên Cứu Ô Nhiễm Nguồn Nước Mặt

Tỉnh Vĩnh Phúc đang trên đà phát triển thành tỉnh công nghiệp, kéo theo sự gia tăng của các khu công nghiệp, trong đó có KCN Khai Quang. Tuy nhiên, việc xả thải trực tiếp hoặc xử lý chưa triệt để từ các doanh nghiệp trong KCN đã gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường nước mặt. Cần thiết phải có nghiên cứu chi tiết, đánh giá toàn diện về hiện trạng ô nhiễm nước mặt tại đây để đưa ra các giải pháp khắc phục kịp thời. Tình trạng ô nhiễm này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường sinh thái mà còn đe dọa đến sức khỏe cộng đồng. Nghiên cứu này sẽ cung cấp cơ sở khoa học để các nhà quản lý và doanh nghiệp đưa ra quyết định chính xác, bảo vệ môi trường nước cho tương lai.

1.2. Mục Tiêu và Phạm Vi Nghiên Cứu Đánh Giá Ô Nhiễm Nước

Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá hiện trạng ô nhiễm nước mặt tại KCN Khai Quang, bao gồm cả chất lượng nước tại hồ điều hòa và tác động ô nhiễm nước mặt đến nguồn tiếp nhận là Đầm Vạc. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đánh giá công tác quản lý và bảo vệ môi trường tại KCN, xác định những điểm mạnh và điểm yếu để có thể đưa ra các giải pháp phù hợp. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ diện tích KCN Khai Quang và khu vực Đầm Vạc. Mục tiêu cuối cùng là đề xuất các biện pháp kỹ thuật và quản lý hiệu quả nhằm giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước tại KCN Khai Quang.

II. Thực Trạng Nguồn Gây Ô Nhiễm Nước Mặt Tại KCN Khai Quang 59 ký tự

Hiện trạng ô nhiễm nước mặt khu công nghiệp Khai Quang cho thấy nhiều vấn đề đáng lo ngại. Các nguồn phát thải chính bao gồm nước thải sản xuất từ các nhà máy, nước thải sinh hoạt của công nhân, và chất thải rắn không được xử lý đúng quy trình. Lưu lượng nước thải vượt quá công suất xử lý của nhà máy XLNT tập trung, dẫn đến tình trạng nước thải đầu ra không đạt tiêu chuẩn. Theo số liệu nghiên cứu, các chỉ tiêu COD và TSS vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước mặt tại hồ điều hòa và các khu vực lân cận. Cần phải có những biện pháp can thiệp kịp thời để kiểm soát và giảm thiểu nguồn gây ô nhiễm nước mặt.

2.1. Các Nguồn Phát Thải Nước Thải Công Nghiệp Chính

Các nhà máy sản xuất trong KCN Khai Quang là nguồn phát thải nước thải chính. Nước thải từ các ngành dệt may, điện tử, và chế biến thực phẩm chứa nhiều chất ô nhiễm khác nhau như hóa chất, kim loại nặng, và chất hữu cơ. Quá trình xử lý nước thải sơ bộ tại các nhà máy thường không đạt hiệu quả cao, dẫn đến việc nước thải chưa được xử lý triệt để đổ vào hệ thống thoát nước chung của KCN. Theo luận văn, vẫn còn một số doanh nghiệp (hoạt động trước thời điểm vận hành nhà máy XLNT tập trung) như Công ty TNHH Băng ráp Yuli Hồ Bắc – TQ và Công ty TNHH Nhựa Đạt Hòa – VN chưa đấu nối nước thải vào hệ thống xử lý tập trung. Điều này làm gia tăng mức độ ô nhiễm nước mặt.

2.2. Chất Lượng Nước Thải Sau Xử Lý Tại Nhà Máy XLNT Tập Trung

Nhà máy XLNT tập trung của KCN Khai Quang đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý nước thải từ các doanh nghiệp. Tuy nhiên, do lưu lượng nước thải vượt quá công suất thiết kế, hiệu quả xử lý của nhà máy bị ảnh hưởng. Kết quả phân tích cho thấy, nhiều chỉ tiêu ô nhiễm như COD, BOD5, và TSS vẫn vượt quá tiêu chuẩn cho phép sau khi xử lý. Điều này cho thấy cần phải nâng cấp và mở rộng nhà máy xử lý nước thải, đồng thời cải thiện quy trình vận hành để đảm bảo nước thải đầu ra đạt tiêu chuẩn trước khi xả thải ra môi trường. Theo kết quả quan trắc định kỳ chất lượng nước sau xử lý năm 2016, chỉ tiêu COD và TSS đang bị vượt quá tiêu chuẩn 40:2011/BTNMT( Cột a) lần lượt là 1,02 lần và 2,52 lần.

III. Đánh Giá Tác Động Ô Nhiễm Nước Đến Môi Trường KCN Khai Quang 60 ký tự

Tác động ô nhiễm nước mặt tại KCN Khai Quang là rất lớn và đa dạng. Ô nhiễm ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái thủy sinh trong hồ điều hòa, gây ra tình trạng cá chết và suy giảm đa dạng sinh học. Ô nhiễm cũng ảnh hưởng đến chất lượng nước ngầm và nước mặt ở các khu vực lân cận, đe dọa đến sức khỏe cộng đồng. Ngoài ra, ô nhiễm còn gây ra các vấn đề về mỹ quan đô thị và ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp. Cần có những nghiên cứu sâu hơn về tác động của ô nhiễm nước để có thể đưa ra các biện pháp khắc phục hiệu quả. Đánh giá ảnh hưởng của nước thải KCN tới nguồn nước mặt các khu lân cận sẽ giúp đưa ra các giải pháp phù hợp.

3.1. Tác Động Đến Chất Lượng Nước Đầm Vạc và Khu Vực Lân Cận

Đầm Vạc là khu vực tiếp nhận nước thải từ KCN Khai Quang, do đó chịu ảnh hưởng trực tiếp từ ô nhiễm nước. Kết quả phân tích chất lượng nước tại Đầm Vạc cho thấy sự gia tăng của các chất ô nhiễm như BOD, COD, và kim loại nặng. Ô nhiễm này ảnh hưởng đến hệ sinh thái Đầm Vạc, làm suy giảm khả năng tự làm sạch của nguồn nước, và đe dọa đến các hoạt động kinh tế - xã hội liên quan đến nước như nuôi trồng thủy sản và du lịch. Nghiên cứu cần tập trung vào việc xác định chính xác mức độ và phạm vi ảnh hưởng của nước thải KCN đến Đầm Vạc để có thể đưa ra các biện pháp bảo vệ nguồn nước hiệu quả.

3.2. Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Cộng Đồng Từ Ô Nhiễm Nguồn Nước

Ô nhiễm nguồn nước có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, da liễu, và các bệnh do kim loại nặng tích tụ trong cơ thể. Việc sử dụng nước ô nhiễm cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp có thể dẫn đến sự lan truyền của các chất ô nhiễm vào chuỗi thức ăn, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Cần có các biện pháp kiểm soát ô nhiễm và cung cấp nước sạch cho người dân để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Theo nghiên cứu, hàm lượng các kim loại nặng trong nước mặt có thể vượt quá giới hạn cho phép, gây nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe.

IV. Giải Pháp Giảm Thiểu Ô Nhiễm Nước Mặt KCN Khai Quang 57 ký tự

Để giảm thiểu ô nhiễm nước mặt tại KCN Khai Quang, cần có một hệ thống các giải pháp toàn diện và đồng bộ. Các giải pháp này bao gồm việc nâng cấp và mở rộng nhà máy XLNT tập trung, tăng cường kiểm soát và giám sát nước thải từ các doanh nghiệp, áp dụng các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho cộng đồng. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, và người dân để đảm bảo hiệu quả của các giải pháp. Cần tập trung vào giải pháp ô nhiễm nước mặt trước mắt và lâu dài.

4.1. Nâng Cấp và Mở Rộng Hệ Thống Xử Lý Nước Thải Tập Trung

Việc nâng cấp và mở rộng nhà máy XLNT tập trung là một trong những giải pháp quan trọng nhất để giảm thiểu ô nhiễm nước mặt. Cần đầu tư vào các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, có khả năng loại bỏ hiệu quả các chất ô nhiễm khó phân hủy. Đồng thời, cần tăng cường công suất xử lý của nhà máy để đáp ứng nhu cầu xử lý nước thải ngày càng tăng từ các doanh nghiệp trong KCN. Sơ đồ công nghệ hệ thống XLNT số 2 KCN Khai Quang cũng cần được xem xét và cải thiện để đạt hiệu quả tối ưu.

4.2. Kiểm Soát Nguồn Xả Thải và Áp Dụng Sản Xuất Sạch Hơn SXSH

Cần tăng cường kiểm soát nguồn xả thải từ các doanh nghiệp trong KCN, đảm bảo rằng tất cả các doanh nghiệp đều tuân thủ các quy định về xử lý nước thải. Bên cạnh đó, cần khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các biện pháp sản xuất sạch hơn (SXSH) để giảm thiểu lượng nước thải phát sinh và giảm thiểu việc sử dụng các hóa chất độc hại trong quá trình sản xuất. Giải pháp áp dụng sản xuất sạch hơn cần được chú trọng.

4.3. Quản Lý và Giáo Dục Truyền Thông Về Môi Trường

Nâng cao năng lực quản lý môi trường tại KCN cần được chú trọng. Giải pháp giáo dục, truyền thông môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi nhận thức và hành vi của cộng đồng và doanh nghiệp. Cần tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn về bảo vệ môi trường cho cán bộ quản lý và công nhân viên. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tác hại của ô nhiễm nước và tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước trên các phương tiện thông tin đại chúng.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Kết Quả Nghiên Cứu Ô Nhiễm Nước 52 ký tự

Nghiên cứu về ô nhiễm nước mặt tại KCN Khai Quang đã mang lại những kết quả quan trọng, cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng và triển khai các giải pháp quản lý và xử lý ô nhiễm. Các kết quả nghiên cứu đã được ứng dụng vào thực tiễn, góp phần cải thiện chất lượng nước tại KCN và khu vực lân cận. Tuy nhiên, cần tiếp tục theo dõi và đánh giá hiệu quả của các giải pháp để có thể điều chỉnh và cải thiện cho phù hợp với tình hình thực tế.

5.1. Ứng Dụng Công Nghệ Xử Lý Nước Thải Tiên Tiến và Hiệu Quả

Việc ứng dụng các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến và hiệu quả như công nghệ sinh học, công nghệ màng lọc, và công nghệ oxy hóa nâng cao đã giúp cải thiện đáng kể chất lượng nước thải đầu ra. Các công nghệ này có khả năng loại bỏ hiệu quả các chất ô nhiễm khó phân hủy, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe về bảo vệ môi trường. So sánh công nghệ XLNT hiện tại với các công nghệ tiên tiến khác sẽ giúp lựa chọn phương pháp phù hợp.

5.2. Giám Sát Môi Trường và Phân Tích Mẫu Nước Định Kỳ

Công tác giám sát môi trường và phân tích mẫu nước định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả của các giải pháp xử lý ô nhiễm và phát hiện kịp thời các vấn đề phát sinh. Kết quả phân tích mẫu nước sẽ cung cấp thông tin chính xác về chất lượng nước, giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định kịp thời và chính xác. Cần thiết lập hệ thống quan trắc nước mặt tự động liên tục để có dữ liệu thường xuyên và đáng tin cậy.

VI. Kết Luận Hướng Đến Tương Lai Xanh Cho KCN Khai Quang 59 ký tự

Nghiên cứu về ô nhiễm nước mặt tại KCN Khai Quang đã cung cấp cái nhìn tổng quan về hiện trạng, nguyên nhân, và tác động của ô nhiễm. Các giải pháp được đề xuất trong nghiên cứu có tính khả thi cao và có thể được áp dụng rộng rãi để giảm thiểu ô nhiễm nước mặt tại các KCN khác. Với sự chung tay của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, và cộng đồng, KCN Khai Quang có thể hướng đến một tương lai xanh và phát triển bền vững.

6.1. Đề Xuất Các Biện Pháp Quản Lý và Kỹ Thuật Cụ Thể

Kết luận của nghiên cứu cần đưa ra các đề xuất cụ thể về các biện pháp quản lý và kỹ thuật cần thực hiện để giảm thiểu ô nhiễm nước mặt. Các đề xuất này cần dựa trên các kết quả nghiên cứu thực tế và phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương. Đồng thời, cần xác định rõ trách nhiệm của từng bên liên quan trong việc thực hiện các biện pháp này. Các biện pháp quản lý có thể bao gồm việc xây dựng quy chế quản lý nước thải chặt chẽ, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, và áp dụng các hình thức xử phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm.

6.2. Định Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Ô Nhiễm Nguồn Nước

Nghiên cứu về ô nhiễm nước mặt tại KCN Khai Quang cần được tiếp tục phát triển và mở rộng trong tương lai. Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của ô nhiễm đến hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng, nghiên cứu các công nghệ xử lý nước thải mới và hiệu quả hơn, và xây dựng các mô hình dự báo ô nhiễm để có thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa kịp thời. Đề xuất những nghiên cứu về ảnh hưởng của ô nhiễm vi nhựa trong nguồn nước mặt cần được quan tâm.

Tổng quan nghiên cứu

Tỉnh Vĩnh Phúc, với diện tích tự nhiên khoảng 1.371,48 km², là một trong những địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao tại vùng đồng bằng Bắc Bộ. Thành phố Vĩnh Yên, cách Hà Nội khoảng 50 km, là trung tâm phát triển công nghiệp của tỉnh với Khu công nghiệp (KCN) Khai Quang có diện tích 262,15 ha, gồm 47 doanh nghiệp trong đó 36 doanh nghiệp đã đi vào hoạt động. KCN này đóng vai trò quan trọng trong việc tạo việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng kéo theo các vấn đề ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm môi trường nước mặt do nước thải công nghiệp chưa được xử lý triệt để.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá hiện trạng xử lý nước thải và chất lượng môi trường nước mặt tại KCN Khai Quang, bao gồm hồ điều hòa trong KCN và nguồn tiếp nhận nước mặt Đầm Vạc. Nghiên cứu cũng phân tích hiệu quả công tác quản lý bảo vệ môi trường (BVMT) và đề xuất các giải pháp kỹ thuật, quản lý nhằm giảm thiểu ô nhiễm nước mặt. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên diện tích 262,15 ha của KCN Khai Quang và khu vực Đầm Vạc, nơi tiếp nhận nước thải từ KCN.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ tài nguyên nước mặt, nâng cao chất lượng môi trường sống cho người dân và công nhân, đồng thời góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc. Các chỉ tiêu ô nhiễm như COD và TSS trong nước thải sau xử lý vượt tiêu chuẩn lần lượt 1,02 và 2,52 lần, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hồ điều hòa và nguồn nước Đầm Vạc, làm xuất hiện hiện tượng cá chết và mùi hôi khó chịu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý môi trường nước mặt trong khu công nghiệp, bao gồm:

• Lý thuyết quản lý môi trường nước mặt: Tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nước mặt như nguồn thải, quá trình xử lý nước thải và tác động đến hệ sinh thái thủy sinh.
• Mô hình đánh giá chất lượng nước: Sử dụng các chỉ tiêu như COD, BOD5, TSS, Coliform để đánh giá mức độ ô nhiễm và so sánh với các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN 08-MT:2015/BTNMT, QCVN 40:2011/BTNMT).
• Khái niệm về xử lý nước thải công nghiệp: Bao gồm các công nghệ xử lý sơ bộ, xử lý tập trung và các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm.
• Khái niệm về quản lý chất thải rắn (CTR) và chất thải nguy hại (CTNH): Đánh giá việc thu gom, xử lý và tác động của CTR, CTNH đến môi trường nước mặt.
• Lý thuyết sản xuất sạch hơn (SXSH): Áp dụng các biện pháp kỹ thuật và quản lý nhằm giảm thiểu phát sinh chất thải và ô nhiễm từ nguồn.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Thu thập số liệu từ các báo cáo quan trắc môi trường định kỳ của nhà máy xử lý nước thải (XLNT) tập trung KCN Khai Quang, kết quả phân tích mẫu nước thải và nước mặt tại hồ điều hòa và Đầm Vạc, số liệu thống kê về lượng nước thải và chất thải rắn phát sinh từ các doanh nghiệp trong KCN.
• Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa: Khảo sát các cơ sở sản xuất trong KCN về quy trình công nghệ, hệ thống xử lý nước thải, thu gom chất thải rắn và thực trạng quản lý môi trường.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích định lượng các chỉ tiêu môi trường (COD, BOD5, TSS, Coliform, kim loại nặng), so sánh với tiêu chuẩn QCVN để đánh giá mức độ ô nhiễm. Phân tích thống kê mô tả và so sánh các kết quả quan trắc trong các thời điểm khác nhau.
• Phương pháp so sánh: So sánh chất lượng nước mặt và nước thải tại KCN Khai Quang với các khu công nghiệp khác trong tỉnh và các tiêu chuẩn quốc gia hiện hành.
• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn 2014-2016, với các đợt lấy mẫu và quan trắc định kỳ vào các tháng 2, 4, 6 năm 2016, kết hợp khảo sát thực địa và thu thập số liệu từ các cơ quan quản lý địa phương.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 47 doanh nghiệp trong KCN, trong đó 36 doanh nghiệp đã đi vào hoạt động, với tổng lưu lượng nước thải cần xử lý khoảng 6.044 m³/ngày đêm, vượt công suất thiết kế của nhà máy XLNT tập trung là 5.800 m³/ngày đêm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Lượng nước thải phát sinh vượt công suất xử lý: Lưu lượng nước thải trung bình tại nhà máy XLNT tập trung là 6.044 m³/ngày đêm, vượt 4,2% so với công suất thiết kế 5.800 m³/ngày đêm. Điều này làm giảm hiệu quả xử lý nước thải, dẫn đến các chỉ tiêu ô nhiễm đầu ra vượt quy chuẩn.

2. Chất lượng nước thải sau xử lý chưa đạt chuẩn: Kết quả quan trắc tháng 2, 4, 6 năm 2016 cho thấy chỉ tiêu COD vượt 1,02 lần, TSS vượt 2,52 lần so với QCVN 40:2011/BTNMT (cột A). BOD5 cũng vượt mức cho phép tại hồ điều hòa với giá trị cao gấp 1,17 lần, COD vượt 1,1 lần so với QCVN 08-MT:2015/BTNMT (cột B1).

3. Ô nhiễm nước mặt tại hồ điều hòa và Đầm Vạc: Hồ điều hòa trong KCN có màu xanh đen, mùi hôi tanh, xuất hiện hiện tượng cá chết nổi dạt vào bờ. Nước thải chưa xử lý triệt để ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước mặt Đầm Vạc, nơi người dân sử dụng để nuôi trồng thủy sản và tưới tiêu nông nghiệp.

4. Quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại còn nhiều bất cập: KCN chưa có khu xử lý CTR tập trung, các doanh nghiệp thuê đơn vị ngoài tỉnh thu gom và xử lý, dẫn đến tình trạng đổ thải không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường nước mặt qua nước mưa chảy tràn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của ô nhiễm nước mặt tại KCN Khai Quang là do lượng nước thải phát sinh vượt công suất xử lý của nhà máy XLNT tập trung, làm giảm thời gian lưu nước và hiệu quả xử lý hóa chất. Việc một số doanh nghiệp xả nước thải chưa qua xử lý sơ bộ trực tiếp vào hệ thống thoát nước chung cũng góp phần làm tăng tải ô nhiễm.

So với các nghiên cứu tại các KCN khác trong tỉnh và khu vực, mức độ ô nhiễm tại KCN Khai Quang tương đối nghiêm trọng, đặc biệt là chỉ tiêu TSS vượt 2,52 lần, cho thấy lượng chất rắn lơ lửng trong nước thải chưa được xử lý hiệu quả. Các biểu đồ phân tích chất lượng nước thải theo thời gian cho thấy xu hướng tăng các chỉ tiêu ô nhiễm vào mùa mưa do nước mưa chảy tràn cuốn theo chất thải rắn và dầu mỡ.

Việc chưa có hệ thống xử lý CTR tập trung làm gia tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước mặt qua nước mưa chảy tràn, đồng thời ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân và người dân xung quanh. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy công tác quản lý môi trường tại KCN còn nhiều hạn chế, cần được nâng cao để đảm bảo phát triển bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng công suất và nâng cấp nhà máy xử lý nước thải tập trung

   • Mục tiêu: Đảm bảo xử lý toàn bộ lượng nước thải phát sinh, đạt tiêu chuẩn QCVN 40:2011/BTNMT (cột A).
   • Thời gian: Triển khai trong vòng 1-2 năm.
   • Chủ thể thực hiện: Ban quản lý KCN phối hợp với các doanh nghiệp và đơn vị tư vấn kỹ thuật.

2. Xây dựng hệ thống xử lý chất thải rắn tập trung và quản lý chặt chẽ CTR, CTNH

   • Mục tiêu: Thu gom, phân loại và xử lý chất thải rắn đúng quy định, giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước mặt.
   • Thời gian: 1 năm để hoàn thiện hệ thống và triển khai vận hành.
   • Chủ thể thực hiện: Ban quản lý KCN, các doanh nghiệp và đơn vị xử lý chất thải.

3. Áp dụng sản xuất sạch hơn (SXSH) và công nghệ xử lý tiên tiến tại các doanh nghiệp

   • Mục tiêu: Giảm phát sinh nước thải và chất ô nhiễm tại nguồn, nâng cao hiệu quả sử dụng nguyên liệu và năng lượng.
   • Thời gian: Triển khai liên tục, ưu tiên các doanh nghiệp có mức độ ô nhiễm cao.
   • Chủ thể thực hiện: Doanh nghiệp, Ban quản lý KCN, các tổ chức tư vấn môi trường.

4. Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm về môi trường

   • Mục tiêu: Đảm bảo các doanh nghiệp tuân thủ quy định về xử lý nước thải và chất thải, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
   • Thời gian: Thường xuyên, định kỳ hàng quý.
   • Chủ thể thực hiện: Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, Ban quản lý KCN.

5. Tuyên truyền, đào tạo nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho công nhân và cộng đồng

   • Mục tiêu: Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, giảm thiểu hành vi gây ô nhiễm.
   • Thời gian: Liên tục, kết hợp với các hoạt động đào tạo kỹ năng.
   • Chủ thể thực hiện: Ban quản lý KCN, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước về môi trường và công nghiệp

   • Lợi ích: Cung cấp dữ liệu, phân tích và giải pháp thực tiễn để nâng cao hiệu quả quản lý môi trường tại các KCN.
   • Use case: Xây dựng chính sách, quy hoạch phát triển bền vững các KCN.

2. Ban quản lý các khu công nghiệp

   • Lợi ích: Hiểu rõ hiện trạng ô nhiễm và các biện pháp kỹ thuật, quản lý để áp dụng trong công tác bảo vệ môi trường.
   • Use case: Tối ưu hóa hệ thống xử lý nước thải, quản lý chất thải rắn.

3. Doanh nghiệp hoạt động trong KCN

   • Lợi ích: Nắm bắt các yêu cầu về xử lý nước thải, áp dụng sản xuất sạch hơn để giảm chi phí và tuân thủ pháp luật.
   • Use case: Cải tiến quy trình sản xuất, đầu tư công nghệ xử lý nước thải.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành khoa học môi trường

   • Lợi ích: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, số liệu thực tế và các giải pháp ứng dụng trong quản lý môi trường công nghiệp.
   • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn, dự án liên quan đến môi trường nước mặt.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao nước thải tại KCN Khai Quang vượt công suất xử lý?
   Lượng nước thải phát sinh tăng do số lượng doanh nghiệp và quy mô sản xuất mở rộng, trong khi công suất nhà máy XLNT tập trung chỉ thiết kế cho 5.800 m³/ngày đêm, hiện lưu lượng trung bình là 6.044 m³/ngày đêm, vượt 4,2%. Điều này làm giảm hiệu quả xử lý và gây ô nhiễm đầu ra.

2. Chỉ tiêu ô nhiễm nào vượt quy chuẩn nghiêm trọng nhất?
   Chỉ tiêu TSS (chất rắn lơ lửng) vượt 2,52 lần so với tiêu chuẩn QCVN 40:2011/BTNMT, cho thấy lượng chất rắn chưa được xử lý triệt để, ảnh hưởng lớn đến chất lượng nước mặt và hệ sinh thái hồ điều hòa.

3. Hiện trạng quản lý chất thải rắn tại KCN như thế nào?
   KCN chưa có khu xử lý chất thải rắn tập trung, các doanh nghiệp thuê đơn vị ngoài tỉnh thu gom và xử lý. Việc này dẫn đến tình trạng đổ thải không đúng quy định, làm tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước mặt qua nước mưa chảy tràn.

4. Giải pháp nào ưu tiên để giảm ô nhiễm nước mặt tại KCN?
   Nâng cấp nhà máy xử lý nước thải tập trung để đáp ứng lưu lượng phát sinh, đồng thời xây dựng hệ thống xử lý chất thải rắn tập trung và áp dụng sản xuất sạch hơn tại các doanh nghiệp là các giải pháp ưu tiên nhằm giảm thiểu ô nhiễm hiệu quả.

5. Tác động của ô nhiễm nước mặt đến cộng đồng xung quanh ra sao?
   Nước mặt ô nhiễm gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và công nhân qua việc sử dụng nước nuôi trồng thủy sản, tưới tiêu nông nghiệp. Hiện tượng cá chết và mùi hôi tại hồ điều hòa làm giảm chất lượng môi trường sống và gây bức xúc xã hội.

Kết luận

• KCN Khai Quang là khu công nghiệp trọng điểm của tỉnh Vĩnh Phúc với diện tích 262,15 ha và 36 doanh nghiệp hoạt động, đóng góp lớn vào phát triển kinh tế địa phương.
• Lượng nước thải phát sinh vượt công suất xử lý của nhà máy XLNT tập trung, dẫn đến chất lượng nước thải sau xử lý chưa đạt tiêu chuẩn quốc gia, đặc biệt là chỉ tiêu COD và TSS.
• Ô nhiễm nước mặt tại hồ điều hòa và nguồn tiếp nhận Đầm Vạc đã ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng.
• Công tác quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại còn nhiều hạn chế, chưa có hệ thống xử lý tập trung, gây nguy cơ ô nhiễm môi trường nước mặt qua nước mưa chảy tràn.
• Đề xuất các giải pháp nâng cấp hệ thống xử lý nước thải, xây dựng hệ thống xử lý chất thải rắn tập trung, áp dụng sản xuất sạch hơn và tăng cường quản lý, giám sát môi trường nhằm cải thiện chất lượng môi trường nước mặt tại KCN Khai Quang trong vòng 1-2 năm tới.

Luận văn này cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nhà nghiên cứu có thể tham khảo, từ đó góp phần phát triển bền vững các khu công nghiệp tại Việt Nam. Đề nghị các bên liên quan phối hợp triển khai các giải pháp nhằm bảo vệ môi trường nước mặt, nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế xã hội địa phương.