Kiến Thức, Thái Độ và Thực Hành về Sức Khỏe Sinh Sản của Sinh Viên Học Viện Y Dược Cổ Truyền Việt Nam

• Tác giả: Đỗ Lan Phương
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Bạch Ngọc
• Trường học: Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam
• Chuyên ngành: Y tế công cộng
• Đề tài: Kiến Thức, Thái Độ, Thực Hành Về Sức Khỏe Sinh Sản Của Sinh Viên Học Viện Y Dược Học Cổ Truyền Việt Nam Năm 2020 Và Một Số Yếu Tố Liên Quan
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN SINH VIÊN VÀ SỨC KHỎE SINH SẢN
• 1.1.1. Khái niệm vị thành niên, thanh niên và sinh viên
• 1.1.2. Khái niệm về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục
• 1.1.3. Nội dung của chăm sóc sức khỏe sinh sản
• 1.2. GIÁO DỤC VỀ SỨC KHỎE SINH SẢN VỊ THÀNH NIÊN VÀ THANH NIÊN TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
• 1.2.1. Trên thế giới
• 1.2.2. Tại Việt Nam
• 1.3. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ SỨC KHỎE SINH SẢN VỊ THÀNH NIÊN VÀ THANH NIÊN TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
• 1.3.1. Trên thế giới
• 1.3.2. Tại Việt Nam
• 1.4. CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ VÀ THỰC HÀNH CỦA SINH VIÊN VỀ SỨC KHỎE SINH SẢN
• 1.4.1. Yếu tố tuổi, giới tính, vùng địa lý nơi sinh viên sinh sống
• 1.4.2. Yếu tố gia đình
• 1.4.3. Yếu tố bạn bè và môi trường xã hội
• 1.5. GIỚI THIỆU VỀ HỌC VIỆN Y DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM
• 1.6. KHUNG LÝ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.1.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu
• 2.3. CÁC BIẾN SỐ VÀ CHỈ SỐ NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Biến số, chỉ số cho thông tin chung về đối tượng tham gia nghiên cứu
• 2.3.2. Biến số, chỉ số cho mục tiêu 1
• 2.3.3. Biến số, chỉ số cho mục tiêu 2
• 2.4. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP THÔNG TIN
• 2.4.1. Công cụ thu thập thông tin
• 2.4.2. Kỹ thuật thu thập số liệu
• 2.5. QUY TRÌNH THU THẬP THÔNG TIN
• 2.5.1. Quy trình thu thập thông tin
• 2.6. SAI SỐ VÀ BIỆN PHÁP KHỐNG CHẾ SAI SỐ
• 2.6.1. Biện pháp không chế sai số
• 2.7. XỬ LÝ VÀ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU
• 2.8. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU
• 2.9. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. THÔNG TIN CHUNG VỀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 3.2. KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VỀ SỨC KHỎE SINH SẢN
• 3.2.1. Kiến thức đúng của đối tượng nghiên cứu về sức khỏe sinh sản
• 3.2.2. Thái độ của đối tượng nghiên cứu về sức khỏe sinh sản
• 3.2.3. Thực hành của đối tượng nghiên cứu về sức khỏe sinh sản
• 3.3. MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH VỀ SỨC KHỎE SINH SẢN CỦA ĐỐI TƯỢNG THAM GIA NGHIÊN CỨU
• 3.3.1. THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ VÀ THỰC HÀNH VỀ SỨC KHỎE SINH SẢN CỦA SINH VIÊN HỌC VIỆN Y DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM
• 3.3.1.1. Về kiến thức
• 3.3.1.2. Về thực hành
• 3.3.1.3. Đánh giá chung kiến thức, thái độ và thực hành của sinh viên về sức khỏe sinh sản
• 3.3.2. MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH VỀ SKSS CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
• 3.3.2.1. Các yếu tố liên quan đến kiến thức về SKSS của sinh viên
• 3.3.2.2. Các yếu tố liên quan đến thái độ về SKSS của sinh viên
• 3.3.2.3. Các yếu tố liên quan đến thực hành về SKSS của sinh viên
• 3.3.2.4. Các yếu tố liên quan đến việc quan hệ tình dục trước hôn nhân của sinh viên
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Nghiên Cứu về Sức Khỏe Sinh Sản Sinh Viên

Nghiên cứu về sức khỏe sinh sản (SKSS) của sinh viên, đặc biệt là tại các trường y dược cổ truyền, ngày càng trở nên quan trọng. Thực trạng cho thấy, mặc dù được đào tạo trong lĩnh vực y tế, sinh viên vẫn có thể thiếu kiến thức và thái độ đúng đắn về SKSS, ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân và khả năng tư vấn cho cộng đồng sau này. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa kiến thức, thái độ, thực hành và các yếu tố như giới tính, trình độ học vấn và nguồn thông tin. Việc đánh giá kiến thức và thái độ của sinh viên là bước quan trọng để xây dựng các chương trình giáo dục sức khỏe sinh sản hiệu quả hơn. Nghiên cứu này tập trung vào sinh viên Học viện Y Dược Cổ Truyền Việt Nam, nhằm cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực trạng và đề xuất các giải pháp can thiệp phù hợp. Mục tiêu là nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi, góp phần bảo vệ SKSS cho thế hệ trẻ.

1.1. Tầm quan trọng của SKSS đối với sinh viên y dược

Sức khỏe sinh sản không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sự phát triển của xã hội. Đối với sinh viên y dược, kiến thức và thái độ đúng đắn về SKSS có vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cho cộng đồng sau khi tốt nghiệp. Sinh viên y khoa cần được trang bị đầy đủ kiến thức về kế hoạch hóa gia đình, bệnh lây truyền qua đường tình dục và các vấn đề liên quan đến mang thai ngoài ý muốn. Việc này không chỉ giúp họ tự bảo vệ bản thân mà còn giúp họ trở thành những nhà chuyên môn có trách nhiệm với xã hội.

1.2. Nghiên cứu trước đây về SKSS ở sinh viên Việt Nam

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện về SKSS ở sinh viên Việt Nam, cho thấy mức độ kiến thức và thái độ còn nhiều hạn chế. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng sinh viên còn thiếu thông tin về các biện pháp tránh thai an toàn, quan hệ tình dục an toàn và phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy sự khác biệt về kiến thức và thái độ giữa sinh viên các ngành học khác nhau và giữa sinh viên nam và nữ. Những nghiên cứu này là cơ sở quan trọng để xây dựng các chương trình can thiệp và tuyên truyền về SKSS hiệu quả hơn cho sinh viên.

II. Thực Trạng và Thách Thức về SKSS của Sinh Viên Y Dược

Sinh viên, đặc biệt là sinh viên y dược, đối mặt với nhiều thách thức về sức khỏe sinh sản. Áp lực học tập, lối sống hiện đại và tiếp cận thông tin đa chiều có thể ảnh hưởng đến kiến thức, thái độ và hành vi liên quan đến SKSS. Thực trạng đáng lo ngại là tình trạng quan hệ tình dục sớm, không an toàn, dẫn đến mang thai ngoài ý muốn và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhiều sinh viên vẫn còn thiếu kiến thức về các biện pháp tránh thai hiệu quả và các biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bên cạnh đó, thái độ e ngại, thiếu cởi mở trong việc chia sẻ về SKSS cũng là một rào cản lớn. Nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến SKSS của sinh viên Học viện Y Dược Cổ Truyền Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp can thiệp phù hợp.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức về SKSS

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kiến thức của sinh viên về SKSS, bao gồm chương trình đào tạo, nguồn thông tin, môi trường sống và các yếu tố cá nhân. Giáo dục sức khỏe sinh sản trong nhà trường có vai trò quan trọng trong việc cung cấp kiến thức cơ bản và toàn diện về SKSS. Tuy nhiên, hiệu quả của chương trình còn phụ thuộc vào nội dung, phương pháp giảng dạy và sự tiếp thu của sinh viên. Ngoài ra, các nguồn thông tin như internet, bạn bè và gia đình cũng có thể ảnh hưởng đến kiến thức của sinh viên, nhưng độ tin cậy của các nguồn này cần được kiểm chứng.

2.2. Ảnh hưởng của thái độ đến thực hành SKSS

Thái độ có ảnh hưởng lớn đến thực hành liên quan đến SKSS. Sinh viên có thái độ tích cực, cởi mở về SKSS thường có xu hướng tìm hiểu thông tin, sử dụng các biện pháp bảo vệ và chia sẻ với người khác. Ngược lại, sinh viên có thái độ e ngại, xấu hổ hoặc thờ ơ có thể bỏ qua các biện pháp phòng ngừa và không tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Việc thay đổi thái độ của sinh viên là một yếu tố quan trọng để cải thiện thực hành SKSS.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Đánh Giá Kiến Thức Thái Độ về SKSS

Để đánh giá kiến thức và thái độ về sức khỏe sinh sản của sinh viên, cần áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học và phù hợp. Khảo sát bằng bảng hỏi là một phương pháp phổ biến, cho phép thu thập thông tin từ một số lượng lớn sinh viên một cách nhanh chóng và hiệu quả. Ngoài ra, phỏng vấn sâu có thể được sử dụng để tìm hiểu sâu hơn về quan điểm, kinh nghiệm và hành vi của sinh viên. Việc kết hợp các phương pháp nghiên cứu định lượng và định tính sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về thực trạng SKSS của sinh viên. Đánh giá kết quả nghiên cứu cần được thực hiện một cách khách quan và khoa học, đảm bảo tính chính xác và tin cậy.

3.1. Thiết kế khảo sát và chọn mẫu nghiên cứu

Thiết kế khảo sát cần đảm bảo tính khoa học, khách quan và phù hợp với đối tượng nghiên cứu. Bảng hỏi cần được xây dựng dựa trên các mục tiêu nghiên cứu và các chỉ số đánh giá kiến thức, thái độ và hành vi liên quan đến SKSS. Việc chọn mẫu nghiên cứu cần đảm bảo tính đại diện, cho phép suy rộng kết quả cho toàn bộ sinh viên Học viện Y Dược Cổ Truyền Việt Nam. Các phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên hoặc chọn mẫu theo tầng có thể được sử dụng để đảm bảo tính đại diện của mẫu.

3.2. Thu thập và phân tích dữ liệu nghiên cứu

Quá trình thu thập dữ liệu cần được thực hiện một cách cẩn thận và bảo mật, đảm bảo quyền riêng tư của sinh viên. Dữ liệu thu thập được cần được xử lý và phân tích bằng các phương pháp thống kê phù hợp, như phân tích mô tả, phân tích tương quan và phân tích hồi quy. Kết quả phân tích cần được trình bày một cách rõ ràng và dễ hiểu, giúp các nhà quản lý và các nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng.

IV. Ứng Dụng và Kết Quả Nghiên Cứu Giải Pháp Nâng Cao SKSS

Kết quả nghiên cứu về kiến thức và thái độ về sức khỏe sinh sản của sinh viên có thể được sử dụng để xây dựng và triển khai các chương trình can thiệp và tuyên truyền hiệu quả. Các chương trình này cần tập trung vào việc cung cấp thông tin chính xác, toàn diện và dễ hiểu về SKSS, thay đổi thái độ tiêu cực và khuyến khích hành vi an toàn và có trách nhiệm. Giáo dục sức khỏe sinh sản trong nhà trường cần được tăng cường và đổi mới, sử dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo và hấp dẫn. Ngoài ra, cần tạo ra môi trường hỗ trợ, khuyến khích sinh viên chia sẻ và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết.

4.1. Các chương trình can thiệp và tuyên truyền hiệu quả

Các chương trình can thiệp và tuyên truyền về SKSS cần được thiết kế dựa trên nhu cầu và đặc điểm của sinh viên. Các chương trình này có thể bao gồm các buổi nói chuyện, hội thảo, trò chơi tương tác, và các hoạt động tuyên truyền trên mạng xã hội. Nội dung cần tập trung vào các vấn đề quan trọng như biện pháp tránh thai an toàn, phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục, mang thai ngoài ý muốn và quan hệ tình dục an toàn. Các chương trình cần được thực hiện một cách thường xuyên và liên tục, đảm bảo rằng tất cả sinh viên đều có cơ hội tiếp cận thông tin.

4.2. Vai trò của y tế trường học và các tổ chức xã hội

Y tế trường học và các tổ chức xã hội có vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS cho sinh viên. Y tế trường học có thể cung cấp tư vấn, khám chữa bệnh và giới thiệu đến các cơ sở y tế chuyên khoa khi cần thiết. Các tổ chức xã hội có thể tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục và hỗ trợ sinh viên trong các vấn đề liên quan đến SKSS. Sự phối hợp giữa y tế trường học, các tổ chức xã hội và gia đình là yếu tố quan trọng để đảm bảo SKSS cho sinh viên.

V. Kết Luận Hướng Đi Mới cho Nghiên Cứu và Giáo Dục SKSS

Nghiên cứu về kiến thức và thái độ về sức khỏe sinh sản của sinh viên là một lĩnh vực quan trọng và cần được tiếp tục phát triển. Kết quả nghiên cứu có thể cung cấp thông tin hữu ích cho việc xây dựng các chương trình giáo dục sức khỏe sinh sản hiệu quả hơn và cải thiện dịch vụ chăm sóc SKSS cho sinh viên. Trong tương lai, cần tập trung vào việc nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi liên quan đến SKSS, đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp và tìm kiếm các phương pháp giáo dục sáng tạo và hấp dẫn hơn. Sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu, các nhà giáo dục, các nhà quản lý và các tổ chức xã hội là yếu tố then chốt để đảm bảo SKSS cho thế hệ trẻ.

5.1. Đề xuất cho nghiên cứu tiếp theo về SKSS ở sinh viên

Các nghiên cứu tiếp theo về SKSS ở sinh viên nên tập trung vào các vấn đề như ảnh hưởng của mạng xã hội đến hành vi tình dục, tác động của các chương trình giáo dục sức khỏe sinh sản đến kiến thức, thái độ và hành vi của sinh viên, và các yếu tố liên quan đến việc sử dụng các dịch vụ chăm sóc SKSS. Ngoài ra, cần nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố văn hóa và xã hội ảnh hưởng đến SKSS của sinh viên ở các vùng miền khác nhau.

5.2. Tầm quan trọng của việc nâng cao kiến thức và thay đổi thái độ

Nâng cao kiến thức và thay đổi thái độ về SKSS là yếu tố then chốt để cải thiện thực hành và bảo vệ SKSS cho sinh viên. Giáo dục sức khỏe sinh sản cần được thực hiện một cách toàn diện và liên tục, sử dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo và hấp dẫn. Ngoài ra, cần tạo ra môi trường hỗ trợ, khuyến khích sinh viên chia sẻ và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình, nhà trường và xã hội là yếu tố quan trọng để giúp sinh viên có SKSS tốt.

Tổng quan nghiên cứu

Theo báo cáo của ngành, Việt Nam hiện có hơn 64 triệu người trong độ tuổi lao động, chiếm trên 68% dân số, trong đó vị thành niên và thanh niên (từ 10-24 tuổi) chiếm khoảng trên 22% dân số. Đây là nhóm đối tượng có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời cũng là nhóm dễ bị tổn thương về sức khỏe sinh sản (SKSS). Thực trạng quan hệ tình dục trước hôn nhân, mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai ở vị thành niên, thanh niên đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt tại các vùng nông thôn và khu công nghiệp tập trung. Tỷ lệ nạo phá thai ở lứa tuổi vị thành niên chiếm khoảng 20%, trong khi 5% bé gái sinh con trước 18 tuổi và 15% sinh con trước 20 tuổi.

Luận văn tập trung nghiên cứu kiến thức, thái độ và thực hành về SKSS của sinh viên Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam năm 2020, với mục tiêu đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố liên quan. Đối tượng nghiên cứu là sinh viên năm thứ nhất và năm thứ tư thuộc các ngành Bác sĩ Y học cổ truyền, Bác sĩ đa khoa và Dược sĩ, với cỡ mẫu 600 sinh viên được chọn ngẫu nhiên phân tầng. Thời gian nghiên cứu từ tháng 3 đến tháng 8 năm 2020 tại Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, Hà Nội.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp dữ liệu thực tiễn về SKSS của sinh viên ngành y, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao kiến thức và thực hành SKSS, góp phần giảm thiểu các vấn đề sức khỏe sinh sản trong nhóm thanh niên, sinh viên, đồng thời hỗ trợ công tác đào tạo và truyền thông sức khỏe tại các cơ sở giáo dục y khoa.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về kiến thức, thái độ và thực hành (KAP) trong lĩnh vực sức khỏe sinh sản. Ba khái niệm chính được tập trung gồm:

• Kiến thức về SKSS: Bao gồm nhận thức về dấu hiệu dậy thì, nguyên nhân có thai, thời điểm dễ có thai, các biện pháp tránh thai, bệnh lây truyền qua đường tình dục (LTQĐTD), tác hại của nạo phá thai và tình dục an toàn.
• Thái độ về SKSS: Đánh giá quan điểm, sự chấp nhận hoặc phản đối các vấn đề như quan hệ tình dục trước hôn nhân, mang thai trước hôn nhân, nạo phá thai, giữ gìn trinh tiết, và các quan điểm về tình yêu, giới tính.
• Thực hành về SKSS: Bao gồm hành vi quan hệ tình dục, sử dụng biện pháp tránh thai, chia sẻ các vấn đề SKSS với gia đình, tham gia các hoạt động truyền thông về SKSS, và các hành vi không an toàn như xem phim đồi trụy, sử dụng chất kích thích.

Khung lý thuyết này giúp phân tích mối quan hệ giữa kiến thức, thái độ và thực hành của sinh viên, đồng thời xem xét các yếu tố nhân khẩu học và xã hội ảnh hưởng đến các khía cạnh này.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích.
• Đối tượng và cỡ mẫu: 600 sinh viên hệ chính quy năm thứ nhất và năm thứ tư của Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, thuộc các ngành Bác sĩ Y học cổ truyền, Bác sĩ đa khoa và Dược sĩ. Cỡ mẫu được tính theo công thức thống kê với sai số tuyệt đối 5% và hệ số thiết kế 1,5, sau đó chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng theo tỷ lệ sinh viên từng khoa.
• Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu ngẫu nhiên hệ thống trong từng tầng (năm học), xác định khoảng cách k và lấy mẫu theo số thứ tự ngẫu nhiên.
• Thu thập dữ liệu: Sử dụng bảng hỏi chuẩn hóa thu thập thông tin về kiến thức, thái độ và thực hành SKSS, cùng các thông tin nhân khẩu học.
• Phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm thống kê để tính tỷ lệ, trung bình, kiểm định mối liên quan giữa các biến số độc lập (giới tính, năm học, kiến thức, thái độ) và biến phụ thuộc (thực hành SKSS, quan hệ tình dục trước hôn nhân) bằng các chỉ số như OR, khoảng tin cậy 95%, và giá trị p.
• Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 3 đến tháng 8 năm 2020 tại Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, Hà Nội.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cao, giúp đánh giá chính xác thực trạng và các yếu tố liên quan đến SKSS của sinh viên.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Kiến thức về SKSS: Khoảng 32,6% sinh viên có kiến thức đúng và đầy đủ về các nội dung SKSS tổng hợp. Tỷ lệ sinh viên biết ít nhất một biện pháp tránh thai hiện đại đạt 96,1%, trong đó bao cao su là biện pháp được biết đến nhiều nhất (96,1%). Tuy nhiên, kiến thức về thời điểm dễ có thai chỉ đạt khoảng 21,3%, cho thấy còn nhiều hạn chế trong nhận thức về sinh sản.

2. Thái độ về SKSS: Đa số sinh viên (trên 80%) có thái độ tích cực, đề cao việc giữ gìn trinh tiết và chỉ nên quan hệ tình dục trong hôn nhân. Tuy nhiên, có khoảng 12,8% sinh viên thừa nhận đã có quan hệ tình dục trước hôn nhân, nam giới có tỷ lệ cao gấp 4 lần nữ giới (19,7% so với 5,5%). Thái độ chấp nhận quan hệ tình dục trước hôn nhân có xu hướng tăng ở sinh viên năm thứ tư so với năm thứ nhất.

3. Thực hành về SKSS: Tỷ lệ sinh viên sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục đạt khoảng 70%, trong đó bao cao su là lựa chọn phổ biến nhất. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 30% sinh viên không sử dụng biện pháp tránh thai do thiếu kiến thức, ngại ngùng hoặc không chuẩn bị. Khoảng 40% sinh viên chia sẻ các vấn đề SKSS với bố mẹ, cho thấy mức độ giao tiếp gia đình còn hạn chế.

4. Yếu tố liên quan: Giới tính, năm học và nguồn cung cấp thông tin có mối liên quan chặt chẽ đến kiến thức, thái độ và thực hành SKSS. Sinh viên nữ có kiến thức và thái độ tích cực hơn so với nam giới, trong khi sinh viên năm thứ tư có thực hành và thái độ cởi mở hơn năm thứ nhất. Việc tham gia các buổi truyền thông về SKSS cũng làm tăng kiến thức và cải thiện thái độ của sinh viên.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam có kiến thức về SKSS ở mức trung bình, tương tự với các nghiên cứu trong nước và quốc tế. Việc kiến thức về thời điểm dễ có thai còn thấp phản ánh sự thiếu sâu sắc trong giáo dục SKSS, cần được cải thiện qua các chương trình đào tạo và truyền thông. Thái độ tích cực về giữ gìn trinh tiết và quan hệ tình dục trong hôn nhân phù hợp với văn hóa truyền thống Việt Nam, nhưng sự gia tăng quan hệ tình dục trước hôn nhân ở sinh viên năm cuối cho thấy sự thay đổi trong nhận thức và hành vi do tác động của môi trường học tập và xã hội.

Thực hành sử dụng biện pháp tránh thai chưa đạt mức tối ưu, tương tự với các nghiên cứu tại các trường đại học khác, cho thấy cần tăng cường giáo dục kỹ năng và cung cấp dịch vụ thân thiện cho sinh viên. Mức độ chia sẻ với gia đình còn hạn chế phản ánh khoảng cách giao tiếp về vấn đề nhạy cảm này, cần có các biện pháp hỗ trợ để cải thiện.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố kiến thức, thái độ và thực hành theo giới tính và năm học, cũng như bảng phân tích mối liên quan các yếu tố nhân khẩu học với các chỉ số KAP, giúp minh họa rõ nét các kết quả và xu hướng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giáo dục SKSS trong chương trình đào tạo: Cập nhật và bổ sung các nội dung về kiến thức sinh sản, biện pháp tránh thai, phòng chống bệnh LTQĐTD, đặc biệt nhấn mạnh về thời điểm dễ có thai và tình dục an toàn. Thời gian thực hiện: trong vòng 1 năm học. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và bộ môn Y tế công cộng của Học viện.

2. Phát triển các chương trình truyền thông và tư vấn SKSS thân thiện: Tổ chức các buổi sinh hoạt, hội thảo, tư vấn trực tiếp và qua mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành cho sinh viên. Mục tiêu tăng tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai lên trên 85% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Công tác sinh viên phối hợp với các tổ chức y tế.

3. Khuyến khích giao tiếp cởi mở giữa sinh viên và gia đình: Xây dựng các chương trình hỗ trợ kỹ năng giao tiếp, tư vấn cho sinh viên và gia đình về SKSS để tăng tỷ lệ chia sẻ các vấn đề sức khỏe sinh sản lên trên 60% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Trung tâm tư vấn học đường và các tổ chức đoàn thể.

4. Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế và cung cấp phương tiện tránh thai: Hợp tác với các cơ sở y tế để cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và phát miễn phí hoặc giá rẻ các biện pháp tránh thai cho sinh viên. Mục tiêu giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai trong sinh viên xuống dưới 5% trong 5 năm. Chủ thể thực hiện: Bộ môn Y tế công cộng, phòng khám trường học và các cơ sở y tế liên kết.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý giáo dục và đào tạo y khoa: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách đào tạo và chương trình giáo dục SKSS phù hợp với đặc thù sinh viên ngành y.

2. Giảng viên và bộ môn Y tế công cộng: Áp dụng các kiến thức và đề xuất trong luận văn để cải tiến nội dung giảng dạy, tổ chức các hoạt động truyền thông và tư vấn SKSS hiệu quả hơn.

3. Sinh viên ngành y và các ngành liên quan: Nắm bắt thực trạng kiến thức, thái độ và thực hành của bản thân và đồng nghiệp, từ đó nâng cao nhận thức và hành vi bảo vệ sức khỏe sinh sản cá nhân.

4. Các tổ chức y tế và xã hội hoạt động trong lĩnh vực SKSS: Tham khảo để thiết kế các chương trình can thiệp, truyền thông và cung cấp dịch vụ phù hợp với nhóm thanh niên, sinh viên, đặc biệt trong môi trường giáo dục đại học.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao kiến thức về thời điểm dễ có thai của sinh viên còn thấp?
   Kiến thức này thường bị bỏ qua hoặc không được giảng dạy chi tiết trong chương trình học. Ngoài ra, sinh viên ít tiếp cận thông tin chính thống và có thể bị ảnh hưởng bởi các nguồn thông tin không chính xác. Ví dụ, chỉ khoảng 21,3% sinh viên có kiến thức đúng về thời điểm dễ có thai.

2. Thái độ của sinh viên về quan hệ tình dục trước hôn nhân như thế nào?
   Phần lớn sinh viên giữ thái độ truyền thống, chỉ chấp nhận quan hệ tình dục trong hôn nhân, nhưng có khoảng 12,8% thừa nhận đã có quan hệ trước hôn nhân, nam giới chiếm tỷ lệ cao hơn nữ giới. Điều này phản ánh sự thay đổi trong nhận thức và hành vi do tác động xã hội.

3. Tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục của sinh viên ra sao?
   Khoảng 70% sinh viên sử dụng biện pháp tránh thai, chủ yếu là bao cao su. Tuy nhiên, vẫn còn 30% không sử dụng do thiếu kiến thức hoặc ngại ngùng, dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn và các bệnh lây truyền.

4. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến thực hành SKSS của sinh viên?
   Giới tính, năm học và nguồn cung cấp thông tin là các yếu tố quan trọng. Sinh viên nữ và sinh viên năm cuối có thực hành tốt hơn. Việc tham gia các hoạt động truyền thông cũng giúp cải thiện thực hành.

5. Làm thế nào để tăng cường giao tiếp về SKSS giữa sinh viên và gia đình?
   Cần tổ chức các chương trình hỗ trợ kỹ năng giao tiếp, tư vấn cho sinh viên và gia đình, tạo môi trường cởi mở để sinh viên dễ dàng chia sẻ các vấn đề nhạy cảm. Hiện tại, chỉ khoảng 40% sinh viên chia sẻ vấn đề SKSS với bố mẹ.

Kết luận

• Sinh viên Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam năm 2020 có kiến thức về SKSS ở mức trung bình, với nhiều hạn chế về kiến thức tổng hợp và thời điểm dễ có thai.
• Thái độ sinh viên phần lớn tích cực, giữ quan điểm truyền thống về quan hệ tình dục và trinh tiết, nhưng có xu hướng cởi mở hơn ở sinh viên năm cuối.
• Thực hành sử dụng biện pháp tránh thai chưa đạt mức tối ưu, còn tồn tại các hành vi không an toàn và hạn chế trong giao tiếp gia đình về SKSS.
• Giới tính, năm học và nguồn thông tin là các yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến kiến thức, thái độ và thực hành SKSS của sinh viên.
• Cần triển khai các giải pháp giáo dục, truyền thông, tư vấn và cung cấp dịch vụ phù hợp nhằm nâng cao nhận thức và hành vi SKSS cho sinh viên trong thời gian tới.

Hành động tiếp theo: Các cơ sở đào tạo y khoa cần phối hợp với các tổ chức y tế để xây dựng chương trình giáo dục SKSS toàn diện, đồng thời tổ chức các hoạt động truyền thông và tư vấn thường xuyên cho sinh viên. Đề nghị các nhà quản lý và giảng viên quan tâm áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao chất lượng đào tạo và chăm sóc sức khỏe sinh sản cho thế hệ trẻ ngành y.

Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe sinh sản của sinh viên – nguồn nhân lực tương lai của ngành y tế!