I. Điều kiện lao động của thủy thủ tàu chiến đấu mặt nước
Điều kiện lao động của thủy thủ trên tàu chiến đấu mặt nước, đặc biệt là tàu hộ tống lớp Gepard, được đánh giá là khắc nghiệt và nguy hiểm. Theo Quyết định số 03/2006/QĐ-BLĐTBXH, thủy thủ làm việc trên tàu quân sự ở biển xa được xếp vào mức lao động nặng nhọc, độc hại cao nhất. Môi trường làm việc trên tàu bao gồm tiếng ồn, rung lắc, không gian chật hẹp, thiếu vệ sinh, và ảnh hưởng của sóng điện từ, hơi khí độc. Những yếu tố này gây suy giảm sức khỏe, tăng gánh nặng tâm lý, và giảm hiệu quả lao động của thủy thủ.
1.1. Môi trường tự nhiên và tác động
Môi trường tự nhiên trên biển, bao gồm dông, gió, bão, và sóng biển, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thủy thủ. Sóng biển gây chòng chành tàu, dẫn đến say sóng, một hiện tượng phổ biến trong Hải quân. Nghiên cứu của Nguyễn Anh Tuấn (2015) chỉ ra rằng chỉ số gây say sóng có thể được kiểm soát bằng cách điều chỉnh tốc độ tàu. Ngoài ra, nhiệt độ không khí và bức xạ mặt trời cũng gây khó khăn cho thủy thủ, đặc biệt là trong mùa hè khi nhiệt độ trong tàu có thể tăng lên đáng kể.
1.2. Môi trường hạm tàu
Môi trường hạm tàu bao gồm các yếu tố vi khí hậu như nhiệt độ, độ ẩm, và tiếng ồn. Trong các tàu Hải quân, khoang động cơ là nơi có tiếng ồn lớn nhất, vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Tiếng ồn không chỉ gây giảm thính lực mà còn ảnh hưởng đến hệ thần kinh thực vật, tim mạch, và tiêu hóa. Nghiên cứu của Nguyễn Trường Sơn (1994) và Nguyễn Thị Yến (2007) đã chỉ ra rằng tiếng ồn trong buồng máy luôn vượt ngưỡng an toàn, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
II. Sinh hoạt và sức khỏe thủy thủ
Sinh hoạt thủy thủ trên tàu hộ tống lớp Gepard bị ảnh hưởng bởi điều kiện sống và làm việc khắc nghiệt. Thủy thủ phải đối mặt với không gian chật hẹp, thiếu vệ sinh, và chế độ dinh dưỡng hạn chế. Những yếu tố này góp phần làm suy giảm sức khỏe, tăng tỷ lệ thải loại thủy thủ. Hàng năm, khoảng 5% thủy thủ phải rời tàu do điều kiện sức khỏe không cho phép. Trong đó, giảm thính lực là bệnh lý phổ biến nhất, chiếm tỷ lệ từ 30% đến 76%.
2.1. Bệnh lý phổ biến
Giảm thính lực là bệnh lý phổ biến nhất ở thủy thủ, đặc biệt là do tiếng ồn trong buồng máy. Nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước cho thấy tỷ lệ giảm thính lực ở thủy thủ dao động từ 30% đến 76%. Việc khám phát hiện sớm và xử trí kịp thời các trường hợp giảm thính lực là rất quan trọng. Tuy nhiên, tại quân y tuyến đơn vị, việc triển khai kỹ thuật khám thính lực còn hạn chế do thiếu trang thiết bị và trình độ chuyên môn.
2.2. Biện pháp can thiệp
Để cải thiện sức khỏe thủy thủ, các biện pháp can thiệp hiệu quả cần được áp dụng. Trong đó, việc sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân và phương pháp đo thính lực 2 tần số được đánh giá là có hiệu quả trong dự phòng tác hại của tiếng ồn. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc cải thiện điều kiện sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng có thể giúp giảm tỷ lệ thải loại thủy thủ và nâng cao hiệu quả lao động.
III. Tàu hộ tống lớp Gepard và thực trạng sức khỏe thủy thủ
Tàu hộ tống lớp Gepard là một trong những lớp tàu hiện đại nhất của Hải quân Việt Nam, được sản xuất bởi Liên Bang Nga. Tuy nhiên, việc khai thác và vận hành tàu trong điều kiện huấn luyện và chiến đấu của Hải quân Việt Nam có những đặc thù riêng. Hiện chưa có dữ liệu đầy đủ về môi trường lao động và sức khỏe của thủy thủ trên lớp tàu này. Do đó, việc nghiên cứu điều kiện lao động, sinh hoạt, và sức khỏe thủy thủ trên tàu Gepard là rất cần thiết để đảm bảo quân y và nâng cao hiệu quả chiến đấu.
3.1. Đặc điểm kỹ thuật của tàu Gepard
Tàu Gepard có 10 khoang kích nước với 3 tầng, dài 102m và rộng 13,7m. Tàu được trang bị 3 máy chính, 2 tuabin, và 1 động cơ diesel, với công suất tổng cộng lên đến 19.500 mã lực. Đây là lớp tàu hiện đại, được thiết kế để hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt của biển. Tuy nhiên, việc vận hành tàu trong điều kiện khí hậu nhiệt đới của Việt Nam đặt ra nhiều thách thức về sức khỏe và điều kiện lao động của thủy thủ.
3.2. Nghiên cứu và đánh giá
Nghiên cứu về điều kiện lao động và sức khỏe thủy thủ trên tàu Gepard cần tập trung vào việc đánh giá thực trạng sức khỏe, hiệu quả của các thiết bị bảo hộ cá nhân, và phương pháp đo thính lực 2 tần số. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp đề xuất các biện pháp can thiệp hiệu quả nhằm cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao sức khỏe thủy thủ, từ đó đảm bảo hiệu quả chiến đấu của Hải quân Việt Nam.
