I. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài sản quý giá, có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh Việt Nam chuyển mình mạnh mẽ theo cơ chế thị trường, việc đấu giá quyền sử dụng đất trở thành một hoạt động kinh tế cần thiết. Đấu giá không chỉ tạo ra cơ hội cho các tổ chức, cá nhân tham gia vào thị trường bất động sản mà còn góp phần đảm bảo tính công khai, minh bạch trong giao dịch. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy rằng hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất vẫn tồn tại nhiều vấn đề, như thiếu sót trong quy định pháp luật, quy trình tổ chức chưa chặt chẽ, và việc thực thi pháp luật gặp nhiều khó khăn. Điều này dẫn đến những hệ lụy như thất thoát tài sản của nhà nước và ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân. Do đó, việc nghiên cứu sâu về đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật dân sự Việt Nam là hết sức cần thiết, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả tổ chức đấu giá.
II. Tình hình nghiên cứu
Trong thời gian qua, nhiều công trình nghiên cứu đã được thực hiện liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất. Các tác giả đã chỉ ra những vấn đề lý luận cơ bản, quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng. Tuy nhiên, các nghiên cứu này vẫn còn thiếu sót trong việc phân tích một cách toàn diện các khía cạnh của đấu giá quyền sử dụng đất, như nguyên tắc, hình thức, phương thức và quy trình thực hiện. Nhiều công trình chỉ dừng lại ở việc nêu ra những bất cập mà chưa đưa ra được giải pháp cụ thể. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có một nghiên cứu sâu hơn, từ đó đề xuất các kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất. Tài liệu tham khảo từ các nghiên cứu trước đó sẽ là nền tảng vững chắc cho việc phát triển nội dung nghiên cứu này.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn bao gồm các vấn đề lý luận cơ bản về đấu giá quyền sử dụng đất, các quy định pháp luật dân sự hiện hành và thực tiễn áp dụng. Phạm vi nghiên cứu được xác định trong khoảng thời gian từ khi Luật Đấu giá tài sản 2016 có hiệu lực cho đến nay, tập trung vào các quy định pháp luật liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất. Ngoài ra, nghiên cứu cũng sẽ xem xét các quy định từ Luật Đất đai năm 2003 và 2013. Mục tiêu là đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, từ đó chỉ ra những vướng mắc, bất cập và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Việc xác định rõ đối tượng và phạm vi nghiên cứu sẽ giúp luận văn có tính hệ thống và logic hơn trong việc trình bày nội dung.
IV. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất và đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu giá. Để đạt được mục tiêu này, luận văn đặt ra một số nhiệm vụ cụ thể, bao gồm: làm rõ các vấn đề lý luận về đấu giá quyền sử dụng đất, phân tích và đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng, chỉ ra những vướng mắc và bất cập trong quy định pháp luật hiện hành. Đồng thời, luận văn cũng sẽ đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định pháp luật và nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất. Những nhiệm vụ này sẽ được thực hiện một cách có hệ thống, từ lý thuyết đến thực tiễn, nhằm đảm bảo tính chính xác và khả thi của các giải pháp đưa ra.
V. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
Luận văn không chỉ góp phần làm rõ các vấn đề lý luận về đấu giá quyền sử dụng đất mà còn có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật. Những phân tích, đánh giá về các vướng mắc trong pháp luật và thực tiễn thực hiện sẽ là cơ sở để đề xuất các kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật. Hơn nữa, luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan nhà nước, tổ chức đấu giá và các cá nhân liên quan trong quá trình thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiểu biết về pháp luật mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia. Từ đó, tạo ra một môi trường đấu giá minh bạch và hiệu quả hơn, phục vụ cho sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản tại Việt Nam.