Tổng quan nghiên cứu
Việc thuê nhà trọ là một trong những vấn đề thiết yếu đối với sinh viên đại học, đặc biệt tại các thành phố lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, nơi có số lượng sinh viên ngày càng tăng cao. Theo ước tính, tại Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, nhu cầu thuê nhà trọ của sinh viên đang gia tăng nhanh chóng, kéo theo nhiều thách thức về chất lượng và giá cả nhà trọ. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định thuê nhà trọ của sinh viên tại trường, với mục tiêu cụ thể là nhận diện các nhân tố tác động, phân tích mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố và đề xuất các giải pháp hỗ trợ phù hợp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên đang theo học tại Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, với dữ liệu thu thập trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2017. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp thông tin chính xác giúp nhà trường có hướng đi đúng đắn trong việc làm cầu nối giữa sinh viên và chủ nhà trọ, đồng thời là cơ sở để xây dựng ký túc xá phù hợp trong tương lai. Qua đó, nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng đời sống sinh viên, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình học tập và phát triển nhân cách.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: Tháp nhu cầu Maslow và Lý thuyết hành vi người tiêu dùng. Tháp nhu cầu Maslow phân loại nhu cầu con người thành các tầng, trong đó nhu cầu về an toàn và nơi cư trú là những nhu cầu cơ bản và thiết yếu. Lý thuyết hành vi người tiêu dùng của Philip Kotler giúp giải thích quá trình ra quyết định thuê nhà trọ của sinh viên qua các giai đoạn: nhận biết nhu cầu, tìm kiếm thông tin, đánh giá các phương án lựa chọn, quyết định mua sắm và hành vi sau khi mua. Ngoài ra, mô hình nghiên cứu đề xuất gồm sáu yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định thuê nhà trọ: an ninh, cơ sở vật chất, giá cả, quan hệ xung quanh, địa điểm - vị trí và dịch vụ nhà trọ. Các yếu tố này được xây dựng dựa trên các khái niệm chuyên ngành như: an ninh nhà trọ (bao gồm cổng, chỗ để xe, an ninh khu vực), cơ sở vật chất (diện tích, vệ sinh, công trình phụ), giá cả (phù hợp với chất lượng, ổn định), quan hệ xung quanh (thái độ chủ nhà, hàng xóm), vị trí (gần trường, chợ, trung tâm) và dịch vụ (điện, nước, internet, tiện ích xung quanh).
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn chính: định tính và định lượng. Giai đoạn định tính sử dụng kỹ thuật thảo luận nhóm tập trung với 20 sinh viên đa ngành đang thuê nhà trọ tại trường, nhằm khám phá các yếu tố ảnh hưởng và xây dựng thang đo phù hợp. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát trực tiếp 221 sinh viên đang theo học tại Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, sử dụng bảng câu hỏi dựa trên thang đo Likert 5 điểm. Phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan Pearson, hồi quy đa biến và phân tích ANOVA, được thực hiện trên phần mềm SPSS 22. Cỡ mẫu 221 sinh viên đảm bảo tính đại diện và phù hợp với yêu cầu phân tích nhân tố (ít nhất 5 lần số biến quan sát). Thời gian thu thập dữ liệu từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2017.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Ảnh hưởng của an ninh nhà trọ: Yếu tố an ninh có mối quan hệ đồng biến rõ rệt với quyết định thuê nhà trọ, với hệ số ảnh hưởng β đạt khoảng 0,35, cho thấy sinh viên rất quan tâm đến an toàn cổng, chỗ để xe và an ninh khu vực xung quanh.
Cơ sở vật chất: Cơ sở vật chất nhà trọ như diện tích phòng, vệ sinh, công trình phụ có ảnh hưởng tích cực với hệ số β khoảng 0,30, phản ánh nhu cầu về môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát và tiện nghi tối thiểu.
Giá cả: Giá cả nhà trọ là yếu tố quan trọng, với khoảng 49,8% sinh viên chi trả dưới 1,5 triệu đồng/tháng và 37,1% chi trả từ 1,5 đến 2 triệu đồng/tháng. Hệ số ảnh hưởng β của giá cả vào quyết định thuê là khoảng 0,28, cho thấy sinh viên ưu tiên giá thuê phù hợp với chất lượng và ổn định.
Quan hệ xung quanh: Mối quan hệ thân thiện với chủ nhà và hàng xóm có ảnh hưởng tích cực, β khoảng 0,22, giúp sinh viên cảm thấy thoải mái và an tâm khi thuê trọ.
Địa điểm, vị trí: Vị trí gần trường, chợ và trung tâm thành phố có ảnh hưởng β khoảng 0,25, thuận tiện cho việc học tập và sinh hoạt.
Dịch vụ nhà trọ: Các dịch vụ như điện, nước, internet ổn định và tiện ích xung quanh có ảnh hưởng β khoảng 0,20, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống sinh viên.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố an ninh và cơ sở vật chất đóng vai trò chủ đạo trong quyết định thuê nhà trọ của sinh viên, phù hợp với tháp nhu cầu Maslow về nhu cầu an toàn và sinh lý. Giá cả cũng là yếu tố không thể bỏ qua, phản ánh thực trạng thu nhập hạn chế của sinh viên. Quan hệ xung quanh và dịch vụ nhà trọ góp phần tạo môi trường sống thân thiện, hỗ trợ quá trình học tập và sinh hoạt. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với các yếu tố như an ninh, vị trí và giá cả được đánh giá cao trong lựa chọn nhà ở sinh viên. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng β của từng yếu tố, bảng phân tích hồi quy đa biến và bảng thống kê mô tả chi phí thuê trọ.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường an ninh nhà trọ: Nhà trường phối hợp với chủ nhà trọ và chính quyền địa phương triển khai các biện pháp bảo vệ như lắp đặt camera, hệ thống báo cháy, kiểm soát người ra vào, nhằm nâng cao chỉ số an toàn trong vòng 12 tháng.
Cải thiện cơ sở vật chất: Khuyến khích chủ nhà trọ nâng cấp phòng trọ, đảm bảo vệ sinh, thoáng mát và trang bị công trình phụ đầy đủ, hướng tới tăng chỉ số hài lòng của sinh viên về cơ sở vật chất trong 1-2 năm tới.
Kiểm soát giá cả hợp lý: Nhà trường xây dựng khung giá tham khảo và hỗ trợ sinh viên tiếp cận các nhà trọ có giá phù hợp, đồng thời vận động chủ nhà hạn chế tăng giá quá thường xuyên, nhằm ổn định chi phí thuê trọ trong ngắn hạn.
Phát triển dịch vụ tiện ích: Tăng cường cung cấp dịch vụ điện, nước, internet ổn định và hỗ trợ sinh viên tiếp cận các tiện ích xung quanh như cửa hàng tạp hóa, quán ăn hợp vệ sinh, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống trong 6-12 tháng.
Xây dựng ký túc xá hiện đại: Dựa trên kết quả nghiên cứu, nhà trường lên kế hoạch xây dựng ký túc xá với các tiêu chí an ninh, cơ sở vật chất, dịch vụ và vị trí thuận lợi, đáp ứng nhu cầu thực tế của sinh viên trong 3-5 năm tới.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo các trường đại học: Giúp hiểu rõ nhu cầu và yếu tố ảnh hưởng đến quyết định thuê nhà trọ của sinh viên, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ và phát triển ký túc xá phù hợp.
Chủ nhà trọ và doanh nghiệp kinh doanh nhà trọ: Cung cấp thông tin về các yếu tố quan trọng để cải thiện chất lượng dịch vụ, nâng cao sự hài lòng và thu hút sinh viên thuê trọ.
Nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý địa phương: Hỗ trợ xây dựng các chính sách quản lý, kiểm soát giá cả và đảm bảo an ninh, vệ sinh môi trường cho khu vực nhà trọ sinh viên.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, quản lý đô thị: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về hành vi tiêu dùng, thị trường nhà ở sinh viên và phát triển đô thị bền vững.
Câu hỏi thường gặp
Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định thuê nhà trọ của sinh viên?
An ninh và cơ sở vật chất được xác định là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số β lần lượt khoảng 0,35 và 0,30, phản ánh nhu cầu thiết yếu về an toàn và môi trường sống phù hợp.Giá cả nhà trọ có phải là yếu tố quyết định?
Giá cả là yếu tố quan trọng, chiếm tỷ lệ lớn trong quyết định thuê trọ, đặc biệt với gần 50% sinh viên chi trả dưới 1,5 triệu đồng/tháng, cho thấy sự nhạy cảm với chi phí trong nhóm đối tượng này.Dịch vụ nhà trọ bao gồm những gì?
Dịch vụ nhà trọ bao gồm điện, nước, internet ổn định, tiện ích mua sắm gần nhà trọ và các dịch vụ hỗ trợ khác, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống sinh viên.Có sự khác biệt nào về quyết định thuê nhà trọ giữa nam và nữ?
Nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt về quyết định thuê nhà trọ theo giới tính, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng không quá lớn, cần nghiên cứu sâu hơn để xác định chi tiết.Làm thế nào nhà trường có thể hỗ trợ sinh viên trong việc thuê nhà trọ?
Nhà trường có thể làm cầu nối giữa sinh viên và chủ nhà trọ, cung cấp thông tin về các nhà trọ uy tín, hỗ trợ kiểm tra an ninh, giá cả và phát triển ký túc xá phù hợp với nhu cầu sinh viên.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định sáu yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định thuê nhà trọ của sinh viên gồm: an ninh, cơ sở vật chất, giá cả, quan hệ xung quanh, vị trí và dịch vụ nhà trọ.
- An ninh và cơ sở vật chất là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, phản ánh nhu cầu thiết yếu của sinh viên về môi trường sống an toàn và tiện nghi.
- Giá cả và dịch vụ nhà trọ cũng đóng vai trò quan trọng, phù hợp với khả năng chi trả và nhu cầu tiện ích của sinh viên.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho nhà trường và các bên liên quan trong việc xây dựng chính sách hỗ trợ và phát triển nhà trọ, ký túc xá.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng nhà trọ và hỗ trợ sinh viên trong vòng 1-5 năm tới, góp phần nâng cao chất lượng học tập và đời sống sinh viên.
Hành động tiếp theo: Nhà trường và các bên liên quan nên triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng để cập nhật và hoàn thiện chính sách hỗ trợ sinh viên thuê nhà trọ.