I. Tổng Quan Nghiên Cứu Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Chính Sách Kế Toán
Báo cáo tài chính là kết quả cuối cùng của công tác kế toán, cung cấp thông tin tài chính cho các đối tượng bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Do đối tượng sử dụng thông tin đa dạng, nội dung, độ chính xác và chi tiết của thông tin luôn được quan tâm. Mỗi phương pháp kế toán được lựa chọn sẽ cho ra thông tin trình bày trên báo cáo tài chính khác nhau. Các nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng, việc vận dụng các chính sách kế toán khác nhau của mỗi công ty phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhận thức của người sở hữu, né tránh thuế, thu hút vốn đầu tư mới, kỳ vọng tăng lợi nhuận. Những yếu tố này ít nhiều ảnh hưởng đến hành vi điều chỉnh lợi nhuận. Chính sách kế toán là một trong những chính sách quan trọng của doanh nghiệp, bao gồm những nguyên tắc, cơ sở và các phương pháp kế toán cụ thể được doanh nghiệp áp dụng trong quá trình lập và trình bày Báo cáo tài chính.
1.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu chính sách kế toán
Việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách kế toán là rất cần thiết trước thực trạng đáng lo ngại về chất lượng báo cáo tài chính của các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp xây lắp nói riêng. Nghiên cứu này giúp người sử dụng báo cáo tài chính dự đoán được xu hướng lựa chọn chính sách kế toán tăng hay giảm lợi nhuận của doanh nghiệp, cũng như dự đoán được các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính thực tế có xu hướng tăng hay giảm so với số liệu được trình bày. Tác giả đã chọn đề tài “Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến lựa chọn chính sách kế toán của các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng”.
1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu chính sách kế toán
Nghiên cứu này tập trung vào thực trạng áp dụng chính sách kế toán tại các công ty xây lắp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, mức độ ảnh hưởng của các yếu tố liên quan đến việc lựa chọn chính sách kế toán, và đưa ra các khuyến nghị nhằm nâng cao tính hiệu quả trong việc lựa chọn chính sách kế toán. Nghiên cứu được thực hiện tại thành phố Đà Nẵng và phạm vi nghiên cứu là các doanh nghiệp đang thực hiện hoạt động xây lắp trong thành phố. Chủ doanh nghiệp và giám đốc tài chính sẽ có cơ sở để đưa ra các quyết định giúp cho việc quản trị tài chính tốt hơn.
II. Cách Xác Định Nhân Tố Ảnh Hưởng Chính Sách Kế Toán
Việc lựa chọn chính sách kế toán bị chi phối bởi nhiều nhân tố và nhìn chung được xem xét dựa trên các ảnh hưởng kinh tế (economic consequences) mà các chính sách này mang lại. Ảnh hưởng kinh tế ở đây là một sự thay đổi trong CSKT sẽ làm thay đổi cách thức tính toán, do đó sẽ làm thay đổi các chỉ tiêu kinh tế của DN như sự phân phối dòng tiền hoặc quyền lợi của các bên sử dụng những thông tin này cho việc ký kết hợp đồng hay ra quyết định. Từ các vào ảnh hưởng kinh tế trên đã có nhiều nghiên cứu thực nghiệm về các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn chính sách kế toán tại các doanh nghiệp.
2.1. Các lý thuyết liên quan đến xây dựng chính sách kế toán
Các lý thuyết như lý thuyết đại diện (Agency theory), lý thuyết bất cân xứng thông tin (Asymetric information), và lý thuyết chi phí chính trị (Political cost) đều có ảnh hưởng đến việc xây dựng và lựa chọn chính sách kế toán. Các lý thuyết này giải thích cách các nhà quản lý đưa ra quyết định về chính sách kế toán để tối đa hóa lợi ích của họ, đồng thời cân nhắc đến các yếu tố như chi phí chính trị và thông tin bất cân xứng.
2.2. Mục tiêu của doanh nghiệp và lựa chọn chính sách kế toán
Mục tiêu lợi nhuận và mục tiêu về thuế thu nhập doanh nghiệp là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc lựa chọn chính sách kế toán. Doanh nghiệp có thể lựa chọn các chính sách kế toán khác nhau để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu chi phí thuế. Ví dụ, doanh nghiệp có thể lựa chọn phương pháp khấu hao nhanh để giảm lợi nhuận chịu thuế trong giai đoạn đầu của tài sản.
2.3. Các nhân tố ảnh hưởng cụ thể đến chính sách kế toán
Các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn chính sách kế toán bao gồm chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp, mức vay nợ, khả năng vi phạm các hợp đồng vay nợ, chính sách thưởng dành cho nhà quản trị, tình trạng niêm yết, mức độ sử dụng các hợp đồng liên quan các chỉ tiêu kế toán, quy mô của doanh nghiệp, và trình độ của kế toán viên. Mỗi nhân tố này có thể tác động đến quyết định lựa chọn chính sách kế toán của doanh nghiệp.
III. Nghiên Cứu Chính Sách Kế Toán Doanh Nghiệp Xây Lắp Đà Nẵng
Nghiên cứu này tập trung vào các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Các doanh nghiệp xây lắp có đặc điểm kinh doanh riêng biệt, do đó việc lựa chọn chính sách kế toán cũng có những đặc thù riêng. Nghiên cứu này sẽ khảo sát thực tế áp dụng chính sách kế toán tại các doanh nghiệp xây lắp ở Đà Nẵng và đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố liên quan.
3.1. Tổng quan về doanh nghiệp xây lắp tại Đà Nẵng
Các doanh nghiệp xây lắp tại Đà Nẵng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của thành phố. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm sự cạnh tranh gay gắt, biến động giá nguyên vật liệu, và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng công trình. Việc lựa chọn chính sách kế toán phù hợp có thể giúp các doanh nghiệp này quản lý rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động.
3.2. Quy trình nghiên cứu chính sách kế toán tại Đà Nẵng
Quy trình nghiên cứu bao gồm nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn các chuyên gia và kế toán viên để thu thập thông tin về thực trạng áp dụng chính sách kế toán tại các doanh nghiệp xây lắp. Nghiên cứu định lượng được thực hiện thông qua khảo sát bằng bảng hỏi để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố liên quan.
IV. Kết Quả Nghiên Cứu Nhân Tố Ảnh Hưởng Kế Toán Xây Lắp
Kết quả nghiên cứu cho thấy có nhiều nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn chính sách kế toán của các doanh nghiệp xây lắp tại Đà Nẵng. Các nhân tố này bao gồm chi phí thuế, mức vay nợ, chính sách thưởng cho nhà quản trị, quy mô doanh nghiệp, và trình độ của kế toán viên. Mức độ ảnh hưởng của mỗi nhân tố là khác nhau và phụ thuộc vào đặc điểm cụ thể của từng doanh nghiệp.
4.1. Phân tích ảnh hưởng của chi phí thuế đến kế toán xây lắp
Chi phí thuế là một trong những nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến việc lựa chọn chính sách kế toán. Các doanh nghiệp xây lắp thường có xu hướng lựa chọn các chính sách kế toán giúp giảm thiểu chi phí thuế, chẳng hạn như sử dụng phương pháp khấu hao nhanh hoặc ghi nhận doanh thu chậm hơn.
4.2. Ảnh hưởng của mức vay nợ đến chính sách kế toán doanh nghiệp
Mức vay nợ cũng có ảnh hưởng đáng kể đến việc lựa chọn chính sách kế toán. Các doanh nghiệp có mức vay nợ cao thường có xu hướng lựa chọn các chính sách kế toán giúp cải thiện các chỉ số tài chính, chẳng hạn như tăng lợi nhuận hoặc giảm nợ phải trả.
4.3. Vai trò của trình độ kế toán viên trong chính sách kế toán
Trình độ của kế toán viên cũng là một yếu tố quan trọng. Kế toán viên có trình độ chuyên môn cao thường có khả năng lựa chọn các chính sách kế toán phù hợp và hiệu quả hơn. Họ cũng có thể giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán và thuế.
V. Giải Pháp Hoàn Thiện Chính Sách Kế Toán Doanh Nghiệp Đà Nẵng
Để hoàn thiện chính sách kế toán của các doanh nghiệp xây lắp tại Đà Nẵng, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức nghề nghiệp, và các doanh nghiệp. Các cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về kế toán và thuế, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Các tổ chức nghề nghiệp cần nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng kế toán viên. Các doanh nghiệp cần chú trọng xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của chính sách kế toán.
5.1. Kiến nghị về khung pháp lý kế toán xây lắp
Khung pháp lý về kế toán và thuế cần được hoàn thiện để đảm bảo tính minh bạch, công bằng, và hiệu quả. Các quy định cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn hoạt động của các doanh nghiệp xây lắp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp áp dụng các chính sách kế toán tiên tiến.
5.2. Nâng cao năng lực kế toán viên doanh nghiệp xây lắp
Cần có các chương trình đào tạo và bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao năng lực chuyên môn của kế toán viên. Các chương trình này cần tập trung vào các vấn đề thực tiễn mà các kế toán viên thường gặp phải trong quá trình làm việc, đồng thời cập nhật các kiến thức mới về kế toán và thuế.
