Tổng quan nghiên cứu

Chăn nuôi gà là một ngành quan trọng trong lĩnh vực chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam và trên thế giới, đóng góp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng với tỷ trọng cao. Theo ước tính, thức ăn chiếm khoảng 60-70% giá thành sản phẩm chăn nuôi, do đó việc sử dụng thức ăn hỗn hợp có hàm lượng dinh dưỡng phù hợp là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả kinh tế. Bên cạnh đó, việc bổ sung các chế phẩm sinh học vào khẩu phần ăn nhằm tăng khả năng tiêu hóa thức ăn và nâng cao sức đề kháng cho gia cầm ngày càng được quan tâm.

Luận văn thạc sĩ này tập trung nghiên cứu ảnh hưởng của việc bổ sung hai chế phẩm sinh học NeoAvi Supa Max và All-Zym đến khả năng sản xuất và kháng bệnh của gà lai F1 (Ri x Lương Phượng) nuôi tại Thái Nguyên trong khoảng thời gian từ tháng 8/2015 đến tháng 8/2016. Mục tiêu cụ thể là đánh giá tác động của hai chế phẩm trên đến sự sinh trưởng, phát triển, khả năng cho thịt và hiệu quả kinh tế của gà lai F1, đồng thời so sánh mức độ ảnh hưởng giữa hai chế phẩm.

Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc cung cấp thông tin về vai trò của NeoAvi Supa Max và All-Zym đối với năng suất và chất lượng thịt gà, góp phần phát triển chăn nuôi gà lai F1 theo hướng an toàn sinh học. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu sẽ được áp dụng tại các cơ sở chăn nuôi nhằm tăng số lượng và chất lượng thịt gà, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về dinh dưỡng và sinh trưởng của gia cầm, đặc biệt tập trung vào:

  • Lý thuyết về nhu cầu dinh dưỡng của gà thịt: Protein và acid amin thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển cơ thể và năng suất sản phẩm. Protein chiếm khoảng 1/5 khối lượng cơ thể gia cầm và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh trưởng và sản xuất thịt. Năng lượng trao đổi (ME) cũng là yếu tố thiết yếu để duy trì hoạt động sống và tăng trưởng.

  • Mô hình sinh trưởng và sử dụng thức ăn: Sinh trưởng tích lũy, sinh trưởng tuyệt đối và sinh trưởng tương đối là các chỉ tiêu quan trọng phản ánh quá trình phát triển của gà. Hiệu quả sử dụng thức ăn được đánh giá qua tiêu tốn thức ăn, protein và năng lượng cho 1 kg tăng khối lượng.

  • Khả năng kháng bệnh và sức sống: Sức sống và khả năng kháng bệnh của gà được xem là chỉ tiêu quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả chăn nuôi. Việc bổ sung chế phẩm sinh học giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm tỷ lệ mắc bệnh đường ruột và cải thiện sức đề kháng.

  • Khái niệm về chế phẩm sinh học NeoAvi Supa Max và All-Zym: NeoAvi Supa Max là chế phẩm probiotics dạng bào tử bền nhiệt, cung cấp vi sinh vật có lợi giúp tăng cường tiêu hóa và miễn dịch. All-Zym chứa các chủng Lactobacillus và enzyme hỗ trợ tiêu hóa, giảm tiêu chảy và cải thiện sức khỏe đường ruột.

Phương pháp nghiên cứu

  • Đối tượng nghiên cứu: Gà lai F1 (♂ Ri x ♀ Lương Phượng) nuôi từ 1 ngày tuổi, mua giống tại Viện Chăn nuôi Quốc gia.

  • Địa điểm và thời gian: Thí nghiệm được tiến hành tại trại chăn nuôi hộ gia đình xã Lương Phú, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên, từ tháng 8/2015 đến tháng 8/2016. Mẫu phân tích thịt được xử lý tại Viện Khoa học Sự sống, Đại học Thái Nguyên.

  • Thiết kế thí nghiệm: Tổng số 450 con gà được chia thành 3 lô, mỗi lô 50 con, lặp lại 3 lần:

    • Lô đối chứng (ĐC): khẩu phần cơ sở.
    • Lô thí nghiệm 1 (TN1): khẩu phần cơ sở + NeoAvi Supa Max (0,2%).
    • Lô thí nghiệm 2 (TN2): khẩu phần cơ sở + All-Zym (0,05%).

  • Chế độ nuôi dưỡng: Thức ăn và nước uống cung cấp tự do, khẩu phần có giá trị dinh dưỡng tương đương giữa các lô (protein 17-20%, năng lượng trao đổi 2900-3000 Kcal/kg).

  • Các chỉ tiêu theo dõi:

    • Tỷ lệ nuôi sống qua các tuần tuổi.
    • Khả năng sinh trưởng: sinh trưởng tích lũy, tuyệt đối, tương đối.
    • Hiệu quả sử dụng thức ăn: tiêu tốn thức ăn, protein, năng lượng cho 1 kg tăng khối lượng.
    • Khả năng cho thịt và chất lượng thịt: tỷ lệ thịt thân thịt, thịt đùi, thịt ngực, mỡ bụng; thành phần hóa học thịt.
    • Chỉ số sản xuất (PI) và chỉ số kinh tế (EN).
    • Khả năng kháng bệnh: tỷ lệ mắc bệnh và sức sống.

  • Phương pháp phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm Minitab phiên bản 16, áp dụng phương pháp thống kê sinh vật học để so sánh các chỉ tiêu giữa các lô thí nghiệm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ nuôi sống:

    • Lô TN1 (NeoAvi Supa Max) đạt tỷ lệ nuôi sống cao nhất 99,33% sau 12 tuần, so với 98,00% của lô ĐC và 96,67% của lô TN2 (All-Zym).
    • Tỷ lệ nuôi sống cao phản ánh hiệu quả của việc bổ sung chế phẩm sinh học trong việc tăng sức đề kháng và giảm tỷ lệ chết do bệnh tật.

  2. Khả năng sinh trưởng:

    • Sinh trưởng tích lũy ở tuần 12 của lô TN1 đạt 1.858 g/con, cao hơn đáng kể so với lô ĐC (1.750 g/con) và lô TN2 (1.800 g/con) (P<0,05).
    • Sinh trưởng tuyệt đối và tương đối của lô TN1 cũng vượt trội, với sinh trưởng tuyệt đối trung bình 21,70 g/con/ngày, cao hơn lô ĐC (20,32 g/con/ngày) và TN2 (20,44 g/con/ngày).
    • Biểu đồ sinh trưởng tích lũy và tuyệt đối cho thấy lô TN1 luôn duy trì mức tăng trưởng cao hơn trong suốt thời gian thí nghiệm.

  3. Hiệu quả sử dụng thức ăn:

    • Lô TN1 có tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng thấp hơn, cho thấy khả năng chuyển hóa thức ăn hiệu quả hơn so với lô ĐC và TN2.
    • Tiêu tốn protein và năng lượng trao đổi cũng giảm, góp phần giảm chi phí thức ăn và nâng cao hiệu quả kinh tế.

  4. Khả năng cho thịt và chất lượng thịt:

    • Tỷ lệ thịt thân thịt, thịt ngực và thịt đùi của lô TN1 cao hơn so với các lô còn lại, đồng thời tỷ lệ mỡ bụng thấp hơn, phù hợp với yêu cầu thị trường về thịt gà chất lượng cao.
    • Thành phần hóa học thịt gà thí nghiệm cho thấy hàm lượng protein và vật chất khô tăng nhẹ ở lô TN1, góp phần nâng cao giá trị dinh dưỡng.

Thảo luận kết quả

Việc bổ sung NeoAvi Supa Max vào khẩu phần ăn đã cải thiện đáng kể sức sống và khả năng sinh trưởng của gà lai F1, điều này có thể giải thích do các vi sinh vật có lợi trong chế phẩm giúp kích thích phát triển đường ruột, tăng cường hấp thu dinh dưỡng và nâng cao hệ miễn dịch. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về tác dụng của probiotics trong chăn nuôi gia cầm, như tăng trọng lượng, giảm tiêu tốn thức ăn và nâng cao sức đề kháng.

So với All-Zym, NeoAvi Supa Max cho thấy hiệu quả vượt trội hơn về các chỉ tiêu sinh trưởng và tỷ lệ nuôi sống, có thể do thành phần bào tử bền nhiệt và quần thể vi sinh vật đa dạng hơn, giúp ổn định hệ vi sinh đường ruột trong điều kiện nuôi thực tế. Các biểu đồ sinh trưởng và tiêu tốn thức ăn minh họa rõ ràng sự khác biệt này, cho thấy lô TN1 có đường cong sinh trưởng dốc hơn và tiêu tốn thức ăn thấp hơn.

Ngoài ra, việc giảm tỷ lệ mỡ bụng và tăng tỷ lệ thịt nạc ở lô TN1 cũng phản ánh tác động tích cực của chế phẩm đến chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường về thịt gà sạch, giàu dinh dưỡng. Kết quả này góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế và bền vững trong chăn nuôi gà lai F1 tại Thái Nguyên và các vùng lân cận.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Áp dụng bổ sung NeoAvi Supa Max trong khẩu phần ăn gà lai F1:

    • Mục tiêu: Tăng tỷ lệ nuôi sống lên trên 99%, nâng cao sinh trưởng và chất lượng thịt.
    • Thời gian: Áp dụng liên tục trong suốt giai đoạn nuôi từ 1 ngày tuổi đến 12 tuần.
    • Chủ thể thực hiện: Các trang trại và hộ chăn nuôi gà lai F1.

  2. Tăng cường công tác vệ sinh và phòng bệnh kết hợp với sử dụng chế phẩm sinh học:

    • Mục tiêu: Giảm tỷ lệ mắc bệnh đường ruột và các bệnh truyền nhiễm, nâng cao sức đề kháng.
    • Thời gian: Thực hiện song song trong toàn bộ quá trình nuôi.
    • Chủ thể thực hiện: Người chăn nuôi phối hợp với cán bộ thú y địa phương.

  3. Đào tạo và hướng dẫn kỹ thuật sử dụng chế phẩm sinh học:

    • Mục tiêu: Đảm bảo sử dụng đúng liều lượng, phương pháp để đạt hiệu quả tối ưu.
    • Thời gian: Tổ chức định kỳ hàng năm.
    • Chủ thể thực hiện: Các cơ quan khuyến nông, trường đại học và trung tâm nghiên cứu.

  4. Nghiên cứu mở rộng ứng dụng và đánh giá hiệu quả kinh tế:

    • Mục tiêu: Đánh giá tác động của NeoAvi Supa Max trên quy mô lớn và các giống gà khác.
    • Thời gian: 1-2 năm tiếp theo.
    • Chủ thể thực hiện: Các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp chăn nuôi.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Người chăn nuôi gà lai F1 và các giống gà thịt:

    • Lợi ích: Áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao năng suất, giảm chi phí thức ăn và tăng hiệu quả kinh tế.
    • Use case: Tối ưu hóa khẩu phần ăn bằng cách bổ sung NeoAvi Supa Max.

  2. Các nhà nghiên cứu và giảng viên trong lĩnh vực chăn nuôi:

    • Lợi ích: Tham khảo dữ liệu thực nghiệm, phương pháp nghiên cứu và kết quả để phát triển các đề tài tiếp theo.
    • Use case: Sử dụng làm tài liệu tham khảo trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học.

  3. Cơ quan quản lý và khuyến nông:

    • Lợi ích: Xây dựng chính sách hỗ trợ, khuyến cáo kỹ thuật cho người chăn nuôi dựa trên bằng chứng khoa học.
    • Use case: Tổ chức các chương trình đào tạo, chuyển giao công nghệ.

  4. Doanh nghiệp sản xuất và phân phối chế phẩm sinh học:

    • Lợi ích: Đánh giá hiệu quả sản phẩm trên thực tế, phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường.
    • Use case: Nghiên cứu cải tiến sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Câu hỏi thường gặp

  1. NeoAvi Supa Max và All-Zym khác nhau như thế nào về thành phần?
    NeoAvi Supa Max chứa bào tử Bacillus subtilis, Bacillus coagulans và Saccharomyces cerevisiae cùng các vitamin, trong khi All-Zym chủ yếu gồm các chủng Lactobacillus và enzyme amylase, protease. Sự khác biệt này ảnh hưởng đến hiệu quả tiêu hóa và miễn dịch của từng chế phẩm.

  2. Việc bổ sung chế phẩm sinh học có ảnh hưởng đến tỷ lệ nuôi sống của gà không?
    Có. Nghiên cứu cho thấy lô sử dụng NeoAvi Supa Max đạt tỷ lệ nuôi sống 99,33%, cao hơn so với lô đối chứng và lô dùng All-Zym, nhờ tăng cường sức đề kháng và giảm bệnh tật.

  3. Chế phẩm sinh học có làm tăng trọng lượng gà như thế nào?
    Sinh trưởng tích lũy của gà ở lô NeoAvi Supa Max cao hơn khoảng 6% so với lô đối chứng, giúp rút ngắn thời gian nuôi và tăng hiệu quả kinh tế.

  4. Có cần thay đổi khẩu phần ăn khi bổ sung chế phẩm sinh học không?
    Không cần thay đổi lớn về khẩu phần dinh dưỡng cơ bản, nhưng cần đảm bảo thức ăn có chất lượng ổn định và bổ sung chế phẩm theo liều lượng khuyến cáo để đạt hiệu quả tối ưu.

  5. Chế phẩm sinh học có an toàn và không chứa kháng sinh không?
    Cả NeoAvi Supa Max và All-Zym đều không chứa hormone, kháng sinh hay chất độc hại, đảm bảo an toàn cho vật nuôi và người tiêu dùng.

Kết luận

  • Việc bổ sung NeoAvi Supa Max vào khẩu phần ăn gà lai F1 tại Thái Nguyên đã nâng cao tỷ lệ nuôi sống lên 99,33%, vượt trội so với lô đối chứng và lô dùng All-Zym.
  • Sinh trưởng tích lũy, tuyệt đối và tương đối của gà trong lô NeoAvi Supa Max đều cao hơn, giúp rút ngắn thời gian nuôi và tăng hiệu quả sản xuất.
  • Hiệu quả sử dụng thức ăn được cải thiện rõ rệt, giảm tiêu tốn thức ăn, protein và năng lượng cho 1 kg tăng khối lượng.
  • Chất lượng thịt gà được nâng cao với tỷ lệ thịt nạc cao hơn và tỷ lệ mỡ bụng thấp hơn, đáp ứng nhu cầu thị trường.
  • Đề xuất áp dụng rộng rãi NeoAvi Supa Max trong chăn nuôi gà lai F1, kết hợp với công tác vệ sinh, phòng bệnh và đào tạo kỹ thuật để nâng cao hiệu quả kinh tế và bền vững ngành chăn nuôi.

Hành động tiếp theo: Các cơ sở chăn nuôi và nhà quản lý nên triển khai áp dụng kết quả nghiên cứu, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá và mở rộng nghiên cứu trên quy mô lớn hơn để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi gia cầm.