Luận văn: Tác động của các yếu tố Quản trị Doanh nghiệp lên Hiệu quả Hoạt động Công ty - Nghiên cứu Trường hợp các Công ty Chế biến Thực phẩm Việt Nam niêm yết trên HOSE

Hiệu quả hoạt động của công ty chế biến thực phẩm được hiểu là khả năng sử dụng nguồn lực (vốn, lao động, công nghệ) để tạo ra sản phẩm/dịch vụ đáp ứng nhu cầu thị trường với chi phí thấp nhất và chất lượng cao nhất. Hiệu quả hoạt động trong ngành này không chỉ đo lường bằng lợi nhuận mà còn bao gồm các yếu tố như năng suất lao động, hiệu quả sử dụng máy móc thiết bị, tỷ lệ hàng tồn kho và mức độ hài lòng của khách hàng. Carcello và Nagy (2004) định nghĩa hiệu quả hoạt động là một phạm trù kinh tế phản ánh những lợi ích thu được từ hoạt động sản xuất và kinh doanh của một công ty trên cơ sở so sánh giữa lợi ích thu được với chi phí bỏ ra, thể hiện mức độ phát triển kinh doanh theo chiều sâu, phản ánh mức độ khai thác tài nguyên để đạt được các mục tiêu kinh doanh.

Hiệu quả hoạt động đóng vai trò then chốt trong sự tồn tại và phát triển của công ty chế biến thực phẩm tại Việt Nam. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp cần liên tục cải thiện hiệu quả hoạt động để giảm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường và tạo lợi thế cạnh tranh. Ngoài ra, hiệu quả hoạt động còn giúp doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư, nâng cao uy tín thương hiệu và đảm bảo sự phát triển bền vững. Habib (2016) cho rằng, hiệu quả hoạt động là một điều kiện rất quan trọng trong việc đảm bảo sự tồn tại và phát triển của một công ty, một yếu tố thúc đẩy sự cạnh tranh và tiến bộ trong sản xuất và kinh doanh và là điều kiện để thực hiện mục tiêu bao trùm của tất cả các công ty là tối đa hóa lợi nhuận.

Nhiều công ty chế biến thực phẩm ở Việt Nam gặp khó khăn trong việc áp dụng các mô hình quản trị doanh nghiệp hiện đại do thiếu nguồn lực, thiếu kiến thức và kỹ năng quản lý, cũng như sự hạn chế về thông tin thị trường và công nghệ. Hơn nữa, sự khác biệt về văn hóa và thể chế cũng tạo ra những rào cản trong việc tiếp thu và triển khai các phương pháp quản trị tiên tiến. Các doanh nghiệp cũng gặp nhiều thách thức trong việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả và đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động. Sự cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường, với các đối thủ mạnh hơn về vốn, công nghệ và khôn ngoan hơn trong việc sử dụng vốn và quản lý đã tạo ra nhiều khó khăn và thách thức cho các công ty chế biến thực phẩm.

Các công ty chế biến thực phẩm tại Việt Nam phải đối mặt với nhiều rủi ro từ biến động thị trường, như thay đổi giá nguyên vật liệu, biến động tỷ giá hối đoái và sự thay đổi trong nhu cầu tiêu dùng. Ngoài ra, các chính sách quản lý của nhà nước, như quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm và các quy định về thuế, cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Việc dự báo và quản trị rủi ro hiệu quả là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp. Việc giảm đầu tư công, chính sách tiền tệ, hạn chế cho vay phi sản xuất, v.v. đã khiến các công ty chế biến thực phẩm phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức.

Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) được sử dụng làm thước đo chính cho hiệu quả hoạt động trong nghiên cứu này vì nó phản ánh khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn mà các cổ đông đầu tư vào doanh nghiệp. ROE là một chỉ số quan trọng được các nhà đầu tư quan tâm khi đánh giá tiềm năng sinh lời của một công ty. Shah et al. (2011) và Vo and Nguyen (2014) cho rằng các chỉ số đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh như ROS hoặc ROA tương tự như ROE, phản ánh số lợi nhuận mà nhà đầu tư sẽ thu được từ hoạt động kinh doanh và đây là vấn đề mà nhà đầu tư quan tâm nhất khi đầu tư.

Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy đa biến để phân tích mối tương quan giữa các biến số quản trị doanh nghiệp và ROE. Mô hình này cho phép kiểm soát các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và xác định ảnh hưởng riêng của từng biến số quản trị doanh nghiệp. Các kết quả hồi quy được kiểm tra bằng các phương pháp thống kê phù hợp để đảm bảo tính tin cậy và độ chính xác. Để giải quyết mối quan hệ giữa các yếu tố quản trị doanh nghiệp và hiệu quả hoạt động, chỉ có dữ liệu số mới có thể giúp giải quyết được mối quan hệ này. Vì vậy, phương pháp nghiên cứu định lượng đã được thực hiện thay vì bất kỳ phương pháp nghiên cứu nào khác được áp dụng trong luận văn này.

Quy mô công ty và tốc độ tăng trưởng có tác động tích cực đến hiệu quả hoạt động vì các công ty lớn hơn thường có lợi thế về quy mô, khả năng tiếp cận nguồn vốn và thị trường tốt hơn. Tốc độ tăng trưởng cao cũng cho thấy doanh nghiệp đang phát triển mạnh mẽ và có khả năng sinh lời tốt. Các công ty có quy mô lớn, tốc độ tăng trưởng tốt thường có thể tận dụng các cơ hội thị trường tốt hơn và đạt được lợi thế cạnh tranh bền vững. Vấn đề, kích thước công ty, tốc độ tăng trưởng, quản lý các khoản phải thu của khách hàng, đầu tư vào tài sản cố định, cơ cấu vốn, rủi ro kinh doanh và tuổi công ty có tác động đến hiệu quả hoạt động của công ty.

Quản lý công nợ hiệu quả có tác động tích cực đến hiệu quả hoạt động vì nó giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro nợ xấu và tối ưu hóa dòng tiền. Tuy nhiên, đầu tư tài sản cố định quá mức có thể làm giảm hiệu quả hoạt động do chi phí khấu hao và chi phí bảo trì cao. Do đó, doanh nghiệp cần có chiến lược đầu tư hợp lý để đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn. Nghiên cứu chỉ ra rằng, cần phải xây dựng cơ cấu vốn hợp lý, đầu tư và mở rộng doanh thu, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng máy móc, quản lý các khoản phải thu và một số giải pháp khác.

Doanh nghiệp cần xây dựng một hệ thống quản trị doanh nghiệp dựa trên các nguyên tắc minh bạch, trách nhiệm giải trình và tuân thủ pháp luật. Hội đồng quản trị cần có vai trò chủ động trong việc giám sát hoạt động của ban điều hành và đảm bảo lợi ích của các cổ đông. Việc thiết lập các ủy ban chuyên trách (ví dụ: ủy ban kiểm toán, ủy ban nhân sự) có thể giúp nâng cao hiệu quả quản trị. Để cải thiện khả năng và hiệu quả hoạt động của công ty, giúp họ kịp thời đưa ra các chính sách phù hợp với hoạt động kinh doanh của mình và tránh nguy cơ phá sản, đồng thời tạo điều kiện cho sự ổn định và phát triển kinh tế, phát triển thị trường, giảm lạm phát và cung cấp thực phẩm tốt hơn để phục vụ nhu cầu của người dân.

Doanh nghiệp cần tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ để phát hiện và ngăn chặn các hành vi gian lận và sai sót. Việc xây dựng một quy trình quản trị rủi ro hiệu quả có thể giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác động tiêu cực của các rủi ro tiềm ẩn. Doanh nghiệp nên thường xuyên đánh giá và cập nhật hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình quản trị rủi ro để phù hợp với sự thay đổi của môi trường kinh doanh. Để giúp các công ty chế biến thực phẩm nâng cao khả năng cạnh tranh, tác giả đã chọn chủ đề: “Tác động của các yếu tố quản trị doanh nghiệp đến hiệu quả hoạt động: Nghiên cứu điển hình các công ty chế biến thực phẩm Việt Nam niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM” để nghiên cứu và nghiên cứu.

Doanh nghiệp nên áp dụng các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội và quản trị) để cải thiện hiệu quả hoạt động và đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành chế biến thực phẩm. Các tiêu chuẩn ESG giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro môi trường, đảm bảo quyền lợi của người lao động và thực hiện quản trị doanh nghiệp minh bạch và có trách nhiệm. Việc áp dụng các tiêu chuẩn ESG có thể giúp doanh nghiệp thu hút các nhà đầu tư quan tâm đến các vấn đề xã hội và môi trường.

Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao để nâng cao năng lực cạnh tranh và cải thiện hiệu quả hoạt động. Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Việc đào tạo và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý và công nhân lành nghề là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của doanh nghiệp trong dài hạn. Bên cạnh đó, công ty chế biến thực phẩm có thể xây dựng cơ cấu vốn hợp lý, đầu tư và mở rộng doanh thu, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng máy móc, quản lý các khoản phải thu và một số giải pháp khác.