I. Nâng cao năng lực Tiếng Anh lớp 12 Khái niệm năng lực cốt lõi và vai trò của Tiếng Anh
Phần này tập trung vào khái niệm năng lực cốt lõi theo chương trình Giáo dục phổ thông mới năm 2018. Nó làm rõ định nghĩa năng lực là “thuộc tính cá nhân được hình thành và phát triển nhờ vào các tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động một tổ hợp kiến thức, kỹ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí… để thực hiện thành công một loại hoạt động nào đó, đạt được kết quả mong muốn trong điều kiện cụ thể”. Ba năng lực cốt lõi được nhấn mạnh là: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Tiếng Anh, như một môn học trong lĩnh vực Ngữ văn, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển các năng lực cốt lõi này. Môn học Tiếng Anh tạo điều kiện cho học sinh thực hành các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, qua đó rèn luyện phương pháp học tập, khả năng giao tiếp, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Chương trình Tiếng Anh giúp học sinh hình thành và phát triển các năng lực cốt lõi cần thiết cho công dân thế kỷ 21.
1.1 Định nghĩa năng lực cốt lõi và tầm quan trọng
Văn bản định nghĩa năng lực cốt lõi một cách rõ ràng, nhấn mạnh vào việc huy động kiến thức, kỹ năng và các thuộc tính cá nhân khác để đạt được kết quả mong muốn. Điều này khác biệt so với các định nghĩa trước đây, tập trung hơn vào sự vận dụng thực tiễn. Ba năng lực cốt lõi: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo là trọng tâm. Việc phát triển năng lực cốt lõi không chỉ là mục tiêu của chương trình Giáo dục phổ thông mới mà còn là nền tảng cho sự phát triển toàn diện của học sinh, chuẩn bị cho họ những kỹ năng sống cần thiết trong xã hội hiện đại. Vai trò của Tiếng Anh trong việc rèn luyện các năng lực cốt lõi cũng được làm rõ, nhấn mạnh vào việc thực hành các kỹ năng ngôn ngữ trong các tình huống thực tế.
1.2 Tiếng Anh trong việc hình thành năng lực cốt lõi
Văn bản chỉ ra Tiếng Anh là một môn học có nhiều lợi thế trong việc góp phần hình thành và phát triển toàn diện các năng lực cốt lõi. Thông qua các hoạt động nghe, nói, đọc, viết, học sinh được rèn luyện kỹ năng giao tiếp, khả năng giải quyết vấn đề và sáng tạo. Việc sử dụng phương pháp giảng dạy đổi mới, chú trọng vào sự chủ động, sáng tạo của học sinh là yếu tố quan trọng. Văn bản lấy ví dụ cụ thể về cách thức Tiếng Anh hỗ trợ học sinh phát triển tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Điều này cho thấy sự liên hệ chặt chẽ giữa việc dạy học Tiếng Anh và việc hình thành các năng lực cốt lõi.
II. Thực trạng phát triển năng lực cốt lõi Tiếng Anh lớp 12 tại trường THPT Tân Kỳ
Phần này trình bày kết quả khảo sát thực trạng về việc phát triển năng lực cốt lõi trong giảng dạy Tiếng Anh lớp 12 tại trường THPT Tân Kỳ. Khảo sát được tiến hành với cả giáo viên và học sinh, sử dụng phương pháp phỏng vấn và bảng câu hỏi. Kết quả cho thấy hầu hết giáo viên nhận thức rõ về ba năng lực cốt lõi và ý thức được tầm quan trọng của việc phát triển chúng. Tuy nhiên, một số giáo viên cho rằng việc phát triển năng lực cốt lõi trong quá trình giảng dạy Tiếng Anh 12 gặp khó khăn. Về phía học sinh, một bộ phận học sinh chưa hiểu rõ về năng lực cốt lõi, và việc tự đánh giá năng lực của bản thân còn chưa chính xác. Kết quả khảo sát cho thấy học sinh có thiện cảm với các hoạt động học tập tích cực, sáng tạo.
2.1 Kết quả khảo sát giáo viên
Khảo sát giáo viên cho thấy sự hiểu biết về năng lực cốt lõi khá tốt, phần lớn giáo viên đều đồng tình với việc cần phát triển năng lực cốt lõi cho học sinh. Tuy nhiên, có sự khác biệt về mức độ khó khăn trong việc thực hiện. Một số giáo viên cho rằng sách giáo khoa Tiếng Anh 12 cũ không phù hợp để phát triển năng lực cốt lõi. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy và hình thức tổ chức hoạt động đa dạng để phát triển năng lực cốt lõi cũng được các giáo viên đề cập đến. Dữ liệu này cho thấy sự sẵn sàng về mặt nhận thức của giáo viên, nhưng cũng bộc lộ những thách thức trong việc thực tiễn.
2.2 Kết quả khảo sát học sinh
Kết quả khảo sát học sinh cho thấy một số học sinh chưa hiểu rõ về năng lực cốt lõi. Khả năng tự đánh giá năng lực cốt lõi của bản thân còn hạn chế. Tuy nhiên, học sinh tỏ ra hứng thú với các hoạt động học tập trải nghiệm, dự án, cho thấy tiềm năng và mong muốn được phát triển năng lực của mình. Sự chênh lệch giữa nhận thức của giáo viên và học sinh về năng lực cốt lõi cần được chú ý. Dữ liệu này chỉ ra sự cần thiết của việc hướng dẫn, định hướng cho học sinh về năng lực cốt lõi và cách thức phát triển chúng.
III. Giải pháp nâng cao năng lực cốt lõi Tiếng Anh lớp 12
Phần này đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát triển năng lực cốt lõi cho học sinh lớp 12. Văn bản đề cập đến việc áp dụng các phương pháp giảng dạy như: giao tiếp, tích hợp, dự án, nhiệm vụ. Các hình thức tổ chức dạy học như: đóng vai, hát, kể chuyện, trò chơi, kịch được đề xuất nhằm tạo sự hứng thú và chủ động cho học sinh. Phương pháp học tập trải nghiệm được nhấn mạnh như một cách thức hiệu quả để học sinh ghi nhớ và vận dụng kiến thức. Việc kết hợp linh hoạt các phương pháp và hình thức này là chìa khóa để phát triển năng lực cốt lõi một cách toàn diện.
3.1 Áp dụng các phương pháp dạy học tiên tiến
Văn bản đề xuất các phương pháp giảng dạy như: phương pháp giao tiếp, phương pháp tích hợp, phương pháp dạy học dựa trên dự án, phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ. Mỗi phương pháp có những ưu điểm riêng trong việc phát triển các năng lực cốt lõi khác nhau. Phương pháp giao tiếp giúp phát triển kỹ năng giao tiếp, phương pháp tích hợp giúp phát triển khả năng giải quyết vấn đề, phương pháp dự án và nhiệm vụ giúp phát triển tự chủ và tự học, sáng tạo. Việc lựa chọn và kết hợp linh hoạt các phương pháp này phù hợp với từng nội dung bài học và đặc điểm của học sinh là rất quan trọng.
3.2 Sử dụng đa dạng hình thức tổ chức dạy học
Văn bản đề cập đến nhiều hình thức tổ chức dạy học như: đóng vai, hát, kể chuyện, trò chơi, kịch. Các hình thức này tạo ra môi trường học tập sinh động, hấp dẫn, giúp học sinh chủ động tham gia và phát triển năng lực một cách tự nhiên. Đóng vai giúp rèn luyện kỹ năng giao tiếp, hát và kể chuyện giúp phát triển kỹ năng nghe nói, trò chơi và kịch giúp phát triển tư duy sáng tạo và khả năng hợp tác. Việc kết hợp các hình thức này giúp đa dạng hóa hoạt động học tập, tránh sự nhàm chán và tăng cường hiệu quả học tập.
