Nâng cao hiệu quả quản lý thu ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Phú Thọ

Thu Ngân sách Nhà nước (NSNN) là yếu tố tiên quyết để đảm bảo nguồn lực tài chính cho hoạt động của nhà nước. Nó bao gồm các khoản thuế, phí, lệ phí, và các nguồn thu khác. Thu NSNN phản ánh quan hệ kinh tế trong quá trình nhà nước phân phối nguồn lực tài chính để hình thành quỹ tiền tệ. Cơ cấu các khoản thu NSNN gắn liền với chức năng, nhiệm vụ và quyền lực chính trị của Nhà nước. Mức độ phát triển kinh tế, tỷ lệ tăng trưởng GDP hàng năm là tiền đề hình thành các khoản thu NSNN.

Quy trình quản lý thu Ngân sách Nhà nước trải qua nhiều giai đoạn, từ lập dự toán, tổ chức thu, hạch toán đến kiểm tra, giám sát và báo cáo. Kho bạc Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức thu, hạch toán và tập trung các khoản thu vào NSNN. Quy trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan Thuế, Hải quan, Kho bạc Nhà nước và các Ngân hàng thương mại. Việc phối hợp thu NSNN đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, góp phần vào việc hiện đại hóa và cải cách thủ tục hành chính trong công tác thu nộp NSNN.

Một trong những khó khăn chính là quy trình thu nộp Ngân sách Nhà nước còn nhiều thủ tục phức tạp, gây tốn kém thời gian và chi phí cho người nộp thuế. Việc này đòi hỏi phải đơn giản hóa quy trình, áp dụng công nghệ thông tin để giảm thiểu thủ tục hành chính. Việc cải cách công tác quản lý thu NSNN theo hướng ứng dụng có hiệu quả công nghệ thông tin điện tử vào quy trình quản lý thu NSNN, phát triển các hình thức thu NSNN hiện đại nhằm đơn giản về thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian và thủ tục nộp tiền cho người nộp thuế là chủ trương lớn.

Hệ thống công nghệ thông tin hiện tại chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về quản lý dữ liệu, kết nối và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan liên quan. Việc nâng cấp và hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin là cần thiết để đảm bảo tính chính xác, kịp thời và hiệu quả trong quản lý thu NSNN. Công nghệ của KBNN, cơ quan Tài chính, cơ quan thu không đồng đều, chương trình ứng dụng thu NSNN tại các NHTM hiện mới chủ yếu phục vụ cho các hình thức nộp NSNN bằng tiền mặt hoặc chuyên khoản tại trụ sở chi nhánh hoặc phòng giao dịch của NHTM, chưa chú trọng phát triển các hình thức thu nộp NSNN khác như internet banking, uỷ nhiệm thu không chờ chấp thuận, thu qua ATM...

Tình trạng nợ đọng thuế vẫn còn diễn ra, gây ảnh hưởng đến nguồn thu NSNN. Cần có các biện pháp quyết liệt hơn để thu hồi nợ đọng thuế, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát để ngăn chặn tình trạng trốn thuế. Việc này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các cơ quan chức năng khác.

Quy trình và thủ tục thu nộp Ngân sách Nhà nước cần được rà soát, đơn giản hóa để giảm thiểu thời gian và chi phí cho người nộp thuế. Cần áp dụng các hình thức thu nộp hiện đại, như thu qua internet banking, ATM, POS để tạo thuận lợi cho người nộp thuế. Cần hoàn thiện quy trình, thủ tục thu NSNN gắn với công tác cải cách hành chính của KBNN Phú Thọ.

Cần đầu tư nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, đảm bảo khả năng kết nối và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan liên quan. Cần xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về người nộp thuế, các khoản thu, tình hình nợ đọng để phục vụ công tác quản lý và điều hành. Toàn bộ thông tin, dữ liệu về thu NSNN (kể cả số phải thu, số đã thu của người nộp thuế) đã được trao đổi một cách tập trung, kịp thời giữa KBNN, cơ quan thu (Thuế, Hải quan), cơ quan Tài chính thông qua Trung tâm trao đổi dữ liệu trung ương.

Cần tăng cường phối hợp giữa Kho bạc Nhà nước, cơ quan Thuế, Hải quan, Ngân hàng thương mại và các cơ quan chức năng khác trong công tác quản lý thu NSNN. Cần xây dựng quy chế phối hợp rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cơ quan để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả. Quá trình triển khai thực hiện công tác phối hợp thu NSNN giữa KBNN - Tổng cục Thuế/Hải quan - NHTM đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, góp phần vào việc hiện đại hóa và cải cách thủ tục hành chính trong công tác thu nộp NSNN; nâng cao vai trò quản lý nhà nước của các cơ quan thu và KBNN; tạo điều kiện thuận lợi và giảm thiểu thời gian và thủ tục nộp tiền cho người nộp thuế

Phân tích số liệu thu Ngân sách Nhà nước tại Phú Thọ cho thấy sự tăng trưởng ổn định trong những năm gần đây. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tiềm năng để tăng thu, đặc biệt là từ các lĩnh vực kinh tế mới. Cần có các giải pháp để khai thác tối đa các nguồn thu, đồng thời đảm bảo tính bền vững của nguồn thu. Việc triển khai Dự án Hiện đại hoá thu NSNN, đặc biệt là việc xây dựng và hình thành cơ sở dữ liệu tập trung về người nộp thuế tại Trung tâm trao đổi dữ liệu trung ương đã tạo ra cơ sở vật chất cũng như điều kiện kỹ thuật cần thiết; đồng thời, thúc đẩy xu hướng tổ chức phối hợp thu NSNN giữa các cơ quan trong ngành tài chính (KBNN, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan) với hệ thống các NHTM nhằm phục vụ tốt hơn và tạo thêm nhiều lựa chọn cho người nộp thuế.

Các giải pháp đơn giản hóa thủ tục, ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp giảm thiểu thời gian và chi phí cho người nộp thuế. Người nộp thuế có nhiều lựa chọn hơn trong việc nộp thuế, từ đó nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế. Cần tiếp tục lắng nghe ý kiến của người nộp thuế để hoàn thiện các giải pháp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của họ.

Mục tiêu đến năm 2030 là xây dựng hệ thống quản lý thu NSNN hiện đại, minh bạch, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội. Tầm nhìn là trở thành một trong những địa phương đi đầu trong cả nước về quản lý thu NSNN. Việc này đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của các cơ quan liên quan và sự tham gia tích cực của người dân.

Để đạt được mục tiêu và tầm nhìn đề ra, cần có các giải pháp đột phá như ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain trong quản lý thu NSNN. Cần đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng chính phủ điện tử để tạo thuận lợi cho người nộp thuế và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước.

Các giải pháp chính bao gồm hoàn thiện quy trình và thủ tục, ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan và nâng cao năng lực cán bộ. Kiến nghị đối với các cấp có thẩm quyền là cần tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách và nguồn lực để các giải pháp được triển khai hiệu quả.

Thành công trong quản lý thu Ngân sách Nhà nước đòi hỏi sự cam kết và hành động quyết liệt của tất cả các bên liên quan. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân để xây dựng một môi trường thuế minh bạch, công bằng và hiệu quả. Chỉ khi đó, Phú Thọ mới có thể đạt được mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững.