Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng tại Việt Nam, công tác nâng hạ thiết bị và vật liệu tại các công trình cao tầng ngày càng trở nên phổ biến và phức tạp. Theo ước tính, tai nạn lao động liên quan đến thiết bị nâng tại các dự án xây dựng chiếm khoảng 15-20% tổng số vụ tai nạn lao động trong ngành xây dựng. Dự án tòa nhà Techcombank Hà Nội, với quy mô lớn và yêu cầu kỹ thuật cao, đặt ra nhiều thách thức trong quản lý rủi ro an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) trong công tác nâng hạ. Vấn đề nghiên cứu tập trung vào việc nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro trong hoạt động này nhằm giảm thiểu tai nạn lao động, bảo vệ sức khỏe người lao động và đảm bảo tiến độ thi công.

Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu là phân tích các mối nguy, rủi ro trong công tác nâng hạ tại dự án Techcombank Hà Nội, đánh giá thực trạng quản lý rủi ro và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro ATVSLĐ. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động nâng hạ lồng thép tường vây tại dự án, trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến 2022. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho công tác quản lý an toàn lao động tại các dự án xây dựng tương tự, góp phần giảm thiểu tai nạn và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình quản lý rủi ro hiện đại, trong đó nổi bật là:

  • Lý thuyết quản lý rủi ro theo tiêu chuẩn IEC 31010: tập trung vào nhận diện, đánh giá và kiểm soát rủi ro thông qua các phương pháp định tính và định lượng.
  • Mô hình phân tích an toàn công việc JSA/JHA (Job Safety Analysis/Job Hazard Analysis): phân tích chi tiết từng bước công việc để nhận diện và kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn.
  • Khái niệm chính: mối nguy (hazard), rủi ro (risk), khả năng xảy ra (probability), mức độ nghiêm trọng (severity), chỉ số rủi ro (risk index).

Khung lý thuyết này giúp xây dựng hệ thống đánh giá rủi ro toàn diện, từ nhận diện mối nguy đến đề xuất biện pháp kiểm soát phù hợp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp thu thập số liệu thực tế và phân tích định tính, định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: số liệu thống kê tai nạn lao động, biên bản hiện trường, báo cáo quản lý an toàn của nhà thầu tại dự án Techcombank Hà Nội; quan sát thực tế hoạt động nâng hạ lồng thép tường vây.
  • Cỡ mẫu: 600 công nhân tham gia thi công tại dự án được khảo sát về trình độ, độ tuổi và nhận thức an toàn.
  • Phương pháp chọn mẫu: chọn mẫu ngẫu nhiên có phân tầng theo nhóm công việc để đảm bảo tính đại diện.
  • Phương pháp phân tích: áp dụng phương pháp JSA/JHA kết hợp chỉ số rủi ro để đánh giá mức độ rủi ro từng hoạt động; sử dụng ma trận hệ quả/xác suất để phân loại mức độ rủi ro; phân tích SWOT để đề xuất giải pháp.
  • Timeline nghiên cứu: thu thập và phân tích dữ liệu từ tháng 1/2019 đến tháng 12/2022, bao gồm giai đoạn khảo sát hiện trường, phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Mức độ rủi ro trong công tác nâng hạ lồng thép tường vây: Qua đánh giá 600 công nhân, ước tính 35% hoạt động nâng hạ có mức rủi ro cao (chỉ số rủi ro từ 9-16), trong đó khả năng xảy ra sự cố được đánh giá là khá cao (3/4) và mức độ nghiêm trọng là rất nghiêm trọng (4/4).

  2. Tồn tại trong quản lý rủi ro: Khoảng 40% nhà thầu phụ, đặc biệt là các nhà thầu nhỏ, chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp đánh giá và kiểm soát rủi ro, dẫn đến sự chủ quan và thiếu sót trong công tác quản lý an toàn.

  3. Hiệu quả của phương pháp JSA/JHA: Áp dụng phương pháp JSA/JHA giúp nhận diện chính xác các mối nguy tại từng bước công việc, giảm thiểu rủi ro tai nạn xuống khoảng 25% so với trước khi áp dụng.

  4. Tác động của đào tạo và giám sát: Các buổi huấn luyện an toàn định kỳ và giám sát chặt chẽ đã làm tăng nhận thức an toàn của công nhân lên 30%, góp phần giảm thiểu các sự cố liên quan đến thiết bị nâng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác quản lý rủi ro tại dự án Techcombank Hà Nội còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong việc áp dụng các biện pháp đánh giá rủi ro đồng bộ và hiệu quả. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu đồng bộ trong quy trình quản lý giữa các nhà thầu, đặc biệt là nhà thầu phụ nhỏ lẻ, và sự chủ quan trong nhận thức an toàn của người lao động. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả này tương đồng với các báo cáo về quản lý rủi ro trong ngành xây dựng tại các dự án quy mô lớn, nơi mà sự phức tạp của công tác nâng hạ đòi hỏi hệ thống quản lý chặt chẽ và đồng bộ.

Việc áp dụng phương pháp JSA/JHA kết hợp chỉ số rủi ro đã chứng minh hiệu quả trong việc nhận diện và kiểm soát rủi ro, phù hợp với các khuyến nghị của các tổ chức an toàn lao động quốc tế. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức rủi ro theo từng nhóm công việc và bảng so sánh hiệu quả trước và sau khi áp dụng các biện pháp quản lý mới, giúp minh họa rõ ràng tác động tích cực của các giải pháp đề xuất.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức an toàn cho người lao động: Tổ chức các khóa huấn luyện định kỳ về an toàn nâng hạ, tập trung vào nhận diện rủi ro và biện pháp phòng tránh, nhằm nâng tỷ lệ nhận thức an toàn lên ít nhất 80% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý dự án và các nhà thầu.

  2. Xây dựng và áp dụng quy trình đánh giá rủi ro chuẩn hóa theo phương pháp JSA/JHA: Triển khai áp dụng quy trình đánh giá rủi ro chi tiết cho từng công đoạn nâng hạ, đảm bảo 100% các hoạt động nâng hạ được đánh giá trước khi thực hiện trong vòng 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban an toàn lao động dự án và các nhà thầu.

  3. Tăng cường giám sát và kiểm tra định kỳ công tác quản lý rủi ro: Thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ, kiểm tra định kỳ ít nhất hàng tháng để phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm an toàn, giảm thiểu tai nạn lao động xuống dưới 5% trong năm đầu tiên. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý dự án và tổ an toàn.

  4. Hỗ trợ và nâng cao năng lực quản lý an toàn cho các nhà thầu phụ nhỏ: Cung cấp tài liệu hướng dẫn, đào tạo chuyên sâu và hỗ trợ kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực quản lý rủi ro cho các nhà thầu phụ, đảm bảo 100% nhà thầu phụ tuân thủ quy định an toàn trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý dự án phối hợp với các cơ quan chức năng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban quản lý dự án xây dựng: Nhận được các giải pháp quản lý rủi ro thực tiễn, giúp nâng cao hiệu quả công tác an toàn trong các dự án tương tự.

  2. Nhà thầu thi công và nhà thầu phụ: Áp dụng các phương pháp đánh giá rủi ro và biện pháp kiểm soát an toàn để giảm thiểu tai nạn lao động và nâng cao năng suất.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về an toàn lao động: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để xây dựng chính sách, quy định và hướng dẫn về quản lý rủi ro trong ngành xây dựng.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp: Tham khảo các phương pháp nghiên cứu, mô hình đánh giá rủi ro và ứng dụng thực tiễn trong lĩnh vực an toàn lao động.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý rủi ro trong công tác nâng hạ có vai trò như thế nào?
    Quản lý rủi ro giúp nhận diện, đánh giá và kiểm soát các nguy cơ tiềm ẩn trong công tác nâng hạ, từ đó giảm thiểu tai nạn lao động và thiệt hại tài sản. Ví dụ, áp dụng JSA/JHA giúp phát hiện các bước công việc nguy hiểm và đề xuất biện pháp phòng tránh.

  2. Phương pháp JSA/JHA được áp dụng như thế nào trong dự án Techcombank?
    Phương pháp này được sử dụng để phân tích từng bước công việc nâng hạ lồng thép, xác định các mối nguy và rủi ro, từ đó đề xuất biện pháp kiểm soát phù hợp. Kết quả cho thấy giảm 25% rủi ro tai nạn sau khi áp dụng.

  3. Những khó khăn chính trong quản lý rủi ro tại các nhà thầu phụ là gì?
    Các nhà thầu phụ thường thiếu nguồn lực, kiến thức và quy trình quản lý an toàn đồng bộ, dẫn đến việc đánh giá rủi ro chưa đầy đủ và sự chủ quan trong thực hiện biện pháp an toàn.

  4. Làm thế nào để nâng cao nhận thức an toàn cho công nhân?
    Tổ chức các khóa đào tạo định kỳ, huấn luyện thực hành và truyền thông về an toàn lao động giúp công nhân hiểu rõ rủi ro và cách phòng tránh, từ đó nâng cao ý thức và hành vi an toàn.

  5. Các biện pháp giám sát quản lý rủi ro hiệu quả là gì?
    Thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ, sử dụng bảng kiểm tra an toàn, giám sát trực tiếp tại hiện trường và áp dụng công nghệ thông tin để theo dõi tiến độ và hiệu quả các biện pháp kiểm soát.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích và đánh giá chi tiết các mối nguy, rủi ro trong công tác nâng hạ tại dự án tòa nhà Techcombank Hà Nội, xác định mức độ rủi ro cao ở nhiều công đoạn.
  • Áp dụng phương pháp JSA/JHA kết hợp chỉ số rủi ro giúp nâng cao hiệu quả nhận diện và kiểm soát rủi ro, giảm thiểu tai nạn lao động.
  • Các tồn tại trong quản lý rủi ro chủ yếu do thiếu đồng bộ trong quy trình và nhận thức an toàn của nhà thầu phụ.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể về đào tạo, quy trình đánh giá rủi ro, giám sát và hỗ trợ nhà thầu phụ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý an toàn.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai áp dụng các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các dự án xây dựng tương tự.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao an toàn lao động tại dự án của bạn!