I. Tổng quan hiệu quả kinh doanh tại Công ty Bình Minh 2019 2021
Để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty TNHH Xây Dựng Và Thương Mại Bình Minh, việc đầu tiên là cần có một cái nhìn tổng quan về thực trạng hoạt động trong giai đoạn gần nhất. Dựa trên phân tích báo cáo tài chính từ năm 2019 đến 2021, có thể thấy công ty đã có những bước tiến nhất định nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức. Doanh thu thuần có xu hướng tăng, đặc biệt là vào năm 2021, cho thấy nỗ lực phục hồi và mở rộng thị trường sau giai đoạn khó khăn của dịch bệnh. Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là chi phí giá vốn hàng bán và chi phí quản lý doanh nghiệp chiếm tỷ trọng rất cao, gần như tương đương với doanh thu. Điều này dẫn đến tỷ suất lợi nhuận sau thuế (LNST) còn khá mỏng, mặc dù LNST có tăng trưởng qua các năm. Cụ thể, LNST năm 2019 là 18,30 triệu đồng, tăng lên 27,81 triệu đồng vào năm 2020 và đạt 32,02 triệu đồng vào năm 2021. Mặc dù con số tuyệt đối có tăng, nhưng khi so sánh với quy mô doanh thu hàng tỷ đồng, hiệu quả sinh lời vẫn là một bài toán cần được giải quyết triệt để. Về cơ cấu tài sản, công ty duy trì một tỷ trọng tài sản ngắn hạn cao, cho thấy khả năng thanh khoản tốt. Tuy nhiên, khoản phải thu khách hàng có xu hướng tăng mạnh vào năm 2021, đây là một rủi ro tiềm ẩn về dòng tiền, cho thấy công tác thu hồi công nợ chưa thực sự hiệu quả. Việc tối ưu hóa chi phí và cải thiện quản lý tài chính doanh nghiệp là những nhiệm vụ cấp bách để tạo ra một chiến lược kinh doanh bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh thị trường xây dựng ngày càng khốc liệt.
1.1. Phân tích các chỉ số tài chính cốt lõi của doanh nghiệp
Các chỉ số tài chính cốt lõi phản ánh bức tranh 'sức khỏe' của doanh nghiệp. Tại Công ty Bình Minh, các chỉ số sinh lời như ROS (Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu), ROA (Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản), và ROE (Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu) trong giai đoạn 2019-2021 đều ở mức rất thấp. Ví dụ, ROS năm 2021 chỉ đạt 0,43%, có nghĩa là 100 đồng doanh thu chỉ tạo ra 0,43 đồng lợi nhuận. Điều này khẳng định vấn đề chi phí đang bào mòn lợi nhuận của công ty. Về khả năng thanh toán, các hệ số thanh toán nhanh và thanh toán hiện hành đều ở mức cao, cho thấy công ty có khả năng đáp ứng tốt các nghĩa vụ nợ ngắn hạn. Tuy nhiên, việc duy trì hệ số này quá cao cũng có thể là dấu hiệu của việc sử dụng vốn chưa hiệu quả, đặc biệt là khi lượng tiền mặt và các khoản phải thu lớn. Việc quản lý tài chính doanh nghiệp cần tập trung vào việc cân bằng giữa an toàn thanh khoản và hiệu quả sử dụng vốn.
1.2. Đánh giá bối cảnh thị trường và vị thế cạnh tranh
Công ty Bình Minh hoạt động trong thị trường xây dựng tại Quảng Bình, một thị trường có sự cạnh tranh gay gắt từ nhiều doanh nghiệp địa phương như Công ty TNHH XDTH Thành Công, Công ty TNHH thương mại và xây dựng Phong Giang... Điều này đòi hỏi công ty phải liên tục nâng cao năng lực cạnh tranh. Bối cảnh sau đại dịch COVID-19 và các chính sách thúc đẩy đầu tư công của chính phủ tạo ra nhiều cơ hội, nhưng cũng đi kèm với thách thức về giá nguyên vật liệu leo thang và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, tiến độ. Hoạt động marketing cho công ty xây dựng của Bình Minh vẫn còn hạn chế, chủ yếu dựa vào uy tín và các mối quan hệ sẵn có. Để bứt phá, công ty cần một chiến lược tiếp cận thị trường chủ động hơn, xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và đa dạng hóa kênh tìm kiếm khách hàng.
II. Phân tích thách thức cản trở hiệu quả kinh doanh Công ty Bình Minh
Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực, hoạt động kinh doanh của Công ty Bình Minh vẫn đối mặt với nhiều tồn tại và hạn chế cố hữu. Thách thức lớn nhất và rõ ràng nhất là bài toán về tối ưu hóa chi phí. Theo báo cáo kết quả kinh doanh, tổng chi phí (chủ yếu là giá vốn hàng bán) luôn ở mức rất cao, khiến lợi nhuận gộp và lợi nhuận sau thuế bị thu hẹp đáng kể. Điều này cho thấy quy trình quản lý vật tư xây dựng và kiểm soát chi phí thi công chưa thực sự hiệu quả, có thể do định mức chưa sát, hao hụt trong quá trình thi công hoặc do chưa tối ưu được nguồn cung cấp. Một thách thức nghiêm trọng khác là công tác quản lý dòng tiền, thể hiện qua việc các khoản phải thu khách hàng tăng vọt. Việc bị chiếm dụng vốn kéo dài không chỉ làm giảm hiệu quả sử dụng vốn mà còn tạo ra rủi ro thanh khoản nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Bên cạnh đó, các hoạt động phát triển nguồn nhân lực chưa được đầu tư đúng mức. Mặc dù năng suất lao động có cải thiện, việc thiếu một lộ trình đào tạo bài bản và chính sách đãi ngộ hấp dẫn có thể dẫn đến khó khăn trong việc giữ chân nhân sự giỏi và nâng cao tay nghề đồng bộ cho đội ngũ. Việc giải quyết những thách thức này là tiền đề quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh một cách bền vững.
2.1. Thách thức từ quản lý chi phí và chuỗi cung ứng
Chi phí giá vốn hàng bán cao là nguyên nhân chính làm giảm hiệu quả sinh lời. Vấn đề này bắt nguồn từ nhiều yếu tố trong quản lý chuỗi cung ứng và vật tư. Công ty có thể đang đối mặt với việc giá đầu vào từ các nhà cung cấp chưa phải là tối ưu, hoặc quy trình mua sắm, lưu kho và cấp phát vật tư tại công trường còn tồn tại sự lãng phí. Việc thiếu một hệ thống theo dõi và quản lý vật tư xây dựng theo thời gian thực khiến việc kiểm soát hao hụt trở nên khó khăn. Hơn nữa, sự biến động của giá nguyên vật liệu trên thị trường cũng là một yếu tố rủi ro lớn, đòi hỏi công ty phải có chiến lược dự báo và đàm phán hợp đồng cung cấp linh hoạt hơn để tối ưu hóa chi phí.
2.2. Rủi ro trong quản trị dòng tiền và thu hồi công nợ
Rủi ro về dòng tiền là một trong những vấn đề sống còn của doanh nghiệp xây dựng. Tại Công ty Bình Minh, tình trạng các khoản phải thu tăng cao cho thấy công tác quản trị rủi ro dự án, đặc biệt là rủi ro thanh toán, chưa được chú trọng. Chính sách tín dụng cho khách hàng có thể quá lỏng lẻo, hoặc quy trình đôn đốc và thu hồi nợ chưa quyết liệt. Việc bị chiếm dụng vốn không chỉ ảnh hưởng đến khả năng thanh toán các khoản nợ phải trả cho nhà cung cấp, mà còn làm lỡ các cơ hội đầu tư và mở rộng kinh doanh. Để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, việc xây dựng một quy trình thu hồi công nợ chặt chẽ và áp dụng các điều khoản thanh toán rõ ràng trong hợp đồng là yêu cầu bắt buộc.
III. Phương pháp tối ưu hóa quy trình vận hành ứng dụng công nghệ
Để giải quyết các thách thức cốt lõi, việc tái cấu trúc và tối ưu hóa quy trình vận hành là giải pháp mang tính nền tảng. Công ty Bình Minh cần chuyển đổi từ phương thức quản lý truyền thống sang một mô hình hiện đại hơn, dựa trên dữ liệu và công nghệ. Trọng tâm của giải pháp này là số hóa doanh nghiệp xây dựng, bắt đầu bằng việc chuẩn hóa mọi quy trình từ đấu thầu, mua sắm vật tư, thi công, nghiệm thu đến bàn giao. Việc xây dựng một hệ thống quy trình chuẩn (SOP) giúp giảm thiểu sai sót, chống lãng phí và đảm bảo chất lượng đồng bộ trên tất cả các dự án. Tiếp theo, cần mạnh dạn ứng dụng công nghệ trong xây dựng, đặc biệt là các phần mềm quản lý chuyên dụng. Thay vì quản lý rời rạc trên giấy tờ hoặc các file Excel, một hệ thống tập trung sẽ giúp ban lãnh đạo có cái nhìn toàn cảnh về tình hình hoạt động, từ đó đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Đây không chỉ là giải pháp tối ưu hóa chi phí mà còn giúp cải thiện năng suất lao động và nâng cao tính chuyên nghiệp trong mắt khách hàng và đối tác.
3.1. Số hóa doanh nghiệp xây dựng với phần mềm ERP chuyên ngành
Việc triển khai phần mềm ERP cho ngành xây dựng là một bước đi chiến lược. Một hệ thống ERP hợp nhất sẽ tích hợp tất cả các bộ phận từ kế toán, kinh doanh, kỹ thuật đến quản lý kho và nhân sự trên một nền tảng duy nhất. Điều này cho phép luồng thông tin được xuyên suốt, giúp việc quản lý dự án xây dựng hiệu quả hơn rất nhiều. Lãnh đạo có thể theo dõi tiến độ, chi phí thực tế so với dự toán, tình hình cung ứng vật tư theo thời gian thực. Hệ thống giúp tự động hóa các báo cáo, giảm tải công việc thủ công cho nhân viên và cung cấp dữ liệu chính xác để phân tích và ra quyết định. Đây là công cụ hữu hiệu để kiểm soát chặt chẽ chi phí và dòng tiền.
3.2. Cải thiện năng suất lao động thông qua công nghệ thi công
Bên cạnh phần mềm quản lý, việc đầu tư vào công nghệ thi công hiện đại cũng là yếu tố then chốt để cải thiện năng suất lao động. Công ty nên nghiên cứu và xem xét áp dụng các công nghệ mới như máy móc, thiết bị thi công tự động hóa, hoặc các giải pháp vật liệu xây dựng tiên tiến giúp rút ngắn thời gian thi công. Đồng thời, việc đảm bảo an toàn lao động tại công trường cũng là một phần của việc nâng cao hiệu quả. Khi môi trường làm việc an toàn, người lao động sẽ yên tâm làm việc, giảm thiểu tai nạn và gián đoạn không đáng có. Việc đào tạo cho công nhân sử dụng thành thạo các thiết bị mới cũng là một yêu cầu đi kèm để tối đa hóa hiệu quả đầu tư.
IV. Bí quyết quản trị tài chính phát triển nguồn nhân lực hiệu quả
Con người và tài chính là hai nguồn lực huyết mạch quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, Công ty Bình Minh cần xây dựng một chiến lược đồng bộ cho cả hai lĩnh vực này. Về tài chính, cần chuyển từ trạng thái bị động sang chủ động trong việc quản lý tài chính doanh nghiệp. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch ngân sách chi tiết cho từng dự án, theo dõi chặt chẽ dòng tiền vào-ra, và xây dựng các kịch bản tài chính để đối phó với biến động thị trường. Đặc biệt, phải siết chặt kỷ luật thu hồi công nợ, xem đây là chỉ số KPI quan trọng của bộ phận kinh doanh và kế toán. Về nhân sự, chiến lược phát triển nguồn nhân lực không chỉ dừng lại ở việc tuyển dụng mà phải tập trung vào đào tạo, giữ chân và tạo động lực. Một đội ngũ nhân sự có chuyên môn cao, gắn bó và có tinh thần trách nhiệm sẽ là tài sản quý giá nhất, trực tiếp tạo ra sự khác biệt trong chất lượng công trình và hiệu quả thi công. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa quản trị tài chính thông minh và chính sách nhân sự nhân văn sẽ tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển.
4.1. Xây dựng chính sách kiểm soát công nợ và tối ưu dòng tiền
Để cải thiện tình hình tài chính, công ty cần thiết lập một chính sách tín dụng và thu hồi công nợ rõ ràng. Ngay từ khâu ký hợp đồng, các điều khoản về tiến độ thanh toán phải được quy định cụ thể, kèm theo các chế tài xử lý nếu chậm thanh toán. Bộ phận kế toán cần lập báo cáo tuổi nợ hàng tuần và phối hợp với bộ phận kinh doanh để có kế hoạch đôn đốc quyết liệt. Có thể áp dụng các chính sách chiết khấu thanh toán để khuyến khích khách hàng trả nợ sớm. Việc quản lý tài chính doanh nghiệp hiệu quả còn thể hiện ở việc lập kế hoạch dòng tiền định kỳ, dự báo các khoản thu-chi để luôn đảm bảo khả năng thanh toán và tận dụng tối đa nguồn vốn nhàn rỗi.
4.2. Chiến lược đào tạo và tạo động lực cho đội ngũ nhân sự
Chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh. Công ty cần xây dựng một lộ trình đào tạo rõ ràng cho từng vị trí, từ công nhân kỹ thuật đến kỹ sư giám sát và cấp quản lý. Các chương trình đào tạo có thể tập trung vào nâng cao tay nghề, cập nhật công nghệ mới, kỹ năng quản lý và đảm bảo an toàn lao động tại công trường. Bên cạnh đào tạo, việc xây dựng một hệ thống lương thưởng, phúc lợi cạnh tranh và một lộ trình thăng tiến minh bạch sẽ là động lực lớn để nhân viên cống hiến lâu dài. Theo Khóa luận tốt nghiệp (SV. Lê Thị Hằng, 2022), việc tạo động lực cho nhân viên vẫn chưa được chú trọng, do đó đây là một lĩnh vực cần được cải thiện ngay lập tức.
V. Lộ trình áp dụng giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh thực tiễn
Việc đề xuất giải pháp chỉ là bước đầu; triển khai và đo lường mới là yếu tố quyết định thành công. Để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty TNHH Xây Dựng Và Thương Mại Bình Minh, cần xây dựng một lộ trình áp dụng rõ ràng, chia thành các giai đoạn cụ thể với mục tiêu và KPI đo lường tương ứng. Giai đoạn đầu (3-6 tháng) nên tập trung vào những vấn đề cấp bách nhất: rà soát và chuẩn hóa lại quy trình quản lý vật tư xây dựng và xây dựng chính sách thu hồi công nợ. Đồng thời, tiến hành khảo sát và lựa chọn một phần mềm ERP cho ngành xây dựng phù hợp với quy mô và đặc thù của công ty. Giai đoạn tiếp theo (6-12 tháng) sẽ tập trung vào việc triển khai hệ thống ERP, đào tạo nhân sự sử dụng và bắt đầu áp dụng công nghệ vào quản lý. Trong giai đoạn này, các hoạt động phát triển nguồn nhân lực cũng cần được đẩy mạnh. Cuối cùng, giai đoạn sau 1 năm là giai đoạn tối ưu hóa và đánh giá. Dựa trên dữ liệu thu thập được từ hệ thống, ban lãnh đạo sẽ phân tích, đánh giá hiệu quả của các giải pháp đã triển khai và tiếp tục điều chỉnh để hoàn thiện. Việc đo lường hiệu quả phải dựa trên các chỉ số cụ thể như: tỷ lệ giảm chi phí, vòng quay các khoản phải thu, cải thiện năng suất lao động, và các chỉ số sinh lời (ROS, ROA, ROE).
5.1. Xây dựng hệ thống KPI để đo lường hiệu quả vận hành
Không thể quản lý những gì không thể đo lường. Công ty cần xây dựng một hệ thống Chỉ số đo lường hiệu suất (KPI) cho từng bộ phận và cá nhân. Ví dụ: bộ phận mua hàng có KPI về giá mua tối ưu, bộ phận thi công có KPI về tiến độ và tỷ lệ hao hụt vật tư, bộ phận kinh doanh có KPI về doanh số và tốc độ thu hồi công nợ. Các KPI này cần được liên kết trực tiếp với mục tiêu chung là nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Việc theo dõi và đánh giá KPI định kỳ sẽ giúp nhận diện nhanh chóng các điểm yếu trong vận hành để có hành động khắc phục kịp thời, đồng thời là cơ sở để đánh giá thành tích và khen thưởng nhân viên một cách công bằng.
5.2. Đẩy mạnh hoạt động marketing và mở rộng thị trường
Song song với việc tối ưu hóa nội bộ, việc mở rộng thị trường là cần thiết để gia tăng doanh thu. Công ty cần xây dựng một kế hoạch marketing cho công ty xây dựng một cách bài bản. Điều này bao gồm việc xây dựng một website chuyên nghiệp, giới thiệu các dự án đã thực hiện, và triển khai các hoạt động marketing trên nền tảng số để tiếp cận các khách hàng tiềm năng. Việc đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, không chỉ tập trung vào xây dựng dân dụng mà còn có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác như sửa chữa, bảo trì công trình cũng là một hướng đi đáng cân nhắc để tạo ra một chiến lược kinh doanh bền vững và giảm phụ thuộc vào một phân khúc thị trường duy nhất.