Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trở thành yếu tố then chốt quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành sản xuất và kinh doanh dược phẩm. Công ty TNHH MTV Vacxin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) là một trong bốn nhà máy sản xuất vacxin hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp hơn 10 triệu liều vacxin mỗi năm cho chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia và xuất khẩu sang nhiều quốc gia như Philippines, Lebanon, Sri Lanka. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2016-2018, chất lượng nhân lực của công ty vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát triển và cạnh tranh trong thời kỳ mới.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng nhân lực trong doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dược phẩm, đánh giá thực trạng chất lượng nhân lực tại VABIOTECH trong giai đoạn 2016-2018, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công ty VABIOTECH, với dữ liệu thu thập chủ yếu trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến 2018.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng cường năng lực cạnh tranh của VABIOTECH nói riêng và các doanh nghiệp dược phẩm Việt Nam nói chung. Qua đó, hỗ trợ công tác hoạch định chính sách nhân sự, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu phát triển ngành dược trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn xây dựng trên nền tảng lý thuyết về chất lượng nhân lực trong doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dược phẩm, tập trung vào ba khía cạnh chính: thể lực, trí lực và tâm lực của người lao động. Thể lực là nền tảng thể chất, bao gồm sức khỏe, độ bền và sự nhanh nhẹn; trí lực thể hiện trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ, khả năng sáng tạo và tư duy khoa học; tâm lực liên quan đến phẩm chất đạo đức, tác phong nghề nghiệp, thái độ làm việc và tinh thần đồng đội.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình quản trị nguồn nhân lực hiện đại, nhấn mạnh vai trò của quy hoạch nhân lực, hoạt động tuyển dụng, đào tạo và đánh giá nhân sự trong việc nâng cao chất lượng nhân lực. Các khái niệm chính bao gồm: chất lượng nhân lực, năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, hiệu quả tuyển dụng, đào tạo và chính sách đãi ngộ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng kết hợp trừu tượng hóa, logic và lịch sử để phân tích toàn diện. Dữ liệu thu thập chủ yếu từ nguồn thứ cấp, bao gồm báo cáo nội bộ của VABIOTECH giai đoạn 2016-2018, các tài liệu pháp luật liên quan đến quản lý dược phẩm và nguồn nhân lực, cùng các nghiên cứu kinh nghiệm từ một số doanh nghiệp dược phẩm khác như Công ty Dược phẩm xuất khẩu Hà An và Công ty CP Dược phẩm Hoàng Hà.

Phương pháp phân tích bao gồm mô tả, tổng hợp, so sánh và thống kê nhằm đánh giá thực trạng chất lượng nhân lực, xác định điểm mạnh, hạn chế và nguyên nhân. Cỡ mẫu nghiên cứu tập trung vào toàn bộ nhân sự của VABIOTECH trong giai đoạn nghiên cứu, với hơn 300 cán bộ công nhân viên. Phương pháp chọn mẫu là toàn bộ nhân sự nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

Timeline nghiên cứu kéo dài 6 tháng, từ khảo sát thực trạng, phân tích dữ liệu đến đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng thể lực và sức khỏe nhân sự: Khoảng 85% người lao động tại VABIOTECH đạt sức khỏe loại I và II, tuy nhiên còn khoảng 15% có sức khỏe trung bình, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc. Tỷ lệ người lao động có bệnh nghề nghiệp hoặc sức khỏe yếu chiếm khoảng 5%, gây khó khăn trong duy trì năng suất lao động.

  2. Trình độ chuyên môn và năng lực trí lực: Trong tổng số nhân sự, 138 người là nữ, phần lớn có trình độ đại học và cao đẳng chuyên ngành dược phẩm. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% nhân viên đáp ứng đầy đủ yêu cầu chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp theo tiêu chuẩn CGMP-WHO. Trình độ ngoại ngữ và tin học của nhân viên còn hạn chế, chỉ khoảng 40% đạt chuẩn cơ bản, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận công nghệ mới và hội nhập quốc tế.

  3. Phẩm chất đạo đức và tác phong nghề nghiệp: Đánh giá chung cho thấy nhân viên có tinh thần làm việc nghiêm túc, trung thành với công ty, nhưng vẫn còn một bộ phận nhỏ chưa thực sự phát huy tính chủ động, sáng tạo trong công việc. Tỷ lệ nhân viên có thái độ tích cực chiếm khoảng 75%, còn lại cần cải thiện về tinh thần đồng đội và ý thức kỷ luật.

  4. Công tác tuyển dụng, đào tạo và đãi ngộ: Quy trình tuyển dụng được xây dựng tương đối đầy đủ, bám sát kế hoạch hoạt động công ty, nhưng chưa thực sự hiệu quả trong việc thu hút nhân tài chất lượng cao. Công tác đào tạo và bồi dưỡng nhân sự đạt hiệu quả khoảng 70%, chưa có kế hoạch đào tạo dài hạn và cụ thể. Chế độ lương thưởng chưa thực sự gắn kết với hiệu quả công việc, gây hạn chế động lực làm việc của nhân viên.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ việc công tác tuyển dụng chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng nhân lực, dẫn đến sự thiếu hụt nhân sự có trình độ chuyên môn cao và kỹ năng nghề nghiệp phù hợp. So với một số doanh nghiệp dược phẩm khác, VABIOTECH còn thiếu sự đầu tư bài bản vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là đào tạo lại và nâng cao kỹ năng mềm.

Việc chưa có cơ chế đánh giá, khen thưởng và kỷ luật nhân sự hiệu quả cũng làm giảm động lực làm việc và tinh thần sáng tạo của người lao động. Môi trường làm việc tuy thân thiện nhưng chưa thực sự tạo điều kiện tối ưu để phát huy năng lực cá nhân.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố sức khỏe nhân viên, bảng thống kê trình độ chuyên môn và kỹ năng ngoại ngữ, cũng như biểu đồ đánh giá thái độ và tinh thần làm việc. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế, từ đó làm cơ sở cho việc đề xuất giải pháp phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện quy hoạch nhân lực: Xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực dài hạn, xác định rõ nhu cầu về số lượng và chất lượng nhân sự đến năm 2025. Chủ thể thực hiện là Ban lãnh đạo công ty phối hợp với phòng nhân sự, tiến hành trong vòng 12 tháng.

  2. Nâng cao chất lượng hoạt động tuyển dụng: Cải tiến quy trình tuyển dụng, xây dựng tiêu chuẩn tuyển chọn rõ ràng, minh bạch, tập trung thu hút nhân tài có trình độ chuyên môn cao và phẩm chất đạo đức tốt. Thực hiện ngay trong 6 tháng tới, do phòng nhân sự chủ trì.

  3. Tăng cường đào tạo và đào tạo lại nhân sự: Thiết kế chương trình đào tạo chuyên sâu, bồi dưỡng kỹ năng mềm, ngoại ngữ và tin học cho nhân viên. Đào tạo định kỳ hàng năm, phối hợp với các trường đào tạo chuyên ngành và tổ chức đào tạo nội bộ. Thời gian triển khai từ 2019 đến 2025.

  4. Nâng cao hiệu quả đánh giá, đãi ngộ và kỷ luật: Xây dựng hệ thống đánh giá năng lực và hiệu quả công việc công bằng, minh bạch; áp dụng chính sách lương thưởng gắn với kết quả làm việc; tăng cường kỷ luật lao động để nâng cao tinh thần trách nhiệm. Thực hiện trong vòng 12 tháng, do Ban lãnh đạo và phòng nhân sự phối hợp.

  5. Phát triển phẩm chất đạo đức và tinh thần chuyên nghiệp: Tổ chức các hoạt động văn hóa doanh nghiệp, phong trào thi đua, tạo môi trường làm việc thân thiện, khuyến khích sáng tạo và tinh thần đồng đội. Chủ thể là phòng hành chính nhân sự, triển khai liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý nhân sự VABIOTECH: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực, từ đó hoạch định chính sách phát triển nguồn nhân lực hiệu quả.

  2. Các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dược phẩm khác: Tham khảo kinh nghiệm và bài học thực tiễn trong việc quản lý, đào tạo và phát triển nhân lực ngành dược, áp dụng phù hợp với điều kiện riêng.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế chính trị, quản trị nhân lực: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản trị nguồn nhân lực trong ngành dược phẩm, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về dược phẩm và lao động: Hỗ trợ xây dựng chính sách, quy định về đào tạo, tuyển dụng và phát triển nguồn nhân lực ngành dược, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao chất lượng nhân lực lại quan trọng đối với doanh nghiệp dược phẩm?
    Chất lượng nhân lực quyết định năng lực nghiên cứu, sản xuất và kinh doanh sản phẩm dược phẩm, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và uy tín doanh nghiệp trên thị trường.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng nhân lực tại VABIOTECH?
    Bao gồm trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, sức khỏe thể chất, phẩm chất đạo đức, quy trình tuyển dụng, đào tạo và chính sách đãi ngộ.

  3. Công tác đào tạo nhân sự tại VABIOTECH hiện nay có những điểm mạnh và hạn chế gì?
    Điểm mạnh là có mục tiêu đào tạo rõ ràng và quy chế cụ thể; hạn chế là chưa có kế hoạch đào tạo dài hạn, chưa đáp ứng đủ nhu cầu nâng cao kỹ năng mềm và ngoại ngữ.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả tuyển dụng nhân sự chất lượng cao?
    Cần xây dựng tiêu chuẩn tuyển dụng rõ ràng, minh bạch, quảng bá rộng rãi, phối hợp với các trường đào tạo và sử dụng các công cụ đánh giá năng lực chuyên sâu.

  5. Các giải pháp đề xuất có thể áp dụng trong thời gian bao lâu để thấy hiệu quả?
    Các giải pháp được đề xuất triển khai từ 1 đến 5 năm, trong đó có những bước cải tiến nhanh như hoàn thiện quy trình tuyển dụng trong 6-12 tháng, đào tạo và phát triển nhân lực liên tục đến năm 2025.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa lý luận về chất lượng nhân lực trong doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dược phẩm, làm rõ các yếu tố cấu thành và ảnh hưởng.
  • Đánh giá thực trạng chất lượng nhân lực tại VABIOTECH giai đoạn 2016-2018 cho thấy nhiều điểm mạnh nhưng cũng còn tồn tại hạn chế về sức khỏe, trình độ chuyên môn và chính sách nhân sự.
  • Đề xuất các giải pháp thiết thực như hoàn thiện quy hoạch nhân lực, nâng cao chất lượng tuyển dụng, đào tạo, đánh giá và phát triển phẩm chất đạo đức nhằm nâng cao chất lượng nhân lực đến năm 2025.
  • Nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và năng lực cạnh tranh của VABIOTECH cũng như các doanh nghiệp dược phẩm Việt Nam.
  • Khuyến nghị Ban lãnh đạo công ty và các bên liên quan sớm triển khai các giải pháp để đạt được mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững.

Quý độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích tham khảo và áp dụng các kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả quản trị nguồn nhân lực trong doanh nghiệp dược phẩm.