I. Giới thiệu về Máy Vắt Ly Tâm Thực Phẩm
Đồ án tốt nghiệp "Thiết kế và chế tạo máy vắt ly tâm dùng trong thực phẩm" tập trung vào việc thiết kế và chế tạo một máy vắt ly tâm cho ngành công nghiệp thực phẩm. Máy vắt ly tâm thực phẩm này giải quyết vấn đề làm ráo nước rau củ quả sau khi sơ chế, tăng năng suất và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm hơn so với phương pháp thủ công truyền thống. Mục tiêu chính là tạo ra một sản phẩm hiệu quả, có khả năng ứng dụng thực tiễn cao trong các cơ sở chế biến thực phẩm quy mô nhỏ và vừa. Đồ án đề cập đến các khía cạnh quan trọng như: thiết kế máy vắt ly tâm, chế tạo máy vắt ly tâm, và ứng dụng máy vắt ly tâm trong thực phẩm. Ngành công nghiệp thực phẩm hiện nay đang có nhu cầu lớn về các giải pháp hiện đại, tự động hóa trong khâu sơ chế, và máy ly tâm công nghiệp là một trong những giải pháp được chú trọng.
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam có nền ẩm thực đa dạng với nhiều món ăn sử dụng rau củ quả. Các món gỏi, nộm đòi hỏi nguyên liệu phải được làm sạch và ráo nước kỹ càng. Phương pháp truyền thống như để ráo tự nhiên hoặc vắt tay có nhược điểm về thời gian, năng suất và vệ sinh. Do đó, máy vắt ly tâm thực phẩm được xem là giải pháp tối ưu, đáp ứng nhu cầu sản xuất lớn, tiết kiệm thời gian và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Máy vắt ly tâm sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và năng suất lao động trong ngành chế biến thực phẩm.
1.2 Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
Đồ án đặt mục tiêu thiết kế và chế tạo máy vắt ly tâm với công suất 2kg/mẻ, sử dụng động cơ DC Servo và hệ thống điều khiển tự động. Thiết kế máy vắt ly tâm bao gồm việc lựa chọn vật liệu, tính toán các thông số kỹ thuật, thiết kế kết cấu cơ khí và mạch điện điều khiển. Chế tạo máy vắt ly tâm được thực hiện dựa trên bản thiết kế đã hoàn thiện. Ứng dụng máy vắt ly tâm trong thực phẩm sẽ được đánh giá thông qua các thử nghiệm thực tế. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào máy vắt ly tâm quy mô nhỏ, phù hợp với điều kiện sản xuất của các cơ sở chế biến thực phẩm vừa và nhỏ ở Việt Nam.
II. Thiết kế Cơ khí và Chế tạo Máy Vắt Ly Tâm
Phần này tập trung vào thiết kế máy vắt ly tâm. Các khía cạnh được xem xét bao gồm: cấu tạo máy vắt ly tâm, lựa chọn vật liệu chế tạo máy vắt ly tâm, tính toán thiết kế lồng vắt, thiết kế khớp nối, lựa chọn động cơ, bộ truyền động, và thiết kế khung máy. Vật liệu chế tạo máy vắt ly tâm cần đảm bảo độ bền, khả năng chịu lực và vệ sinh an toàn thực phẩm. Hiệu suất máy vắt ly tâm được đánh giá thông qua các phép tính và mô phỏng. Quá trình sản xuất máy vắt ly tâm được trình bày chi tiết, bao gồm các bước gia công, lắp ráp và kiểm tra chất lượng. Kiểm tra chất lượng máy vắt ly tâm là bước quan trọng để đảm bảo máy hoạt động hiệu quả và an toàn.
2.1 Lựa chọn phương án thiết kế kết cấu máy
Việc lựa chọn vật liệu và thiết kế kết cấu máy phải đảm bảo tính bền vững, khả năng chịu lực tốt, dễ dàng vệ sinh và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Vật liệu chế tạo máy vắt ly tâm cần có khả năng chống ăn mòn, chịu nhiệt và dễ dàng làm sạch. Thiết kế lồng vắt cần đảm bảo hiệu quả tách nước cao, không làm hư hại sản phẩm. Khớp nối cần truyền lực hiệu quả và ổn định. Động cơ cần có công suất phù hợp với yêu cầu hoạt động của máy. Bộ truyền động cần đảm bảo hiệu suất truyền động cao và độ bền tốt. Thiết kế khung máy phải chắc chắn và ổn định, chịu được lực ly tâm trong quá trình hoạt động.
2.2 Tính toán và lựa chọn các thành phần
Tính toán thiết kế lồng vắt bao gồm việc xác định kích thước, vật liệu và độ bền của lồng vắt để đảm bảo hiệu quả tách nước cao. Lựa chọn động cơ dựa trên công suất yêu cầu và tốc độ quay. Tính toán và lựa chọn bộ truyền đảm bảo hiệu suất truyền động và tuổi thọ của hệ thống. Thiết kế khung máy cần tính toán lực tác động để đảm bảo độ bền và ổn định. Các phép tính cần chính xác để đảm bảo hiệu suất máy vắt ly tâm đạt yêu cầu. Mô hình thiết kế cần được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi chế tạo.
III. Thiết kế Điện và Điều khiển Máy Vắt Ly Tâm
Phần này tập trung vào thiết kế mạch điện và thuật toán điều khiển cho máy vắt ly tâm. Sơ đồ khối mạch điều khiển được mô tả chi tiết, bao gồm các thành phần chính như: bộ điều khiển, mạch công suất, mạch hiển thị và mạch điều khiển tốc độ động cơ. Bộ điều khiển PID được sử dụng để điều chỉnh tốc độ động cơ một cách chính xác và ổn định. Thuật toán điều khiển được lập trình để đảm bảo máy hoạt động theo các chế độ cài đặt. Mạch hiển thị cung cấp thông tin về trạng thái hoạt động của máy. An toàn lao động máy vắt ly tâm được đảm bảo bằng các thiết kế và biện pháp an toàn cần thiết.
3.1 Sơ đồ khối mạch điều khiển và lựa chọn linh kiện
Sơ đồ khối mạch điều khiển thể hiện sự kết nối giữa các thành phần trong hệ thống điều khiển. Việc lựa chọn linh kiện điện tử phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo độ tin cậy và hiệu quả của hệ thống. Bộ điều khiển vi xử lý có nhiệm vụ xử lý tín hiệu, thực hiện thuật toán điều khiển và điều khiển các thiết bị ngoại vi. Mạch công suất cung cấp điện năng cho động cơ và các thiết bị khác. Mạch hiển thị cung cấp thông tin về tốc độ, thời gian và chế độ hoạt động của máy. Việc lựa chọn các linh kiện cần phải cân nhắc đến độ bền, khả năng chịu nhiệt, và độ chính xác.
3.2 Thuật toán điều khiển và lập trình
Thuật toán điều khiển sử dụng bộ điều khiển PID để điều chỉnh tốc độ động cơ một cách chính xác. Thuật toán điều khiển được lập trình trên bộ điều khiển vi xử lý. Chế độ vận hành có thể bao gồm chế độ tự động và chế độ thủ công. Lập trình cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo sự hoạt động ổn định và chính xác của hệ thống. Các thử nghiệm cần được thực hiện để kiểm tra hiệu quả của thuật toán và hiệu chỉnh các tham số nếu cần thiết. An toàn lao động máy vắt ly tâm được tích hợp vào trong phần mềm điều khiển.
IV. Kết quả và Thử nghiệm
Phần này trình bày kết quả thử nghiệm của máy vắt ly tâm đã chế tạo. Các thông số kỹ thuật của máy được đo đạc và ghi nhận. Hiệu quả tách nước của máy được đánh giá thông qua các thử nghiệm với các loại rau củ quả khác nhau. Phân tích hiệu suất máy vắt ly tâm được thực hiện để đánh giá hiệu quả hoạt động của máy. Kết quả thử nghiệm cho thấy máy vắt ly tâm đạt hiệu quả cao trong việc tách nước rau củ quả, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
4.1 Thử nghiệm và đánh giá hiệu quả
Các thử nghiệm được tiến hành với nhiều loại rau củ quả khác nhau để đánh giá hiệu quả tách nước của máy. Hiệu suất máy vắt ly tâm được tính toán dựa trên lượng nước được tách ra và thời gian vận hành. Chất lượng sản phẩm sau khi vắt nước được kiểm tra để đảm bảo không bị hư hỏng. Các số liệu thu được được phân tích và đánh giá để xác định hiệu quả hoạt động của máy. Kết quả thử nghiệm được trình bày chi tiết và được so sánh với các phương pháp truyền thống.
4.2 Phân tích kết quả và đề xuất cải tiến
Phân tích kết quả thử nghiệm giúp đánh giá hiệu quả của thiết kế và chế tạo máy. Các số liệu thu được được phân tích để xác định ưu điểm và nhược điểm của máy. Dựa trên kết quả phân tích, các đề xuất cải tiến được đưa ra để nâng cao hiệu quả hoạt động của máy. Kết luận về hiệu quả và tính khả thi của máy vắt ly tâm được đưa ra. Hướng phát triển cho các nghiên cứu tiếp theo được đề xuất.