I. Khái quát chung về ly thân
Ly thân là một khái niệm quan trọng trong đời sống hôn nhân, tuy nhiên, chưa được pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng. Khái niệm này đề cập đến tình trạng vợ chồng không sống cùng nhau nhưng vẫn duy trì mối quan hệ hôn nhân hợp pháp. Theo pháp luật nhiều nước, ly thân được công nhận như một biện pháp tạm thời nhằm giải quyết những mâu thuẫn trong hôn nhân mà không cần phải ly hôn. Điều này cho phép các bên có thời gian suy nghĩ và đưa ra quyết định cuối cùng về tương lai của mối quan hệ. Như vậy, ly thân không chỉ đơn thuần là sự tách biệt về mặt vật lý mà còn liên quan đến các quyền và nghĩa vụ pháp lý giữa hai bên. Việc quy định ly thân trong pháp luật giúp bảo vệ quyền lợi của các bên trong mối quan hệ hôn nhân, đồng thời tạo ra một cơ chế pháp lý để giải quyết các tranh chấp phát sinh trong thời gian này. Theo Điều 296 Bộ luật Dân sự của Cộng hòa Pháp, ly thân được hiểu là một sự tạm ngừng các nghĩa vụ chung giữa vợ và chồng, trong khi vẫn duy trì mối quan hệ hôn nhân. Điều này cho thấy rằng ly thân không phải là sự kết thúc của hôn nhân mà là một giai đoạn cần thiết để các bên xem xét lại mối quan hệ.
II. Quy định về ly thân trong pháp luật một số nước trên thế giới
Ly thân đã được quy định trong pháp luật của nhiều quốc gia, đặc biệt là trong các hệ thống pháp luật Civil Law và Common Law. Tại Pháp, ly thân được quy định rõ ràng trong Bộ luật Dân sự, cho phép các bên có thể yêu cầu tòa án công nhận tình trạng ly thân. Tương tự, tại Canada, đặc biệt là tỉnh Quebec, ly thân cũng được công nhận và có quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên trong thời gian này. Ở các nước thuộc hệ thống Common Law như Vương quốc Anh và Mỹ, ly thân cũng được thừa nhận, nhưng quy trình và điều kiện có thể khác nhau. Ví dụ, tại Vương quốc Anh, ly thân có thể được thực hiện thông qua thỏa thuận giữa hai bên mà không cần phải ra tòa. Điều này cho thấy rằng mỗi quốc gia có cách tiếp cận khác nhau đối với ly thân, tùy thuộc vào bối cảnh văn hóa và pháp lý. Việc nghiên cứu các quy định này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về ly thân mà còn đưa ra những gợi ý cho việc xây dựng chế định ly thân phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
III. Khả năng áp dụng pháp luật về ly thân ở Việt Nam hiện nay
Tại Việt Nam, ly thân hiện chưa được quy định trong Luật Hôn nhân và Gia đình, điều này gây khó khăn cho các cặp vợ chồng gặp phải mâu thuẫn trong hôn nhân. Việc thiếu một quy định rõ ràng về ly thân dẫn đến nhiều tranh chấp pháp lý, đặc biệt là về quyền nuôi con và tài sản chung. Nhiều cặp vợ chồng lựa chọn ly thân như một giải pháp tạm thời để giải quyết mâu thuẫn mà không muốn ly hôn. Tuy nhiên, do không có cơ sở pháp lý, các bên thường gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình. Nghiên cứu cho thấy rằng việc quy định ly thân trong pháp luật Việt Nam là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của các bên, đồng thời giảm thiểu các tranh chấp phát sinh. Các đề xuất cho việc xây dựng chế định ly thân bao gồm việc quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các bên trong thời gian ly thân, cũng như quy trình yêu cầu công nhận ly thân. Điều này không chỉ giúp giải quyết các vấn đề phát sinh trong hôn nhân mà còn tạo ra một môi trường pháp lý ổn định hơn cho các cặp vợ chồng.