I. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, tài sản chung của vợ chồng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển mối quan hệ vợ chồng. Việc phân chia tài sản chung khi có tranh chấp là một vấn đề cần thiết nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên. Pháp luật Việt Nam đã có những quy định rõ ràng về vấn đề này trong Bộ luật Dân sự và Luật Hôn nhân và Gia đình, tạo cơ sở pháp lý cho việc giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trong quá trình áp dụng, vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc và bất cập. Do đó, việc nghiên cứu thực tiễn áp dụng tại Tòa án Nhân dân tỉnh Lạng Sơn là cần thiết để đánh giá hiệu quả của các quy định pháp luật và đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Việc tìm hiểu này không chỉ giúp nâng cao nhận thức về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ hôn nhân mà còn góp phần vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam.
II. Tình hình nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu về chia tài sản chung của vợ chồng đã được nhiều tác giả quan tâm, với nhiều công trình khác nhau từ luận án, luận văn đến các bài báo khoa học. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra những quy định pháp luật liên quan đến chia tài sản chung trong nhiều trường hợp khác nhau, như trong thời kỳ hôn nhân, khi ly hôn, và khi một bên chết. Tuy nhiên, phần lớn các công trình này tập trung vào lý thuyết mà chưa đi sâu vào thực tiễn áp dụng tại các tòa án cụ thể. Đặc biệt, chưa có nghiên cứu nào tập trung vào Tòa án Nhân dân tỉnh Lạng Sơn, nơi có những đặc thù riêng trong việc giải quyết các vụ án liên quan đến chia tài sản chung. Do đó, việc nghiên cứu đề tài này sẽ bổ sung vào kho tàng tri thức về pháp luật, đồng thời tạo điều kiện cho việc cải cách và hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình.
III. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu này là làm rõ các vấn đề lý luận liên quan đến chia tài sản chung của vợ chồng, đồng thời đánh giá thực trạng áp dụng quy định pháp luật tại Tòa án Nhân dân tỉnh Lạng Sơn. Nghiên cứu sẽ chỉ ra những thành tựu đạt được cũng như những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn xét xử. Từ đó, đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi các quy định này. Nhiệm vụ cụ thể bao gồm phân tích các khái niệm cơ bản về tài sản chung, tìm hiểu thực tiễn xét xử tại Tòa án, và đưa ra các giải pháp cải thiện quy định pháp luật.
IV. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
Luận văn không chỉ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cơ sở đào tạo luật mà còn có giá trị thực tiễn cao đối với các nhà làm luật và các nhà nghiên cứu. Các kiến nghị trong luận văn sẽ góp phần vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng, từ đó đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên trong quan hệ hôn nhân. Hơn nữa, nghiên cứu còn giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về quyền và nghĩa vụ liên quan đến tài sản chung, góp phần tạo ra một xã hội công bằng và văn minh.
V. Kết cấu luận văn
Luận văn được chia thành ba chương chính. Chương 1 tập trung vào các vấn đề lý luận về chia tài sản chung của vợ chồng, bao gồm khái niệm, đặc điểm và quy định pháp luật hiện hành. Chương 2 phân tích thực trạng quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng tại Tòa án Nhân dân tỉnh Lạng Sơn, đánh giá những thành tựu và khó khăn trong việc thực hiện chia tài sản chung. Cuối cùng, Chương 3 đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và bảo đảm hiệu quả thực hiện chia tài sản chung của vợ chồng.
