I. Khái niệm vai trò và lịch sử phát triển của chế độ tài sản riêng
Luận văn bắt đầu bằng việc làm rõ các khái niệm cơ bản về tài sản, quyền sở hữu tài sản, và đặc biệt là tài sản riêng của vợ chồng. Tài sản riêng được định nghĩa là tài sản thuộc sở hữu của riêng vợ hoặc chồng, tồn tại song song với tài sản chung trong chế độ tài sản của vợ chồng. Việc xác định rõ tài sản riêng có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi của mỗi cá nhân, tránh tranh chấp, đồng thời góp phần xây dựng quan hệ hôn nhân gia đình hòa thuận, ổn định. Luận văn cũng khái quát quá trình phát triển của chế độ tài sản riêng trong pháp luật Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử, từ thời kỳ Pháp thuộc đến nay, cũng như so sánh với pháp luật của một số nước trên thế giới. Qua đó, luận văn khẳng định tính tất yếu và cần thiết của việc quy định rõ ràng về tài sản riêng trong Luật Hôn nhân và Gia đình. Ví dụ, luận văn nêu: "Tài sản là một khái niệm được xem xét dưới nhiều khía cạnh... Hiểu theo khía cạnh pháp lý thì tài sản là một chế định pháp luật, gắn liền với quyền sở hữu của chủ thể nhất định." Điều này cho thấy cách tiếp cận vấn đề một cách khoa học và bài bản.
II. Xác định tài sản riêng theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014
Chương này phân tích chi tiết các quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 về việc xác định tài sản riêng. Luận văn chỉ ra các căn cứ xác định tài sản riêng, bao gồm căn cứ vào sự kiện kết hôn, nguồn gốc của tài sản và "nguyên tắc suy đoán". Các trường hợp cụ thể được xem là tài sản riêng như tài sản có trước hôn nhân, tài sản được thừa kế riêng, tặng cho riêng, tài sản đáp ứng nhu cầu riêng, tài sản được chia riêng trong thời kỳ hôn nhân, và các tài sản khác theo quy định của pháp luật. Luận văn cũng phân tích rõ quyền và nghĩa vụ của vợ, chồng đối với tài sản riêng, nhấn mạnh sự bình đẳng giữa hai bên trong việc quản lý và sử dụng tài sản riêng của mình. Việc phân tích này giúp người đọc hiểu rõ hơn về các quy định hiện hành và cách áp dụng chúng trong thực tế.
III. Thực tiễn áp dụng và những vướng mắc
Luận văn dành riêng một chương để đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật về xác định tài sản riêng của vợ chồng tại các tòa án. Thông qua việc phân tích một số vụ việc cụ thể và điển hình, luận văn chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và vướng mắc trong quá trình áp dụng. Những khó khăn, bất cập thường gặp bao gồm việc chứng minh nguồn gốc tài sản, áp dụng “nguyên tắc suy đoán”, xác định tài sản riêng trong hôn nhân thực tế… Từ đó, luận văn cho thấy sự cần thiết phải hoàn thiện hệ thống pháp luật để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản riêng.
IV. Giải pháp và kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Dựa trên những phân tích về lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về xác định tài sản riêng. Các kiến nghị này tập trung vào việc cụ thể hóa các quy định, bổ sung các trường hợp tài sản riêng, hướng dẫn áp dụng “nguyên tắc suy đoán”, cũng như tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Mục tiêu là nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của vợ chồng, góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững. Luận văn mang tính thực tiễn cao, hướng đến việc giải quyết các vấn đề pháp lý phát sinh trong đời sống xã hội.
