I. Khái niệm và phân loại tài sản trong Luật Hôn nhân và Gia đình
Luận văn thạc sĩ luật học này tập trung vào việc xác định tài sản riêng của vợ chồng khi ly hôn theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Một trong những khái niệm quan trọng cần làm rõ là “tài sản”. Luật Dân sự 2015 định nghĩa tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản, bao gồm bất động sản và động sản, có thể là hiện có hoặc hình thành trong tương lai. Trong bối cảnh hôn nhân, tài sản được chia thành tài sản chung và tài sản riêng. Việc phân loại này có ý nghĩa quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp khi ly hôn. Tài sản riêng của mỗi người bao gồm tài sản có trước khi kết hôn, tài sản được thừa kế, được tặng cho riêng cá nhân đó trong thời kỳ hôn nhân và tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của cá nhân. Luận văn cũng phân tích các hình thức sở hữu tài sản, bao gồm sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân và sở hữu hỗn hợp. Việc hiểu rõ các hình thức sở hữu này là cần thiết để xác định đúng loại tài sản và áp dụng các quy định pháp luật phù hợp.
II. Xác định tài sản riêng khi ly hôn theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định việc xác định tài sản riêng của vợ, chồng khi ly hôn dựa trên chế độ tài sản đã thỏa thuận trước hoặc theo quy định của pháp luật. Nếu vợ chồng có thỏa thuận trước về chế độ tài sản, việc xác định tài sản riêng sẽ dựa trên thỏa thuận đó. Trong trường hợp không có thỏa thuận, việc xác định tài sản riêng sẽ tuân theo chế độ tài sản theo luật định. Luận văn phân tích kỹ Điều 58 và các điều khoản liên quan của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 để làm rõ quy trình và các căn cứ pháp lý cho việc xác định tài sản riêng. Ví dụ, luận văn đề cập đến việc xác định tài sản riêng dựa vào nguồn gốc tài sản, thời điểm sở hữu, mục đích sử dụng và các chứng cứ liên quan. Việc xác định này có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mỗi bên khi ly hôn.
III. Thực tiễn áp dụng và những vướng mắc
Luận văn khảo sát thực tiễn áp dụng Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 trong việc xác định tài sản riêng của vợ chồng khi ly hôn tại các tòa án. Qua đó, luận văn chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong quá trình áp dụng. Một số ưu điểm được nêu ra là việc luật đã quy định rõ ràng hơn về tài sản riêng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn. Ví dụ, việc chứng minh nguồn gốc tài sản riêng trong một số trường hợp gặp khó khăn, đặc biệt là đối với tài sản có được từ trước khi kết hôn hoặc tài sản được tặng cho. Luận văn cũng phân tích nguyên nhân của những hạn chế này, chẳng hạn như nhận thức pháp luật của người dân còn hạn chế, việc lưu giữ chứng từ, tài liệu chưa đầy đủ, và một số quy định của pháp luật chưa thực sự rõ ràng, dẫn đến việc áp dụng không thống nhất.
IV. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng
Dựa trên những phân tích về lý luận và thực tiễn, luận văn đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng trong việc xác định tài sản riêng của vợ chồng khi ly hôn. Cụ thể, luận văn đề xuất cần bổ sung, sửa đổi một số quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 để làm rõ hơn về các loại tài sản riêng, quy trình xác định và trách nhiệm chứng minh. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức của người dân về chế độ tài sản trong hôn nhân. Luận văn cũng đề xuất cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ tư pháp, đặc biệt là thẩm phán, để đảm bảo việc áp dụng pháp luật được thống nhất và hiệu quả. Các kiến nghị này nhằm mục đích bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan trong các vụ án ly hôn.