I. Tính cấp thiết của đề tài
Gia đình là nền tảng của xã hội, nơi hình thành và nuôi dưỡng nhân cách con người. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện đại, tỷ lệ ly hôn ngày càng gia tăng, kéo theo nhiều tranh chấp về tài sản giữa các cặp vợ chồng. Việc giải quyết tranh chấp tài sản khi ly hôn không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn ảnh hưởng đến đời sống tâm lý, tình cảm của các bên liên quan. Theo thống kê, nhiều vụ ly hôn kéo dài do không thống nhất được về tài sản, dẫn đến sự căng thẳng và xung đột. Do đó, nghiên cứu về giải quyết tranh chấp tài sản vợ chồng khi ly hôn tại Tòa án Hòa Bình là cần thiết để tìm ra những giải pháp tối ưu, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng công tác xét xử tại địa phương. "Giải quyết tranh chấp tài sản vợ chồng khi ly hôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Tòa án, nhằm đảm bảo công lý và sự công bằng trong xã hội".
II. Tình hình nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu về tranh chấp tài sản trong hôn nhân đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học và thực tiễn pháp lý. Các công trình nghiên cứu trước đây đã chỉ ra những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến chế độ tài sản của vợ chồng, tuy nhiên, chưa có nhiều nghiên cứu chuyên sâu về thực trạng giải quyết tranh chấp tài sản tại Tòa án Hòa Bình. Nhiều tác giả đã phân tích các quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, nhưng việc áp dụng vào thực tiễn tại địa phương vẫn còn nhiều hạn chế. "Nghiên cứu này sẽ bổ sung vào kho tàng tri thức hiện có, đồng thời đề xuất các giải pháp khả thi nhằm cải thiện tình hình giải quyết tranh chấp tài sản tại Tòa án".
III. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn áp dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, kết hợp với các phương pháp nghiên cứu cụ thể như phân tích, tổng hợp, so sánh và thống kê. Phương pháp phân tích giúp làm rõ các quy định pháp luật hiện hành về tài sản chung và riêng của vợ chồng, trong khi phương pháp tổng hợp cung cấp cái nhìn tổng quát về thực trạng giải quyết tranh chấp tài sản tại Tòa án Hòa Bình. "Việc kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu sẽ giúp luận văn đạt được mục tiêu nghiên cứu, từ đó đưa ra những kiến nghị có tính khả thi".
IV. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
Luận văn không chỉ có giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Những kiến thức và kết quả nghiên cứu sẽ được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho công tác giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực Luật Hôn nhân và Gia đình. Đặc biệt, các cặp vợ chồng sẽ có cơ hội hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình đối với tài sản, từ đó giúp họ đưa ra quyết định đúng đắn hơn trong quá trình ly hôn. "Luận văn sẽ góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho cộng đồng, thúc đẩy việc thực hiện pháp luật về hôn nhân và gia đình một cách hiệu quả hơn".
V. Lý luận chung về giải quyết tranh chấp tài sản của vợ chồng khi ly hôn
Ly hôn là sự chấm dứt quan hệ hôn nhân, kéo theo việc phân chia tài sản chung và riêng giữa vợ chồng. Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, tài sản chung của vợ chồng bao gồm tài sản được tạo ra trong thời kỳ hôn nhân, trong khi tài sản riêng là tài sản thuộc sở hữu riêng của mỗi bên trước khi kết hôn hoặc được thừa kế. Việc phân chia tài sản cần dựa trên nguyên tắc công bằng và hợp lý, nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên. "Quy định rõ ràng về tài sản chung và riêng sẽ giúp Tòa án giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả hơn, giảm thiểu xung đột giữa các bên".
VI. Thực tiễn giải quyết tranh chấp tài sản tại Tòa án Hòa Bình
Tình hình thực tiễn cho thấy, việc giải quyết tranh chấp tài sản tại Tòa án Hòa Bình còn gặp nhiều khó khăn, nhất là trong việc xác định tài sản chung và riêng của vợ chồng. Nhiều vụ án kéo dài do các bên không thống nhất được về giá trị tài sản, dẫn đến việc Tòa án phải tiến hành nhiều phiên họp để làm rõ. "Cần có những biện pháp cải thiện quy trình giải quyết tranh chấp tài sản, nhằm rút ngắn thời gian xét xử và nâng cao hiệu quả công tác xét xử tại Tòa án".
VII. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao chất lượng giải quyết tranh chấp
Để nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp tài sản vợ chồng khi ly hôn, cần hoàn thiện các quy định pháp luật về tài sản chung và riêng. Đồng thời, Tòa án cần tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, thẩm phán để nâng cao chất lượng xét xử. "Việc hoàn thiện pháp luật và nâng cao chất lượng xét xử sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên, tạo sự công bằng trong giải quyết tranh chấp tài sản".
