Nghiên Cứu Xây Dựng Mô Hình Trường Học Xanh Tại Trường Tiểu Học Đội Cấn, Thành Phố Thái Nguyên

• Tác giả: Nguyễn Văn Trung
• Người hướng dẫn: PGS. TS Đỗ Thị Lan
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Khoa Học Môi Trường
• Đề tài: Nghiên cứu cơ sở lý luận xây dựng “Trường học xanh” cho trường tiểu học Đội Cấn thành phố Thái Nguyên
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu của đề tài
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Ý nghĩa của đề tài
• 1.4. Yêu cầu của đề tài
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài
• 2.2. Một số khái niệm cơ bản
• 2.2.1. Môi trường là gì?
• 2.2.2. Chức năng của môi trường
• 2.2.3. Ô nhiễm môi trường là gì?
• 2.2.4. Các khái niệm về trường học xanh
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và tính cấp thiết của đề tài

Luận văn thạc sĩ này tập trung vào việc xây dựng mô hình trường học xanh tại Tiểu học Đội Cấn, Thái Nguyên. Với tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh từ sớm là cần thiết. Giáo dục bền vững và phát triển bền vững là những mục tiêu chính của đề tài. Trường học xanh không chỉ là nơi học tập mà còn là môi trường thân thiện, giúp học sinh hình thành thói quen bảo vệ môi trường.

1.1. Mục tiêu của đề tài

Mục tiêu chung của đề tài là đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đồng thời nâng cao nhận thức về môi trường cho học sinh. Mục tiêu cụ thể bao gồm xây dựng cơ sở lý luận cho trường học xanh, điều tra tình hình môi trường tại trường, và đề xuất các giải pháp thực tiễn.

1.2. Ý nghĩa của đề tài

Đề tài có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao kiến thức và kỹ năng thực tiễn cho sinh viên. Nó cũng góp phần hình thành ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh, tạo nên một môi trường học đường thân thiện và bền vững.

II. Cơ sở lý luận và thực tiễn

Phần này trình bày cơ sở khoa học của đề tài, bao gồm các khái niệm về môi trường, ô nhiễm môi trường, và trường học xanh. Đề tài cũng phân tích tình hình thực hiện trường học xanh trên thế giới và tại Việt Nam, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho việc áp dụng tại Tiểu học Đội Cấn.

2.1. Khái niệm về môi trường và trường học xanh

Môi trường được định nghĩa là không gian sống của con người và các loài sinh vật. Trường học xanh là mô hình trường học thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, và giáo dục học sinh về bảo vệ môi trường.

2.2. Tình hình thực hiện trường học xanh

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã triển khai thành công mô hình trường học xanh. Tại Việt Nam, mô hình này còn khá mới mẻ, nhưng đã có những bước tiến đáng kể trong việc áp dụng vào thực tiễn.

III. Phương pháp nghiên cứu và kết quả

Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu như điều tra, phỏng vấn, và tổng hợp thông tin để đánh giá hiện trạng môi trường tại Tiểu học Đội Cấn. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự cần thiết của việc cải tạo môi trường học đường và triển khai các chương trình giáo dục xanh.

3.1. Phương pháp nghiên cứu

Các phương pháp chính bao gồm điều tra thực địa, phỏng vấn học sinh và giáo viên, và tổng hợp dữ liệu từ các nguồn tài liệu liên quan.

3.2. Kết quả nghiên cứu

Kết quả cho thấy học sinh và giáo viên tại Tiểu học Đội Cấn có nhận thức cơ bản về môi trường, nhưng cần được nâng cao thông qua các hoạt động giáo dục cụ thể.

IV. Giải pháp và kiến nghị

Dựa trên kết quả nghiên cứu, đề tài đề xuất các giải pháp cụ thể để xây dựng mô hình trường học xanh tại Tiểu học Đội Cấn. Các giải pháp bao gồm cải tạo cơ sở vật chất, triển khai các hoạt động thực hành xanh, và tăng cường sự tham gia của cộng đồng.

4.1. Giải pháp cải tạo môi trường

Các giải pháp bao gồm trồng thêm cây xanh, cải thiện hệ thống vệ sinh, và sử dụng năng lượng tiết kiệm.

4.2. Giải pháp giáo dục

Triển khai các chương trình giáo dục xanh như tổ chức các buổi ngoại khóa về môi trường, hướng dẫn học sinh thực hành bảo vệ môi trường.

V. Kết luận

Luận văn thạc sĩ này đã đưa ra một cái nhìn toàn diện về việc xây dựng mô hình trường học xanh tại Tiểu học Đội Cấn, Thái Nguyên. Các giải pháp được đề xuất không chỉ mang tính khả thi mà còn có ý nghĩa thực tiễn cao, góp phần vào sự phát triển bền vững của giáo dục và môi trường.

Tổng quan nghiên cứu

Theo đánh giá mới nhất của Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Thái Nguyên, tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn ngày càng gia tăng và khó kiểm soát, với các vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường ngày càng phức tạp. Trong bối cảnh đó, việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho người dân, đặc biệt là học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, trở nên cấp thiết. Tuy nhiên, nhận thức về môi trường của học sinh hiện nay chưa cao do thiếu sự lồng ghép vấn đề môi trường trong chương trình học và các hoạt động ngoại khóa. Luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận xây dựng mô hình “Trường học xanh” cho Trường Tiểu học Đội Cấn, thành phố Thái Nguyên, nhằm nâng cao nhận thức và ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh, góp phần xây dựng môi trường học tập xanh - sạch - đẹp.

Mục tiêu nghiên cứu bao gồm đánh giá sự hiểu biết của học sinh về môi trường, xây dựng cơ sở lý luận cho mô hình trường học xanh, khảo sát thực trạng môi trường và ý kiến phụ huynh, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp. Nghiên cứu được thực hiện tại Trường Tiểu học Đội Cấn trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2014. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển giáo dục môi trường tại các trường tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và bảo vệ môi trường địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình về môi trường và giáo dục môi trường, trong đó có:

• Khái niệm môi trường: Theo UNESCO, môi trường bao gồm toàn bộ hệ thống tự nhiên và nhân tạo xung quanh con người, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất. Luật Bảo vệ Môi trường Việt Nam năm 2014 cũng định nghĩa môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo có quan hệ mật thiết với nhau.

• Ô nhiễm môi trường: Được WHO định nghĩa là sự đưa vào môi trường các chất thải hoặc năng lượng gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người và sinh vật. Các loại ô nhiễm gồm ô nhiễm đất, nước, không khí và tiếng ồn.

• Khái niệm trường học xanh: Trường học xanh là môi trường học tập lành mạnh, tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường và hỗ trợ phát triển bền vững. Mô hình trường học xanh tập trung vào hai khía cạnh chính: cải tạo môi trường hiện tại theo hướng xanh hóa và tổ chức các chương trình giáo dục môi trường cho học sinh.

• Khái niệm xanh - sạch - đẹp: Xanh là môi trường có nhiều cây xanh, bóng mát; sạch là xử lý rác thải, nước sinh hoạt và tiếng ồn hiệu quả; đẹp là cảnh quan hài hòa, thẩm mỹ và tạo môi trường học tập thân thiện.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu sơ cấp thu thập từ khảo sát thực địa tại Trường Tiểu học Đội Cấn, bao gồm phỏng vấn 40 học sinh từ khối 2 đến khối 5 và 20 giáo viên giảng dạy các khối lớp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các tài liệu khoa học, báo cáo ngành, văn bản pháp luật và số liệu thống kê của địa phương.

• Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu ngẫu nhiên đơn giản với 40 học sinh và 20 giáo viên nhằm đảm bảo tính đại diện cho các khối lớp và đội ngũ giáo viên.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng công cụ Excel và Word để tổng hợp, phân tích số liệu khảo sát. Phân tích định lượng kết hợp với đánh giá định tính nhằm xác định nhận thức, thái độ và thực trạng giáo dục môi trường tại trường.

• Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2014, bao gồm các bước thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiện trạng môi trường và cơ sở vật chất trường học: Trường Tiểu học Đội Cấn có diện tích khuôn viên 6.850 m² với 31 cây xanh lâu năm và 38 chậu hoa cảnh, đảm bảo khoảng 40% diện tích sân trường có bóng mát. Hệ thống thu gom rác thải gồm 10 thùng rác được phân bố hợp lý, rác thải được thu gom sạch sẽ. Nước uống cho học sinh được cung cấp qua hệ thống lọc nước cao cấp, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh. Nhà vệ sinh được xây dựng riêng biệt cho giáo viên và học sinh, đảm bảo sạch sẽ và an toàn.

2. Nhận thức và ý thức bảo vệ môi trường của học sinh: Qua khảo sát 40 học sinh, phần lớn các em có ý thức nhặt rác và bỏ đúng nơi quy định, tuy nhiên vẫn còn một số em chưa hiểu rõ về các vấn đề môi trường phức tạp hơn. Tỷ lệ học sinh nghỉ học vì ốm thấp, cho thấy môi trường học tập tương đối lành mạnh.

3. Nhận thức của giáo viên và phụ huynh: 100% giáo viên được khảo sát có kiến thức cơ bản về môi trường và đồng thuận với việc xây dựng trường học xanh. Phụ huynh cũng đánh giá cao các hoạt động giáo dục môi trường tại trường và mong muốn được tham gia nhiều hơn.

4. Hoạt động giáo dục môi trường và ngoại khóa: Trường tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa như văn nghệ, thể dục thể thao, các cuộc thi tìm hiểu về lịch sử, phòng chống ma túy, an toàn giao thông và phòng chống cháy nổ. Các hoạt động này góp phần nâng cao nhận thức và kỹ năng sống cho học sinh.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Trường Tiểu học Đội Cấn đã có nhiều điều kiện thuận lợi để xây dựng mô hình trường học xanh, với cơ sở vật chất tương đối đầy đủ và môi trường học tập lành mạnh. Việc trồng cây xanh và duy trì cảnh quan sân trường góp phần tạo bóng mát và không khí trong lành, phù hợp với tiêu chí xanh trong mô hình trường học xanh.

Nhận thức của học sinh và giáo viên về môi trường tuy có tiến bộ nhưng vẫn cần được nâng cao hơn nữa thông qua các chương trình giáo dục môi trường tích hợp trong chương trình học và các hoạt động ngoại khóa. So sánh với các mô hình trường học xanh trên thế giới như tại Indonesia hay Ai-len, việc phối hợp giữa nhà trường, phụ huynh và chính quyền địa phương là yếu tố then chốt để thành công.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ học sinh có ý thức bảo vệ môi trường, bảng thống kê số lượng cây xanh và thùng rác, cũng như sơ đồ phân bố các khu vực xanh trong trường. Những kết quả này khẳng định tính khả thi và hiệu quả của mô hình trường học xanh tại địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giáo dục môi trường tích hợp trong chương trình học: Đẩy mạnh lồng ghép kiến thức về môi trường vào các môn học chính khóa và tổ chức các hoạt động ngoại khóa thường xuyên nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng bảo vệ môi trường cho học sinh. Thời gian thực hiện: từ năm học tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và giáo viên nhà trường.

2. Phát triển và duy trì hệ thống cây xanh, cảnh quan sân trường: Mở rộng diện tích cây xanh, trồng thêm các loại cây bóng mát phù hợp, đồng thời duy trì chăm sóc thường xuyên để đảm bảo môi trường học tập xanh, sạch, đẹp. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Nhà trường phối hợp với phụ huynh và học sinh.

3. Nâng cao công tác quản lý và xử lý rác thải: Tăng số lượng thùng rác phân loại, tổ chức các chiến dịch thu gom rác thải định kỳ, đồng thời giáo dục học sinh về phân loại và xử lý rác thải đúng cách. Thời gian thực hiện: trong vòng 6 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý trường, tổ chức Đoàn Thanh niên và Đội TNTP.

4. Tăng cường hợp tác với chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội: Kêu gọi sự hỗ trợ về tài chính, kỹ thuật và chuyên môn để phát triển mô hình trường học xanh bền vững, đồng thời tổ chức các chương trình tập huấn cho giáo viên và cán bộ quản lý. Thời gian thực hiện: trong 1 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu nhà trường và UBND phường Hoàng Văn Thụ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban giám hiệu và giáo viên các trường tiểu học: Nghiên cứu giúp xây dựng và phát triển mô hình trường học xanh phù hợp với điều kiện thực tế, nâng cao chất lượng giáo dục môi trường.

2. Các nhà quản lý giáo dục và chính quyền địa phương: Tham khảo để xây dựng chính sách, kế hoạch hỗ trợ phát triển trường học xanh, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

3. Các tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và môi trường: Tìm hiểu mô hình và các giải pháp thực tiễn để phối hợp triển khai các dự án hỗ trợ trường học xanh.

4. Sinh viên và nhà nghiên cứu khoa học môi trường, giáo dục: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về giáo dục môi trường và phát triển bền vững trong trường học.

Câu hỏi thường gặp

1. Trường học xanh là gì và tại sao cần xây dựng?
   Trường học xanh là môi trường học tập thân thiện, tiết kiệm năng lượng, có nhiều cây xanh và các hoạt động giáo dục môi trường tích cực. Việc xây dựng trường học xanh giúp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh, tạo môi trường học tập lành mạnh và góp phần phát triển bền vững.

2. Các tiêu chí chính để đánh giá một trường học xanh là gì?
   Tiêu chí bao gồm: diện tích cây xanh và bóng mát, hệ thống thu gom và xử lý rác thải hiệu quả, nguồn nước sạch và nhà vệ sinh đảm bảo vệ sinh, các hoạt động giáo dục môi trường tích hợp trong chương trình học và ngoại khóa.

3. Làm thế nào để nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường cho học sinh?
   Thông qua việc lồng ghép kiến thức môi trường vào các môn học, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, chiến dịch thu gom rác, trồng cây xanh và phối hợp với phụ huynh, cộng đồng để tạo môi trường học tập xanh, sạch, đẹp.

4. Những khó khăn thường gặp khi xây dựng trường học xanh là gì?
   Khó khăn gồm hạn chế về kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, phụ huynh và chính quyền, cũng như nhận thức chưa đồng đều của học sinh và giáo viên về môi trường.

5. Mô hình trường học xanh tại Trường Tiểu học Đội Cấn có thể áp dụng ở đâu?
   Mô hình này phù hợp với các trường tiểu học tại các thành phố và khu vực có điều kiện tương tự, đặc biệt là những nơi có nhu cầu nâng cao nhận thức và cải thiện môi trường học tập cho học sinh.

Kết luận

• Trường Tiểu học Đội Cấn có nhiều điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất và môi trường để xây dựng mô hình trường học xanh.
• Nhận thức và ý thức bảo vệ môi trường của học sinh và giáo viên đã có tiến bộ nhưng cần được nâng cao hơn nữa.
• Các hoạt động giáo dục môi trường và ngoại khóa đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thói quen và kỹ năng bảo vệ môi trường cho học sinh.
• Đề xuất các giải pháp thực tiễn, khả thi nhằm phát triển trường học xanh, bao gồm tăng cường giáo dục, phát triển cây xanh, quản lý rác thải và hợp tác với các bên liên quan.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các trường học khác trong việc xây dựng môi trường học tập xanh, sạch, đẹp, góp phần phát triển bền vững giáo dục và môi trường địa phương.

Hành động tiếp theo: Ban giám hiệu và các bên liên quan cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để hoàn thiện mô hình trường học xanh. Để biết thêm chi tiết và hỗ trợ triển khai, vui lòng liên hệ với nhóm nghiên cứu hoặc các cơ quan quản lý giáo dục địa phương.