I. Tổng Quan Về Kiểm Toán Vốn Bằng Tiền Tại AASCs Hiện Nay
Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam hội nhập sâu rộng, các doanh nghiệp đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro. Thông tin trên BCTC cần độ tin cậy cao, đòi hỏi hoạt động kiểm toán ra đời. Các tổ chức kiểm toán độc lập đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán và tư vấn. Tất cả các khoản mục trên BCTC đều quan trọng, nhưng vốn bằng tiền là khoản mục nhạy cảm, dễ xảy ra gian lận và sai sót. Khoản mục này có mối quan hệ mật thiết với các chu trình kinh doanh chính và là chỉ tiêu phân tích khả năng thanh toán. Quy trình kiểm toán cần được thiết kế hiệu quả để phát hiện sai phạm. Khóa luận này tập trung vào "Thực trạng và giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm toán vốn bằng tiền tại công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán Phía nam (AASCs)".
1.1. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu kiểm toán vốn bằng tiền
Nghiên cứu này nhằm tăng cường hiểu biết thực tế về quy trình kiểm toán vốn bằng tiền tại AASCs, so sánh kiến thức lý thuyết với thực tế, nhận diện ưu điểm và hạn chế, và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Đối tượng nghiên cứu là quy trình kiểm toán vốn bằng tiền do AASCs thực hiện tại Công ty TNHH ANZ. Phạm vi nghiên cứu bao gồm không gian (khách hàng của AASCs), chuẩn mực và quy định của kiểm toán Việt Nam (VSA), kế toán Việt Nam (VAS), và thời gian nghiên cứu từ tháng 12/2016 đến tháng 03/2017.
1.2. Phương pháp nghiên cứu và kết cấu đề tài kiểm toán AASCs
Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu tài liệu, duy vật biện chứng, thống kê, phân tích, tổng hợp, quan sát và phỏng vấn. Các tài liệu về kiểm toán, chuẩn mực kế toán và kiểm toán, chế độ kế toán hiện hành, hồ sơ kiểm toán của AASCs được tham khảo. Mối quan hệ giữa lý thuyết và thực tế được tìm hiểu. Thông tin được thống kê, phân tích, đánh giá và tổng hợp. Việc tiến hành kiểm toán được quan sát trực tiếp và phỏng vấn các kiểm toán viên. Đề tài có kết cấu 5 chương, từ cơ sở lý luận đến thực tiễn, so sánh, nhận xét và đề xuất giải pháp.
II. Cơ Sở Lý Luận Về Kiểm Toán Vốn Bằng Tiền Tại AASCs
Theo VSA 200, kiểm toán BCTC là việc thu thập và đánh giá bằng chứng để xác định tính trung thực và hợp lý của BCTC. Đối tượng của kiểm toán là các BCTC, bao gồm bảng CĐKT, báo cáo KQHĐKD, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và bản thuyết minh BCTC. Mục tiêu tổng quát là giúp kiểm toán viên đưa ra ý kiến rằng BCTC có được lập trên cơ sở các chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành, có tuân thủ luật pháp liên quan, có phản ánh trung thực và hợp lý tình hình tài chính hay không. Các mục tiêu chung bao gồm tính có thật, tính trọn vẹn, tính đúng đắn, tính chính xác, tính đúng đắn trong phân loại và trình bày, và tính đúng đắn trong việc phản ánh quyền và nghĩa vụ.
2.1. Các cách tiếp cận và phương pháp kiểm toán BCTC tại AASCs
Có hai cách tiếp cận chính trong kiểm toán BCTC: theo khoản mục và theo chu trình. Kiểm toán theo chu trình, dựa vào mối liên hệ chặt chẽ giữa các khoản mục, thường được ưu tiên. Các phương pháp kiểm toán bao gồm kiểm toán chứng từ (kiểm tra cân đối kế toán, đối chiếu trực tiếp, đối chiếu logic) và kiểm toán ngoài chứng từ (kiểm kê, điều tra, trắc nghiệm).
2.2. Nội dung và đặc điểm của khoản mục tiền trong kiểm toán
Trên Bảng cân đối kế toán, tiền được trình bày ở phần Tài Sản ngắn hạn, bao gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và tiền đang chuyển. Tiền là khoản mục quan trọng, các nghiệp vụ phát sinh thường xuyên với số lượng lớn. Tiền bị ảnh hưởng và có ảnh hưởng đến nhiều khoản mục quan trọng khác. Sai phạm liên quan đến tiền có nhiều khả năng xảy ra và khó bị phát hiện. Do đó, kiểm toán tiền luôn là một nội dung quan trọng trong mọi cuộc kiểm toán BCTC.
2.3. Ý nghĩa và mục tiêu kiểm toán vốn bằng tiền tại AASCs
Vốn bằng tiền là một khoản mục quan trọng trong tài sản lưu động, là căn cứ để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Kiểm toán các tài khoản tiền có ý nghĩa quan trọng trong việc phát hiện và ngăn ngừa gian lận, sai sót hoặc lạm dụng. Các tài khoản tiền liên quan đến nhiều chu kỳ kinh doanh khác. Mục tiêu kiểm toán vốn bằng tiền bao gồm: tính hiện hữu, tính đầy đủ, quyền, đánh giá và phân bổ, ghi chép chính xác.
III. Quy Trình Kiểm Toán Vốn Bằng Tiền Hiệu Quả Tại AASCs
Quy trình kiểm toán vốn bằng tiền bao gồm ba giai đoạn chính: lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm toán, và kết thúc kiểm toán. Giai đoạn lập kế hoạch bao gồm xác định mức trọng yếu, đánh giá rủi ro, và thiết kế các thủ tục kiểm toán. Giai đoạn thực hiện kiểm toán bao gồm thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua các thủ tục kiểm soát và thủ tục phân tích. Giai đoạn kết thúc kiểm toán bao gồm đánh giá bằng chứng kiểm toán, đưa ra ý kiến kiểm toán, và lập báo cáo kiểm toán.
3.1. Lập kế hoạch kiểm toán chi tiết cho vốn bằng tiền
Lập kế hoạch kiểm toán là bước quan trọng nhất. Nó bao gồm xác định phạm vi kiểm toán, xác định mức trọng yếu, đánh giá rủi ro, và thiết kế các thủ tục kiểm toán. Mức trọng yếu là ngưỡng sai sót mà kiểm toán viên cho rằng có thể ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng BCTC. Rủi ro kiểm toán là rủi ro mà kiểm toán viên đưa ra ý kiến không phù hợp về BCTC.
3.2. Thực hiện kiểm toán vốn bằng tiền theo chuẩn mực
Thực hiện kiểm toán bao gồm thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua các thủ tục kiểm soát và thủ tục phân tích. Thủ tục kiểm soát là các thủ tục được thiết kế để đánh giá hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ. Thủ tục phân tích là các thủ tục được thiết kế để phát hiện các sai sót tiềm ẩn trong BCTC. Bằng chứng kiểm toán phải đầy đủ và thích hợp để hỗ trợ cho ý kiến kiểm toán.
3.3. Kết thúc kiểm toán và lập báo cáo kiểm toán chuyên nghiệp
Kết thúc kiểm toán bao gồm đánh giá bằng chứng kiểm toán, đưa ra ý kiến kiểm toán, và lập báo cáo kiểm toán. Ý kiến kiểm toán có thể là ý kiến chấp nhận toàn phần, ý kiến chấp nhận từng phần, ý kiến từ chối, hoặc ý kiến không thể đưa ra ý kiến. Báo cáo kiểm toán phải rõ ràng, chính xác và đầy đủ thông tin.
IV. Thực Trạng Kiểm Toán Vốn Bằng Tiền Tại Công Ty AASCs
Quy trình kiểm toán chung tại AASCs bao gồm giai đoạn lập kế hoạch, thực hiện và hoàn thành kiểm toán. Giai đoạn lập kế hoạch bao gồm tiếp nhận khách hàng, phân công kiểm toán viên, thỏa thuận với khách hàng, tìm hiểu hệ thống KSNB, phân tích sơ bộ BCTC, đánh giá rủi ro gian lận, xác định mức trọng yếu và tổng hợp kế hoạch kiểm toán. Giai đoạn thực hiện kiểm toán bao gồm thực hiện các thủ tục kiểm toán để thu thập bằng chứng. Giai đoạn hoàn thành kiểm toán bao gồm tổng hợp kết quả kiểm toán, phân tích tổng thể BCTC, thư giải trình của Ban giám đốc và đánh giá chất lượng.
4.1. Quy trình kiểm toán chung tại AASCs Giai đoạn lập kế hoạch
Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tại AASCs bắt đầu bằng việc tiếp nhận khách hàng và đánh giá rủi ro hợp đồng. Sau đó, kiểm toán viên được phân công và thỏa thuận sơ bộ với khách hàng, ký hợp đồng. Tiếp theo là tìm hiểu về hệ thống KSNB, phân tích sơ bộ BCTC, đánh giá chung về hệ thống kiểm soát nội bộ và rủi ro gian lận. Cuối cùng, mức trọng yếu được xác định và tổng hợp kế hoạch kiểm toán.
4.2. Thực hiện kiểm toán vốn bằng tiền tại AASCs Chương trình kiểm toán
Chương trình kiểm toán tại AASCs bao gồm các thủ tục kiểm toán được thiết kế để thu thập bằng chứng về tính hiện hữu, tính đầy đủ, quyền sở hữu, đánh giá và phân bổ, và trình bày và công bố của khoản mục vốn bằng tiền. Các thủ tục này có thể bao gồm kiểm tra chứng từ, đối chiếu số liệu, phỏng vấn nhân viên, và quan sát thực tế.
4.3. Kết thúc kiểm toán vốn bằng tiền tại AASCs Tổng hợp và đánh giá
Giai đoạn kết thúc kiểm toán tại AASCs bao gồm tổng hợp kết quả kiểm toán, phân tích tổng thể BCTC lần cuối, thư giải trình của Ban giám đốc và Ban quản trị, và đánh giá chất lượng. So sánh giữa thực tế và lý thuyết cho thấy có những ưu điểm và nhược điểm cần khắc phục.
V. Giải Pháp Hoàn Thiện Kiểm Toán Vốn Bằng Tiền Tại AASCs
Để hoàn thiện kiểm toán vốn bằng tiền tại AASCs, cần thực hiện các phân tích tỉ suất trong thủ tục phân tích, lập sơ đồ và bảng câu hỏi trong đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, và sử dụng ý kiến chuyên gia bên ngoài. Các giải pháp này nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng của quy trình kiểm toán.
5.1. Phân tích tỉ suất và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ
Thực hiện các phân tích tỉ suất giúp kiểm toán viên đánh giá khả năng thanh toán và hiệu quả sử dụng vốn bằng tiền của doanh nghiệp. Lập sơ đồ và bảng câu hỏi giúp đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ một cách có hệ thống và toàn diện.
5.2. Sử dụng ý kiến chuyên gia bên ngoài trong kiểm toán
Trong một số trường hợp, kiểm toán viên có thể cần sử dụng ý kiến chuyên gia bên ngoài để đánh giá các vấn đề phức tạp liên quan đến vốn bằng tiền, chẳng hạn như định giá các công cụ tài chính hoặc đánh giá rủi ro gian lận.
