I. Quản lý ngân sách nhà nước
Quản lý ngân sách nhà nước là quá trình nhà nước sử dụng các công cụ và phương pháp để tập trung nguồn tài chính quốc gia, hình thành quỹ ngân sách nhằm thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình. Đây là hoạt động quan trọng trong việc đảm bảo cân đối thu chi, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Kho bạc nhà nước đóng vai trò trung tâm trong quản lý thu ngân sách, đặc biệt là tại địa phương như Thái Nguyên.
1.1 Khái niệm và vai trò
Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Thu ngân sách nhà nước bao gồm các khoản tiền nhà nước huy động vào ngân sách mà không bị ràng buộc bởi trách nhiệm hoàn trả trực tiếp. Quản lý thu ngân sách nhà nước là việc nhà nước sử dụng các quy luật khách quan và phương pháp để tập trung tài chính quốc gia, phục vụ các nhu cầu của nhà nước.
1.2 Các khoản thu ngân sách
Các khoản thu ngân sách nhà nước bao gồm thuế, lệ phí, phí, các khoản nộp từ hoạt động kinh tế của nhà nước, tiền sử dụng đất, tiền thu từ bán tài sản nhà nước, và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật. Những khoản thu này đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các hoạt động kinh tế - xã hội, đảm bảo công bằng xã hội.
II. Kho bạc nhà nước và quản lý thu ngân sách
Kho bạc nhà nước là cơ quan trực tiếp thực hiện quản lý thu ngân sách nhà nước tại địa phương. Tại Thái Nguyên, Kho bạc nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc huy động và quản lý các khoản thu ngân sách, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của địa phương.
2.1 Chức năng và nhiệm vụ
Kho bạc nhà nước Thái Nguyên có chức năng tổ chức thu ngân sách, hạch toán, quyết toán, và kiểm tra các khoản thu. Ngoài ra, Kho bạc còn thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến quản lý tài sản nhà nước và hỗ trợ các cơ quan thuế, hải quan trong việc thu ngân sách.
2.2 Thực trạng quản lý thu ngân sách
Thực trạng quản lý thu ngân sách tại Kho bạc nhà nước Thái Nguyên trong giai đoạn 2017-2019 cho thấy những thành tựu đáng kể, nhưng cũng tồn tại nhiều hạn chế. Tỷ trọng ngân sách nộp vào nhà nước chưa cao, quản lý thu còn thiếu thống nhất, và chưa khai thác tốt các thành tựu công nghệ thông tin.
III. Giải pháp tăng cường quản lý thu ngân sách
Để tăng cường hiệu quả quản lý thu ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước Thái Nguyên, cần thực hiện các giải pháp đồng bộ, từ cải cách chính sách tài chính đến nâng cao năng lực quản lý của cán bộ.
3.1 Cải cách chính sách tài chính
Cần hoàn thiện hệ thống chính sách tài chính, đặc biệt là các quy định về thuế, phí, lệ phí để đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, thanh tra các khoản thu để chống thất thu ngân sách.
3.2 Nâng cao năng lực quản lý
Đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý thu ngân sách tại Kho bạc nhà nước Thái Nguyên là yếu tố then chốt. Cần ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thu ngân sách để tăng hiệu quả và giảm thiểu sai sót.
