Tổng quan nghiên cứu

Quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội (TTATXH) là một lĩnh vực trọng yếu trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia và ổn định xã hội. Trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội, với dân số hơn 320 nghìn người và diện tích 43,35 km², công tác quản lý TTATXH có vai trò quan trọng trong việc duy trì môi trường an toàn, ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội. Từ năm 2019 đến tháng 6 năm 2023, quận Bắc Từ Liêm đã trải qua nhiều biến động do quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, tạo ra những thách thức mới trong quản lý nhà nước về TTATXH.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về TTATXH trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm trong giai đoạn 2019-2022, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động quản lý nhà nước về TTATXH tại quận Bắc Từ Liêm, với số liệu thu thập trong khoảng thời gian nêu trên. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp luận cứ khoa học giúp các cấp lãnh đạo, đặc biệt là lực lượng công an nhân dân, tăng cường công tác quản lý, góp phần bảo đảm an ninh trật tự, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nhà nước về TTATXH, trong đó có:

  • Lý thuyết quản lý nhà nước: Quản lý nhà nước là hoạt động quyền lực của các cơ quan nhà nước nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội, duy trì trật tự và phát triển xã hội theo định hướng của nhà nước. Chủ thể quản lý là các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương, trong đó lực lượng công an nhân dân giữ vai trò nòng cốt.

  • Lý thuyết trật tự an toàn xã hội: Trật tự an toàn xã hội là trạng thái xã hội có trật tự, kỷ cương, đảm bảo mọi người dân sống yên ổn trên cơ sở pháp luật và chuẩn mực đạo đức xã hội. Quản lý nhà nước về TTATXH bao gồm phòng chống tội phạm, giữ gìn trật tự công cộng, phòng chống tệ nạn xã hội và phòng ngừa tai nạn.

  • Nguyên tắc quản lý nhà nước về TTATXH: Bao gồm nguyên tắc Đảng lãnh đạo toàn diện, nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa, nguyên tắc kết hợp quản lý theo ngành và theo lãnh thổ, và nguyên tắc phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm an ninh trật tự.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: quản lý nhà nước, trật tự an toàn xã hội, chủ thể và đối tượng quản lý, phương pháp quản lý (giáo dục thuyết phục, kinh tế, hành chính và cưỡng chế).

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp các phương pháp nghiên cứu cụ thể:

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tổng hợp, phân tích các văn bản pháp luật, tài liệu khoa học, báo cáo ngành liên quan đến quản lý nhà nước về TTATXH.

  • Phương pháp điều tra khảo sát: Thu thập số liệu thực tế từ các cơ quan chức năng, lực lượng công an và người dân trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm.

  • Phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp và so sánh: Xử lý số liệu thu thập được để đánh giá thực trạng và hiệu quả công tác quản lý nhà nước về TTATXH.

Cỡ mẫu khảo sát bao gồm hơn 700 cán bộ, chiến sĩ công an quận và đại diện các tổ chức chính trị - xã hội, cùng với khảo sát ý kiến của người dân tại 13 phường. Phương pháp chọn mẫu kết hợp ngẫu nhiên và có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến tháng 6 năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tình hình tội phạm và vi phạm TTATXH có xu hướng giảm nhưng vẫn còn phức tạp
    Tỷ lệ tội phạm trọng án trên địa bàn quận giảm khoảng 15% so với giai đoạn trước năm 2019. Tuy nhiên, các loại tội phạm mới như ma túy, buôn bán người và vi phạm trật tự đô thị vẫn diễn biến phức tạp, chiếm khoảng 30% tổng số vụ vi phạm được xử lý.

  2. Hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan và lực lượng chức năng được nâng cao
    Công an quận phối hợp chặt chẽ với các phòng ban, đoàn thể và chính quyền địa phương trong công tác tuyên truyền, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội. Tỷ lệ các vụ việc được giải quyết kịp thời đạt trên 90%, góp phần giữ vững ổn định xã hội.

  3. Nguồn nhân lực và tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về TTATXH được củng cố
    Công an quận có biên chế khoảng 700 người, được phân bổ tại 13 đội chuyên môn và 13 công an phường, đảm bảo đủ lực lượng thực thi nhiệm vụ. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu hụt về trang thiết bị kỹ thuật hiện đại và đào tạo chuyên sâu.

  4. Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và vận động nhân dân tham gia bảo vệ TTATXH được đẩy mạnh
    Hơn 80% người dân được khảo sát cho biết đã tham gia hoặc biết đến các phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Các hoạt động tuyên truyền được tổ chức thường xuyên, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của sự giảm sút tội phạm trọng án là do sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền và sự phối hợp đồng bộ của các lực lượng chức năng. So với một số quận khác trong thành phố, Bắc Từ Liêm có tỷ lệ tội phạm thấp hơn khoảng 10%, thể hiện hiệu quả quản lý nhà nước về TTATXH.

Tuy nhiên, sự gia tăng các loại tội phạm mới và vi phạm trật tự đô thị phản ánh những thách thức từ quá trình đô thị hóa nhanh, dân cư đông đúc và sự di cư tự do. Việc thiếu hụt trang thiết bị và đào tạo chuyên sâu cho lực lượng công an cũng ảnh hưởng đến khả năng xử lý các vụ việc phức tạp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện xu hướng giảm tội phạm trọng án theo năm, bảng phân loại các loại tội phạm và tỷ lệ giải quyết vụ việc, cũng như biểu đồ đánh giá mức độ hài lòng của người dân về công tác bảo đảm TTATXH.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư trang thiết bị kỹ thuật và đào tạo chuyên môn cho lực lượng công an quận
    Mục tiêu nâng cao năng lực xử lý các vụ việc phức tạp, giảm thời gian điều tra và xử lý. Thời gian thực hiện trong 2 năm tới, do UBND quận phối hợp Bộ Công an thực hiện.

  2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và vận động nhân dân tham gia bảo vệ TTATXH
    Tăng cường phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, sử dụng đa dạng hình thức truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng. Thực hiện liên tục, do Công an quận và Mặt trận Tổ quốc chủ trì.

  3. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý nhà nước về TTATXH phù hợp với đặc thù địa phương
    Ban hành các quy định, kế hoạch cụ thể nhằm xử lý các vi phạm trật tự đô thị, tệ nạn xã hội và tội phạm mới. Thời gian 1 năm, do UBND quận chủ trì phối hợp các phòng ban.

  4. Tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác quản lý và xử lý vi phạm
    Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa công an, chính quyền địa phương, các phòng ban chuyên môn và tổ chức xã hội để xử lý kịp thời các vụ việc phức tạp. Thực hiện ngay và duy trì thường xuyên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và cán bộ quản lý nhà nước các cấp tại quận Bắc Từ Liêm
    Giúp hiểu rõ thực trạng, nguyên tắc và phương pháp quản lý nhà nước về TTATXH, từ đó nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành.

  2. Lực lượng công an nhân dân và các cơ quan chức năng liên quan
    Cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để cải tiến công tác phòng chống tội phạm, tổ chức lực lượng và phối hợp liên ngành.

  3. Các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên chuyên ngành quản lý công, an ninh trật tự
    Là tài liệu tham khảo quý giá cho việc nghiên cứu, giảng dạy và phát triển lý luận quản lý nhà nước về TTATXH.

  4. Các tổ chức chính trị - xã hội và cộng đồng dân cư trên địa bàn
    Nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm trong việc tham gia bảo vệ an ninh trật tự, góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội là gì?
    Là hoạt động của các cơ quan nhà nước nhằm duy trì trật tự, an toàn xã hội thông qua pháp luật và các biện pháp quản lý, phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật.

  2. Ai là chủ thể chính trong quản lý nhà nước về TTATXH tại quận Bắc Từ Liêm?
    Chủ thể chính là các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương, đặc biệt là lực lượng công an nhân dân quận Bắc Từ Liêm, phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội.

  3. Những thách thức lớn nhất trong quản lý TTATXH tại Bắc Từ Liêm hiện nay là gì?
    Bao gồm sự gia tăng các loại tội phạm mới, vi phạm trật tự đô thị, thiếu hụt trang thiết bị kỹ thuật và đào tạo chuyên môn cho lực lượng công an.

  4. Phương pháp nào được sử dụng để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về TTATXH?
    Kết hợp các phương pháp giáo dục thuyết phục, kinh tế, hành chính và cưỡng chế, đồng thời tăng cường phối hợp liên ngành và vận động nhân dân tham gia.

  5. Làm thế nào để người dân có thể tham gia bảo vệ trật tự an toàn xã hội?
    Người dân có thể tham gia qua các phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, tuân thủ pháp luật, tố giác tội phạm và phối hợp với lực lượng chức năng trong công tác phòng chống tội phạm.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp luật về quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội, làm rõ vai trò chủ thể và đối tượng quản lý.
  • Đã phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về TTATXH trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm giai đoạn 2019-2022 với các số liệu cụ thể về tội phạm, tổ chức bộ máy và hiệu quả phối hợp.
  • Đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bao gồm tăng cường trang thiết bị, đào tạo, tuyên truyền và phối hợp liên ngành.
  • Luận văn có giá trị tham khảo cho các cấp lãnh đạo, lực lượng công an, nhà nghiên cứu và cộng đồng dân cư trong công tác bảo đảm an ninh trật tự.
  • Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-2 năm tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, cập nhật tình hình để điều chỉnh chính sách phù hợp.

Quý độc giả và các cơ quan chức năng được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu này nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội, góp phần xây dựng quận Bắc Từ Liêm phát triển ổn định, bền vững.