Tổng quan nghiên cứu
Du lịch sinh thái (DLST) tại tỉnh Bến Tre, một vùng đất giàu tiềm năng với cảnh quan thiên nhiên đặc sắc và môi trường sinh thái trong lành, đang trở thành điểm đến hấp dẫn đối với khách du lịch nội địa. Theo số liệu của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bến Tre, lượng khách du lịch đến tỉnh tăng đều qua các năm, từ khoảng 693.000 lượt năm 2012 lên đến 904.000 lượt năm 2014, trong đó khách nội địa chiếm hơn 50%, với tỷ lệ khách DLST chiếm khoảng 64% tổng số khách. Doanh thu ngành du lịch cũng tăng từ 368 tỷ đồng năm 2012 lên 562 tỷ đồng năm 2014, trong đó doanh thu từ DLST chiếm trên 85%. Tuy nhiên, sự phát triển của DLST tại Bến Tre vẫn chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có, chưa tạo được bước đột phá để trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Luận văn thạc sĩ này nhằm nghiên cứu các yếu tố tác động đến sự hài lòng của khách du lịch nội địa đối với DLST tỉnh Bến Tre, xây dựng mô hình nghiên cứu phù hợp với đặc điểm địa phương, đánh giá mức độ hài lòng và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại các điểm DLST nổi tiếng như Cồn Phụng, Cồn Quy, Phú An Khang, Đại Lộc, Forever Green Resort và Vườn Chim Vàm Hồ, với thời gian khảo sát từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2015. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao trải nghiệm khách du lịch, thúc đẩy phát triển bền vững ngành DLST, đồng thời góp phần cải thiện đời sống cộng đồng địa phương thông qua các hoạt động du lịch.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng, đặc biệt là mô hình SERVPERF của Cronin và Taylor (1992) và mô hình SERVQUAL của Parasuraman et al. (1985). Các khái niệm chính bao gồm:
- Chất lượng dịch vụ: Được hiểu là mức độ dịch vụ đáp ứng nhu cầu và mong đợi của khách hàng, bao gồm các yếu tố như cơ sở vật chất, sự tin cậy, khả năng đáp ứng, năng lực phục vụ và sự cảm thông.
- Sự hài lòng của khách hàng: Quá trình so sánh giữa kỳ vọng trước khi sử dụng dịch vụ và cảm nhận thực tế sau khi trải nghiệm, với ba trạng thái: xác nhận kỳ vọng, thất vọng hoặc hài lòng vượt mong đợi.
- Du lịch sinh thái: Hình thức du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hóa bản địa, gắn với giáo dục môi trường và phát triển bền vững, có sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương.
- Mô hình nghiên cứu các yếu tố tác động đến sự hài lòng của khách du lịch nội địa đối với DLST tỉnh Bến Tre: Bao gồm 8 yếu tố chính là phong cảnh du lịch, cơ sở hạ tầng, hướng dẫn viên du lịch, an toàn trật tự, dịch vụ ăn uống và mua sắm, hoạt động tham quan vui chơi giải trí, cơ sở lưu trú và sự hợp lý của các loại chi phí dịch vụ.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo của các điểm DLST và Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh Bến Tre giai đoạn 2012-2014. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát trực tiếp với mẫu thuận tiện gồm 350 khách du lịch nội địa tại các điểm DLST tiêu biểu của tỉnh trong khoảng thời gian từ 01/09/2015 đến 01/11/2015.
Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20.0, áp dụng các kỹ thuật kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các yếu tố, và phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự hài lòng của khách du lịch. Việc lựa chọn phương pháp này nhằm đảm bảo tính chính xác, khách quan và khả năng tổng quát hóa kết quả nghiên cứu.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
- Phong cảnh du lịch là yếu tố có tác động mạnh nhất đến sự hài lòng của khách du lịch nội địa với hệ số hồi quy chuẩn hóa cao nhất, chiếm tỷ trọng lớn trong mô hình. Khách du lịch đánh giá cao cảnh quan thiên nhiên phong phú, hài hòa và không gian thoáng đãng của các điểm DLST tại Bến Tre. 
- Dịch vụ ăn uống và mua sắm đứng thứ hai về mức độ ảnh hưởng, với đa dạng các món ăn đặc sản và quà lưu niệm địa phương được khách hàng đánh giá tích cực, góp phần nâng cao trải nghiệm du lịch. 
- Sự hợp lý của các loại chi phí dịch vụ cũng là yếu tố quan trọng, khách du lịch cảm nhận chi phí dịch vụ tại các điểm DLST tương xứng với chất lượng và so với các điểm du lịch sinh thái khác trong tỉnh. 
- Các yếu tố như hướng dẫn viên du lịch, hoạt động tham quan, vui chơi giải trí, cơ sở hạ tầng và an toàn trật tự có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn so với ba yếu tố trên. Hướng dẫn viên được đánh giá cao về thái độ lịch sự, nhiệt tình và chuyên nghiệp; các hoạt động giải trí phong phú tạo sự hấp dẫn; cơ sở hạ tầng và an toàn được duy trì ở mức đảm bảo. 
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, khẳng định vai trò then chốt của phong cảnh thiên nhiên và dịch vụ ăn uống trong việc tạo nên sự hài lòng của khách du lịch sinh thái. Sự hợp lý về chi phí dịch vụ cũng là yếu tố không thể bỏ qua, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh giữa các điểm du lịch trong khu vực.
Việc các yếu tố như hướng dẫn viên, hoạt động giải trí, cơ sở hạ tầng và an toàn có mức độ ảnh hưởng thấp hơn có thể do sự chưa đồng đều về chất lượng dịch vụ tại một số điểm DLST hoặc do kỳ vọng của khách hàng ngày càng cao. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố, hoặc bảng tổng hợp hệ số hồi quy và độ tin cậy của các thang đo.
Những phát hiện này cho thấy cần tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ ăn uống, cải thiện cảnh quan và đảm bảo chi phí hợp lý để tăng cường sự hài lòng và thu hút khách du lịch nội địa đến với DLST tỉnh Bến Tre.
Đề xuất và khuyến nghị
- Tăng cường bảo vệ và phát triển cảnh quan thiên nhiên: Chủ động duy trì môi trường sinh thái trong lành, phát triển các khu vực vườn cây ăn trái, cảnh quan sông nước đặc trưng, tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch. Thời gian thực hiện: 1-3 năm. Chủ thể: Sở Văn hóa Thể thao Du lịch phối hợp với chính quyền địa phương. 
- Nâng cao chất lượng dịch vụ ăn uống và mua sắm: Đa dạng hóa các món ăn đặc sản địa phương, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phát triển các sản phẩm lưu niệm độc đáo, giá cả hợp lý. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch và nhà hàng. 
- Kiểm soát và điều chỉnh chi phí dịch vụ hợp lý: Xây dựng khung giá dịch vụ tham khảo, tránh tình trạng chặt chém, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong giá cả, nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể: Sở Văn hóa Thể thao Du lịch và các điểm DLST. 
- Đào tạo và nâng cao năng lực hướng dẫn viên du lịch: Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng giao tiếp, kiến thức địa phương và phong cách phục vụ chuyên nghiệp, góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể: Trung tâm đào tạo du lịch và các doanh nghiệp lữ hành. 
- Phát triển các hoạt động tham quan, vui chơi giải trí đa dạng, an toàn: Đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt động giải trí, đảm bảo an toàn cho du khách, tạo sự hấp dẫn và giữ chân khách lâu hơn. Thời gian thực hiện: 1-2 năm. Chủ thể: Các điểm DLST và nhà đầu tư. 
Đối tượng nên tham khảo luận văn
- Nhà quản lý ngành du lịch tỉnh Bến Tre: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoạch định chính sách phát triển DLST, nâng cao chất lượng dịch vụ và quản lý chi phí hợp lý nhằm thu hút khách du lịch nội địa. 
- Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ ăn uống, hướng dẫn viên và hoạt động giải trí để tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng. 
- Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh, Du lịch: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về sự hài lòng khách du lịch trong lĩnh vực du lịch sinh thái. 
- Cộng đồng địa phương và các tổ chức phát triển du lịch bền vững: Hiểu rõ vai trò của cộng đồng trong phát triển DLST, từ đó tham gia tích cực vào quản lý và bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống thông qua du lịch. 
Câu hỏi thường gặp
- Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của khách du lịch nội địa tại Bến Tre? 
 Phong cảnh du lịch được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, với cảnh quan thiên nhiên phong phú và không gian thoáng đãng tạo ấn tượng sâu sắc cho du khách.
- Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá các yếu tố tác động? 
 Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính và định lượng, với khảo sát mẫu 350 khách du lịch nội địa, phân tích dữ liệu bằng SPSS 20.0, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy tuyến tính đa biến.
- Chi phí dịch vụ có vai trò như thế nào trong sự hài lòng của khách? 
 Chi phí dịch vụ được đánh giá là hợp lý và có tác động tích cực đến sự hài lòng, giúp khách du lịch cảm thấy giá trị nhận được tương xứng với chi phí bỏ ra.
- Làm thế nào để nâng cao chất lượng hướng dẫn viên du lịch? 
 Đào tạo chuyên sâu về kỹ năng giao tiếp, kiến thức địa phương và phong cách phục vụ chuyên nghiệp là giải pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng hướng dẫn viên.
- Các hoạt động giải trí có ảnh hưởng như thế nào đến trải nghiệm khách du lịch? 
 Các hoạt động tham quan, vui chơi và giải trí đa dạng góp phần làm phong phú trải nghiệm, tạo sự hấp dẫn và giữ chân khách lâu hơn tại các điểm DLST.
Kết luận
- Luận văn đã xác định được 7 yếu tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du lịch nội địa đối với du lịch sinh thái tỉnh Bến Tre, trong đó phong cảnh du lịch, dịch vụ ăn uống và mua sắm, cùng sự hợp lý của chi phí dịch vụ là những yếu tố quan trọng nhất.
- Mô hình nghiên cứu được xây dựng và kiểm định bằng phương pháp thống kê hiện đại, đảm bảo tính khoa học và phù hợp với thực tế địa phương.
- Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của DLST trong phát triển kinh tế địa phương và nâng cao đời sống cộng đồng.
- Các đề xuất quản trị nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách du lịch được xây dựng dựa trên kết quả nghiên cứu thực tiễn.
- Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu để đánh giá sự hài lòng của khách du lịch quốc tế và tác động của DLST đến phát triển bền vững tỉnh Bến Tre.
Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng du lịch sinh thái tại Bến Tre và góp phần phát triển ngành du lịch bền vững!
