Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, ngành giấy tissue tại Việt Nam chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ với mức tiêu thụ khoảng trên 1,2 kg/người/năm, tuy còn khiêm tốn so với mức trung bình thế giới 4,2 kg/người/năm nhưng tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong nước. Công ty Giấy Tissue Sông Đuống (GSD), với vị thế là nhà cung cấp giấy sinh hoạt lớn nhất miền Bắc và đứng thứ ba cả nước, từng chiếm hơn 20% thị phần khu vực Hà Nội với thương hiệu Watersilk, đang đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước, đặc biệt khi Việt Nam gia nhập các hiệp định thương mại tự do như AEC và TPP.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của GSD trong giai đoạn 2010-2014 và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh đến năm 2020. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động sản xuất kinh doanh của GSD tại Việt Nam, phân tích các yếu tố nội bộ và bên ngoài ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng chiến lược phát triển bền vững của GSD, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và vị thế trên thị trường giấy tissue trong nước và khu vực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, trong đó nổi bật là:

  • Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Michael Porter: Phân tích các lực lượng tác động đến mức độ cạnh tranh trong ngành, bao gồm đối thủ hiện tại, đối thủ tiềm năng, khách hàng, nhà cung cấp và sản phẩm thay thế.
  • Ma trận SWOT: Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu nội bộ cùng cơ hội và thách thức bên ngoài để xây dựng chiến lược phù hợp.
  • Ma trận đánh giá các yếu tố nội bộ (IFE) và bên ngoài (EFE): Định lượng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố nội bộ và bên ngoài đến năng lực cạnh tranh.
  • Khái niệm năng lực cạnh tranh: Được hiểu là khả năng của doanh nghiệp trong việc duy trì và mở rộng thị phần, tạo ra lợi nhuận bền vững thông qua việc khai thác hiệu quả các nguồn lực nội bộ và tận dụng cơ hội thị trường.

Các khái niệm chính bao gồm: năng lực cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh, thị phần, năng lực tài chính, chất lượng sản phẩm, thương hiệu và trình độ công nghệ.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp giữa dữ liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo nội bộ của GSD giai đoạn 2010-2014, các bài báo chuyên ngành, tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước, số liệu thống kê ngành giấy.
  • Dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn chuyên gia, lãnh đạo và cán bộ chủ chốt của GSD và các đối thủ cạnh tranh, sử dụng thang đo Likert 5 điểm để đánh giá mức độ quan trọng của các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh.
  • Phân tích dữ liệu: Áp dụng các phương pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh, xây dựng ma trận SWOT, IFE, EFE và ma trận hình ảnh cạnh tranh để đánh giá thực trạng và vị thế cạnh tranh của GSD.
  • Cỡ mẫu: 20 phiếu khảo sát chuyên gia, trong đó 5 chuyên gia am hiểu sâu sắc về ngành giấy và GSD được chọn để đánh giá chi tiết.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp trong tháng 7-8 năm 2015, xử lý và phân tích dữ liệu trong các tháng tiếp theo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thị phần và doanh thu: GSD chiếm khoảng 20% thị phần giấy tissue tại khu vực Hà Nội trong giai đoạn 2010-2014. Doanh thu giấy tissue chiếm trên 90% tổng doanh thu, đạt đỉnh 360,17 tỷ đồng năm 2012, tuy nhiên lợi nhuận năm này chỉ đạt khoảng 4,47 tỷ đồng do chi phí tài chính tăng cao. Năm 2014, doanh thu giảm còn 327,8 tỷ đồng nhưng lợi nhuận tăng lên 11,56 tỷ đồng nhờ giảm chi phí.

  2. Năng lực tài chính: GSD có nguồn tài chính ổn định nhưng hạn chế về quy mô vốn so với các đối thủ lớn trong ngành. Khả năng huy động vốn còn phụ thuộc nhiều vào vốn vay ngân hàng, chưa đa dạng hóa nguồn vốn hiệu quả.

  3. Chất lượng sản phẩm và công nghệ: GSD sở hữu dây chuyền sản xuất hiện đại với công suất thiết kế 10.000 tấn/năm, thực tế sản xuất vượt công suất từ 10-12%. Sản phẩm giấy tissue đạt tiêu chuẩn Việt Nam và được khách hàng đánh giá cao về chất lượng, tuy nhiên công nghệ sản xuất còn thua kém so với các doanh nghiệp đầu ngành như New Toyo Pulppy.

  4. Nguồn nhân lực và quản trị: Đội ngũ nhân lực có trình độ chuyên môn tương đối tốt, công ty tổ chức đào tạo nâng cao kỹ năng thường xuyên. Tuy nhiên, văn hóa doanh nghiệp và quản trị nhân sự còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và sự gắn bó của người lao động.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy GSD đang giữ vị trí vững chắc trong thị trường giấy tissue miền Bắc nhưng gặp nhiều thách thức từ sự cạnh tranh khốc liệt của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Doanh thu và lợi nhuận biến động phản ánh sự ảnh hưởng của chi phí tài chính và hiệu quả quản lý vốn. So sánh với các đối thủ như Diana và New Toyo Pulppy, GSD cần cải thiện công nghệ sản xuất và đa dạng hóa nguồn vốn để nâng cao năng suất và giảm chi phí.

Việc áp dụng ma trận SWOT và các ma trận đánh giá cho thấy GSD có điểm mạnh về thương hiệu Watersilk và hệ thống phân phối, nhưng điểm yếu về quy mô vốn và công nghệ. Các cơ hội đến từ thị trường giấy tissue tăng trưởng và các hiệp định thương mại tự do, trong khi các thách thức là sự gia nhập của các đối thủ nước ngoài với công nghệ tiên tiến và nguồn lực tài chính mạnh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ doanh thu và lợi nhuận qua các năm, bảng so sánh điểm số ma trận IFE và EFE giữa GSD và các đối thủ, giúp minh họa rõ ràng vị thế cạnh tranh và các yếu tố ảnh hưởng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Cổ phần hóa doanh nghiệp: Thực hiện cổ phần hóa để huy động vốn từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước, mở rộng quy mô sản xuất và nâng cao năng lực tài chính. Mục tiêu đạt được trong giai đoạn 2016-2018, do Ban lãnh đạo GSD phối hợp với Tổng Công ty Giấy Việt Nam thực hiện.

  2. Đầu tư đổi mới công nghệ: Mua sắm và nâng cấp dây chuyền sản xuất hiện đại, áp dụng công nghệ tự động hóa nhằm tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất. Kế hoạch triển khai từ 2017 đến 2020, do Phòng Kỹ thuật và Phòng Tài chính phối hợp thực hiện.

  3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Tổ chức đào tạo chuyên sâu, tuyển dụng nhân sự có trình độ cao, xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực nhằm tăng cường sự gắn bó và hiệu quả làm việc. Thực hiện liên tục từ 2016, do Phòng Tổng hợp và Ban Giám đốc chịu trách nhiệm.

  4. Mở rộng kênh phân phối và marketing: Đẩy mạnh hoạt động marketing, xây dựng thương hiệu, phát triển hệ thống phân phối rộng khắp để tăng thị phần, đặc biệt tại các tỉnh miền Trung và miền Nam. Kế hoạch thực hiện từ 2016 đến 2020, do Phòng Thị trường chủ trì.

  5. Đa dạng hóa nguồn vốn: Chủ động tiếp xúc với các nhà đầu tư, đa dạng hóa các hình thức huy động vốn, giảm phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng. Thực hiện song song với cổ phần hóa, do Ban Giám đốc và Phòng Tài chính triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp ngành giấy: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

  2. Nhà đầu tư và cổ đông tiềm năng: Đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển của GSD, làm cơ sở quyết định đầu tư.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, phân tích năng lực cạnh tranh trong ngành sản xuất giấy tissue.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội ngành giấy: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành, thúc đẩy phát triển bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh của GSD được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua các tiêu chí như thị phần, doanh thu, lợi nhuận, năng lực tài chính, chất lượng sản phẩm, công nghệ, thương hiệu và nguồn nhân lực. Ví dụ, thị phần của GSD chiếm khoảng 20% tại Hà Nội, thể hiện sức mạnh cạnh tranh trên thị trường.

  2. GSD đang gặp những thách thức gì trong cạnh tranh?
    GSD đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước có công nghệ hiện đại và nguồn lực tài chính mạnh, cùng với áp lực từ các hiệp định thương mại tự do. Điều này dẫn đến giảm thị phần và khó khăn trong duy trì lợi nhuận.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá năng lực cạnh tranh của GSD?
    Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp ma trận SWOT, ma trận IFE và EFE, ma trận hình ảnh cạnh tranh cùng với phỏng vấn chuyên gia và phân tích số liệu thống kê để đánh giá toàn diện năng lực cạnh tranh.

  4. Các giải pháp đề xuất có thể giúp GSD cải thiện năng lực cạnh tranh như thế nào?
    Các giải pháp như cổ phần hóa, đầu tư công nghệ, nâng cao nguồn nhân lực và mở rộng kênh phân phối sẽ giúp GSD tăng năng suất, giảm chi phí, mở rộng thị phần và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  5. Ai là đối tượng phù hợp để áp dụng kết quả nghiên cứu này?
    Kết quả nghiên cứu phù hợp với ban lãnh đạo doanh nghiệp ngành giấy, nhà đầu tư, các nhà nghiên cứu quản trị kinh doanh và cơ quan quản lý nhà nước nhằm hỗ trợ phát triển ngành giấy bền vững.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa các tiêu chí đánh giá và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Công ty Giấy Tissue Sông Đuống trong giai đoạn 2010-2014.
  • Đánh giá thực trạng cho thấy GSD có lợi thế về thương hiệu và thị phần nhưng còn hạn chế về quy mô vốn và công nghệ sản xuất.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm cổ phần hóa, đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và mở rộng kênh phân phối nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh đến năm 2020.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng chiến lược phát triển bền vững của GSD trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả thực hiện để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo mục tiêu phát triển của công ty.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực cạnh tranh và giữ vững vị thế trên thị trường giấy tissue!