Nghiên Cứu Đánh Giá Nguy Cơ Tai Biến Lũ Lụt Vùng Hạ Lưu Sông Thu Bồn Tỉnh Quảng Nam

• Tác giả: Nguyễn Đức Thành
• Người hướng dẫn: Ts. Vũ Ngọc Quang
• Trường học: Trường Đại Học Khoa Học Tự Nhiên
• Chuyên ngành: Sử Dụng Và Bảo Vệ Tài Nguyên Môi Trường
• Đề tài: Nghiên Cứu, Đánh Giá Nguy Cơ Tai Biến Lũ Lụt Vùng Hạ Lưu Sông Thu Bồn Thuộc Tỉnh Quảng Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2012
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU VỀ LŨ LỤT
• 1.1. TỔNG QUAN CHUNG
• 1.2. Khái quát chung về lũ
• 1.3. Khái niệm về bản đồ ngập lụt
• 1.4. Tổng quan về các mô hình mô phỏng và tính toán ngập lụt
• 2. CHƯƠNG 2: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT SINH TAI BIẾN LŨ LỤT TẠI KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 2.1. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ
• 2.2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA CHẤT VÀ TÂN KIẾN TẠO
• 2.3. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH - ĐỊA MẠO
• 2.4. ĐẶC ĐIỂM SƠN VĂN VÀ HÌNH THÁI LƯU VỰC
• 2.5. ĐẶC ĐIỂM KHÍ HẬU
• 2.5.1. Chế độ nhiệt ẩm
• 2.5.2. Đặc điểm khí hậu trong mùa mưa gây lũ lớn và ngập lụt
• 2.6. ĐẶC ĐIỂM THỦY VĂN
• 2.6.1. Đặc điểm thủy văn
• 2.6.2. Phân bố nước mặt theo không gian và thời gian
• 2.6.3. Phân bố nước mặt theo không gian
• 2.6.4. Phân bố nước mặt theo thời gian
• 2.7. ĐẶC ĐIỂM LỚP VỎ PHONG HÓA VÀ THẢM THỰC VẬT
• 2.7.1. Đặc điểm lớp vỏ phong hóa
• 2.7.2. Thảm thực vật
• 3. CHƯƠNG 3: TAI BIẾN LŨ LỤT TẠI KHU VỰC NGHIÊN CỨU VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH, GIẢM NHẸ
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM LŨ VÀ NGẬP LỤT TẠI KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Đặc điểm ngập lụt
• 3.2. XÂY DỰNG BẢN ĐỒ NGẬP LỤT KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 3.2.1. Ứng dụng mô hình MIKE 11 để thành lập bản đồ ngập lụt
• 3.2.2. Đánh giá tính chính xác của mô hình
• 3.2.3. Xây dựng bản đồ ngập lụt bằng mô hình MIKE11 – GIS
• 3.3. DỰ BÁO DIỆN NGẬP LỤT TRÊN ĐỒNG BẰNG HẠ LƯU SÔNG THU BỒN THUỘC TỈNH QUẢNG NAM
• 3.4. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH, KHẮC PHỤC VÀ GIẢM NHẸ CÁC THIỆT HẠI DO LŨ LỤT GÂY RA
• 3.4.1. Biện pháp phi công trình
• 3.4.2. Các biện pháp công trình
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Đánh Giá Nguy Cơ Tai Biến Lũ Lụt Tại Quảng Nam

Đánh giá nguy cơ tai biến lũ lụt tại vùng hạ lưu sông Thu Bồn là một nhiệm vụ quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng. Tỉnh Quảng Nam, với vị trí địa lý đặc biệt và điều kiện tự nhiên phong phú, thường xuyên phải đối mặt với các hiện tượng thiên tai, đặc biệt là lũ lụt. Việc nghiên cứu và đánh giá nguy cơ này không chỉ giúp bảo vệ tài sản và tính mạng của người dân mà còn góp phần vào việc phát triển bền vững của tỉnh.

1.1. Khái Niệm Về Tai Biến Lũ Lụt

Tai biến lũ lụt là hiện tượng nước dâng cao bất thường, gây ngập úng trên diện rộng. Lũ lụt có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như mưa lớn, bão, hoặc sự thay đổi của dòng chảy tự nhiên. Đặc biệt, lũ lụt tại vùng hạ lưu sông Thu Bồn thường diễn ra với tần suất cao và mức độ nghiêm trọng lớn.

1.2. Tình Hình Lũ Lụt Tại Quảng Nam

Quảng Nam là một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề của lũ lụt. Theo thống kê, trong 5 năm qua, thiên tai đã gây thiệt hại ước tính gần 6,26% tổng GDP của tỉnh. Các trận lũ lớn đã làm thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Trong Đánh Giá Nguy Cơ Lũ Lụt

Đánh giá nguy cơ lũ lụt tại vùng hạ lưu sông Thu Bồn gặp nhiều thách thức. Các yếu tố như biến đổi khí hậu, sự phát triển đô thị hóa, và các hoạt động kinh tế xã hội đều có tác động lớn đến tình hình lũ lụt. Việc xác định chính xác nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này là rất cần thiết.

2.1. Biến Đổi Khí Hậu Và Tác Động Đến Lũ Lụt

Biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tần suất và cường độ của các trận mưa lớn, dẫn đến nguy cơ lũ lụt cao hơn. Các nghiên cứu cho thấy rằng nhiệt độ tăng cao và sự thay đổi của các mô hình mưa có thể làm gia tăng nguy cơ lũ lụt tại Quảng Nam.

2.2. Tác Động Của Hoạt Động Kinh Tế Xã Hội

Sự phát triển đô thị hóa và các hoạt động kinh tế xã hội tại Quảng Nam đã làm thay đổi cấu trúc địa hình và dòng chảy tự nhiên. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ lũ lụt mà còn làm giảm khả năng tiêu thoát nước, gây ra tình trạng ngập úng kéo dài.

III. Phương Pháp Đánh Giá Nguy Cơ Tai Biến Lũ Lụt

Để đánh giá nguy cơ tai biến lũ lụt, cần áp dụng các phương pháp khoa học và công nghệ hiện đại. Việc sử dụng mô hình mô phỏng và phân tích dữ liệu là rất quan trọng trong việc dự đoán và đánh giá mức độ ngập lụt.

3.1. Sử Dụng Mô Hình MIKE 11 Trong Đánh Giá

Mô hình MIKE 11 là một công cụ mạnh mẽ trong việc mô phỏng dòng chảy và ngập lụt. Việc áp dụng mô hình này giúp xác định chính xác diện tích và mức độ ngập lụt tại khu vực nghiên cứu, từ đó đưa ra các biện pháp phòng tránh hiệu quả.

3.2. Phân Tích Dữ Liệu Khí Hậu Và Thủy Văn

Phân tích dữ liệu khí hậu và thủy văn là một phần quan trọng trong việc đánh giá nguy cơ lũ lụt. Các số liệu về lượng mưa, nhiệt độ, và dòng chảy sẽ giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến lũ lụt và đưa ra các dự báo chính xác hơn.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Đánh Giá Nguy Cơ Lũ Lụt

Kết quả của việc đánh giá nguy cơ tai biến lũ lụt có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ quy hoạch đô thị, phát triển nông nghiệp đến công tác cứu hộ và ứng phó với thiên tai.

4.1. Quy Hoạch Đô Thị Bền Vững

Việc đánh giá nguy cơ lũ lụt giúp các nhà quy hoạch đưa ra các quyết định hợp lý trong việc phát triển đô thị. Các khu vực có nguy cơ cao cần được quy hoạch một cách cẩn thận để giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt.

4.2. Phát Triển Nông Nghiệp An Toàn

Đánh giá nguy cơ lũ lụt cũng giúp nông dân lựa chọn các giống cây trồng phù hợp và áp dụng các biện pháp canh tác an toàn hơn, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai.

V. Kết Luận Về Đánh Giá Nguy Cơ Tai Biến Lũ Lụt

Đánh giá nguy cơ tai biến lũ lụt tại vùng hạ lưu sông Thu Bồn là một nhiệm vụ cấp thiết và quan trọng. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp nâng cao nhận thức về nguy cơ lũ lụt mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho các biện pháp phòng tránh và ứng phó hiệu quả.

5.1. Tương Lai Của Nghiên Cứu Tai Biến Lũ Lụt

Nghiên cứu về tai biến lũ lụt cần tiếp tục được đẩy mạnh, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Việc áp dụng công nghệ mới và các phương pháp nghiên cứu hiện đại sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong công tác phòng chống lũ lụt.

5.2. Khuyến Nghị Chính Sách Phòng Chống Lũ Lụt

Cần có các chính sách rõ ràng và hiệu quả trong việc phòng chống lũ lụt. Các chương trình giáo dục cộng đồng về nguy cơ lũ lụt và biện pháp phòng tránh cũng cần được triển khai rộng rãi.