I. Tổng quan về tăng thu ngân sách Nhà nước tại Quảng Ninh
Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN) ra đời mở đầu một bước ngoặt quan trọng của nền Tài chính Việt Nam, đặc biệt NSNN đã trở thành công cụ tài chính rất quan trọng, góp phần to lớn vào việc phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay của Ngân sách Việt Nam là luôn ở trong tình trạng bội chi với mức thâm hụt lớn. Vì vậy, việc cân bằng cán cân thu - chi ngân sách luôn là một trong những mục tiêu phấn đấu hàng đầu của Đảng và Nhà nước. Tỉnh Quảng Ninh được xác định là trọng điểm phát triển kinh tế - xã hội trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ với nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển kinh tế và thu hút hoạt động đầu tư.
1.1. Vai trò của Ngân sách Nhà nước đối với Quảng Ninh
Ngân sách Nhà nước đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính cho các hoạt động của chính quyền địa phương, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững tại Quảng Ninh. NSNN giúp tỉnh đầu tư vào cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục và các dịch vụ công cộng thiết yếu. Theo Luật Ngân sách Nhà nước, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.
1.2. Đặc điểm nguồn thu ngân sách tỉnh Quảng Ninh
Nguồn thu ngân sách tỉnh Quảng Ninh có đặc điểm riêng biệt, phụ thuộc vào các ngành kinh tế mũi nhọn như du lịch, công nghiệp khai khoáng và dịch vụ cảng biển. Tuy nhiên, sự phụ thuộc lớn vào khai thác tài nguyên cũng đặt ra thách thức về phát triển kinh tế xanh và bền vững. Giải pháp tăng thu ngân sách Quảng Ninh cần xem xét đa dạng hóa nguồn thu, khai thác hiệu quả các tiềm năng khác của tỉnh.
II. Thách thức trong tăng thu ngân sách tại Quảng Ninh
Mặc dù Quảng Ninh là tỉnh phát triển khá, thu nhập bình quân đầu người cao hơn so với bình quân chung của cả nước, thu NSNN trên địa bàn tỉnh đảm bảo cân đối cho các nhiệm vụ chi của tỉnh. Tuy nhiên nguồn thu chưa thực sự bền vững, chủ yếu vẫn là thu từ các nguồn tài nguyên không tái tạo (thu từ khai thác khoáng sản và quyền sử dụng đất), chưa khai thác triệt để, bền vững các nguồn thu từ các lĩnh vực đang rất phát triển trên địa bàn tỉnh.
2.1. Sự phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên và công nghiệp nặng
Sự phụ thuộc lớn vào khai thác tài nguyên thiên nhiên như than đá và các ngành công nghiệp nặng tiềm ẩn rủi ro về cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường và biến động giá cả trên thị trường thế giới. Điều này ảnh hưởng đến tính bền vững của nguồn thu ngân sách nhà nước Quảng Ninh và đòi hỏi cần có các giải pháp chuyển đổi sang các ngành kinh tế xanh hơn.
2.2. Ảnh hưởng của biến động kinh tế toàn cầu và khu vực
Biến động kinh tế toàn cầu và khu vực, đặc biệt là tình hình thương mại quốc tế và chính sách của các nước láng giềng, có thể tác động tiêu cực đến hoạt động du lịch Quảng Ninh, xuất nhập khẩu và thu hút đầu tư. Do đó, tỉnh cần chủ động ứng phó và đa dạng hóa thị trường để giảm thiểu rủi ro.
2.3. Hạn chế về năng lực quản lý và cải cách hành chính
Năng lực quản lý ngân sách nhà nước Quảng Ninh và thực hiện cải cách hành chính còn hạn chế có thể ảnh hưởng đến hiệu quả thu thuế và phí, cũng như thu hút đầu tư. Cần tăng cường đào tạo, nâng cao trình độ cán bộ và đơn giản hóa thủ tục hành chính để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn.
III. Cách tăng thu từ du lịch bền vững tại Quảng Ninh
Quảng Ninh có tiềm năng du lịch lớn với di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Phát triển du lịch bền vững, tăng cường thu hút khách du lịch chất lượng cao và quản lý hiệu quả nguồn thu từ du lịch là giải pháp quan trọng để tăng thu ngân sách một cách bền vững.
3.1. Phát triển sản phẩm du lịch chất lượng cao và đa dạng
Cần tập trung phát triển các sản phẩm du lịch chất lượng cao, độc đáo và đa dạng, đáp ứng nhu cầu của các phân khúc thị trường khác nhau. Ngoài Vịnh Hạ Long, cần khai thác các tiềm năng du lịch khác như du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa, du lịch MICE (hội nghị, hội thảo, triển lãm, sự kiện) để tăng thu ngân sách Quảng Ninh.
3.2. Nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm du lịch
Chất lượng dịch vụ và trải nghiệm du lịch đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân du khách. Cần đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng du lịch, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cải thiện vệ sinh môi trường và đảm bảo an ninh trật tự để du khách có trải nghiệm tốt nhất.
3.3. Quản lý hiệu quả nguồn thu từ du lịch và chống thất thu
Cần quản lý hiệu quả nguồn thu từ du lịch thông qua việc thu đúng, thu đủ các loại thuế và phí, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi trốn thuế, gian lận thương mại và vi phạm pháp luật khác để chống thất thu ngân sách.
IV. Giải pháp thúc đẩy công nghiệp xanh tại tỉnh Quảng Ninh
Công nghiệp là một trong những trụ cột kinh tế quan trọng của Quảng Ninh. Chuyển đổi sang công nghiệp xanh, sử dụng công nghệ hiện đại và thân thiện với môi trường là giải pháp để tăng trưởng kinh tế bền vững và tăng thu ngân sách.
4.1. Thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp công nghệ cao
Cần chủ động thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp công nghệ cao, có giá trị gia tăng lớn và thân thiện với môi trường như điện tử, công nghệ thông tin, cơ khí chế tạo, năng lượng tái tạo. Điều này sẽ giúp Quảng Ninh tạo ra các sản phẩm có hàm lượng khoa học cao, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng thu ngân sách bền vững.
4.2. Hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ và quy trình sản xuất
Cần hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới công nghệ và quy trình sản xuất theo hướng tiết kiệm năng lượng, sử dụng nguyên vật liệu tái chế, giảm thiểu chất thải và khí thải. Chính sách hỗ trợ có thể bao gồm ưu đãi về thuế, tín dụng, đào tạo và tư vấn kỹ thuật.
4.3. Kiểm soát chặt chẽ các dự án công nghiệp gây ô nhiễm
Cần kiểm soát chặt chẽ các dự án công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định về môi trường. Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm và yêu cầu các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xử lý chất thải, khí thải để bảo vệ môi trường.
V. Nâng cao hiệu quả quản lý thuế để tăng thu ngân sách
Nâng cao hiệu quả quản lý thuế là yếu tố then chốt để tăng thu ngân sách nhà nước một cách bền vững. Điều này đòi hỏi cải cách hệ thống thuế, tăng cường kiểm tra, giám sát và chống thất thu.
5.1. Đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế và tạo thuận lợi cho người nộp thuế
Cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế, giảm thời gian và chi phí tuân thủ cho người nộp thuế. Áp dụng rộng rãi công nghệ thông tin vào quản lý thuế, cung cấp dịch vụ thuế điện tử để tạo thuận lợi cho người nộp thuế.
5.2. Tăng cường kiểm tra thanh tra và xử lý vi phạm về thuế
Cần tăng cường kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp và cá nhân có dấu hiệu trốn thuế, gian lận thuế và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan chức năng như thuế, hải quan, công an để chống thất thu ngân sách.
5.3. Hoàn thiện hệ thống thông tin và phân tích rủi ro về thuế
Cần xây dựng và hoàn thiện hệ thống thông tin và phân tích rủi ro về thuế, sử dụng công nghệ khai thác dữ liệu (data mining) để phát hiện các dấu hiệu bất thường và có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời.
VI. Giải pháp tăng cường thu hút đầu tư vào Quảng Ninh
Thu hút đầu tư là động lực quan trọng để phát triển kinh tế và tăng thu ngân sách. Cần cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và chủ động xúc tiến đầu tư.
6.1. Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh
Cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giảm chi phí gia nhập thị trường, chi phí tuân thủ và các chi phí không chính thức khác. Nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh về cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp và khả năng tiếp cận thị trường.
6.2. Xây dựng chính sách ưu đãi đầu tư hấp dẫn và minh bạch
Cần xây dựng chính sách ưu đãi đầu tư hấp dẫn và minh bạch, phù hợp với quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế. Ưu tiên các dự án đầu tư có công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường và có giá trị gia tăng lớn.
6.3. Chủ động xúc tiến đầu tư và quảng bá hình ảnh của Quảng Ninh
Cần chủ động xúc tiến đầu tư tại các thị trường tiềm năng, quảng bá hình ảnh của Quảng Ninh là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế, tổ chức các hội nghị, hội thảo đầu tư để giới thiệu về tiềm năng và cơ hội đầu tư của tỉnh.
