I. Giải thích hợp đồng và pháp luật Việt Nam
Giải thích hợp đồng là một chế định quan trọng trong pháp luật Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực luật học. Luận án tập trung phân tích các nguyên tắc hợp đồng và quy định pháp luật liên quan đến việc giải thích hợp đồng. Các bên trong hợp đồng thường gặp phải những tranh chấp do sự không rõ ràng trong các điều khoản hợp đồng. Việc giải thích hợp đồng nhằm xác định nghĩa vụ hợp đồng và quyền lợi hợp pháp của các bên, đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong giao dịch dân sự.
1.1. Khái niệm và bản chất pháp lý
Giải thích hợp đồng được hiểu là quá trình làm rõ nội dung của hợp đồng khi có sự mơ hồ hoặc mâu thuẫn giữa các điều khoản. Bản chất pháp lý của việc giải thích hợp đồng là đảm bảo sự thống nhất trong cách hiểu và thực thi hợp đồng. Luận án phân biệt giữa giải thích hợp đồng với các hoạt động pháp lý khác như giải thích luật hoặc giải thích giao dịch dân sự.
1.2. Nguyên tắc giải thích hợp đồng
Các nguyên tắc hợp đồng được áp dụng trong việc giải thích bao gồm: tôn trọng ý chí của các bên, không làm thay đổi nội dung hợp đồng, và ưu tiên làm cho hợp đồng có hiệu lực. Luận án nhấn mạnh nguyên tắc giải thích theo hướng có lợi cho bên chấp nhận hợp đồng mẫu, đảm bảo sự công bằng trong giao dịch.
II. Căn cứ giải thích hợp đồng theo pháp luật Việt Nam
Luận án phân tích các căn cứ giải thích hợp đồng được quy định trong Bộ luật Dân sự 2015. Các căn cứ này bao gồm: ý chí chung của các bên, ngôn từ của hợp đồng, mục đích và tính chất của hợp đồng, tập quán tại địa điểm giao kết, và mối liên hệ giữa các điều khoản. Việc áp dụng các căn cứ này giúp giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên.
2.1. Căn cứ vào ý chí và sự thể hiện ý chí
Một trong những căn cứ quan trọng là dựa vào ý chí của các bên được thể hiện trước và trong quá trình giao kết hợp đồng. Luận án chỉ ra rằng việc xác định ý chí chung của các bên là yếu tố then chốt trong việc giải thích hợp đồng, đặc biệt khi có sự mâu thuẫn giữa các điều khoản.
2.2. Căn cứ vào tập quán và thói quen
Tập quán và thói quen giữa các bên cũng là căn cứ quan trọng trong việc giải thích hợp đồng. Luận án nhấn mạnh rằng việc áp dụng tập quán giúp đảm bảo tính thực tiễn và phù hợp với thực tế giao dịch, đặc biệt trong các hợp đồng có yếu tố quốc tế.
III. Thực tiễn giải thích hợp đồng và kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Luận án đánh giá thực tiễn giải thích hợp đồng tại Việt Nam, chỉ ra những bất cập trong quy định pháp luật hiện hành. Các kiến nghị được đưa ra nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, bao gồm việc bổ sung các căn cứ giải thích và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp.
3.1. Bất cập trong quy định pháp luật
Luận án chỉ ra rằng Bộ luật Dân sự 2015 còn thiếu một số căn cứ giải thích quan trọng, dẫn đến sự tùy tiện trong việc áp dụng pháp luật. Các quy định hiện hành chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, đặc biệt trong các hợp đồng phức tạp.
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Luận án đề xuất bổ sung các căn cứ giải thích như hoàn cảnh thực tế tại thời điểm giao kết và ứng xử của các bên sau khi hợp đồng được thực hiện. Việc hoàn thiện pháp luật sẽ góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.
