Luận án tiến sĩ luật học: Giải thích hợp đồng theo pháp luật Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

A. PHẦN MỞ ĐẦU

Tính cấp thiết của đề tài. Tình hình nghiên cứu đề tài

Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ của luận án

Đối tượng nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu

Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

Những đóng góp mới của luận án

Ý nghĩa khoa học của luận án

Kết cấu của luận án

1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ GIẢI THÍCH HỢP ĐỒNG

1.1. Sự cần thiết phải giải thích hợp đồng

1.2. Khái niệm giải thích hợp đồng

1.3. Bản chất pháp lý của giải thích hợp đồng và phân biệt giải thích hợp đồng với các hoạt động khác

1.3.1. Bản chất pháp lý của giải thích hợp đồng

1.3.2. Phân biệt giải thích hợp đồng với các hoạt động khác

1.3.3. Chủ thể có thẩm quyền giải thích hợp đồng

1.3.4. Phạm vi của giải thích hợp đồng

1.3.5. Nguyên tắc giải thích hợp đồng

1.3.5.1. Nguyên tắc giải thích tôn trọng ý chí của các bên hơn là ngôn từ của hợp đồng

1.3.5.2. Nguyên tắc giải thích không được làm thay đổi nội dung của hợp đồng

1.3.5.3. Nguyên tắc giải thích theo hướng ưu tiên làm cho hợp đồng có hiệu lực

1.3.5.4. Nguyên tắc giải thích theo lẽ công bằng, hợp lý

1.3.5.5. Nguyên tắc giải thích theo hướng có lợi cho bên chấp nhận hợp đồng theo mẫu

1.3.6. Hậu quả pháp lý của giải thích hợp đồng

2. CHƯƠNG 2: CÁC CĂN CỨ GIẢI THÍCH HỢP ĐỒNG THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH VÀ THỰC TIỄN GIẢI THÍCH HỢP ĐỒNG Ở VIỆT NAM

2.1. Khái niệm căn cứ giải thích hợp đồng

2.2. Giải thích hợp đồng căn cứ ý chí và sự thể hiện ý chí

2.3. Giải thích căn cứ vào mục đích, tính chất của hợp đồng

2.4. Giải thích hợp đồng căn cứ vào ý chí của các bên được thể hiện trước khi hợp đồng được xác lập (thông tin tiền hợp đồng)

2.5. Giải thích hợp đồng căn cứ vào tập quán

2.6. Giải thích hợp đồng căn cứ vào mối tương quan giữa các nội dung của hợp đồng

2.7. Giải thích hợp đồng căn cứ vào lợi ích của bên yếu thế

3. CHƯƠNG 3: CÁC QUAN ĐIỂM HIỆN ĐẠI VỀ CĂN CỨ GIẢI THÍCH HỢP ĐỒNG VÀ VIỆC BỔ SUNG MỘT SỐ CĂN CỨ GIẢI THÍCH HỢP ĐỒNG VÀO PHÁP LUẬT VIỆT NAM

3.1. Các quan điểm hiện đại về căn cứ giải thích hợp đồng được pháp luật

3.2. Sự cần thiết phải bổ sung các căn cứ giải thích hợp đồng

3.3. Các căn cứ giải thích có thể xem xét bổ sung vào chế định pháp luật về giải thích hợp đồng

3.4. Giải thích hợp đồng căn cứ vào hoàn cảnh thực tế tại thời điểm giao kết và thực hiện hợp đồng

3.5. Giải thích hợp đồng căn cứ vào ứng xử của các bên sau khi hợp đồng được giao kết

3.6. Giải thích hợp đồng căn cứ vào thói quen đã hình thành giữa các bên

4. CHƯƠNG 4: KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ GIẢI THÍCH HỢP ĐỒNG VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI THÍCH HỢP ĐỒNG

4.1. Tổng hợp các bất cập của quy định pháp luật giải thích hợp đồng trong Bộ luật Dân sự năm 2015 cần được khắc phục

4.2. Kiến nghị về bố trí chế định giải thích hợp đồng trong Bộ luật Dân sự và thứ tự ưu tiên áp dụng các căn cứ giải thích hợp đồng

4.3. Kiến nghị cụ thể hoàn thiện quy định của BLDS 2015 về giải thích hợp đồng

4.4. Một số giải pháp cụ thể nhằm tăng hiệu quả của việc áp dụng các quy định pháp luật về giải thích hợp đồng

4.4.1. Đối với chủ thể giải thích

4.4.2. Đối với các bên trong hợp đồng

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giải thích hợp đồng và pháp luật Việt Nam

Giải thích hợp đồng là một chế định quan trọng trong pháp luật Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực luật học. Luận án tập trung phân tích các nguyên tắc hợp đồng và quy định pháp luật liên quan đến việc giải thích hợp đồng. Các bên trong hợp đồng thường gặp phải những tranh chấp do sự không rõ ràng trong các điều khoản hợp đồng. Việc giải thích hợp đồng nhằm xác định nghĩa vụ hợp đồng và quyền lợi hợp pháp của các bên, đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong giao dịch dân sự.

1.1. Khái niệm và bản chất pháp lý

Giải thích hợp đồng được hiểu là quá trình làm rõ nội dung của hợp đồng khi có sự mơ hồ hoặc mâu thuẫn giữa các điều khoản. Bản chất pháp lý của việc giải thích hợp đồng là đảm bảo sự thống nhất trong cách hiểu và thực thi hợp đồng. Luận án phân biệt giữa giải thích hợp đồng với các hoạt động pháp lý khác như giải thích luật hoặc giải thích giao dịch dân sự.

1.2. Nguyên tắc giải thích hợp đồng

Các nguyên tắc hợp đồng được áp dụng trong việc giải thích bao gồm: tôn trọng ý chí của các bên, không làm thay đổi nội dung hợp đồng, và ưu tiên làm cho hợp đồng có hiệu lực. Luận án nhấn mạnh nguyên tắc giải thích theo hướng có lợi cho bên chấp nhận hợp đồng mẫu, đảm bảo sự công bằng trong giao dịch.

II. Căn cứ giải thích hợp đồng theo pháp luật Việt Nam

Luận án phân tích các căn cứ giải thích hợp đồng được quy định trong Bộ luật Dân sự 2015. Các căn cứ này bao gồm: ý chí chung của các bên, ngôn từ của hợp đồng, mục đích và tính chất của hợp đồng, tập quán tại địa điểm giao kết, và mối liên hệ giữa các điều khoản. Việc áp dụng các căn cứ này giúp giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên.

2.1. Căn cứ vào ý chí và sự thể hiện ý chí

Một trong những căn cứ quan trọng là dựa vào ý chí của các bên được thể hiện trước và trong quá trình giao kết hợp đồng. Luận án chỉ ra rằng việc xác định ý chí chung của các bên là yếu tố then chốt trong việc giải thích hợp đồng, đặc biệt khi có sự mâu thuẫn giữa các điều khoản.

2.2. Căn cứ vào tập quán và thói quen

Tập quán và thói quen giữa các bên cũng là căn cứ quan trọng trong việc giải thích hợp đồng. Luận án nhấn mạnh rằng việc áp dụng tập quán giúp đảm bảo tính thực tiễn và phù hợp với thực tế giao dịch, đặc biệt trong các hợp đồng có yếu tố quốc tế.

III. Thực tiễn giải thích hợp đồng và kiến nghị hoàn thiện pháp luật

Luận án đánh giá thực tiễn giải thích hợp đồng tại Việt Nam, chỉ ra những bất cập trong quy định pháp luật hiện hành. Các kiến nghị được đưa ra nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, bao gồm việc bổ sung các căn cứ giải thích và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp.

3.1. Bất cập trong quy định pháp luật

Luận án chỉ ra rằng Bộ luật Dân sự 2015 còn thiếu một số căn cứ giải thích quan trọng, dẫn đến sự tùy tiện trong việc áp dụng pháp luật. Các quy định hiện hành chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, đặc biệt trong các hợp đồng phức tạp.

3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật

Luận án đề xuất bổ sung các căn cứ giải thích như hoàn cảnh thực tế tại thời điểm giao kết và ứng xử của các bên sau khi hợp đồng được thực hiện. Việc hoàn thiện pháp luật sẽ góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.

Luận án tiến sĩ luật học: Hướng dẫn giải thích hợp đồng theo quy định pháp luật Việt Nam