Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lãnh đạo xây dựng đời sống văn hoá cơ sở từ năm 2010 đến năm 2020

• Chuyên ngành: Lịch Sử Đảng Cộng Sản Việt Nam
• Đề tài: Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lãnh đạo xây dựng đời sống văn hoá cơ sở từ năm 2010 đến năm 2020
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2010-2020
• Địa điểm: Đồng Nai

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CHỦ TRƯƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG NAI VỀ XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ (2010 - 2015)
• 1.1. Những yếu tố tác động và chủ trương của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai về xây dựng đời sống văn hóa cơ sở
• 1.1.1. Đảng bộ tỉnh Đồng Nai chỉ đạo xây dựng đời sống văn hóa cơ sở
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG NAI LÃNH ĐẠO ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ (2015 - 2020)
• 2.1. Những yếu tố mới tác động và chủ trương của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai về đẩy mạnh xây dựng đời sống văn hóa cơ sở
• 2.1.1. Đảng bộ tỉnh Đồng Nai chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng đời sống văn hóa cơ sở
• 3. CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM
• 3.1. Nhận xét Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lãnh đạo xây dựng đời sống văn hóa cơ sở (2010 - 2020)
• 3.2. Kinh nghiệm từ quá trình Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lãnh đạo xây dựng đời sống văn hóa cơ sở (2010 - 2020)
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN

I. Tổng quan Xây dựng ĐSVH cơ sở ở Đồng Nai 2010 2020

Xây dựng ĐSVH cơ sở là một chủ trương lớn, lâu dài, có vai trò quan trọng trên nhiều phương diện: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, an ninh. ĐSVH cơ sở giúp người dân có niềm tin, đời sống kinh tế ổn định, tinh thần lành mạnh, xã hội văn minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh coi văn hóa là sự tổng hợp mọi phương thức sinh hoạt, biểu hiện của loài người để thích ứng với nhu cầu đời sống. Trong đổi mới và hội nhập, xây dựng ĐSVH cơ sở hướng đến nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần, để văn hóa thấm sâu vào cộng đồng, trở thành nhân tố thúc đẩy con người hoàn thiện, văn hóa là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh cho phát triển. Đồng Nai là “bản lề chiến lược” phía Nam, nơi hội tụ, bảo tồn, phát huy di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Với sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng ĐSVH cơ sở trở thành cuộc vận động văn hóa lớn, thu hút sự tham gia của hệ thống chính trị, xã hội, mang lại thành tựu phong phú, độc đáo, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống. Tuy nhiên, tác động của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế làm cho xây dựng ĐSVH cơ sở còn tồn tại: nhận thức chưa đầy đủ, phong trào chưa vững chắc, tệ nạn xã hội phức tạp, đầu tư chưa tương xứng, suy thoái đạo đức. Những hạn chế này là trở lực đối với xây dựng ĐSVH cơ sở ở Đồng Nai. Thực tiễn hiện nay, xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở Đồng Nai giai đoạn 2010 - 2020 có ý nghĩa quan trọng đối với nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn lãnh đạo xây dựng ĐSVH của Đảng, Đảng bộ Đồng Nai, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Việc nghiên cứu này sẽ góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, làm cho văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội của người dân; từ đó, rút ra những kinh nghiệm quý báu, cung cấp những luận cứ quan trọng để Đảng bộ Tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng ĐSVH cơ sở trong thời gian tới. Mặc dù đã có khá nhiều nghiên cứu dưới các góc độ tiếp cận khác nhau về ĐSVH nói chung, xét dưới góc độ khoa học Lịch sử Đảng thì đến nay chưa có công trình khoa học nào đi sâu nghiên cứu một cách độc lập, có tính hệ thống về vấn đề này.

1.1. Lý do chọn đề tài Lịch sử Đảng bộ Đồng Nai

Xây dựng ĐSVH cơ sở là một trong những chủ trương lớn, lâu dài, có vị trí, vai trò quan trọng nhiều mặt cả trên phương diện kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, an ninh tổng hợp, giúp người dân có niềm tin, đời sống kinh tế ổn định, ĐSVH tinh thần lành mạnh, làm cho xã hội ngày càng văn minh, tốt đẹp hơn. Việc nghiên cứu này sẽ góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, làm cho văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội của người dân; từ đó, rút ra những kinh nghiệm quý báu, cung cấp những luận cứ quan trọng để Đảng bộ Tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng ĐSVH cơ sở trong thời gian tới. Mặc dù đã có khá nhiều nghiên cứu dưới các góc độ tiếp cận khác nhau về ĐSVH nói chung, xét dưới góc độ khoa học Lịch sử Đảng thì đến nay chưa có công trình khoa học nào đi sâu nghiên cứu một cách độc lập, có tính hệ thống về vấn đề này.

1.2. Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu Lịch sử Đảng

Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai về xây dựng ĐSVH cơ sở từ năm 2010 đến năm 2020, đúc rút kinh nghiệm. Nhiệm vụ nghiên cứu là làm rõ các yếu tố tác động, hệ thống hóa và phân tích chủ trương, chỉ đạo của Đảng bộ Đồng Nai, nhận xét và rút ra kinh nghiệm từ quá trình lãnh đạo xây dựng ĐSVH cơ sở. Đối tượng nghiên cứu là hoạt động lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai về xây dựng ĐSVH cơ sở trên địa bàn tỉnh từ năm 2010 đến năm 2020. Phạm vi nghiên cứu là về nội dung: Nghiên cứu chủ trương của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai về xây dựng ĐSVH cơ sở. Trong chỉ đạo, tập trung nghiên cứu, làm rõ 4 vấn đề: 1. Kiện toàn các cơ quan chuyên trách và xây dựng lực lượng hoạt động văn hóa cơ sở; 2. Hoạt động thông tin, tuyên truyền, quản lý internet; 3. Xây dựng các phong trào văn hóa cơ sở; 4. Xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở.

II. Cách Đảng bộ Đồng Nai chỉ đạo ĐSVH cơ sở 2010 2015

Đảng bộ tỉnh Đồng Nai chỉ đạo xây dựng ĐSVH cơ sở giai đoạn 2010-2015 tập trung vào các yếu tố: Tình hình thế giới, khu vực, trong nước tác động đến tư tưởng, tình cảm của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Mục tiêu Đại hội XI (2011) của Đảng chủ trương: Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, “đưa phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả; xây dựng nếp sống văn hóa trong các gia đình, khu dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, làm cho các giá trị văn hóa thấm sâu vào mọi mặt đời sống, tạo sức đề kháng với các sản phẩm độc hại” [31, tr. Tiếp đó, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI (2012) đã ban hành Nghị quyết số 33-NQ/TW về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” [32], với mục tiêu xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phát triển toàn diện con người Việt Nam, coi đây là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài của toàn Đảng, toàn dân. Trên cơ sở đó, Nhà nước ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm thể chế hóa đường lối văn hóa của Đảng thành cơ chế, chính sách về xây dựng ĐSVH cơ sở.

2.1. Yếu tố tác động đến xây dựng ĐSVH cơ sở Đồng Nai

Các yếu tố tác động đến sự lãnh đạo xây dựng ĐSVH cơ sở của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai bao gồm: tình hình thế giới, khu vực, trong nước; chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước. Những thuận lợi và khó khăn nêu trên có tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm và quyết tâm của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân. Đó cũng là vấn đề đặt ra cho xây dựng ĐSVH cơ sở trước những cơ hội, thách thức cần phải giải quyết nhanh, triệt để trên cơ sở tinh thần đoàn kết, sáng tạo của Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Đồng Nai.

2.2. Chủ trương chính sách xây dựng ĐSVH cơ sở giai đoạn 2010 2015

Về mục tiêu Đại hội XI (2011) của Đảng chủ trương: Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, “đưa phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả; xây dựng nếp sống văn hóa trong các gia đình, khu dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, làm cho các giá trị văn hóa thấm sâu vào mọi mặt đời sống, tạo sức đề kháng với các sản phẩm độc hại” [31, tr. Tiếp đó, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI (2012) đã ban hành Nghị quyết số 33-NQ/TW về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” [32], với mục tiêu xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phát triển toàn diện con người Việt Nam, coi đây là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài của toàn Đảng, toàn dân. Trên cơ sở đó, Nhà nước ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm thể chế hóa đường lối văn hóa của Đảng thành cơ chế, chính sách về xây dựng ĐSVH cơ sở.

III. Phương pháp Đảng bộ Đồng Nai xây dựng ĐSVH 2015 2020

Đảng bộ tỉnh Đồng Nai chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng ĐSVH cơ sở giai đoạn 2015-2020 dựa trên những yếu tố mới tác động. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng (2016) đã đánh giá: “Văn hóa chậm phát triển, chưa tương xứng với tăng trưởng kinh tế; ĐSVH còn nghèo nàn, đơn điệu; môi trường văn hóa có mặt bị ô nhiễm; xây dựng văn hóa trong chính trị, kinh tế chưa được coi trọng; văn hóa trong Đảng bộ, trong bộ máy nhà nước, trong hệ thống chính trị còn yếu kém; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống có diễn biến phức tạp” [33, tr. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng cũng đã xác định mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa trong 5 năm 2016 - 2020 là: “Tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú, đa dạng; nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân. Phát huy vai trò của văn hóa trong việc bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn con người; xây dựng con người Việt Nam yêu nước, nhân ái, trung thực, nghĩa tình, cần cù, sáng tạo” [33, tr.

3.1. Những yếu tố mới tác động đến ĐSVH cơ sở 2015 2020

Đảng bộ tỉnh Đồng Nai chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng ĐSVH cơ sở giai đoạn 2015-2020 dựa trên những yếu tố mới tác động. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng (2016) đã đánh giá: “Văn hóa chậm phát triển, chưa tương xứng với tăng trưởng kinh tế; ĐSVH còn nghèo nàn, đơn điệu; môi trường văn hóa có mặt bị ô nhiễm; xây dựng văn hóa trong chính trị, kinh tế chưa được coi trọng; văn hóa trong Đảng bộ, trong bộ máy nhà nước, trong hệ thống chính trị còn yếu kém; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống có diễn biến phức tạp” [33, tr.

3.2. Mục tiêu nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa 2015 2020

Nghị quyết Đại hội XII của Đảng cũng đã xác định mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa trong 5 năm 2016 - 2020 là: “Tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú, đa dạng; nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân. Phát huy vai trò của văn hóa trong việc bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn con người; xây dựng con người Việt Nam yêu nước, nhân ái, trung thực, nghĩa tình, cần cù, sáng tạo” [33, tr.

IV. Kết quả xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở Đồng Nai

Quá trình Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lãnh đạo xây dựng ĐSVH cơ sở từ năm 2010 đến năm 2020 đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nhận thức về ý nghĩa, vai trò của văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội được nâng cao. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được triển khai sâu rộng, hiệu quả. Các thiết chế văn hóa cơ sở được đầu tư xây dựng, nâng cấp. Đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân được cải thiện. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế như: chất lượng phong trào chưa đồng đều, tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp, một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

4.1. Đánh giá thành tựu xây dựng đời sống văn hóa giai đoạn 2010 2020

Quá trình Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lãnh đạo xây dựng ĐSVH cơ sở từ năm 2010 đến năm 2020 đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nhận thức về ý nghĩa, vai trò của văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội được nâng cao. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được triển khai sâu rộng, hiệu quả. Các thiết chế văn hóa cơ sở được đầu tư xây dựng, nâng cấp. Đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân được cải thiện.

4.2. Các hạn chế và nguyên nhân cần khắc phục

Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế như: chất lượng phong trào chưa đồng đều, tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp, một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Nguyên nhân của những hạn chế này là do: công tác lãnh đạo, chỉ đạo có lúc, có nơi còn thiếu sâu sát; việc đầu tư cho văn hóa chưa tương xứng với yêu cầu phát triển; sự phối hợp giữa các ngành, các cấp chưa chặt chẽ; công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, hiệu quả.

V. Kinh nghiệm xây dựng ĐSVH cơ sở từ Lịch sử Đảng Đồng Nai

Từ quá trình lãnh đạo xây dựng ĐSVH cơ sở, Đảng bộ tỉnh Đồng Nai rút ra một số kinh nghiệm quan trọng. Thứ nhất, phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa. Thứ hai, phải xây dựng các chủ trương, chính sách phù hợp với thực tiễn địa phương. Thứ ba, phải phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và Nhân dân. Thứ tư, phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát.

5.1. Bài học về tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng

Thứ nhất, phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa. Vai trò lãnh đạo của Đảng là yếu tố then chốt, quyết định sự thành công của sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa. Để tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, cần phải nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và Nhân dân về vai trò của văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng con người.

5.2. Bài học về xây dựng chính sách phù hợp thực tiễn

Thứ hai, phải xây dựng các chủ trương, chính sách phù hợp với thực tiễn địa phương. Các chủ trương, chính sách về xây dựng và phát triển văn hóa phải xuất phát từ thực tiễn của địa phương, phải phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, đặc điểm văn hóa của địa phương. Đồng thời, cần phải thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung các chủ trương, chính sách để đáp ứng yêu cầu phát triển của thực tiễn.

VI. Tương lai Xây dựng ĐSVH cơ sở ở Đồng Nai sau 2020

Trong giai đoạn tới, xây dựng ĐSVH cơ sở ở Đồng Nai cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa. Tập trung xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú, đa dạng. Phát huy vai trò của văn hóa trong việc bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn con người. Xây dựng con người Đồng Nai yêu nước, nhân ái, trung thực, nghĩa tình, cần cù, sáng tạo. Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa, đồng thời giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

6.1. Định hướng phát triển ĐSVH cơ sở trong giai đoạn mới

Trong giai đoạn tới, xây dựng ĐSVH cơ sở ở Đồng Nai cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa. Tập trung xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú, đa dạng. Phát huy vai trò của văn hóa trong việc bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn con người.

6.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả xây dựng ĐSVH ở Đồng Nai

Để nâng cao hiệu quả xây dựng ĐSVH cơ sở ở Đồng Nai, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau: Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa. Nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Đầu tư xây dựng, nâng cấp các thiết chế văn hóa cơ sở. Xây dựng đội ngũ cán bộ văn hóa có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao.

Tổng quan nghiên cứu

Xây dựng đời sống văn hóa (ĐSVH) cơ sở là một chủ trương quan trọng, có vai trò thiết yếu trong phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Tỉnh Đồng Nai, với vị trí chiến lược ở vùng Đông Nam Bộ, có dân số gần 3 triệu người và đa dạng về dân tộc, tôn giáo, đã triển khai nhiều chính sách và phong trào xây dựng ĐSVH cơ sở trong giai đoạn 2010-2020. Mục tiêu nghiên cứu tập trung làm rõ vai trò lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh trong xây dựng ĐSVH cơ sở, đánh giá các yếu tố tác động, chủ trương, kết quả thực hiện và rút ra kinh nghiệm để phát triển bền vững trong tương lai.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ địa bàn tỉnh Đồng Nai trong giai đoạn 2010-2020, tập trung vào bốn nội dung chính: kiện toàn cơ quan chuyên trách và lực lượng hoạt động văn hóa cơ sở; hoạt động thông tin, tuyên truyền và quản lý internet; xây dựng các phong trào văn hóa cơ sở; phát triển thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp luận cứ khoa học cho các cấp ủy đảng, chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng ĐSVH cơ sở, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, cùng với đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng là:

1. Lý thuyết về văn hóa và đời sống văn hóa cơ sở: Văn hóa được xem là tổng hợp các phương thức sinh hoạt và biểu hiện của con người nhằm thích ứng với nhu cầu đời sống và sự sinh tồn. Đời sống văn hóa cơ sở là nền tảng tinh thần của cộng đồng, góp phần hình thành nhân cách, lối sống và phát triển xã hội.

2. Lý thuyết lãnh đạo và quản lý văn hóa: Nhấn mạnh vai trò của Đảng trong việc hoạch định chủ trương, chính sách và tổ chức thực hiện xây dựng ĐSVH cơ sở, đồng thời phát huy sức mạnh của toàn xã hội trong công tác này.

Các khái niệm chính bao gồm: Đời sống văn hóa cơ sở, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, thiết chế văn hóa thể thao cơ sở, xây dựng gia đình văn hóa, và quản lý thông tin, tuyên truyền.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp lịch sử và phương pháp logic làm nền tảng, kết hợp với các phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê và so sánh để làm rõ các nội dung. Nguồn dữ liệu chính bao gồm các văn bản pháp luật, nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước, các báo cáo tổng kết của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai, các công trình nghiên cứu khoa học liên quan, cùng số liệu thống kê từ các cơ quan chức năng tỉnh.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ các văn bản, báo cáo và số liệu liên quan đến hoạt động xây dựng ĐSVH cơ sở trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2010-2020. Phương pháp chọn mẫu tập trung vào các tài liệu chính thống, có tính hệ thống và đại diện cho thực tiễn địa phương. Timeline nghiên cứu trải dài từ năm 2010 đến năm 2020, với việc phân tích chi tiết hai giai đoạn 2010-2015 và 2015-2020 nhằm đánh giá sự phát triển và điều chỉnh chính sách phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Kiện toàn cơ quan chuyên trách và lực lượng hoạt động văn hóa cơ sở: Đảng bộ tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo (BCĐ) phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” từ cấp tỉnh đến cơ sở, với 100% cấp huyện và xã có BCĐ hoạt động hiệu quả. Tỷ lệ cán bộ chuyên trách văn hóa có trình độ trung cấp trở lên tăng từ 48,2% năm 2011 lên 78,44% năm 2015, góp phần nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo và tổ chức thực hiện.

2. Hoạt động thông tin, tuyên truyền và quản lý internet: Trong giai đoạn 2010-2015, tỉnh đã tổ chức hơn 143.000 tấm băng rôn, 6.000 m² pano, 5.500 lượt tuyên truyền lưu động và gần 200 hội thi, hội diễn, nâng cao nhận thức của nhân dân về xây dựng ĐSVH. Đến năm 2015, số thuê bao internet tăng từ 121 lên 1.905, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và mạng xã hội tại địa phương.

3. Xây dựng các phong trào văn hóa cơ sở: Tỷ lệ hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa tăng từ 95,3% năm 2010 lên 98,44% năm 2015. Tỷ lệ ấp, khu phố đạt chuẩn văn hóa cũng tăng từ 87,69% lên 95,83%. Các phong trào xây dựng gia đình văn hóa, ấp, khu phố văn hóa và phòng chống tệ nạn xã hội được triển khai đồng bộ, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần.

4. Phát triển thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở: Đến năm 2015, toàn tỉnh có 100% đơn vị cấp huyện có trung tâm văn hóa thể thao hoạt động ổn định, 117/171 đơn vị cấp xã có trung tâm văn hóa thể thao - học tập cộng đồng, và 613/1.007 ấp, khu phố có nhà văn hóa - khu thể thao. Tỷ lệ xã hội hóa trong lĩnh vực văn hóa đạt 61%, thể thao đạt 50%, với nguồn vốn xã hội hóa khoảng 14,69 tỷ đồng.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy sự lãnh đạo quyết liệt, đồng bộ và sáng tạo của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai trong xây dựng ĐSVH cơ sở. Việc kiện toàn BCĐ và nâng cao trình độ cán bộ chuyên trách đã tạo nền tảng vững chắc cho công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Hoạt động tuyên truyền đa dạng, phong phú đã nâng cao nhận thức và sự tham gia của nhân dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.

Phong trào xây dựng gia đình văn hóa và ấp, khu phố văn hóa không chỉ tăng về số lượng mà còn nâng cao chất lượng, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, giảm thiểu tệ nạn xã hội. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao được đầu tư đồng bộ, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, thể thao của người dân, đồng thời phát huy hiệu quả xã hội hóa.

So sánh với các nghiên cứu về địa phương khác, Đồng Nai có nhiều điểm tương đồng về phương pháp lãnh đạo và tổ chức, nhưng nổi bật với sự phát triển nhanh về hạ tầng văn hóa và sự đa dạng văn hóa do đặc thù dân cư. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại hạn chế như sự chưa đồng đều về chất lượng phong trào ở một số địa bàn, và thách thức trong quản lý thông tin trên mạng xã hội.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng tỷ lệ hộ gia đình văn hóa, số lượng thiết chế văn hóa thể thao theo năm, và bảng thống kê số liệu tuyên truyền, giúp minh họa rõ nét sự phát triển và hiệu quả của các chính sách.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ văn hóa cơ sở: Đẩy mạnh các chương trình đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ văn hóa, đảm bảo 100% cán bộ có trình độ trung cấp trở lên trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các trường đào tạo.

2. Đổi mới và đa dạng hóa hình thức tuyên truyền: Sử dụng hiệu quả các phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội để nâng cao nhận thức và thu hút sự tham gia của nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Thời gian thực hiện liên tục, do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và các cơ quan truyền thông chủ trì.

3. Phát triển đồng bộ hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao: Ưu tiên đầu tư nâng cấp các nhà văn hóa, trung tâm thể thao ở vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong 5 năm tới, kết hợp huy động nguồn lực xã hội hóa. UBND tỉnh và các địa phương chịu trách nhiệm thực hiện.

4. Tăng cường quản lý và định hướng thông tin trên internet: Xây dựng các quy định chặt chẽ, phối hợp với các cơ quan chức năng để kiểm soát thông tin sai lệch, bảo vệ tư tưởng, đạo đức, lối sống lành mạnh cho nhân dân. Thời gian thực hiện ngay và liên tục, do Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì.

5. Mở rộng và nâng cao chất lượng các phong trào văn hóa cơ sở: Tập trung xây dựng các mô hình gia đình văn hóa tiêu biểu, ấp, khu phố văn hóa bền vững, gắn với phòng chống tệ nạn xã hội. Thực hiện trong 3 năm tới, do các cấp ủy đảng, chính quyền và Mặt trận Tổ quốc phối hợp triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương: Sử dụng luận văn để xây dựng và điều chỉnh chính sách, kế hoạch phát triển văn hóa phù hợp với đặc điểm địa phương, nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo.

2. Các cơ quan quản lý văn hóa, thể thao: Áp dụng các giải pháp và kinh nghiệm nghiên cứu để nâng cao năng lực tổ chức, quản lý hoạt động văn hóa, thể thao cơ sở, phát triển thiết chế văn hóa.

3. Các tổ chức chính trị - xã hội và Mặt trận Tổ quốc: Tham khảo để phối hợp vận động nhân dân tham gia phong trào xây dựng ĐSVH, tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao phù hợp với nhu cầu cộng đồng.

4. Các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên ngành Lịch sử Đảng, Văn hóa học, Quản lý văn hóa: Khai thác luận cứ khoa học, số liệu thực tiễn để phục vụ nghiên cứu, giảng dạy và phát triển học thuật trong lĩnh vực văn hóa và lịch sử Đảng.

Câu hỏi thường gặp

1. Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở có vai trò gì trong phát triển xã hội?
   Xây dựng ĐSVH cơ sở góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, hình thành nhân cách, lối sống văn minh, tạo môi trường văn hóa lành mạnh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

2. Đảng bộ tỉnh Đồng Nai đã thực hiện những giải pháp nào để nâng cao chất lượng cán bộ văn hóa?
   Tỉnh đã tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ văn hóa, tăng tỷ lệ cán bộ có trình độ trung cấp trở lên từ 48,2% năm 2011 lên 78,44% năm 2015, đồng thời ban hành các chính sách hỗ trợ đào tạo.

3. Làm thế nào để quản lý hiệu quả thông tin trên mạng xã hội trong xây dựng ĐSVH?
   Cần xây dựng quy định quản lý chặt chẽ, phối hợp các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý thông tin sai lệch, đồng thời tăng cường tuyên truyền, định hướng tư tưởng cho nhân dân, đặc biệt là giới trẻ.

4. Phong trào xây dựng gia đình văn hóa được triển khai ra sao tại Đồng Nai?
   Phong trào được tổ chức sâu rộng với nhiều hoạt động như hội thi, liên hoan, giao lưu, tỷ lệ hộ gia đình đạt danh hiệu văn hóa tăng từ 95,3% năm 2010 lên 98,44% năm 2015, góp phần xây dựng môi trường gia đình lành mạnh.

5. Thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở có ảnh hưởng thế nào đến đời sống người dân?
   Thiết chế văn hóa, thể thao là nơi sinh hoạt cộng đồng, nâng cao sức khỏe, đời sống tinh thần, tạo điều kiện cho người dân tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, góp phần xây dựng cộng đồng văn minh, phát triển.

Kết luận

• Đảng bộ tỉnh Đồng Nai đã lãnh đạo xây dựng ĐSVH cơ sở hiệu quả, với nhiều thành tựu nổi bật trong giai đoạn 2010-2020.
• Việc kiện toàn cơ quan chuyên trách, nâng cao trình độ cán bộ, phát triển phong trào văn hóa và thiết chế văn hóa thể thao đã tạo nền tảng vững chắc cho phát triển văn hóa địa phương.
• Các hoạt động thông tin, tuyên truyền và quản lý internet được đẩy mạnh, góp phần nâng cao nhận thức và bảo vệ tư tưởng, đạo đức xã hội.
• Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và kinh nghiệm thực tiễn để tiếp tục phát triển ĐSVH cơ sở trong thời gian tới.
• Đề xuất các giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng cán bộ, đổi mới tuyên truyền, phát triển thiết chế văn hóa, quản lý thông tin mạng xã hội và mở rộng phong trào văn hóa cơ sở.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong kế hoạch phát triển văn hóa tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021-2025, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp.

Call to action: Các cấp ủy, chính quyền và tổ chức chính trị - xã hội cần phối hợp chặt chẽ, huy động mọi nguồn lực để xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ngày càng phát triển, góp phần xây dựng tỉnh Đồng Nai giàu mạnh, văn minh, hiện đại.